Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Van Rooy heeft het woord.
Voorzitter, ambtsgenoten, lieve collega’s van het Vlaams Belang, minister Somers, op dit moment kunnen zo’n 135.000 Turken in België, waarvan 75.000 in Vlaanderen, hun stem gaan uitbrengen voor de Turkse verkiezingen. Dagenlang worden daarvoor grote evenementhallen gebruikt: de Trixo Arena in Hasselt, Brussels Expo en Antwerp Expo. In Antwerpen gingen reeds verschillende Turken met elkaar op de vuist. Turkse verkiezingen, Turkse mores, nietwaar? Bij de laatste Turkse presidentsverkiezingen in 2017 stemde maar liefst 75 procent van de Turken in België op de Islamitische tiran Erdogan. In mijn eigen stad Antwerpen was dat zelfs 79 procent. In geen enkel Europees land kreeg Erdogan meer stemmen dan bij ons.
Erdogan is een neo-ottomanist die Turkije islamiseert, die lak heeft aan de vrijheid van meningsuiting en die niet-islamitische minderheden, waaronder christenen, onderdrukt. Van Erdogan zijn ook de woorden: “De moskeeën zijn onze kazernes, hun koepels onze helmen, de minaretten onze bajonetten en de moslims zijn onze soldaten.” Ook stelde Erdogan, ik citeer opnieuw: ‘Gematigde islam is een westers concept om de islam te verzwakken. De islam kan niet gematigd zijn. Islam is islam.” Wel zo eerlijk, nietwaar? Erdogan minacht ons, de ongelovigen, Erdogan minacht het niet-islamitische Europa. Erdogan wil Europa islamiseren en hij spoort Turken aan om niet te integreren. Toen deze Erdogan in 2015 naar de Hasseltse Ethias Arena kwam, werd hij enthousiast verwelkomd door duizenden Turken met Turkse vlaggen.
Minister Somers, de massale opkomst voor de Turkse verkiezingen op ons grondgebied legt een fundamenteel integratieprobleem bloot. Zelfs na drie generaties voelen de meeste Turken zich nog altijd veel meer Turks dan Vlaams. Wat is uw reactie hierop, minister Somers, en hoe wilt u dit proberen te veranderen?
Minister Somers heeft het woord.
Bedankt voor uw vraagstelling, mijnheer van Rooy. Eerst en vooral: dat mensen, zelfs na twee of drie generaties, een interesse hebben in het land van herkomst en de politiek die daar bestaat, is, denk ik, niet erg ongewoon. Ik heb daar begrip voor. Als mensen de kans krijgen om te stemmen in het land van herkomst en een deel daar gebruik van maakt, is dat op zich niet te veroordelen. Het probleem is natuurlijk – en u hebt het zelf aangehaald – dat regime in Turkije, dat eigenlijk een beleid voert dat erop gericht is om de band van mensen die geëmigreerd zijn, met het land van herkomst zo sterk mogelijk te houden en in te zetten op segregatie, en dat ook al heel lang doet. Dat is natuurlijk een probleem, want op die manier is Erdogan geen facilitator van integratie in Vlaanderen, maar eerder een rem, omdat hij dat wil blokkeren. Hij doet er alles aan om een proces dat normaal gezien natuurlijk zou moeten verlopen, te stoppen. Op die manier probeert hij mensen zoveel mogelijk op te sluiten in gesloten gemeenschappen, waar heel hard benadrukt wordt dat de taal van het land van herkomst gekend moet blijven, en waarbij men vraagt om zoveel mogelijk contact te houden met dat land van herkomst. Dat is natuurlijk een beetje een crazy situatie.
Gelukkig zitten niet alle partijen in Turkije op die lijn. Er zijn ook heel veel partijen die zeggen dat de stem van de mensen die geëmigreerd zijn, die misschien twee weken per jaar komen, toch moeilijk hetzelfde gewicht kan hebben als de stem van mensen die daar dag in dag uit leven. Ter zake is het beleid van de Vlaamse Regering dus een heel duidelijk beleid. Wij proberen, met de middelen die we hebben, die segregatie te doorbreken en zo veel mogelijk een antwoord te bieden op de instrumenten die ingezet worden om de integratie af te remmen. Gisteren hebben we er nog over gepraat met betrekking tot het beleid rond de moskeeën van Diyanet.
