Verslag plenaire vergadering
Motie tot uitoefening van het recht van onderzoek naar mogelijke onzorgvuldigheden bij de toekenning van de licenties aan de landelijke commerciƫle radiozenders door het Vlaams Commissariaat voor de Media
Verslag
MOTIES TOT UITOEFENING VAN HET RECHT VAN ONDERZOEK
Mogelijke onzorgvuldigheden bij de toekenning van landelijke radiolicenties
Bespreking
Aan de orde zijn de motie van mevrouw Dillen en de heer Dewinter en de motie van de heren Decaluwe en Van Rompuy tot uitoefening van het recht van onderzoek naar mogelijke onzorgvuldigheden bij de toekenning van de licenties aan de landelijke commerciële radiozenders door het Vlaams Commissariaat voor de Media.
De bespreking is geopend.
Vorige week hebben we in de commissie voor Media zeer uitvoerig kunnen discussiëren over het dossier van de toekenning van de licenties aan de landelijke commerciële radiozenders.
Het was de zesde keer dat de commissie de geruchten over onregelmatigheden bij deze toekenning besprak.
Aan de minister werden een aantal belangrijke vragen gesteld. Sommige van deze vragen zijn echter nog steeds onbeantwoord. Bovendien blijven er nieuwe geruchten opduiken omtrent cruciale elementen in dit dossier. Het is duidelijk dat er onzorgvuldigheden werden begaan. De vraag is echter door wie en hoe.
Het Vlaams Parlement dient te onderzoeken of de Vlaamse regering of leden ervan tekort zijn geschoten in de uitoefening van hun beleids- en toezichtstaken inzake de toekenning van de licenties. In de Korfoe-saga blijft er een indrukwekkende reeks zogenaamde toevalligheden : de vakantie die werd georganiseerd door het reisbureau Ulysses Tours van de beruchte Van Dyck, de ontmoeting tussen de minister en deze lobbyist van 4FM en aandeelhouder van Think Media op Korfoe en de ontmoeting met Verachtert, de eigenaar van Aqualand die ook een belangrijk aantal aandelen van Think Media heeft gekocht kort vóór de toekenning van de licentie. De meeste protagonisten van dit verhaal waren dus toevallig ook aanwezig tijdens de vakantie van de minister op dit Griekse eiland.
Er blijven ook de merkwaardige beursbewegingen van augustus 2001. Dat er handel met voorkennis heeft plaats gevonden staat vast. In de dagen vóór de toekenning van de licenties steeg de koers van het aandeel van Think Media op onverklaarbare wijze en bedroeg het verhandelde volume een veelvoud van het normale. Dat is geen toeval.
Ook het voortijdig uitlekken van de toekenning aan 4FM is een vaststaand feit. Verschillende betrokkenen, die toen voor een aanzienlijk bedrag aan aandelen hebben gekocht, hebben toegegeven dat ze dat hebben gedaan met voorkennis. Ik neem aan dat men de reputatie van iemand als Frank Verstraeten in vraag kan stellen. Toch staat het vast dat ook hij in die periode een aanzienlijk pakket aandelen heeft gekocht. Daar moeten zekerheden tegenover staan.
Na de bespreking in de commissie is het nog steeds niet duidelijk wat het aandeel van minister-president Dewael is geweest in dit dossier. Zijn afwezigheid tijdens deze vergadering was opvallend. In antwoord op mijn interpellatie zei minister Van Mechelen dat de minister-president pas op 6 september op de hoogte zou zijn gebracht van de beslissing. Hij zou ook geen contact hebben gehad met de heer Vanthillo. Dat is ook wat de minister-president zelf aan de pers verklaarde. Volgens andere bronnen zou hij echter aan derden hebben toegegeven dat hij wel over de radiolicenties had getelefoneerd. Daarbij verwijs ik naar het artikel dat in Knack is verschenen over dit dossier. Ook dat vraagt om verdere opheldering. Wie heeft er gebeld en waarom?
De kansen van de kandidaten voor deze radiolicenties zouden zijn besproken in de lente van 2001, tijdens een informeel VLD-topberaad waarop naast minister-president Dewael, minister Van Mechelen en VLD-voorzitter De Gucht ook de heer Vanthillo, de eigenaar van de persgroep en de gedelegeerd bestuurder van VMM aanwezig was.
Waarom kreeg 4FM de voorkeur op andere kandidaten ondanks de beperkte ervaring en ondanks een zwak financieel dossier? Men dient te onderzoeken of er onzorgvuldigheden werden begaan en of het decreet nauwkeurig werd toegepast.
