Verslag plenaire vergadering
Verslag
Uitspraken van minister Van Mechelen betreffende de secretarissen-generaal en het spreekrecht en de spreekplicht van ambtenaren
De voorzitter : Aan de orde is de actuele vraag van de heer Van Rompuy tot de heer Somers, minister-president van de Vlaamse regering, over de uitspraken van minister Van Mechelen betreffende de secretarissen-generaal van de Vlaamse administratie en het spreekrecht en de spreekplicht van ambtenaren. Minister Van Mechelen zal op deze vraag antwoorden.
Het verwondert me dat ik mijn vraag niet mag stellen aan de minister-president, hoewel ze gaat over een wezenlijke bevoegdheid van hem. De minister van Begroting en Financiën heeft maandag de zeven secretarissen-generaal geconvoceerd onder het licht van de camera's. Dat is nog nooit gezien. De minister zegt in de pers dat hij het geklaag beu is. Hij beschuldigt de topambtenaren openlijk van politieke spelletjes met het oog op de verkiezingen van volgend jaar, en klaagt dat hij niet geïnformeerd is over de betalingsnood. Verder stelt hij dat de topambtenaren blijkbaar wel nog geld hebben voor recepties en plezierreisjes.
De erfenis van de vorige minister-president was een lege doos. De Vlaamse Gemeenschap kampt met een kastekort en kan heel wat verbintenissen inzake de huursubsidies, de gehandicaptenzorg, de bijzondere jeugdzorg, het onderwijs, de rustoorden en dergelijke meer niet nakomen. Minister Van Mechelen schiet op de boodschappers. Wat vindt de minister-president van een dergelijke houding? Hoe staat hij tegenover het spreekrecht van ambtenaren? (Applaus bij CD&V)
Ik laat me niet verleiden tot platvloerse uitspraken. De vergadering van maandag jongstleden met de secretarissen-generaal valt onder de bevoegdheid van de minister van Begroting. Die is mans genoeg om op de vraag te antwoorden. Ik wil wel antwoorden op het tweede onderdeel van de vraag, met name over het spreekrecht en de spreekplicht van ambtenaren.
Ik ben geen emo-politicus. De CD&V-fractie houdt zich bezig met de concrete problemen van de mensen. Er is een betalingsnood. Minister Van Mechelen heeft de topambtenaren opgeroepen en voor schut gezet. Hij heeft een politieke fout gemaakt. Aangezien de minister-president verantwoordelijk is voor zijn minister, is het zijn taak om te zeggen wat hij daarvan vindt. Het is gemakkelijk om vrijblijvende verklaringen af te leggen, maar de minister-president is bevoegd om de verplichtingen van de Vlaamse regering na te komen. Ik betreur dat hij niet de moed heeft om een antwoord te geven op onze vraag.
De commissie voor Financiën en Begroting heeft de goede gewoonte om correct en ernstig de opstelling en de uitvoering van de begroting te bespreken. We hebben op 9 september, 12 en 18 november uitvoerig commissiebesprekingen gevoerd over de financiële situatie van de Vlaamse Gemeenschap, die nog altijd uitstekend is. Er is heel wat uitleg gegeven over de maatregel die ik in juni 2003 heb genomen, met als enige doelstelling het goed beheer van de Vlaamse overheidsfinanciën. Volgens het Rekenhof is dat een daad van goed bestuur.
Ik heb zeer sereen gereageerd op een krantenartikel dat zaterdag is verschenen. Ik heb mijn kabinetschef de opdracht gegeven om contact te nemen met de waarnemend voorzitter van het college van secretarissen-generaal, de heer Guido Deblaere, voor een vergadering op maandag over het thesauriebeheer. Zondag heeft de waarnemend voorzitter een persbericht verstuurd - dat overigens niet door mij is ingegeven - waarin hij stelt dat er eigenlijk geen probleem is. Er zijn een aantal knelpunten maar de situatie is niet van die aard is om daarover de minister van Begroting aan te spreken.
Maandag hebben we in wederzijds overleg de pers toestemming gegeven om een aantal beelden te maken van het begin van de vergadering. Achter gesloten deuren heeft de heer Deblaere opnieuw gezegd dat het gaat om een non-event, maar dat heeft me niet belet om te vragen wat de knelpunten binnen de administratie zijn. De doelstelling van het mechanisme van de rondzendbrief is dat het ritme van de ontvangsten wordt aangepast aan de uitgaven. De verdienste ervan is dat een aantal zaken opnieuw in vraag worden gesteld.
