Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de problemen in de open jeugdinstelling De Markt in Mol
Verslag
Aan de orde zijn de samengevoegde actuele vragen van mevrouw Dillen en mevrouw Declercq tot mevrouw Vogels, Vlaams minister van Welzijn, Gezondheid, Gelijke Kansen en Ontwikkelingssamenwerking, over de problemen in de open jeugdinstelling De Markt in Mol.
De open jeugdinstelling De Markt in Mol wordt geconfronteerd met een overaanbod aan drugverslaafde, zwaar delinquente, illegale en ernstig gestoorde jongeren, terwijl in deze instelling normaal gezien met jongeren met minder zware dossiers wordt gewerkt. De geweldincidenten nemen toe, begeleiders worden zowel verbaal als fysiek bedreigd. De toestand is onhoudbaar, getuige daarvan de noodkreet van de maatschappelijke werkers. 14 van de 59 maatschappelijke werkers zitten intussen al thuis omdat ze hun werk niet meer aankunnen. De woordvoerder van het gemeenschappelijke vakbondsfront getuigt dat sterke opvoeders instorten en dat anderen zo bang zijn dat ze 's nachts geen oog meer dicht doen.
De jongeren in kwestie vertonen een absoluut gebrek aan respect, wat logisch is, aangezien ze weten dat de bestraffingsmogelijkheden in deze open instelling zeer beperkt zijn. De vrees bestaat dat het geweld zal escaleren en dat nog meer opvoeders in de toekomst zullen afhaken. De toestand zal niet vlug beteren : een jeugdrechter heeft twee dagen geleden nog twee boefjes moeten vrijlaten wegens plaatsgebrek in de gesloten en open instellingen.
Zal de minister van Welzijn deze situatie bij hoogdringendheid aanpakken en ervoor zorgen dat de maatschappelijke werkers weer met die jongeren kunnen werken die echt in een open instelling thuishoren?
Het is zorgwekkend dat het personeel massaal bezwijkt onder de werkdruk. Onze voornaamste zorg gaat uit naar de jongeren. Dergelijke persberichten zijn nefast voor de beeldvorming over jongeren in instellingen. Het is moeilijk om een duidelijke grens te trekken tussen jongeren in een problematische opvoedingssituatie en criminele jongeren. De enige uitweg is hen steeds opnieuw kansen te bieden. Wat zal de minister doen aan de problemen van het personeel? Hoe zal zij de beeldvorming verbeteren?
Ongeveer 85 procent van de jongeren in De Markt is geplaatst omwille van een problematische opvoedingssituatie. Het zijn geen gemakkelijke jongeren maar geen criminelen.
In Mol zijn twee instellingen : een halfopen, De Markt en een gesloten, De Hutten. De bewaking in De Hutten is strikter. De Markt heeft maar een enkele bezetting per leefgroep. Ik erken dus dat de opvoeders problemen hebben. Jarenlang is er te weinig geïnvesteerd Nu zijn er al heel wat verbeteringen. Binnenkort zal er voldoende personeel zijn zodat de opvoeders de jongeren niet meer moeten opvangen tijdens de schooluren.
Het is de bedoeling dat jongeren die niet thuishoren in deze instelling doorverwezen worden naar de juiste opvang. Zo zijn er in Mechelen 10 plaatsen bijgekomen voor verslaafden. Ook in de psychiatrie komen er extra bedden.
De vraag van het personeel naar een dubbele bezetting in de halfopen instelling is terecht. Momenteel is het personeelsplan bijna klaar. Dat vormt de basis voor nieuwe aanwervingen. Op korte termijn zullen we opnieuw praten met de vakbonden. Nu al worden opvoeders van Everberg, waar momenteel maar vier jongeren zijn, doorgeschoven naar Mol.
Tot slot wil ik benadrukken dat een kind van elf jaar nooit in een gesloten instelling kan opgesloten worden. Het klopt dus niet dat er geen plaatsen meer waren in Everberg. We moeten ons afvragen of elk kind dat een misdrijf pleegt moet gebrandmerkt worden als zware crimineel. (Applaus bij de VLD en AGALEV )
Het is niet mijn bedoeling alle jongeren te criminaliseren maar we mogen de ogen niet sluiten voor de werkelijkheid. Criminele jongeren horen niet thuis in halfopen instellingen. Dat brengt de hulp aan jongeren in een problematische opvoedingssituatie in het gedrang.
De jeugdrechter liet een jongen van veertien jaar vrij omdat er geen plaats meer was in een halfopen instelling.
Ik ben blij met de initiatieven. We moeten straffen en begeleiden waar nodig maar steeds nieuwe kansen bieden. Ik hoop dat we in de commissie preventieve maatregelen kunnen bespreken.
De jeugdrechter oordeelt of een jongere een gevaar voor de samenleving betekent. De minister en de overheid zijn niet verantwoordelijk voor die beslissing. Er was plaats in Everberg, dus zal de rechter geoordeeld hebben dat de jongere geen gevaar voor de samenleving was.
Het incident is gesloten.