Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Gryffroy heeft het woord.
Goedemiddag collega’s, minister, het is goed dat we innovatie zien in het transport. We kennen allemaal de elektrische wagens, men spreekt nu ook van e-trucks. U bent van plan om daar een financieel kader voor te creëren. Waarom is dat nodig? Omdat er nog verschillende problemen zijn. Eén, het verbruik van zo’n elektrische vrachtwagen is 1 kilowattuur per kilometer. Die kan dan gemiddeld 250 kilometer rijden. Als men tijdens de lunchpauze nog wat kan bijladen, kan men misschien 400 à 500 kilometer per dag rijden. Dat kan zeer goed werken voor transportbedrijven met centrale logistieke magazijnen, waar de vrachtwagens vertrekken van punt A naar punt B in Vlaanderen of in België. Dat kan zeer goed werken om een levering te doen in een stad, komende van een centraal magazijn. Dat betekent heel wat prioriteiten: men kan die gaan plaatsen bij die centrale magazijnen enzovoort.
Het wordt wel wat moeilijker als je spreekt over transit. Die vrachtwagens rijden 700 kilometer per dag, dus die halen dat niet. We hebben een dure kostprijs, met zware batterijen. Dat kost een paar 1000 kilogram meer. En dus is het inderdaad logisch dat de sector zegt dat zij klaar zijn om die e-trucks te gaan bouwen, maar alles hangt er natuurlijk van af of ook de infrastructuur klaar is. Kunnen we inderdaad op voldoende plaatsen onze vrachtwagens gaan laden?
U bent dus van plan om daarvoor bijkomend eventueel ondersteuning te gaan voorzien voor bepaalde projecten. Maar die modaliteiten zijn mij niet duidelijk, en dus had ik dat graag van u geweten. U kondigt wel iets aan, samen met de sector, maar hoe zijn die modaliteiten? Wanneer komt u met dat plan? Over welke ondersteuning gaat het, en wat zijn de voorwaarden?
Minister Peeters heeft het woord.
Bedankt voor uw vraag. Het klopt inderdaad dat ook inzake het zwaar vervoer, het vrachtvervoer de transitie naar elektrisch zich enorm aankondigt. Kijk naar wat Volvo onlangs heeft aangekondigd. Zij gaan sowieso een fabriek bouwen met alleen maar e-trucks, maar ook batterijtechnologie. Kortom, we zien dat daar wel degelijk bij een en ander een versnelling hoger wordt geschakeld. En we willen daar uiteraard ook mee in faciliteren. U weet dat wij sowieso onze laadpalenvisie gelanceerd hebben, en dat wij al twee calls hebben geplaatst voor laadinfrastructuur specifiek voor personenwagens. Die kenden een enorm succes.
Die eerste call is louter en alleen op personenwagens gefixeerd. De tweede call die we recent hadden afgesloten voorzag eigenlijk ook in laadinfrastructuur voor zwaar vrachtverkeer, en ook voor bestelwagens en voor bussen. Maar omdat die call zodanig veel interesse heeft opgewerkt, hebben we beslist om de indieners voor projecten in die laatste call voor zwaar vervoer, voor vrachtvervoer en voor bussen daaruit te nemen, en onmiddellijk begin volgend jaar met een nieuwe call te komen voor die specifieke doelgroep, dit om de eenvoudige redenen dat het bedrag beperkt was tot 10 miljoen euro, en al die middelen eigenlijk al werden opgesoupeerd voor de laadinfrastructuur voor elektrische wagens.
Dus wij komen begin volgend jaar met een nieuwe call. Die is men op dit ogenblik aan het uitschrijven. En die call zal zich specifiek richten op bestelwagens, op vrachtwagens en op bussen, om zodoende ook voldoende laadinfrastructuur te kunnen voorzien voor dat zwaar vervoer, zoals ook al duidelijk is aangekondigd door onze transitiemanager Stéphane Jacobs. Die zegt eigenlijk dat de transitie zo snel gaat dat we daar nu ook in moeten bijsturen. En dat gaan we dan ook volop doen.
De heer Gryffroy heeft het woord.
De transitie gaat inderdaad snel als we spreken over de technologie van de e-trucks. Maar ik denk dat we ook nog rekening moeten houden met een aantal randvoorwaarden. U hebt zelf al heel lang geleden een visie voor vrachtwagenparkeren aangekondigd. Enkele maanden terug zei u in de commissie dat dit plan uiteindelijk klaar zou zijn rond half november, dacht ik. Ik zou dan verwachten dat die grote elektrische laadpalen voor e-trucks ook mee geïntegreerd zouden zijn in een bepaalde visie. En ik ben dus benieuwd of dat ook zo is.
