Verslag plenaire vergadering
Verslag
VOORSTEL VAN RESOLUTIE
Behandeling van de bezwaren in verband met de nutriëntenhalte
Bespreking
De voorzitter : Aan de orde is het voorstel van resolutie van de heren De Meyer en Van Looy, mevrouw Gardeyn-Debever en de heren Kindermans en Laurys betreffende de behandeling van de bezwaren in verband met de nutriëntenhalte.
De bespreking is geopend.
, verslaggever : De commissie voor Leefmilieu heeft zes besprekingen gewijd aan het voorstel van resolutie betreffende de behandeling van de bezwaren in verband met de nutriëntenhalte.
De indieners stelden dat de toegekende nutriëntenhalte in sommige gevallen grote bedrijfseconomische gevolgen had. Landbouwbedrijven die wegens overmacht of door toevalligheden minder dieren telden, konden een herberekening vragen van de hen toegekende nutriëntenhalte bij de Mestbank. Als die laatste het verzoek afwees, kon men bij de minister daartegen in beroep gaan.
Hoewel de minister stelde dat de regels omtrent de toekenning van de nutriëntenhalte op een billijke manier zouden worden toegepast, blijkt dat in de praktijk niet altijd het geval te zijn. Bij heel wat landbouwers die het bedrijf van hun ouders hebben overgenomen en die slechts een gedeeltelijke bezetting van het toegelaten aantal dieren in de milieuvergunning hebben bereikt wegens beperkte investeringsmogelijkheden of sanitaire overwegingen, werd de herberekening afgewezen omdat de minister stelde dat sanitaire en financiële beweegredenen eigen bedrijfskeuzes zijn en niet onder de noemer overmacht vallen. Daardoor werden die bedrijven economisch onleefbaar.
Het voorstel van resolutie van CD&V vraagt de aanpassing van MAP 2bis, zodat de nutriëntenhalte wordt aangepast door het ambtshalve corrigeren van de definitief toegekende nutriëntenhalte op basis van 75 procent van de milieuvergunning, tenzij meer bewezen op basis van de aangifte 2001. Zo kan een oplossing worden geboden voor die bedrijven die wegens bedrijfseigen keuzes een te laag nutriëntenhalte toegekend kregen. De landbouwer moet zijn milieuvergunning zelf aantonen.
Het voorstel van resolutie werd eenparig goedgekeurd door de 15 commissieleden. (Applaus)
Tijdens de zes vergaderingen over het voorstel van resolutie is er een hele evolutie geweest. In het begin werd het probleem gebagatelliseerd; geleidelijk werd het ernstig genomen en uiteindelijk is men het voorstel daadwerkelijk gaan ondersteunen. Ik dank alle collega's daarvoor. Zonder de steun van de meerderheid was het onmogelijk om het voorstel goed te keuren.
Verder is het belangrijk om zo snel mogelijk rechtszekerheid te krijgen voor alle landbouwers. De mooie beloftes moeten worden waargemaakt. Dat betekent heel wat werk voor de regering, het parlement en de administratie.
We zijn het eens met de formulering 'ambtshalve corrigeren'. De nodige mensen moeten ter beschikking worden gesteld zodat het werk correct kan worden uitgevoerd. Het is tevens noodzakelijk om de decreetgeving aan te passen, meer bepaald artikel 23 betreffende de heffingen, om te vermijden dat men in de toekomst meer heffingen moet betalen.
Ten slotte ben ik ervan overtuigd dat de superheffing onmogelijk vanaf 1 januari 2003 kan worden ingevoerd. Er is uitstel nodig. (Applaus)
De VLD-fractie is bijzonder tevreden met dit voorstel van resolutie. Dat komt vooral omdat de landbouwsector het er unaniem over eens is dat de politiek goed werk heeft geleverd. Dat doen zonder dat er getornd wordt aan de algemene milieudoelstellingen, is een puike prestatie.
Amendement 5 is de kern van de resolutie. Alle landbouwbedrijven die in beroep gegaan zijn wegens de toekenning van een te laag nutriëntenhalte, zullen ambtshalve een mestrecht krijgen van 75 procent van de milieuvergunning. Indien ze met hun mestaangifte van 2001 kunnen bewijzen dat hun productie hoger lag, krijgen ze 100 procent van die mestaangifte.
Deze oplossing respecteert zowel de algemene milieudoelstelling als de individuele rechten van het landbouwbedrijf. De beroepsdossiers betroffen immers maximaal anderhalf miljoen kilogram fosfor, wat relatief weinig is in vergelijking met de 84 miljoen kilogram fosfor aan nutriëntenhalte die initieel werd toegestaan. Bij de mestaangifte van 2001 bleek trouwens dat er slechts 69 miljoen kilogram reëel is aangegeven, wat heel wat lager is dan de toegestane hoeveelheid.