Daarnaast blijft er ook de kwestie van de 23.000 verdwenen aandelen van Think Media en de zwaarwichtige beschuldigingen van omkoperij. Een inmiddels ontmaskerde anonieme getuige sprak van tien miljoen frank aan smeergeld en Frank Verstraete sprak dat tegen. Wie liegt er? Er is in elk geval voldoende stof voor een parlementaire onderzoekscommissie.
Mijn fractie is in dit dossier niet uit op spektakel. Voor ons hoeven er geen koppen te rollen. Het enige wat voor ons telt is de waarheid.
Dankzij een onderzoekscommissie kunnen de verantwoordelijkheden worden vastgesteld en kan de regelgeving worden bijgestuurd. Het parlementair onderzoek mag de werkzaamheden van parket en onderzoekscommissie niet doorkruisen. Een gerechtelijk onderzoek duurt echter vele jaren; bovendien onderzoekt het parket enkel de strafrechtelijke aspecten van de zaak. Het houdt zich niet bezig met politieke inmenging. Daarom moet een onderzoekscommissie worden opgericht. Dit is noodzakelijk voor de geloofwaardigheid van dit parlement en van de politiek. Het parlement en de publieke opinie hebben recht op de volledige waarheid. (Applaus bij het VB)
Alle perscommentatoren zijn het erover eens dat er nog heel wat onduidelijkheden bestaan in dit dossier, ondanks herhaalde vragen en interpellaties in dit parlement. Het onderzoek van de beurscommissie naar voorkennis en van het parket naar fraude en witwassing, mag niet doorkruist worden door een onderzoekscommissie. Een aantal vragen kunnen echter alleen worden beantwoord door een onderzoekscommissie, bijvoorbeeld : het gebrek aan communicatie vanwege het VCM met de kandidaten, het verschil tussen theoretische dossiers op papier en de realiteit, en het gebrek aan vooraf bepaalde beoordelingscriteria.
Ik ben het ermee eens dat bepaalde vragen onbeantwoord blijven, maar de vragen die u opwerpt kunnen buiten het kader van een onderzoekscommissie worden beantwoord.
Al deze vragen hebben geleid tot een vermoeden van politieke beïnvloeding van de beslissing van het VCM. Alleen een onderoekscommissie kan nagaan of er sprake was van politieke inmenging en van zwakheid in de regelgeving.
Dit soort vragen kan ook buiten het kader van een onderzoekscommissie worden beantwoord. Enkele belangrijke betrokkenen hebben onderstreept dat er geen sprake is van politieke beïnvloeding. Een aantal vragen die u stelt zijn reeds beantwoord.
De Raad van State heeft in het arrest-Finnpage de vordering tot schorsing verworpen : het VCM is niet onzorgvuldig geweest, het gelijkheidsbeginsel werd niet geschonden, er was geen probleem met de motivering en het VCM was niet verplicht om de kandidaat te horen.
De onzorgvuldigheden en de gebrekkige motivering in dit dossier rechtvaardigen wel degelijk de oprichting van een onderzoekscommissie. Het is het enige instrument waarbij getuigen onder eed kunnen worden ondervraagd. De sterkte van een democratie hangt af van de rechten van de oppositie.
De meerderheid wil geen potjes toedekken. Er wordt echter met een kanon op een mug geschoten.
Er blijven nog heel wat vragen onbeantwoord. Daarom moet er een onderzoekscommissie komen. (Applaus bij CD&V)
Sinds de commissievergadering van 19 juni zijn er geen nieuwe elementen opgedoken. Het blijft bij insinuaties en geruchten. De vraag tot oprichting was gestoeld op betrouwbare getuigen. Uiteindelijk blijkt het te gaan om twee kleurrijke figuren die elkaar daarenboven tegenspreken. Zij zijn verwikkeld in strafrechtelijke procedures. Het gerecht voert blijkbaar een gedegen onderzoek. Een parlementaire onderzoekscommissie zou deze werkzaamheden kunnen doorkruisen en ervoor zorgen dat die personen vrijuit gaan.
In De Standaard zegt mevrouw Van Hecke dat de onderzoekscommissie moet dienen om beleidsaanbevelingen te doen. De commissie voor Cultuur en Media is gespecialiseerd in hoorzittingen. Mij lijkt het dat men inderdaad een kanon wil gebruiken om een mug te doden. Doel is het geschonden imago herstellen.
Onze fractie wil discussiëren over de rol en de opdracht van het VCM. Het arrest van de Raad van State over die instelling pleit voor de drie commissarissen. Hun reputatie wordt trouwens geschonden zonder dat zij kans op weerwoord hebben. Het is opvallend dat geen enkele van de gegadigden voor een radiolicentie klacht heeft ingediend bij de Raad van State. Ook dat pleit voor het VCM.