De heer Van Rooy heeft het woord.
Minister Somers, u zegt segregatie doorbreken? Mag ik toch enkele cijfers noemen? Sinds 2008 ging 1 miljoen euro van ons belastinggeld naar moskeeën van de Turkse moslimfundamentalisten van Milli Görüs. Sinds 2008 ging maar liefst 6 miljoen euro naar Diyanetmoskeeën van Erdogan. Sinds 2016 ging er 6,3 miljoen Vlaams geld naar de Unie van Turkse Verenigingen en naar de Turkse Unie van België. Dat is geen segregatie doorbreken, dat is segregatie stimuleren, en het is mede daardoor dat de meeste Turken in Vlaanderen vandaag inderdaad niet geïntegreerd zijn en nooit meer zullen integreren. Stop dus met het subsidiëren van Turkse moskeeën – sterker nog, sluit die moskeeën – en stop met het uitdelen van belastinggeld aan allerlei Turkse organisaties die de integratie belemmeren. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mevrouw Sminate heeft het woord.
Dank u wel voor uw antwoord, minister. Voor mij is één zaak belangrijk in heel dit verhaal, en dat is dat iedereen – gelijk wat hun afkomst is – zijn of haar stem in alle vrijheid moet kunnen uitbrengen. We kunnen nooit aanvaarden dat mensen onder druk worden gezet om voor een bepaalde kandidaat te stemmen. Maar laten we ook een kat een kat noemen: er is wel degelijk sprake van een bepaalde beïnvloeding, wat u ook bevestigd hebt.
Gisteren hebben we in de commissie Binnenlands Bestuur ook wel gezien dat dat een taak is van de Staatsveiligheid. Ze hebben ook bevestigd dat ze die taak ter harte nemen, en ik denk dat we daar ook op moeten vertrouwen. Eén duidelijke boodschap die ik nog wil geven, is dat we in Vlaanderen nooit kunnen aanvaarden dat er een duidelijke link is met steden zoals Ankara, Rabat of Moskou op dit vlak. We kunnen dat nooit of nooit aanvaarden. Wie in Vlaanderen woont, moet vrij zijn om zijn of haar keuzes te maken, maar of dat een opdracht is voor u, dat durf ik te betwijfelen. U zult dat misschien wel willen, maar ik denk dat dat niet het geval is.
De heer Aerts heeft het woord.
Zeer kort, mijnheer Van Rooy. Ik weet niet of u gisteren goed hebt opgelet in de hoorzitting, maar ook in de eerdere besprekingen is dat aan bod gekomen: de beste manier om die afhankelijkheid van het buitenland te doorbreken, is namelijk erkennen. Dat zijn niet mijn woorden, dat zijn de woorden van de experten. De beste manier om die afhankelijkheid te doorbreken, is erkennen en financieren. Je moet die afhankelijkheidsrelatie net doorbreken. Betekent dat dan dat je automatisch eender wat moet toelaten? Neen, dat betekent dat, als je de banden doorknipt met Turkije, als je die banden doorknipt met het regime van Erdogan, dan kun je financieren. Als je dat niet doet, dan duw je die groepen gewoon opnieuw in die handen en dat levert ons geen sikkepit op voor een verdraagzame samenleving – maar ik denk niet dat dat uw ambitie was.
Minister Somers heeft het woord.
Dank u wel voor de verschillende interventies. Eerst en vooral denk ik dat we vaststellen – en daar kun je niet omheen – dat wanneer je bij onderzoek kijkt welke gemeenschap of welke mensen met een buitenlandse afkomst zich het sterkst verbonden voelen met het land van herkomst, dat dat bij de Turkse gemeenschap is. Dat valt uit alle onderzoek op en dat bewijst nu net dat het beleid dat in het land van herkomst wordt gevoerd, wel degelijk een verschil maakt in de manier waarop mensen snel of traag integreren in een nieuw land waar ze deel van moeten zijn.
Dat is een vaststelling. Het beleid van Erdogan verhindert dat dus. Dat is onmiskenbaar zo. Die blokkeert die snelle integratie in de samenleving. Dat is een eerste vaststelling die ik maak.
