Verslag plenaire vergadering
Verslag
ONTWERP VAN DECREET
Associatieovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en Algerije
Algemene bespreking
De voorzitter : Aan de orde is het ontwerp van decreet houdende instemming met de Europees-mediterrane overeenkomst waarbij een associatie tot stand wordt gebracht tussen de Europese Gemeenschap en haar lidstaten, enerzijds, en de democratische volksrepubliek Algerije, anderzijds, en de slotakte, ondertekend in Valencia op 22 april 2002.
De algemene bespreking is geopend.
Ik verwijs naar het schriftelijk verslag. Het is goed dat er ter plaatse kan gegaan worden om de toestand op te nemen. In de commissie hadden we een zeer interessant verslag van de heer Dirk De Cock.
Ik wil een aantal kanttekeningen maken bij de memorie van toelichting bij het ontwerp van decreet zoals het voorligt. Een aantal parlementsleden, drie uit het Vlaamse parlement, mevrouw Mieke Van Hecke, mevrouw Veerle Declercq en ikzelf en vanuit de federale kamer de heer Walter Muls, zijn de laatste week van oktober op bezoek geweest in Kabilië, een regio in Algerije. We maakten deel uit van een delegatie van de Liga van de Rechten van de Mens, afdeling Vlaanderen en deden dit bezoek op hun verzoek. Kabilië is een grote bestuurlijke entiteit in Algerije. Het betreft het hart van het Berberland, waar 8 à 9 miljoen Berbers wonen. Volgens de bronnen waarover ik beschik, bestaat de Algerijnse bevolking uit enkele procenten Arabieren, 66 procent gearabiseerde Berbers en ongeveer 30 procent Berbers die hun taalkundige en culturele eigenheid hebben weten te bewaren en dit op een heel pacifistische wijze. De mensen die we ontmoet hebben, benadrukten telkens dat zij op democratische manier de rechten waar zijn verstoken van blijven, willen realiseren. Ze willen meer democratie voor alle Algerijnen. Wat ons opviel was dat binnen de Berberse samenleving mannen en vrouwen uitsluitend westers gekleed gingen.
Het officiële Algerije biedt maar mondjesmaat rechten aan de Berbers. De erkenning van de Berbertaal is slechts een papieren maatregel. Men kan in Kabilië slechts drie uur per week onderwijs in het Tamazigt volgen. De rest van het onderwijs verloopt volledig in het Arabisch. Wie het Arabisch niet aanvaardt als taal, plaatst zich ook in het kamp van diegenen die de islam verwerpen. De Berbers die opkomen voor hun taalkundige rechten, staan dan ook in een slecht daglicht bij de rest van de bevolking. Nochtans belijden ook zij de islamgodsdienst.
Het is ook onjuist dat de slachtoffers van politiegeweld een schadevergoeding hebben gekregen en dat de verantwoordelijken gestraft zijn. Gerechtigheid is volgens de woordvoerder van de Berbers het grootste pijnpunt. Het kwam nooit tot een opstand in Kabilië. Er was wel protest, maar de betogingen waren vreedzaam. Sinds de zogenaamde Zwarte Lente in april 2001 zijn er in Kabilië niettemin 124 mensen gedood door politiekogels. Als gevolg daarvan zijn de kazernes van de gendarmerie vernield. Er is nog wel lokale politie aanwezig die meer voeling heeft met d Kabilische vrijheidsstrijders.
Tijdens de Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog hebben de Berbers vaak het voortouw genomen in de strijd tegen de koloniale heersers. Veel oud-strijders zijn dan ook bitter over het feit dat ze opnieuw onder een vorm van semi-koloniale heerschappij terecht zijn gekomen.
De situatie is ongetwijfeld nog veel complexer dan hier voorgesteld. Een ruimer onderzoek was echter niet mogelijk omdat het voor de delegatie heel moeilijk was om vrij het land binnen te komen.
