Verslag plenaire vergadering
Verslag
Algemene bespreking
Aan de orde is de algemene bespreking van het voorstel van decreet van de heren Malcorps, Tobback, Lachaert en Bex houdende vermindering van het gebruik van pesticiden door openbare diensten in het Vlaamse gewest.
De algemene bespreking is geopend.
De heer Paul Wille, verslaggever, verwijst naar het schriftelijk verslag.
Het gebruik van vreemde chemische stoffen die mogelijk een gevaar inhouden voor de volksgezondheid moet zoveel mogelijk worden geweerd. Bepaalde chemische stoffen kunnen het menselijke immuniteitssysteem aantasten.
Dit voorstel levert een kleine bijdrage tot de reductie van de pesticiden, zowel kwantitatief als kwalitatief. Openbare besturen -niet alleen de gemeentebesturen maar onder meer ook de NMBS en De Lijn en de afdeling Wegen en Verkeer - moeten het goede voorbeeld geven. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen op het publiek domein moet dalen. Bij vorige maatregelen waren vooral de natuurkwaliteit en biodiversiteit de drijfveren, nu worden ook de effecten op de volksgezondheid onderkend.
Een derde van de gemeenten heeft zich via de milieuconvenants geëngageerd om het gebruik van pesticiden te verminderen maar ook bij de nieuwe generatie milieuconvenants kunnen zij op dergelijke clausule intekenen. Het amendement van CD&V om middelen uit te trekken is overbodig aangezien er bij beide vormen van convenant in financiële middelen voorzien wordt. Gemeenten kunnen ook samen bepaalde apparatuur aankopen.
Op 10 jaar tijd is het gebruik van pesticiden bij gemeenten met 17 procent gedaald. In het MINA-plan staat, op instigatie van een resolutie van het Vlaams Parlement, dat de hoeveelheid pesticiden met de helft moet dalen tegen 2005. Een kwalitatieve reductie is ook noodzakelijk. De gemeentebesturen moeten dus extra inspanningen leveren.
Er werden een aantal amendementen goedgekeurd in verband met een gefaseerde aanpak. Er zijn voldoende overgangstermijnen. Er is een overmachtsbepaling, die gebruik van meer pesticiden toestaat in geval van een acute plaag.
Er is al een voorstel van de administratie voor een algemeen Vlaams reductieprogramma. Er is echter nog geen plan, laat staan een decreet. De komende jaren moet in alle sectoren een reductie gestimuleerd worden. Het federale niveau kiest niet voor een ecotaks maar voor het in fasen bannen van een aantal schadelijke stoffen. Ook in het federale plan voor duurzame ontwikkeling staan reductiedoelstellingen.
Op het Europese niveau heeft de Raad van Milieuministers de pesticidescreening verlengd tot 2008. Er zijn momenteel nog maar weinig potentieel gevaarlijke stoffen gescreend. Tegen 2003 moeten 367 stoffen van de markt gehaald worden.
Er moeten betere reglementen opgesteld worden voor professionele ongediertebestrijding, waarbij preventie en het gebruik van alternatieve bestrijdingsmethodes bevorderd worden. Ook het gebruik van chemische bestrijdingmiddelen thuis moet door middel van overheidssensibilisatie dalen. Ook de gemeenten hebben daarbij een belangrijke rol. Dit voorstel maakt de nodige middelen vrij om hen aan te moedigen.
Dit voorstel is een bescheiden stap naar meer chemische hygiëne en het weren van chemische stoffen ter bescherming van het milieu en de volksgezondheid. (Applaus bij sp·a en AGALEV)
Het is noodzakelijk het gebruik van bestrijdingsmiddelen te reduceren. Een voorstel snel behandelen zonder de oppositie te betrekken is niet aanvaardbaar.
We vinden het spijtig dat het gebruik van houtbeschermingsmiddelen niet aangepakt worden. Als de openbare besturen minder bestrijdingsmiddelen gebruiken kan dat een negatieve invloed hebben op het gebruik van bestrijdingsmiddelen door particulieren en op de veiligheid.
Alternatieve bestrijdingsmiddelen zijn duur. Daarom hebben wij een amendement ingediend om de nodige middelen vrij te maken.
Het probleem van de processierupsen in de Noorderkempen kan men bijvoorbeeld niet helemaal oplossen met biologische bestrijdingsmiddelen.