Daarom begon mijn fractie zich steeds meer te ergeren aan het uitstellen van een beslissing rond de beroepsdossiers, zeker toen de minister voorstelde om nog eens twintig procent van de mestaangifte af te nemen.
Het amendement legt de link tussen de milieuvergunning en de mestaangifte. Nu krijgt een landbouwer op basis van de milieuvergunning een bepaald productierecht, maar op basis van de mestaangifte krijgt hij een ander en kleiner productierecht. We moeten streven naar een eenheidsvergunning waarbij het productierecht in beide gevallen hetzelfde is. In afwachting daarvan streven we met dit amendement naar een maximale rechtszekerheid.
In dit moeilijke dossier zijn we in de commissie tot unanimiteit gekomen, over de grenzen tussen meerderheid en oppositie heen. Deze constructieve houding in het parlement steekt schril af met de partijpolitieke werking van de oppositie op het terrein. Vooral de intellectueel oneerlijke manier waarop de West-Vlaamse CD&V-kopstukken Declercq en Leterme de landbouwers ophitsen en de groenen diaboliseren, stoort me.
De VLD-fractie wil zich hiertegen uitdrukkelijk verzetten. Ik heb ook soms meningsverschillen met de minister, maar ik ben ervan overtuigd dat we inzake het algemeen landbouwbeleid samen op de goede weg zijn.
Deze regering heeft het puin in de landbouwsector moeten ruimen. Dat vraagt tijd en moeite. Voormalig CVP-minister Kelchtermans had in theorie een meststop ingevoerd, maar in de praktijk sloot hij zijn ogen voor het afleveren van milieuvergunningen voor nieuwe varkensstallen. Onder zijn bewind steeg het aantal varkens van vijf naar zeven miljoen. Nochtans was toen al bekend dat we in 2002 door Europa zouden afgerekend worden op de toepassing van de nitraatrichtlijn. De landbouwers hebben meer aan deze eerlijke en duidelijke boodschap dan aan de opruiende taal van de CD&V-kopstukken.
Ik ben het ermee eens dat de toegekende nutriëntenhalte in overeenstemming moet zijn met de milieuvergunning. Meer dan 2000 landbouwers voelen zich echter benadeeld door de toegekende nutriëntenhalte. De minister moet daarvoor een oplossing vinden.
De decreetswijziging zal over twee of drie weken besproken worden in het Vlaams Parlement. De decreetgever zal dus kunnen beslissen wat er moet gebeuren. Ik nodig de heer Moreau dan ook uit voor de besprekingen in de commissie.
Het toekennen van een nutriëntenhalte op basis van het aantal dieren heeft van bij de aanvang voor problemen gezorgd. De resolutie heeft de verdienste hiervoor de aandacht te vragen.
Ook de meerderheid -sp·ainbegrepen- wil dat er sociaal verantwoorde oplossingen worden gevonden binnen het bestaande decreet. De veehouders die produceerden zonder de milieuregels te respecteren, mogen echter niet beloond worden.
Een decreetswijziging kan niet voor elk individueel dossier een oplossing bieden. Het hanteren van de 75 procent-regel biedt een oplossing voor de bedrijven die hun aangifte niet tijdig hebben gedaan. Uit het voorzien van een vangnet, de aangifte voor 2001, moet blijken dat alle leden van de commissie al het mogelijke hebben gedaan om een oplossing te vinden voor de landbouwers.
We pleiten echter voor het behoud van de superheffingen. Deze zijn immers een stimulans voor de mestverwerking. Bovendien willen we voorkomen dat die veehouders die zich wel tijdig hebben aangepast aan de milieudoelstellingen, zouden benadeeld worden.
CD&V heeft in deze kwestie de voorzet gegeven. De democratische partijen hebben echter een mooi doelpunt gemaakt. Daarom zal sp·a de resolutie goedkeuren. (Applaus)
We mogen niet uit het oog verliezen waarover we het hier hebben. Dit is een poging om een typisch Vlaams milieuprobleem op te lossen. Elk nieuw instrument, en de nutriëntenhalte is er een, zorgt voor problemen. We moeten die problemen evenwel oplossen zonder de uiteindelijke doelstelling uit het oog te verliezen.
We moeten er voorts goed over waken dat we geen slapende vergunningen wakker maken. Indien nodig moeten we snel ingrijpen. In het voorstel van resolutie wordt evenmin bepaald dat de aangifte voor 2001 automatisch leidt tot 100 percent van de vergunning.
Met dat laatste ben ik het niet eens.
We mogen niemand valse hoop geven. Het is nu aan de Vlaamse regering om een en ander uit te werken. Wij geven alleen een maximumgrens aan.
Als we een driesporenbeleid willen voeren, mogen we de superheffing niet afschaffen. Dat zou alle dynamiek uit de mestverwerking halen.
Ik stel alleen maar voor om de superheffing met een jaar uit te stellen. Gezien het grote aantal dossiers dat herzien moet worden, zou uitstel voor rechtszekerheid zorgen.