Inzake mensenrechten en democratie is er in Algerije nog altijd een zwaar deficit. De Berberbevolking zit in een extra moeilijk parket, omdat ze gekneld zit tussen het officiële Algerijnse regime en de FIS-opstandelingen. De Berbers willen zich niet afscheiden van Algerije, maar vragen meer democratie voor heel Algerije en meer taalkundige eigenheid en zelfbeschikking voor de Berbers.
De democratische partijen zullen een voorstel van resolutie indienen om het probleem onder de aandacht te brengen. Als dit verdrag met het officiële Algerije wordt goedgekeurd, kan men op twee sporen werken : de democratie binnen het land bevorderen en over de mensenrechten waken. (Applaus bij CD&V, de VLD, sp·a en VU&ID)
Onze fractie sluit zich aan bij de heer De Cock. Ook naar aanleiding van de goedkeuring van andere verdragen werd een voorstel van resolutie ingediend.
Volgens een persbericht kon minister Ceysens niet deelnemen aan een belangrijke handelsmissie naar Polen, maar ze was er virtueel aanwezig. Het argument dat ze aanwezig moest zijn in het Vlaams Parlement omdat er twee belangrijke ontwerpverdragen worden behandeld, heeft louter te maken met perceptie en niet met de grond van de zaak. (Applaus bij CD&V)
Het gaat om twee belangrijke ontwerpverdragen die in de commissie unaniem zijn goedgekeurd.
Ik heb de afweging moeten maken. Ofwel moest ik voor een dag heen en weer vliegen naar Polen om er deel te nemen aan een federale handelsmissie en er een seminarie te openen. Ofwel moest ik vanmorgen aanwezig zijn op een belangrijke vergadering over de ondernemerschapconferentie en deze namiddag in de plenaire vergadering van het Vlaams Parlement waar twee ontwerpverdragen zouden worden behandeld.
Toen ik een keer niet aanwezig was bij de bespreking van een verdrag, heb ik hierover een brief van de voorzitter gekregen. Uit respect voor het parlement heb ik dan ook beslist om op een virtuele manier aanwezig te zijn bij de opening van het seminarie in Polen. Zo kunnen we trouwens aantonen dat Vlaanderen op dat vlak een koploper is. Vlaanderen beschikt over de grootste breedbandaansluiting en het zou onverantwoord zijn om daarvan geen gebruik te maken. Daarom ben ik er trots op dat ik de videoconferentie heb gebruikt. Ik zal dat zeker nog doen.
Ik had liever gezien dat er opmerkingen werden gemaakt worden met inhoud, in plaats dat er spelletjes werden gespeeld over virtualiteit. Ik ben vandaag hier, en niet in Polen, uit respect voor het parlement.
Mevrouw Ceysens haspelt een aantal dingen door elkaar. Ik apprecieer dat zij voorrang geeft aan het parlement, maar gisteren nog kondigde zij aan dat ze vandaag het Vlaamse luik van een Belgische handelsmissie in Polen virtueel zou openen. Niemand zou het een minister die verantwoordelijk is voor het buitenlands beleid, kwalijk nemen als ze afwezig was voor het openen van een belangrijk seminarie. We mogen de virtualiteit niet te ver drijven. Bovendien is het virtuele optreden van de minister niet innoverend, want dergelijke dingen zijn in het verleden ook al gebeurd.
De minister heeft gelijk. Onlangs werd haar erop gewezen dat ze hier aanwezig moest zijn als dergelijke ontwerpen worden behandeld, en nu ze er is, krijgt ze kritiek omdat ze ergens anders had moeten zijn. Ik waardeer het dat ze voorrang gaf aan het parlement. Er zijn mensen die hier vandaag afwezig zijn om mindere redenen.
Ook ik apprecieer haar aanwezigheid hier. Maar dat impliceert dat ze niet in Polen kon zijn. Je kan niet op twee plaatsen zijn.
De algemene bespreking is gesloten.