Verslag plenaire vergadering

Mevrouw Brouwers heeft het woord.

Minister, wie heeft er zich nog nooit geërgerd op de Brusselse ring? Het is er ronduit gevaarlijk, met meer dan duizend ongevallen per jaar. Er is ook elke dag enorm veel file, tot tien uur per dag op de buitenring, met een enorme economische kost tot gevolg. En natuurlijk kreunen de omliggende gemeenten ook onder het sluipverkeer in hun woonwijken.

De Vlaamse Regering heeft nu eindelijk een oplossing klaar voor een vlotter en veiliger verkeer op deze ring. En wat is de reactie van de Brusselse groene minister van Mobiliteit, Elke Van den Brandt? Ze zegt neen. Ze vindt het Vlaamse ontwerpplan een historische fout. Nu, ik zou het een historische fout vinden om hier nu niets aan te doen. Sterker zelfs, we zetten een historische fout recht door nu voor een model te kiezen dat niet meer alleen gericht is op de auto. Want in het project ‘Werken aan de Ring’, zoals dat heet, zijn er ook fietssnelwegen voorzien, een Brabantnet met trams, hoppinpunten enzovoort, en uiteraard ook dit plan om de ring, die toch een belangrijke verkeersader is in het land, verkeersveiliger te maken door het doorgaand verkeer en het bestemmingsverkeer zoveel als mogelijk te scheiden.

Zeggen dat er een aanzuigeffect is op de hoofdstad, dat is totaal niet correct. We zien hoe de alternatieven, bijvoorbeeld de fietssnelwegen, al aanslaan. Tussen Leuven en Brussel zijn er vorig jaar bijna 500.000 fietsers geteld. Dat slaat dus aan. Die mensen gaan morgen niet plots weer in hun auto stappen. Ik vind het dan ook bijzonder jammer dat minister Van den Brandt het plan meteen afbrandt, ondanks het feit dat we vanuit Vlaanderen toch al een aantal wijzigingen hadden aangebracht, zoals twee ecoducten.

Omdat er ook een stukje van die ring op Brussels grondgebied ligt, is het toch wel belangrijk om de dialoog gaande te houden. Minister, is er al opnieuw een dialoog gepland met de Brusselse Regering, zodat het plan geen verdere vertraging oploopt? (Applaus bij cd&v)

De heer Tiebout heeft het woord.

Voorzitter, minister, ik zal nog vijf seconden wachten, dan hebben de socialemediateams van verschillende partijen hier de tijd om even de pauzeknop in te duwen, wat het wiswerk nadien iets vergemakkelijkt.

Want, minister, wat gebeurt er als je een extreemlinkse groene vuist in een glas water duwt? Het water loopt over de rand, in dit geval de Vlaamse Rand. En dat is nu exact wat de groene minister van Mobiliteit – je kunt je daar vragen over stellen – Elke Van den Brandt laconiek liet weten aan Vlaanderen.

En ik begrijp dat Brussel mag beslissen om minder verkeer in de stad toe te laten. Brussel kán dat beslissen. Maar wat er dan volgt, is eigenlijk een beetje te gek voor woorden. Brussel duwt het water over de rand, maar als Vlaanderen dat water dan wil kanaliseren, verdelen en veiliger maken, zegt Brussel “Non”, natuurlijk in het Frans: “Non. Dat mag u niet. U mag niet inzetten op een leefbaar Vlaanderen, u mag niet inzetten op een bereikbaar Brussel. Dat mag u niet.”

Minister, telkens stellen we bij de Brusselse Regering een onwil vast om daadwerkelijk samen te werken met Vlaanderen om tot oplossingen te komen voor de Vlaamse maar ook de Brusselse pendelaars. Mijn vraag is dan ook heel simpel: hoe reageert u op de “Non” van de Brusselse minister? (Applaus bij de N-VA)

Minister Peeters heeft het woord.

Collega’s, ik dank jullie voor de vragen.