Want je kunt het wel doen voor bestelwagens om van punt A naar punt B te rijden, maar ik zie nog altijd niet in hoe je dat gaat doen voor transit. Ik zie nog altijd niet in hoe je dat bijvoorbeeld gaat doen voor het zwaardere verkeer dat puur door ons land rijdt, of dat grote afstanden doet. En ik zie ook niet in hoe je dat bijvoorbeeld gaat realiseren met de rijtijden, want daarvoor zijn die vrachtwagenparkings nodig. Die mensen moeten rusten, er zijn heel wat strikte regels daaromtrent. Ik heb daar dus nogal wat vragen rond: hoe past dat, naast het aankondigen van die e-trucks en de call, dan in uw visie rond vrachtwagenparkeren?
Mevrouw Mertens heeft het woord.
Minister, uw ambitie is duidelijk: tegen 2025 minstens 35.000 publieke en semipublieke laadpalen. Uit onderzoek blijkt dat tegen 2030 al bijna een derde van alle vrachtwagens die in Europa worden gemaakt, een volledig elektrische aandrijving zal hebben. Maar de sector kan dat natuurlijk niet alleen, dat is hier net ook al gezegd. Dus is het goed dat u een nieuwe call zult doen, zodat de drempel voor de sector lager komt te liggen en zodat er een vlotte omschakeling naar emissievrij vervoer komt, en die gemakkelijker wordt.
Als we willen dat emissievrij vrachtvervoer kan concurreren met de dieselvarianten, dan moeten we een versnelling hoger schakelen.
Minister, hebt u zicht op het budget dat u hiervoor beschikbaar zult stellen?
De heer Bex heeft het woord.
Het is procedureel wat vreemd dat een vraag die veertien dagen geleden in de commissie werd geagendeerd, maar toen van de agenda werd gehaald, hier vandaag als actuele vraag aan bod komt, en dat de minister bovendien een deel van haar antwoord op mijn vraag van morgen alvast geeft.
Ik ben blij met het enthousiasme over de technologische vooruitgang. Het gaat inderdaad bijzonder snel inzake de elektrificatie van het vrachtvervoer. We moeten daar als overheid ten volle op inspelen, niet in het minst om onze steden emissievrij te bedienen. Dat stond eigenlijk al in het regeerakkoord en zou tegen 2025 moeten gebeuren. Maar daar staan we nog ver vanaf.
Collega Gryffroy, ik wil u ten volle bijtreden in uw vraag om eindelijk een visie te ontwikkelen. Want, minister, u geeft morgen uitleg over de projectoproep semipublieke laadinfrastructuur. Vandaag zegt u dat u een extra subsidie zult voorzien om het voor vrachtwagens mogelijk te maken. Maar collega Gryffroy vraagt zich terecht af over welke vrachtwagens het gaat: korte of lange afstand, en dergelijke dingen meer.
Mijn oproep is de volgende: wanneer zult u met een visie komen rond de elektrificatie van vrachtvervoer, in plaats van losweg subsidies uit te delen?
De heer Keulen heeft het woord.
Minister, ik denk dat de inspanningen, die u tot nu toe hebt geleverd om het emissievervoer wind in de zeilen te geven, moeten worden erkend. Dat staat buiten kijf.
Ik heb een bijkomende vraag, eigenlijk een bedenking. Voorzie de installatie van dergelijke laadpalen in combinatie met parkeerplaatsen voor de truckers. Het lijkt me weinig efficiënt en doelmatig om laadpalen zomaar her en der uit te rollen en uit te strooien.
De heer Verheyden heeft het woord.
Minister, de laadpalen voor trucks zijn, meer nog dan de gewone laadpalen, een heel dure aangelegenheid. Dat komt omdat ze een hogere laadsnelheid nodig hebben om de batterijen snel te kunnen laden. Ik geef eventjes een prijskaartje. Een laadplein met zes snelladers en twintig nachtladers kost al gauw 8,5 miljoen euro.
De extra infrastructuur voor e-trucks vormt momenteel voor heel veel transportbedrijven de grote drempel om over te schakelen. Daarom voert u die subsidies in, alleen had u tot voor kort geen enkel idee hoeveel middelen u hiervoor ter beschikking zou hebben. De subsidie zou neerkomen op ongeveer 20 procent van de kosten voor een laadpaal.
Het is gemakkelijk om te zeggen dat u wel voor subsidies zult zorgen, maar aan de andere kant hebt u nog geen idee hoeveel. Dat zorgt voor onzekerheid in de transportsector, want die pot moet worden verdeeld over alle bedrijven die innoveren. Ik verwees naar het prijskaartje van 8,5 miljoen euro. U zult toch een heel serieuze zak geld op tafel moeten leggen om al die bedrijven te ondersteunen.
Weet u ondertussen hoeveel financiën u zult hebben ter ondersteuning van die bedrijven? Vanwaar zal dat geld komen?
Minister Peeters heeft het woord.
Dank u wel, collega’s, voor de bijkomende vragen.
