Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Van Rooy heeft het woord.
Ambtsgenoten, lieve Vlaams Belangcollega’s, drie jaar geleden werd het Hannah Arendt Instituut opgericht, niet toevallig in het stadhuis van Mechelen, waar minister Bart Somers burgemeester is. Officieel wil het Hannah Arendt Instituut, ik citeer: “inspelen op onze diverse en snel veranderende maatschappij die ons grote kansen biedt en ons tegelijk voor concrete uitdagingen stelt.” Het instituut, ik citeer opnieuw: “wil meewerken aan een stabiele samenleving waar iedereen zich betrokken voelt.”
De realiteit is echter dat het Hannah Arendt Instituut juist meewerkt aan een samenleving waarin niet iedereen zich betrokken voelt. Uit de mensen achter het instituut, de thema’s, de projecten, en de gevraagde sprekers, blijkt dat er nauwelijks diversiteit van ideologie en opvattingen is. In het Hannah Arendt Instituut is de N-VA-strekking zwaar ondervertegenwoordigd, en de Vlaams Belangstrekking is er gewoonweg niet vertegenwoordigd. Met andere woorden wordt de ideologie van de twee partijen die in peilingen ongeveer de helft van de Vlamingen vertegenwoordigen door het Hannah Arendt Instituut zo goed als gecanceld. De Duits-Amerikaanse Joodse filosofe Hannah Arendt verzette zich tegen dit soort totalitair eenheidsdenken, en draait zich dus om in haar graf.
Het is dan ook niet vreemd, helaas, dat de nieuwe voorzitter van het instituut Herman Van Goethem is. Want pas nog heeft deze woke rector van de Universiteit Antwerpen twee universiteitsmedewerkers voor onbepaalde duur geschorst, gecanceld dus, omdat ze een normaal privégesprek hadden gevoerd dat nota bene niet mocht worden gefilmd, laat staan verspreid. (Opmerkingen van Willem-Frederik Schiltz)
Dat zijn totalitaire praktijken aan de universiteit van de heer Van Goethem, en ik herhaal het: Hannah Arendt draait zich om in haar graf.
Kostprijs voor de belastingbetaler van dit Hannah Arendt Instituut: op drie jaar tijd meer dan 1,5 miljoen euro. Minister Somers, stop alstublieft dit degoutante misbruik van de naam Hannah Arendt. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Minister Somers heeft het woord.
Laat mij beginnen met collega Van Rooy te danken voor zijn heel genuanceerde vraagstelling. (Gelach)
Het Hannah Arendt Instituut, mijnheer Van Rooy, is inderdaad opgericht in het stadhuis van Mechelen, dat ooit het stadhuis was waar de Grote Raad van de Bourgondische Nederlanden – toen we nog de Zeventien Provinciën waren – gehuisvest was. Het is een tamelijk prestigieuze zaal, dat is juist, dat moet ik ootmoedig toegeven.
Het Hannah Arendt Instituut is opgericht als een samenwerkingsverband tussen twee universiteiten, de Universiteit Antwerpen en de VUB, en de stad Mechelen, en ondertussen zijn zowat alle universiteiten van Vlaanderen toegetreden tot het Hannah Arendt Instituut.
In de raad van bestuur zitten verschillende rectoren, en het is inderdaad zo dat dat een onafhankelijke instelling is die zelf haar voorzitter kiest. Ik heb geen ambitie om als minister in te breken in het aanduiden en het intern organiseren van instellingen in ons land. Zelfs indien wij die subsidiëren vanuit Vlaanderen gaan wij niet bepalen wie daar wel en wie daar geen voorzitter van mag worden. Dat zou een erg totalitaire kijk zijn op hoe wij onze samenleving moeten organiseren. Zij kiezen die zelf, en zij baseren dat op hun eigen statuten. Zij hebben een maatschappelijke en wetenschappelijke raad, en zij voeren inderdaad op basis van subsidiëring opdrachten uit voor de Vlaamse overheid. En ik denk dat zij dat tot nu toe op een goede en gestructureerde manier doen.