We hebben op 31 maart inderdaad de voorlopige vaststelling van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) over deel Noord van de ring rond Brussel. De ring rond Brussel is enorm verouderd, dat weten we allemaal, en zorgt voor heel veel sluipverkeer, onveilige situaties en problemen inzake doorstroming. Kortom, we moeten daar werken doen.

Zijn we over één nacht ijs gegaan? Neen, uiteraard niet. Dit GRUP heeft een voorbereidingsgeschiedenis, er is heel wat overleg aan voorafgegaan. We zijn daarmee gestart in 2018 en er zijn niet minder dan vijftig overlegvergaderingen geweest met heel wat betrokken stakeholders, lokale en provinciale overheden en uiteraard ook met het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest.

Vorige zomer hebben we regelmatig aan tafel gezeten met de leden van de Brusselse Regering om vooruitgang te boeken in dit dossier. Nadien hebben we een plenaire vergadering gehad en in maart van dit jaar zijn we tot de voorlopige vaststelling gekomen.

Samen met u stel ik vast dat één minister van de Brusselse Regering – en niet de voltallige Brusselse Regering, laat dat duidelijk zijn – zegt dat dit niet mag, niet kan, dat dit een historische fout is en dat dit plan louter en alleen een verbreding van de ring is.

Dat is het echter absoluut niet. Het plan dat wij op tafel leggen, is heel ambitieus, het bevat veel elementen om het sluipverkeer uit die woonkernen te halen, om de doorstroming te verbeteren, de op- en afritten verkeersveiliger te maken. Kortom, het bevat heel wat elementen. Ik ga ervan uit dat heel wat van die elementen ook graag worden gehoord door de Groenfractie. We werken heel wat barrières weg inzake fietsverbindingen en ecologische verbindingen. Kortom, we zorgen ervoor dat heel wat woonkernen, watergebieden en natuurgebieden met elkaar kunnen worden verbonden. Dit is een enorm mooi en ambitieus plan waarover straks het openbaar onderzoek zal lopen. Dan zullen we bekijken wat de bezwaren en mogelijke opmerkingen zijn en hoe we daar verder mee moeten omgaan.

Er is al heel veel overleg geweest met alle mogelijke instanties en met de leden van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering. Uiteraard houden we onze deuren open en gaan we verder met hen in overleg.

Ten slotte denk ik dat dat overleg ook kan werken. Want in het verleden hadden we veel problemen en discussies over de ontsluiting van het Heizelplateau. We hebben daar een studie voor uitgerold en die is nu ook verankerd in dit ruimtelijk uitvoeringsplan. Er is consensus over die studie. Ik vermoed dat, wanneer we dat plan straks duidelijk analyseren, iedereen het erover eens zal zijn dat dit een schitterend plan is dat een enorme meerwaarde levert. Iedereen zou er eigenlijk heel tevreden over moeten zijn dat wij nu naar buiten komen met dit plan. (Applaus bij Open Vld)

Mevrouw Brouwers heeft het woord.

Minister, u hebt inderdaad nog eens verwezen naar het veelvuldige overleg dat aan dit project voorafging. Het is goed dat de deur open blijft staan voor verder overleg. U hebt ook heel duidelijk gezegd dat het uitspraken zijn van één minister. Ik hoop dat u met het overtuigende discours dat u zonet gegeven hebt, de rest van de Brusselse Regering en ook minister Van den Brandt toch kunt overtuigen om verder te gaan met dit plan.

Maar ze heeft indertijd ook wel een andere koppeling proberen te maken, de koppeling met de kilometerheffing aan de plannen van de ring. Daar wil ik toch even op terugkomen. Vanuit cd&v zijn we alvast geen voorstander van het koppelen van dossiers, en een GRUP is natuurlijk totaal iets anders dan een fiscaal dossier. Ik wil toch even uit uw mond horen of u het eens bent met deze stelling en hoe u met die eventuele vraag van Brussel verder zult omgaan, dus die koppeling met de kilometerheffing.

De heer Tiebout heeft het woord.