Een tweede vaststelling die ik wil maken, is dat mensen fier moeten kunnen zijn op al hun identiteiten, en die moeten kunnen omarmen. Mensen kunnen voor mij tegelijkertijd een Turkse en een Vlaamse identiteit hebben. Maar als ze in Vlaanderen leven en wonen, is de identiteit die ons verbindt, de Vlaamse identiteit, en moet daarop worden ingezet. Dat betekent heel concreet voor lokale geloofsgemeenschappen dat die niet in de greep kunnen zijn van een buitenlandse mogendheid. Dat kan niet voor kerken, dat kan niet voor moskeeën. Als je dus vaststelt – zoals we gisteren hebben vastgesteld – dat historisch gegroeid, vandaag de dag de greep van een buitenlandse ambassade en een ministerie van Religieuze Zaken van Turkije, een te grote ingreep heeft op onze moskeeën, dan moeten we het proces van het emanciperen en het integreren van die moskeeën in Vlaanderen, versterken. En we hebben daar gisteren duidelijke signalen over gezonden, en volgen dat verder op.
Daarnaast is mijn overtuiging dat Vlaanderen niet gebouwd kan worden als een verzameling van gemeenschappen. Wij zijn burgers met veel identiteiten, die met elkaar en niet naast elkaar kunnen leven. Een gesegregeerd Vlaanderen, is een Vlaanderen waar er problemen komen. Wat doen wij dus, onder meer met het Plan Samenleven? Zoveel mogelijk die segregatie doorbreken. We doen dat ook met ons inburgeringsbeleid. We hebben ervoor gekozen – want u verwijst naar een uitgave die niet onder mijn bevoegdheid valt – dat, hoewel mensen zich mogen organiseren zoals ze willen, ook op etnisch-culturele basis, ons geld in de eerste plaats moet gaan naar die verenigingen en die organisaties die mensen, wat hun achtergrond ook is, met elkaar laten sporten, spelen, cultuur beleven en zo verder. Want dat is het fundament van een gedeelde samenleving in al zijn diversiteit.
Fundamenteel ben ik het er dus mee eens dat we niet mogen aanvaarden dat buitenlandse mogendheden strategieën, technieken en middelen gebruiken om mensen te isoleren, af te zonderen van onze samenleving en eigenlijk te blijven binden aan het land van herkomst. Wij moeten daar een tegenstrategie inzetten. Maar voor mij is dat vooral een positieve strategie. Je doet dat niet door mensen in de hoek te duwen. Je doet dat net door de mensen de hand te reiken, en duidelijk te maken dat de gedeelde Vlaamse identiteit, de gedeelde lokale identiteit, de gedeelde Europese identiteit, de hefbomen zijn om te komen tot een succesvol samenleven.
Dus ja, ik betreur die strategie van Erdogan. En ja, vanuit de Vlaamse Regering zetten we, in ons inburgeringsbeleid, in het Plan Samenleven, en in het beleid naar de lokale geloofsgemeenschappen toe, erop in om die segregatie te doorbreken en duidelijk te maken dat men zich hier in Vlaanderen in de eerste plaats zou moeten oriënteren op die Vlaamse Gemeenschap, zijn nieuwe thuis, zonder dat men zijn verleden of afkomst moet verloochenen. (Applaus bij Open Vld)
De heer Van Rooy heeft het woord.
Het probleem zit natuurlijk veel dieper. Ik citeer een Turkse kiezer aan een van die stembureaus in Vlaanderen: “Turken hebben allemaal een schotelantenne. We kijken Turkse tv, volgen het Turkse nieuws. Het is pas wanneer we op straat komen dat we beseffen dat we in België zijn.” En dat laatste is natuurlijk relatief, afhankelijk van de wijk, nietwaar? 74 procent van de Turken in Vlaanderen voedt de kinderen vandaag eentalig in het Turks op. Slechts een minderheid van de Turken – vier op de tien – vindt dat de Belgische wetten altijd voorrang hebben op de regels van de islam. Een minderheid!
Onder uw beleid is de integratie van tienduizenden Turken compleet mislukt. Tienduizenden Turken willen of kunnen, minister Somers, niet integreren in Vlaanderen. En voor ons is het duidelijk: men kan niet én Vlaming én Turk zijn. Dus: geen dubbele nationaliteit, geen moskeeën, en geen Turkse verkiezingen op ons grondgebied. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vraag is afgehandeld.