Ik ben het daar niet mee eens. We moeten de bestaande dynamiek behouden.
Landbouwers die in 2001 een aangifte hebben gedaan en voldoen aan de verwerkingsverplichting, mogen niet terugvallen op 75 procent.
Maar het betreft hier landbouwers die een beroep hebben aangetekend omdat hun eerste aangifte niet in orde was. Als we te veel uitzonderingen toestaan, straffen we de landbouwers die zich onmiddellijk hebben aangepast.
In commissie is weldegelijk gezegd dat de heffing zou worden uitgesteld.
Voorts is duidelijk gesteld dat we zouden uitgaan van de aangifte voor 2001. Wie in 2001 meer aangaf dan vergund, zou voortaan nog een vergunning krijgen voor 75 procent van die aangifte.
Wij verzetten ons aanvankelijk tegen het regeringsvoorstel dat alle bedrijven een vergunning wou afleveren voor 80 procent van de aangifte. Daarom stellen wij voor om 75 procent van de aanvankelijke vergunning toe te staan, tenzij bewezen wordt dat de aangifte voor 2001 hoger was. Dat doet niets af van de algemene doelstelling, maar biedt wel rechtszekerheid.
Ik weet niet wat de meerderheid onderling heeft afgesproken, maar wat de heer Denys zegt, heb ik ook tijdens de commissiebesprekingen gehoord. Ik ben het eens met zijn stelling.
Van 100 procent is nooit sprake geweest.
Deze onenigheid bewijst dat we nog grondig zullen moeten discussiëren over de aanpak. Het is goed dat iedereen bereid is een oplossing te zoeken voor enkele onbillijke gevallen, maar we moeten daarbij het gelijkheidsbeginstel respecteren. Wat de heer Denys zegt, verbaast me echter. Wie beroep aantekende, komt in aanmerking voor een verhoogde nutriëntenhalte. Wie zich neerlegde bij de beslissing, wordt gestraft. Ofwel komt iedereen in aanmerking voor een hoger nutriëntenhalte, ofwel gaat men akkoord met het regeringsvoorstel. Bij de decreetswijzigingen, moeten we ervoor zorgen dat iedereen gelijk behandeld wordt.
Aangezien een aantal mensen uit de boot zijn gevallen, zullen we overmijdelijk een aantal slapende vergunningen wakker maken. De superheffing uitstellen zou een slechte zaak zijn voor de dynamiek in de mestverwerkingssector.
Veel jonge landbouwers hebben enkele jaren geleden een milieuvergunning gekregen voor een bepaald aantal dieren. Ze hebben toen geleend om een gepast stal te bouwen. Om hun leningen te kunnen afbetalen, moeten ze hun stallen volledig kunnen gebruiken. De overheid moet de vergunningen die ze indertijd heeft toegekend respecteren en die bedrijven een aangepaste nutriëntenhalte toestaan.
Ik wil vooraf de heer Timmermans feliciteren. Hij heeft er immers voor gezorgd dat het Vlaams Parlement zijn rol kan spelen. Voorts dank ik de heren Van Looy en De Meyer omdat ze de druk op de ketel hebben gehouden. Ten slotte mogen we de heer Denys niet vergeten, die steeds voor de toepassing van het billijkheidsprincipe heeft gepleit.
Ik stel nu evenwel vast dat niet iedereen het eens is met elkaar.
VLD, sp·a en Agalev verschillen van mening. Zowel het Vlaams Blok als CD&V steunen de interpretatie van de heer Denys. Daarvoor is er dus een meerderheid in dit parlement.
Een spoedige herziening van het mestdecreet is nodig. Dat mag echter niet betekenen dat de maatregelen, gevraagd in het voorstel, op de lange baan geschoven worden. We zullen geen amendement indienen voor een uitstel van de superheffing maar blijven ervoor pleiten. Ook het amendement over de recuperatie van de kosten van de procedure voor de Raad van State zullen we niet opnieuw indienen. We wachten de uitspraken in cassatie af. Als er onrechtmatig doorverwezen is naar de Raad van State verwachten we dat de getroffen landbouwers vergoed zullen worden door de Vlaamse regering.
Een voorstel van de Mestbank, later overgenomen door de regering, dreigde de parlementaire werkzaamheden te doorkruisen. Dat is verhinderd door het krachtdadige optreden van de heer Timmermans. Het staaft echter ons vermoeden dat men een koude sanering wil opleggen. We zullen ons daartegen blijven verzetten. Wel zullen we constructief meewerken aan een herziening van het mestdecreet.
Het voorstel van resolutie zoals de heer Denys het toegelicht heeft, zullen we met enthousiasme goedkeuren. (Applaus bij het VB)
De bespreking is gesloten.
We zullen om 16 uur de hoofdelijke stemming over het voorstel van resolutie houden.