Minister, ik ben ook blij te horen dat u de ‘non’ uit Brussel veroordeelt, want begrijpe wie begrijpe kan. Even duiden toch: men zegt eigenlijk nee tegen 130 kilometer fietssnelwegen, drie tramlijnen voor 700 miljoen euro, 500 miljoen euro aan leefbaarheidsprojecten, een van de grootste ecoducten van Vlaanderen en het voorkomen van zo’n duizend incidenten per jaar op de ring. Daartegen zegt men dus neen. ‘Il faut le faire’ – in het mooi Nederlands.

In 2016 is een vooruitziend kabinet gestart met gesprekken met het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. Er werd op regelmatige basis samengezeten, samen met de minister-president, Rudi voor de vrienden. Men kwam zelfs tot een document waarin de Brusselse en Vlaamse knelpunten werden aangeduid, maar ook daar slaagde Brussel er niet in om een akkoord te vinden over die knelpunten langs Vlaamse en Brusselse zijde. Mijn vraag is dan ook simpel: hoe staat het met die gesprekken?

De heer Bex heeft het woord.

Voorzitter, zoveel onzin! Voor Groen zitten er ook heel veel goede aspecten aan de plannen die de Vlaamse overheid heeft rond de R0. Daar moet absoluut veel aan gebeuren. We zijn het met heel veel van de elementen eens. Maar de minister kan ons niet overtuigen waarom zij over een afstand van 10 kilometer twee extra rijstroken wil aanleggen. Waarom is dat? Omdat de Vlaamse Regering zelf zegt dat ze streeft naar een modal shift van 50 procent in de Rand, de minister zelf of alleszins haar partij – en ik neem aan dat ze daarbij betrokken is – in het programma voor het congres van de partij zegt dat er een taxshift moet komen via een slimme kilometerheffing en in al die plannen voor de Brusselse ring er op geen enkele manier berekend is wat de impact van zo’n slimme kilometerheffing zou zijn op de nood aan extra rijstroken. Inderdaad, op dat moment zeggen wij: “Minister, doe uw studiewerk opnieuw, doe het ‘tegoei’ en bewijs ons dat er effectief nood is aan extra rijstroken.” Want zoals dit nu voorligt, zal dit inderdaad alleen leiden tot het aantrekken van extra autoverkeer, zowel vanuit Brussel, mijnheer Tiebout, als vanuit Vlaanderen. (Stijn Bex spreekt ‘Tiebout’ op z'n Frans uit. Opmerkingen. Applaus van Imade Annouri)

Tiebout. (De voorzitter verbetert de uitspraak.)

Als de heer Tiebout denkt dat er in Brussel alleen maar ‘non’ gezegd wordt en niet nee, dan ga ik hem ook in het Frans aanspreken.

Mevrouw Goeman heeft het woord.

Hier worden nogal grote uitspraken gedaan over hét standpunt van de Brusselse Regering. Dan is het altijd heel interessant om eens naar het regeerakkoord te kijken. In het Brusselse regeerakkoord staat heel duidelijk dat de Brusselse Regering verklaart gekant te zijn tegen de verbreding van de ring als zodanig en dat de herinrichting gekoppeld moet worden aan een ruimer mobiliteitsproject, waarin de aandacht moet uitgaan naar openbaar vervoer, fietsverkeer, overstapparkings om de modal shift te bevorderen. Met andere woorden: er moet gekeken worden naar het brede plaatje. Dat is het standpunt van de Brusselse Regering. Het verzet van minister Van den Brandt is inderdaad een persoonlijk standpunt, niet het standpunt van de Brusselse Regering.

Kijk, er zijn veel aanpassingen gebeurd aan de initiële plannen voor de ring. Dat is ook dankzij overleg met de Brusselse Regering. Dat was absoluut nodig. Maar op dit moment is bijvoorbeeld de afrit Wemmel geschrapt, er gaat een hele herinrichting komen van het afrittencomplex rond Jette, zeer goed voor het UZ Brussel, en dat gaat de verkeerschaos daar ten goede komen. Er is inderdaad dat ecoduct ter hoogte van Laarbeekbos. Wij zijn dus blij met de aanpassingen die gebeurd zijn. Als Brusselaars mogen wij het doel niet uit het oog verliezen. Dat gaat namelijk over het feit dat we minder auto’s in Brussel willen. Dat betekent ook dat we een goed functionerende ring nodig hebben. Wie dat niet begrepen heeft, heeft niks van mobiliteit begrepen. (Applaus bij Vooruit)

De heer Keulen heeft het woord.