Ik heb veel vertrouwen in onze universiteiten, ik vind dat belangrijke intellectuele organisaties in Vlaanderen die binnen hun organisatie een voldoende brede diversiteit hebben. Ik heb daar geen wantrouwen tegenover. Ik zie dus eigenlijk niet goed wat het probleem zou kunnen zijn met de aanstelling van een gerenommeerde rector als professor Van Goethem tot voorzitter van de raad van bestuur van het Hannah Arendt Instituut. (Applaus bij Open Vld, cd&v en van Björn Rzoska en Hannelore Goeman)
De heer Van Rooy heeft het woord.
Ja, Herman Van Goethem, minister Somers, is niet alleen een woke rector die medewerkers cancelt, en hen ook in een heropvoedingstraject dwingt, omdat ze gewoon een privégesprek houden. Laat dat tot u doordringen. Herman Van Goethem is ook een racist, een antiblanke racist.
Ik geef u drie citaten van de heer Van Goethem.
“De toelatingsproeven vormen universiteiten om tot witte bastions.” En dat vindt de heer Van Goethem blijkbaar een groot probleem. “We denken en doen te veel vanuit een wit, West-Europees referentiekader.” En last but not least, Herman Van Goethem: “De aula’s zijn te wit.” U zou, minister Somers, terecht, – en iedereen hier – moord en brand schreeuwen, mocht iemand zeggen dat de aula’s te bruin zijn, laat staan dat die persoon ooit aan het hoofd van een door de Vlaamse Regering gesubsidieerd instituut zou kunnen staan. Heb ik gelijk of niet, minister Somers?
Nu, de N-VA is het eigenlijk met ons eens, want de N-VA noemde het Hannah Arendt Instituut terecht – ik citeer – “een veredeld communicatiebureau van de links-liberale visie”. Ik vraag mij vandaag af: vindt de N-VA dat vandaag nog altijd? (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mevrouw Goeman heeft het woord.
Mijnheer Van Rooy, ik vind het in ieder geval opvallend dat u zich weert als een duivel in een wijwatervat tegen de aanstelling van rector Van Goethem. Is het misschien omdat de heer Van Goethem, als kleinzoon van een VNV-burgemeester (Vlaams Nationaal Verbond) en als historicus die onderzoek gedaan heeft naar collaboratie van lokale besturen met de nazi’s, zéér goed weet wat de gevaren zijn van extreemrechts en hun vertegenwoordigers vandaag, het Vlaams Belang op kop? (Opmerkingen van Johan Deckmyn)
Ik denk het eigenlijk wel. (Applaus bij Vooruit, Open Vld, Groen en de PVDA)
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Het Hannah Arendt Instituut wil door wetenschappelijke kennis over burgerschap, stedelijkheid en diversiteit te verbinden met inzichten van beleidsmakers, organisaties en burgers, samen zoeken naar oplossingen die een positieve impact hebben op het samenleven. Dat is ook een deel uit die missie van het Hannah Arend Instituut.
Collega Van Rooy, die missie van het Hannah Arendt Instituut en haar doel tot positieve impact op samenleven, laat ons eerlijk zijn: dat vindt u onnodig, dat vindt u woke. Dus wat zou u daar zelf gaan doen bij dat initiatief? U wilt helemaal niet dat samenleven en diversiteit kunnen slagen, want u stigmatiseert veel liever nieuwkomers, om die uitdagingen op het vlak van een diverse samenleving te misbruiken voor uw polariserende discours, dat u hier elke week komt tentoonstellen. (Opmerkingen van Sam Van Rooy)
Hier in Vlaanderen wonen wij met heel wat nationaliteiten samen. En mijn stad, Antwerpen – en die delen wij, mijnheer Van Rooy, dat is gelukkig het enige wat wij delen –, is een van de meest diverse steden van de wereld. Ja, daar komen uitdagingen bij kijken. Dan is het een keuze hoe je met die uitdagingen wilt omgaan. Wil je daar een succes van maken, van dat samenleven of wil je dat laten mislukken? Wij als cd&v kiezen ervoor om daar een succes van te maken en zien in het Hannah Arendt Instituut en de universiteiten een belangrijke partner, waarvan rector Van Goethem een uiterst geschikte voorzitter is. (Applaus bij cd&v en Open Vld)
De heer Annouri heeft het woord.