De minister heeft heel wat verwezenlijkt onder meer op gebied van landelijke commerciële radio's, lokale radio's en regionale radio's. Een parlementaire onderzoekscommissie zal het VCM uitschakelen en het mediabeleid verlammen. De meerderheidspartijen zullen zich daartegen verzetten Zij behouden het volste vertrouwen in minister Van Mechelen en zullen de moties dus niet goedkeuren.
(Applaus bij de VLD, sp·a, AGALEV en VU&ID)
Het VCM moet blijven bestaan. We vragen ons enkel af of het in dit dossier goed gewerkt heeft en of het over voldoende middelen beschikt. Het gaat niet over een kleine inbreuk, maar om politieke beïnvloeding. De subtiele wapens van de parlementaire controle staan hier machteloos.
Insinuaties worden voorgesteld als feiten. De reacties bewijzen mijn gelijk. Het doel van de parlementaire onderzoekscommissie is de sector te verlammen en nieuwe initiatieven uit te sluiten. (Applaus bij de VLD, sp·a, AGALEV en VU&ID)
We zullen de moties niet goedkeuren. Op alle argumenten zijn voldoende antwoorden gegeven. Ik verwijs onder meer naar het arrest over het VCM. Om beleidsvoorstellen te formuleren is een onderzoekscommissie niet nodig.
Mevrouw Staelraeve spreekt over profileringdrang ten koste van de inhoud en een strategisch verkeerde keuze. Voorts stelt zij dat één van de machtigste parlementaire instrumenten zo getrivialiseerd wordt en de kans op gedegen oppositie verkwanseld wordt.
Het parlement heeft voldoende controle kunnen uitveren. We hebben geen problemen met een nieuwe bespreking in september. Er zijn geen redenen voor een parlementaire onderzoekscommissie. Sinds 19 juni zijn er geen nieuwe elementen. De krantenkoppen op 20 juni waren duidelijk. De CD&V-fractie past de thermosstrategie toe en tracht steeds lauwere koffie warm te serveren. (Applaus bij de VLD, sp·a, AGALEV en VU&ID)
Dat blijkt uit het feit dat men enkel nog een motie van onderzoek kon indienen.
Ik zal diezelfde mevrouw Staelraeve nog eens citeren. Zij stelde dat de heer Decaluwe en CD&V met hun houding geen dienst bewezen aan het eervol instandhouden van het Vlaams parlement.
Ik ben verwonderd op de kritiek die de heer Vandenbossche heeft op de formuleringen van beide moties. Beide moties zijn immers los van elkaar opgesteld en werden letterlijk overgeschreven van de motie naar mogelijke onzorgvuldigheden bij de toekenning van scheepskredieten. Ook daar stond dat het de bedoeling was om suggesties ter verbetering te doen. In het voorliggende geval met het doel dat de wet die de toekenning van licenties aan particuliere omroepen regelt, kan verbeterd worden.
Ik denk dat ik hier zopas op geantwoord heb. Nu een parlementaire onderzoekscommissie oprichten is overdreven.
De motie van het Vlaams Blok heb ik niet echt gelezen, want ik was niet van plan om ze goed te keuren.
Indien u de motie niet gelezen hebt, mag u ook geen kritiek uiten op de formulering ervan.
In de onderzoekscommissie van de scheepskredieten waren er wel tastbare dingen : rekeningen met onverklaarbare bedragen. Nu beschikt men enkel over insinuaties. Men is nog niets opgeschoten. Het enige wat men bereikt is dat een aantal reputaties kapotgemaakt worden.
Onze fractie heeft in dit dossier niets te verbergen. We steunden alle mogelijke parlementaire initiatieven die hieromtrent genomen werden. Ook de vraag naar de oprichting van een parlementaire onderzoekscommissie zal door ons positief beantwoord worden als men feiten heeft.
We stellen echter vast dat de zogenaamde betrouwbare getuigen in feite geen al te beste reputatie genieten. De advocaat van een van de betrokkenen verklaart bijvoorbeeld zelf dat zijn cliënt in feite een crimineel is. Indien men morgen over nieuwe gegevens beschikt, zullen we de oprichting van een parlementaire onderzoekscommissie goedkeuren. Vandaag zijn die er echter niet. CD&V probeert zijn gezicht te redden door een motie in te dienen. Het zou fijn zijn, indien het dit ook zou toegeven. Ik vraag het dan ook om deze motie in te trekken. Het instrument van de parlementaire onderzoekscommissie mag immers niet gedegradeerd worden. (Applaus bij de VLD, sp·a, AGALEV en VU&ID)
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over de moties houden.