Mijnheer Bex, ik ga eerst even in op uw vraag. Ik heb daarstraks heel duidelijk gesteld dat wij in onze call, die liep tot 15 september 2022, de mogelijkheid hadden opgenomen voor personenwagens, en voor bestelwagens, en voor bussen alsook voor vrachtwagens om semipublieke laadpalen gesubsidieerd te zien tot 20 procent. Dat was de call. Daar was zo veel interesse voor dat we finaal gezegd hebben dit te beperken tot louter semipubliek opladen voor personenwagens. Die andere facetten hebben we eruit gehaald, zodat we een beperkt budget hadden van 10 miljoen euro dat we integraal kunnen besteden aan de elektrische personenwagens.
Dat betekent tegelijkertijd dat we een nieuwe call gaan doen, specifiek voor bestelwagens, voor vrachtwagens en voor bussen. Hoeveel we daarvoor exact gaan uittrekken zijn we op dit ogenblik nog aan het bekijken. De modaliteiten zullen dezelfde zijn als de vorige call, met name een subsidie van 20 procent, om en bij de 1000 euro per laadpaal. Het zijn soortgelijke voorwaarden als in de vorige call.
Maar nogmaals, onze administratie is op dit ogenblik aan het bekijken hoe we dat verder in kaart kunnen brengen en ook hoe we degenen die op de pas afgesloten call hadden ingetekend maar eruit vielen, zeker kunnen meenemen in de nieuwe call, die in de loop van januari uitgebracht zal worden.
U zegt dat er geen visie is rond laadinfrastructuur. Die visie is er wel degelijk en ze staat ook heel duidelijk omschreven in onze ‘Clean Power for Transport’-visie, met daaraan gekoppeld ook ons laadpalenplan. Dat staat daar allemaal volledig omschreven. De evolutie gaat echter zo snel dat men destijds voor zware vrachtwagens, zeker bij lange afstanden, vooral keek naar waterstof. Recent is dat veranderd en nu kijkt men voor zware vracht ook veel meer naar elektrisch. Dat zal in de toekomst nog meer veranderen. We kijken nu volop naar bijladen, maar straks wordt dat misschien het omwisselen van batterijen. De evolutie zit in zo’n grote stroomversnelling dat we daarin continu moeten bijsturen. Dat zullen we ook doen. Maar ik ontken ten stelligste dat er geen visie is. Wij blijven alles opvolgen. Daarom heb ik in het verleden trouwens ook onze elektrificatiemanager aangeduid, de heer Stéphane Jacobs. Hij schuimt voortdurend heel de markt af en bekijkt welke noden er zijn en waar we op moeten anticiperen en waar we op moeten inzetten.
Mijnheer Gryffroy, u stelde ook een vraag over het parkeren van vrachtwagens. Met onze snelwegparkings moeten we inzetten om de vrachtwagensector de rij- en rusttijden te kunnen laten respecteren. We hebben ingezet op de beveiliging van al die snelwegparkings. We kunnen echter niet zonder meer inbreken op de lopende concessies en elke concessiehouder verplichten om nu alle laadinfrastructuur te plaatsen. Wij faciliteren en motiveren wel, maar we kunnen niet inbreken op bestaande concessie. Daar waar er nieuwe concessies komen, vragen wij zonder meer om zeker te voorzien in voldoende laadinfrastructuur, omdat de transitie zo snel gaat.
Morgen zullen we het in de commissie verder in detail hebben over de lopende call voor personenwagens. Ik hoop u alleszins in het voorjaar meer informatie te kunnen geven. De call zal ergens rond half januari, eind januari naar buiten gaan. Ik hoop dat we er dan over een tweetal maanden een zicht op hebben waar er overal extra laadinfrastructuur komt voor vrachtwagens. Voor bussen maken we ook de stelplaatsen van De Lijn toegankelijk, zodat ook de pachters daar kunnen laden.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Ik hoor twee dingen die me toch wel frappant lijken. Een visie heeft blijkbaar niet bij iedereen dezelfde definitie. Groen spreekt over de visie rond transport. Dat was niet de visie waarover ik het had. Men heeft het ook over de visie op de laadpaalinfrastructuur, maar ik had het vooral over de visie op het vrachtwagenparkeren. Ik treed daarin volledig collega Keulen bij. Ik denk dat we de zaken hier aan het omkeren zijn. We spreken eerst over de centen, over de call: hoeveel kost het, en wat brengt het op? Neen, mijn vraag is in functie van de visie vrachtwagenparkeren: waar kunnen we in de toekomst e-trucks gaan opladen? Dat gaat ook over ruimtelijke ordening. Het gaat over rijtijden, die internationaal georganiseerd zijn. Hoe gaan we dat aanpakken? Waar kunnen die trucks zich later gaan plaatsen? We hebben vermogen nodig op de infrastructuur. Ik hoop dat die visie ook mee geïntegreerd kan zijn in de visie vrachtwagenparkeren, die er eigenlijk al moest zijn, en er binnenkort wel zal komen. Dat hebben we nodig vooraleer we kunnen discussiëren over wat er uitgerold zal worden en wat het zal kosten.
De actuele vraag is afgehandeld.