Over een ding zijn we het misschien wel eens, collega Van Rooy: ik denk dat Hannah Arendt zich inderdaad omdraait in haar graf. Maar ik denk dat we verschillen van mening over waarom.
Ik denk dat de vraag die u hier vandaag stelt en de toon die u hanteert vooral veel meer zegt over u en jullie maatschappijvisie als Vlaams Belang. Ochot, er is een onafhankelijke organisatie die zich inzet voor de superdiverse samenleving. (Opmerkingen van Sam Van Rooy)
Ja, een onafhankelijke organisatie, waarbij u niet kunt beslissen over wie er wel of niet aan boord mag zijn, waarbij u niet kunt beslissen over wat ze wel of niet vinden, waarbij u niet kunt beslissen welke mening ze hebben. Ze baseren zich namelijk op wetenschappelijk en universitair onderzoek. En daar hebt u natuurlijk een probleem mee, want dat gaat regelrecht in tegen het beleid en dat discours dat jullie brengen, keer op keer.
En wat is dan uw antwoord? Wat is het antwoord van het Vlaams Belang? Weg ermee. Qua staaltje cancelcultuur voor elke vorm van mening die ingaat tegen waar jullie voor staan, kan dit wel tellen. Gelukkig is er het vrije woord, gelukkig zijn er heel veel stemmen die ingaan tegen waar jullie voor staan. (Opmerkingen van Sam Van Rooy)
En ik ben er heel blij mee dat die bestaan. Ik vind het helemaal niet erg dat u uw mening uit. U bent mij nu aan het onderbreken. Ik heb braaf geluisterd naar wat u zegt, maar u pleit er wel voor om dat te cancelen. Gelukkig maar dat u vandaag heel duidelijk stelt voor welk maatschappijbeeld jullie staan, en gelukkig maar dat we met veel meer mensen zijn die daartegen ingaan, om te beginnen met het Hannah Arendt Instituut. (Applaus bij Groen, Open Vld, cd&v en Vooruit)
Mevrouw Sminate heeft het woord.
Collega Van Rooy, er is een verschil tussen kritiek hebben op inhoudelijke doelstellingen van een project enerzijds en een soort vendetta voeren tegen een bepaald persoon.
Er waren van bij het begin twee universiteiten bij dit project betrokken. Het lijkt mij ook volstrekt normaal dat de andere vertegenwoordiger van de andere universiteit de opdrachten overneemt. Daar heb ik geen enkel probleem mee. Al vind ik wel, minister, dat u erover moet waken dat er geen herhaling komt van die re-inclusieopdracht voor het Hannah Arendt Instituut, zoals de heer Van Goethem heeft voorgesteld.
Los daarvan blijf ik vinden dat 1,2 miljoen euro een veel te ruim budget is voor de taken die het Hannah Arendt Instituut zijn toebedeeld. Al moet ik u wel bedanken, minister, voor het feit dat de opdrachten een beetje scherper gesteld geweest zijn na mijn herhaaldelijke tussenkomsten.
Minister, ik ben ervan overtuigd dat de budgetten veel beter op het terrein zouden kunnen worden gebruikt en ik zal dat blijven herhalen bij elke gelegenheid die zich voordoet.
Minister Somers heeft het woord.
Een gezond meningsverschil hoort thuis in een parlementaire democratie. Ik kijk daar wat anders naar. Laat mij beginnen met te zeggen dat ik de eer en het genoegen heb gehad om naar het graf van Hannah Arendt te gaan kijken en mij aan het Bard College – ten noorden van New York – wat te gaan verdiepen. Ik heb daar aandachtig geluisterd en geen enkele draaibeweging waargenomen. Daar wordt niet veel in graven rondgedraaid. Dat even terzijde.