Voorzitter, minister en goede collega’s, minister Van den Brandt vertolkt hier de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie en bindt duidelijk niet de Brusselse Regering. Zij is dus niet de tolk van het standpunt dat daar leeft.

Minister, dit is een goed plan. U moet het doorzetten. Het is multifunctioneel. Het is inderdaad goed voor de automobilisten. Mag het nog in de omgeving van de hoofdstad van Europa? Maar het is ook goed voor de gebruikers van het openbaar vervoer en van alle mogelijke fietsvarianten. Dat zijn allemaal redenen om door te zetten en zeker niet op te geven. (Applaus bij Open Vld)

De heer Verheyden heeft het woord.

Minister, de Brusselse groenen noemen de Vlaamse beslissing om die werken uit te voeren inderdaad een historische fout. De Vlaams Belangfractie zou het een historische fout noemen indien die werken niet zouden worden uitgevoerd. Want die werken zijn inderdaad nodig. Om de veiligheid te verbeteren, om de doorstroming te verbeteren. Trouwens, collega’s, een betere doorstroming leidt ook tot schonere lucht. Tegelijkertijd zijn deze werken ook nodig om de leefbaarheid in de omliggende gemeenten te verbeteren omdat de vierde rijstrook heel veel vrachtverkeer uit de omliggende wijken zal halen. De vraag is dan wie daar tegen kan zijn. Daarbovenop wordt er toch aan heel wat eisen van de groenen tegemoetgekomen. Er komen investeringen in fietsinfrastructuur. Er komen twee ecoducten. In tegenstelling tot de Brusselse plannen, die vaak eenzijdig worden uitgevoerd en over het algemeen zeer nadelig zijn voor de Vlamingen, zullen deze werken iedereen ten goede komen.

Ten slotte zijn, minister, de Brusselaars kwaad omdat u geen kilometerheffing invoert. U gaat opnieuw met hen aan tafel, heb ik vernomen. Wel, houd uw been stijf. Wij houden u alvast in het oog. Wij zullen nooit toestaan dat er nog meer kilometerheffing komt, dat er nog meer lasten op de schouders van onze automobilisten komen. (Applaus bij het Vlaams Belang)

Minister Peeters heeft het woord.

Dank u wel, collega’s, voor de verschillende tussenkomsten. Ik ben alleszins blij dat er heel veel stemmen zijn die pro de voorlopige vaststelling van dit RUP zijn. Dat RUP waar heel veel positieve elementen in zitten. Het zal er echt voor zorgen dat we die ring een duurzame toekomst zullen geven. (Opmerkingen van Stijn Bex)

Ik ben blij dat de heer Tiebout al een heel aantal aspecten heeft opgesomd die wij daar allemaal in meepakken. We investeren meer dan 300 miljoen euro in meer dan 115 kilometer fietsverbindingen. We investeren ruim 650 miljoen euro in extra hoogwaardig openbaar vervoer, het hele Brabantnet. We investeren 520 miljoen euro in heel wat leefbaarheidsprojecten. Maar daarnaast zorgen we ook voor heel wat landschappelijk waardevolle meerwaarde. Met dit RUP creëren we 153 hectare bijkomend natuurgebied en 36 hectare bijkomend bosgebied. Om dan te zeggen dat dit RUP een historische fout is, collega’s, en dat de heer Bex zegt dat hier heel veel onzin wordt gezegd… Wel, mijnheer Bex, een dergelijk prachtig ambitieus plan, waar heel veel overleg over is geweest en waar heel veel consensus over is, is het beste van alle mogelijke alternatieven die men heeft onderzocht. Als men dan zegt dat dit een historische fout is, wel, mijnheer Bex, dat vind ik onzin. Ik vind het onzin dat u hier dergelijke dingen zegt.