Door het herschrijven van het voorstel zijn de biologische bestrijdingsmiddelen apart komen te staan en worden ze niet langer gedefinieerd. Gaat het dan om bestrijdingsmiddelen die afkomstig zijn uit de natuur? Sommige natuurlijke producten zijn echter veel giftiger dan sommige synthetische middelen.
Voor de strafmaatregelen verwijst men naar het decreet Natuurbehoud. Nochtans is dat een decreet met een enge doelstelling, terwijl het hier gaat om de volksgezondheid. Vaak worden gevangenisstraffen voorzien en ik vraag me af hoe men dat gaat toepassen op openbare besturen.
Door wat minder overhaast te werken had men een beter voorstel kunnen realiseren.
In het decreet worden houtbeschermingsmiddelen niet uitgesloten. Deze middelen zijn meestal al geïmpregneerd op het ogenblik dat de openbare besturen bepaalde toestellen aankopen. Men kan er dus voor pleiten geïmpregneerd hout mee op te nemen in de toepassing van het decreet omdat dat goed is voor tachtig procent van de biociden.
De NMBS kan nog steeds pesticiden gebruiken. Het is de bedoeling dat pesticiden alleen gebruikt worden wanneer het echt nodig is. Dit voorstel is geïnspireerd op een Brusselse ordonnantie die tot een vermindering van het pesticidengebruik heeft geleid.
Het probleem van de processierupsen is een goed voorbeeld van een situatie die vooral preventief moet worden aangepakt.
Metingen van de Vlaamse milieuadministratie leren dat pesticiden terug te vinden zijn in het milieu, onder meer in de oppervlaktewateren.
We zijn het ermee eens dat het pesticidengebruik moet verminderen, maar de vraag is hoe dat moet gebeuren. We moeten weten welke pesticiden worden gebruikt en welke bij voorrang moeten worden gereduceerd. Daarom is een inventaris van de gebruikte bestrijdingsmiddelen noodzakelijk. Volgens minister Dua is een dergelijke inventaris beschikbaar. Volgens het ministerie van Middenstand en Landbouw is dat niet het geval. Het ministerie onderzoekt de mogelijkheid om de bestrijdingsmiddelen op te splitsen in drie categorieën : middelen voor professioneel landbouwgebruik, middelen voor profesioneel niet-landbouwgebruik en middelen voor niet-professioneel gebruik. Wij menen dat het goed zou zijn een reductie in te voeren na een opsplitsing van de bestrijdingsmiddelen en na het opstellen van een inventaris.
Mijn fractie is geen tegenstander van een reductie van het gebruik van bestrijdingsmiddelen wanneer er alternatieven voorhanden zijn. Dit voorstel vraagt geen positieve ingesteldheid van de gemeentebesturen, wat bij de milieuconvenanten wel het geval is. De milieuconvenanten moeten bijgestuurd worden met extra financiële stimulansen. Wanneer er een duidelijke inventaris is opgesteld van de gebruikte bestrijdingsmiddelen zijn we bereid in de commissie een oplossing te zoeken voor het teveel aan pesticiden in het leefmilieu.
De nodige inventarissen zijn er. Zo heeft minister Peeters al een inventaris laten opstellen van de bestrijdingsmiddelen die worden gebruikt door de gemeenten en er werden nog andere inventarissen opgemaakt.
Op een bepaald moment moet men echter beslissingen nemen en dat is nu gebeurd. Het overmatig gebruik van pesticiden leidt tot kosten, onder meer door de vervuiling van oppervlakte- en grondwater. Deze kosten mogen niet afgewenteld worden op de gemeenschap in haar geheel.
Ik heb hier een brief van het ministerie van Middenstand en Landbouw waarin staat dat er geen inventaris beschikbaar is. Minister Dua kon ook geen inventaris bezorgen.
De algemene bespreking is gesloten.
Artikelsgewijze bespreking
Aan de orde is de artikelsgewijze bespreking van het voorstel van decreet houdende vermindering van het gebruik van bestrijdingsmiddelen door openbare diensten in het Vlaamse Gewest.
- De stemming over het amendement op artikel 3 en over artikel wordt aangehouden.
- De overige artikelen worden zonder opmerkingen aangenomen.
De artikelsgewijze bespreking is gesloten.
We zullen om 15 uur de hoofdelijke stemming over het voorstel van decreet houden.