Twee: wat zegt u eigenlijk ten gronde, meneer Van Rooy? Als ik dat goed probeer te begrijpen, dan zegt u dat het een schande is dat je subsidies geeft aan een organisatie waar iemand als Herman Van Goethem voorzitter wordt. Dus we gaan, denk ik, een soort Orbán-Van Rooy-toets moeten doorvoeren in Vlaanderen om na te gaan: als we aan een organisatie subsidies geven, doen die wel wat wij zeggen? Praten die wel onze taal? Zijn die kritisch, ja of nee? Kiezen die een juiste voorzitter? Ja, dan heb ik hier onmiddellijk een heel lijstje voor mezelf samengesteld. De Jeugdraad heeft deze week nog een kritische brief geschreven naar de Vlaamse Regering. Ja, dat kan eigenlijk niet, we moeten die subsidies stoppen en die voorzitter moet daar buiten. De vakbonden krijgen geld van Vlaanderen. U mag het mij niet kwalijk nemen, maar ik ben het daar niet altijd mee eens: ik vind dat we die moeten afschaffen. Ik vind al een paar bondgenoten. (Opmerkingen en applaus bij het Vlaams Belang)
De Boerenbond doet in dat stikstofakkoord volgens sommigen toch wel wat moeilijk. Moeten we die subsidies niet terugtrekken? Over Natuurpunt kunnen we hetzelfde zeggen, die doen bij het stikstofakkoord ook niet altijd gemakkelijk. Dus: subsidies afpakken. De voorzitter van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV), wat zegt die allemaal? Gedaan met de SERV-subsidies. Quid de Vlaamse Volksbeweging? Ben ik het ook niet altijd mee eens, subsidies weg. En dan is er het Vlaams Belang. Die krijgen ook subsidies. Die voorzitter zegt ook allerlei dingen, die gooit mensen uit zijn partij buiten. Misschien kunnen we die ook buitenzetten en dan is dat misschien een carrièremogelijkheid voor u, mijnheer Van Rooy. (Opmerkingen bij het Vlaams Belang)
Dus ik denk, dames en heren, beste vrienden: tot welk niveau zakken wij hier in Vlaanderen? Elk pluralisme, elke diversiteit wordt belachelijk gemaakt, wordt verdacht gemaakt. We kunnen niet verdragen dat er nog mensen zijn die een andere mening hebben dan die van ons. We gaan subsidies geven of niet geven op basis van het feit dat mensen ons napraten of niet. Dat is niet mijn beeld van een divers en open Vlaanderen; dat staat haaks op uw betoog. U praat eigenlijk altijd wel over cancelcultuur, maar als je het goed beluistert en een beetje dieper graaft in uw stellingen, dan zit de grote cancelcultuur bij u. Die zit in uw partij, die niet kan verdragen dat er mensen zijn met een andere mening. En ik betreur dat, mijnheer Van Rooy. (Applaus bij Open Vld, cd&v, Groen en Vooruit).
De heer Van Rooy heeft het woord.
Ik dacht dat alcohol was afgeschaft in de koffiekamer, maar de wartaal die ik tot hier toe heb gehoord van u allen, bewijst eigenlijk het tegendeel. Herman Van Goethem schorst twee medewerkers omdat ze gebruikmaakten van hun vrije mening om een privégesprek te houden. En dat is hier voor niemand een probleem, voor niemand. Sterker nog, hij wordt directeur van het Hannah Arendt Instituut, genoemd naar de Joodse filosofe die streed tegen dat soort totalitair denken, tegen dat soort totalitaire acties.
Het standpunt van het Vlaams Belang blijft – in tegenstelling tot dat van de N-VA – glashelder: geen miljoenen euro’s Vlaams belastinggeld voor een zoveelste diversiteitsinstituut. Wat hadden we met dat geld kunnen doen? Hadden we daar een gehandicapte op de wachtlijst niet beter mee geholpen, met dat geld? En ik blijf het herhalen: als zo’n instituut dan toch gesubsidieerd zou worden, dan zou het een – u gebruikt dat woord toch zo graag, als het gaat over etnische diversiteit – ‘afspiegeling’ moeten zijn van onze samenleving op ideologisch vlak, op politiek vlak, van het ideologisch diverse Vlaanderen.
Ik herhaal tot slot: in het Hannah Arendt Instituut wordt de N-VA-stem, de N-VA-strekking gemarginaliseerd en de Vlaams Belang-strekking wordt genegeerd. Het is onvoorstelbaar dat de N-VA hiermee instemt. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vraag is afgehandeld.