Samen met de secretarissen-generaal is beslist om de resterende knelpunten voor te leggen aan een arbitragecel om te kijken waar er onoverkomelijke problemen zijn. Alle lonen en subsidies die daarmee te maken hebben, worden vrijgegeven. Alle vastleggingen zullen volgens het mechanisme van de rondzendbrief begin december worden vrijgegeven.
De Vlaamse regering voert sinds 1999 consequent een voorzichtig begrotingsbeleid. Zo halen we de halvering van de schuld en hebben we ten opzichte van de norm een overschot van 2,2 miljard euro zodat we de verplichtingen zijn nagekomen.
Het is belangrijk om te bepalen of ik de secretarissen-generaal spreekverbod heb gegeven. Daarom herhaal ik mijn aanbod om donderdag in de commissie de heer Delbaere, waarnemend voorzitter van het college van secretarissen-generaal, de heer Victor, secretaris-generaal van mijn functioneel departement en de heer Van Der Borght, directeur-generaal van Financiën mee te brengen. In overleg met de leden van de commissie kunnen er steeds andere personen gevraagd worden, die meer klaarheid kunnen scheppen.
Vlaanderen heeft ambitieuze begrotingsdoelstellingen. Vlaanderen werkt die correct uit en heeft een offensief beleid gevoerd. Ik betreur dat wij drie uur verliezen aan een proceduredebat terwijl we bezig zijn met het debat over de begroting, die moet bijdragen tot het socio-relancebeleid van de minister-president. (Applaus bij de VLD, sp·a, Groen! en VU&ID)
Een proceduredebat zonder verband met de inhoud is aan mijn fractie niet besteed. We zullen ons trouwens straks beraden over het voorstel dat de voorzitter geformuleerd heeft.
De minister heeft geen afstand genomen van zijn bezwarende verklaringen over de topambtenaren. Ze doen enkel hun werk want hebben van gedachte gewisseld over problemen. Er zijn trouwens nog andere organisaties en instellingen die problemen melden.
De minister-president heeft begin september gemeld dat de begrotingsrichtlijn geschrapt was. Half november is dat nog steeds niet gebeurd. Weet de minister-president nog waar hij mee bezig is?
Morgen kan er gediscussieerd worden over de cijfers, maar ik stel enkel vast dat de regering nog maar 17 miljoen euro in kas heeft, ten opzichte van 454 miljoen euro vorig jaar en 735 miljoen het jaar ervoor. In december zal de regering dus in de rode cijfers komen.
Neemt de minister zijn woorden terug? Ik wil niet dat de uitlatingen van de secretarissen-generaal beschouwd worden als spelletjes van de oppositie. Ambtenaren moeten hun job kunnen doen en wij moeten de waarheid weten over het budget. In geen enkele commissie worden antwoorden gegeven.
Op 12 november moest er nog 3,4 miljard euro worden vrijgegeven en nu zou het nog gaan over 900 miljoen tot 1 miljard euro. Op 14 dagen tijd is de vrijgave dus gedaald met 2,5 miljard euro. Het is duidelijk dat bewust onduidelijkheid geschapen wordt.
Het evenwicht zal allicht gehaald worden maar enkel door facturen door te schuiven naar andere jaren. Het Rekenhof heeft dat al vorig jaar vastgesteld. Het Rekenhof stelt dat wil men volgend jaar de schulddoelstelling halen en een evenwicht dit jaar, moet er 303 miljoen euro overschot zijn. Dat vinden wij niet terug in de begroting.
Licht het parlement voor op basis van reële cijfers en ontken de problemen niet! De minister-president is bezig met 2016, wij met de problemen van vandaag. (Applaus bij CD&V)
Het belangrijkste is dat we dit jaar niet in de rode cijfers gaan. Dat is de voornaamste bevoegdheid van de minister van Financiën en Begroting. We hebben niet ontkend dat Vlaanderen voor moeilijke financiële uitdagingen staat, net zoals elke overheid in dit land en de ons omringende landen. We zullen de tering naar de nering zetten en niet meer geld uitgeven dan we binnenkrijgen. (Rumoer)
Dat is flauwe kul, u schuift alleen alles door naar volgend jaar;
Minister Van Mechelen heeft zijn verantwoordelijkheid genomen. Na het bewuste krantenartikel heeft hij alle hoofden van de administratie samengeroepen. Ze hebben tegen hem gezegd dat de problemen op te lossen zijn. Dat is de juiste manier van werken.
We zullen nog kans genoeg krijgen om over de inhoud te debatteren. Momenteel beraadt men zich over mijn voorstel. Mogelijk zullen we daar straks op terugkomen.
Het incident is gesloten.