Er zitten alleszins heel veel positieve elementen in. Ik ben blij dat er een enorm groot draagvlak is voor dit RUP. Dat blijkt uit het hele overleg dat we de voorbije maanden maar ook jaren hebben gehad met lokale besturen en met heel wat stakeholders. Dat RUP zet opnieuw volop in op leefbaarheid: op verkeersleefbaarheid maar ook op de leefbaarheid van al die woonkernen en op tal van ecologische ontwikkelingen. Kortom, dit is een meerwaarde, niet alleen voor de Brusselaars maar voor heel de Vlaamse Rand.

Ik ben het eens met wat sommigen hier hebben gezegd. Je kunt alle auto’s uit de Brusselse stad willen weren, maar finaal zullen die auto’s érgens zijn. Wij willen niet het gegeven van meer sluipverkeer faciliteren. Dat willen wij niet. Wij willen een duurzame toekomst voor de ring. Wij willen ervoor zorgen dat er minder congestie is, dat alles vlotter en veiliger verloopt. Vandaar deze ambitieuze plannen voor een volledige renovatie van de weginfrastructuur maar ook van heel die omgeving.

Men vroeg of ik dat aan iets zal koppelen. Ik zal dat alleszins niet koppelen aan een stadstol. Men kan hier wel zeggen: de kilometerheffing tout court.

Ik zal niet onder stoelen of banken steken dat ik, om de congestieproblemen op te lossen, voorstander ben van een slimme gebiedsdekkende kilometerheffing, gekoppeld aan een taxshift en aan nultarieven voor onder andere zero-emissievoertuigen, gekoppeld aan nultarieven in daluren of in congestieloze situaties. Ik ben absoluut tegenstander van een stadstol zoals de Brusselse minister op de tafel legde. Daar blijven we met ons allen in dit halfrond tegenstander van. Daar zullen we niet voor zwichten, we zullen een stadstol niet koppelen aan het GRUP. Dat vind ik absurd. Daar gaan we zeker niet in mee.

We gaan het openbaar onderzoek laten lopen. We zullen kijken welke mogelijke opmerkingen, bedenkingen of bezwaren daar geuit worden. Uiteraard blijven we verder in gesprek.

Ik heb het Heizelplateau al aangehaald. Ook daar zijn we door overleg tot een consensus gekomen. Ik denk dat we – een heel aantal mensen in Brussel zien dat in – met dit plan een win-winsituatie voor heel de omgeving creëren. Ik hoop dat we daar zo snel mogelijk mee verder kunnen en dat we de grote projecten naast al de andere werken aan de Ring volop kunnen uitrollen. (Applaus bij Open Vld)

Mevrouw Brouwers heeft het woord.

Collega’s, het is ondertussen bijna tien jaar geleden dat minister Crevits de eerste principiële beslissing nam voor een optimalisatie van de Ring zoals dat toen heette. Dat ontwerpplan is tot stand gekomen na heel veel overleg. Ik hoop echt dat iedereen nu het algemeen belang laat primeren. De schop mag eindelijk eens in de grond. (Applaus bij cd&v en Open Vld)

De heer Tiebout heeft het woord.

Minister, ik moet hier met u vaststellen dat degenen die altijd roepen om fietspaden, openbaar vervoer en veiliger verkeer in Brussel dezelfde zijn die dat de laatste zeven jaar ook blokkeren. (Opmerkingen van Stijn Bex)

Mijnheer Bex, alstublieft!

De heer Tiebout heeft het woord.

Ik heb juist de opsomming gegeven. Het is dan ook goed dat de sociale media gestopt zijn met dat op te nemen, want niemand maar dan ook niemand kan begrijpen wat de logica daarvan is.

Mijn filmopname loopt wel en bij de start van de werken aan de Ring en het viaduct zullen dezelfde mensen die nu neen zeggen tegen dit plan en de fout van de eeuw maken, schande spreken dat er geen alternatief is voor fietsers, openbaar vervoer of de bus. Het zit in het plan, ik roep u op om ook daar rekening mee te houden in plaats van vast houden aan een onbegrijpelijke visie. (Applaus bij de N-VA)