Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Brusselmans heeft het woord.
Minister, collega’s, de zomervakantie is nu ongeveer een maand voorbij. We kunnen er onze klok op vastzetten: de klimaatmarsen beginnen weer. 11.11.11 en andere organisaties zijn er als de kippen bij om terug op te roepen om te spijbelen, met name op 21 oktober 2022, volgende week vrijdag. En ze bieden nu zelfs – dat is een nieuwtje – lesmateriaal aan rond klimaatrechtvaardigheid en natuurlijk ook rond migratie. Ik stel voor aan iedereen, zeker aan de ouders in deze zaal maar ook thuis, om die leerstof eens op te vragen. Ik heb dat eens bekeken. Stel luidop de vraag of u wel wilt of uw kinderen zulke leerstof door hun strot geramd krijgen, want het overtreft alle fantasie.
Maar mijn vraag van vandaag gaat over iets wat ik nog veel frappanter vind. Want twee dagen later, op zondag 23 oktober, vindt de grote klimaatmars plaats. Het nieuws van dit jaar is dat nu ook de koepel van het katholiek onderwijs in Vlaanderen scholen en leerlingen oproept om daar vooral aan deel te nemen. Terwijl ik dacht dat scholen moesten dienen voor kennisoverdracht en voor het creëren van kritische burgers met een gezonde portie maatschappijkritiek, zijn we nu volledig van dat pad aan het afglijden. Wanneer onderwijskoepels leerlingen oproepen om deel te nemen aan politiek-ideologische marsen, dan zijn ze niet langer kritische burgers aan het creëren, maar zijn ze kinderen en jongeren aan het indoctrineren.
Of het politiek marsen zijn, die klimaatmarsen, dat hoeft natuurlijk niet bediscussieerd te worden: wie daar een dissidente mening heeft vliegt, gewoon buiten. Ik ken mensen die op die klimaatmars pro kernenergie gingen betogen – dat is nog altijd zeer milieu- en klimaatvriendelijk – en die met pek en veren werden weggestuurd. Het grappige is dat Greta Thunberg zelf nu ook ons kamp kiest. Maar goed, dat is stof voor een andere vraag.
Er is dus een onderwijskoepel, minister, die oproept om te gaan betogen. Wat vindt u daarvan, en vooral: wat gaat u daartegen ondernemen? (Applaus bij het Vlaams Belang)
Minister Weyts heeft het woord.
Dank u, maar ik moet de tussenkomst misschien toch enigszins nuanceren. Ik heb hier het persbericht in kwestie voor mij liggen, het bericht van het katholiek onderwijs van 25 september. Daarin wordt inderdaad gezegd dat op vrijdag 21 oktober en zondag 23 oktober een klimaatmars wordt georganiseerd in Brussel. Dat is een feitelijke vaststelling. Vervolgens staat er: “Ons doel met ‘oktober = klimaatmaand’ is om in die periode, vanuit verschillende vakken of acties op school, de klimaatproblematiek onder de aandacht te brengen. Vrijdag 21 oktober zien we dan als de apotheose van de klimaatmaand waarbij hopelijk zoveel mogelijk scholen de genomen initiatieven delen (…). We willen laten zien hoe wij jongeren inspireren vanuit verschillende invalshoeken om hun verantwoordelijkheid te nemen in een transitie naar een duurzame toekomst.”
Ik lees daarin nergens een oproep tot deelname. Dat is dus toch wel een beetje een nuance in vergelijking met het discours dat u brengt. En zelfs dan nog: ik denk dat we met z’n allen toch voor vrijheid van meningsuiting staan. Zelfs mocht een koepel daartoe een oproep doen, notabene op een zondag, niet op een schooldag, dan staat het toch eenieder vrij om daar al dan niet gevolg aan te geven? Dat mag ik hopen.
En als op die zondag ook Greta aanwezig zal zijn en haar hernieuwd geloof zal bevestigen, en zal oproepen om de kerncentrales toch niet te sluiten en om daarin zelfs te gaan investeren, wat houdt ons dan nog tegen om die zondag misschien ook eens aanwezig te gaan zijn? (Applaus bij de N-VA)
De heer Brusselmans heeft het woord.
Minister, eerst en vooral: dan hebt u niet alle persberichten en persartikels gelezen. Er zijn wel degelijk interviews waarin klaar en duidelijk wordt opgeroepen om zondag mee te betogen, opdat ze vrijdag niet zouden gaan betogen en spijbelen. Dat is een zeer duidelijke oproep. Ik vind dat u er toch wel heel licht over gaat. Het katholiek onderwijs verklaart de oproep ook omdat het binnen de leerplannen past en binnen het pedagogisch project dat men wil opzetten voor het vormen van kritische burgers, en ook omdat het in de katholieke invalshoek past.
Dat kunnen we heel breed trekken, niet? Stel u eens voor dat dezelfde onderwijskoepel zou oproepen om deel te nemen aan een mars tegen migratie, bijvoorbeeld? Stel u voor dat diezelfde onderwijskoepel zou oproepen voor de mars voor het leven, iets dat binnen de katholieke context toch zeker past, dan zou het toontje hier in het parlement nogal wat anders zijn.
Een jaar geleden, bijna dag op dag, stond ik hier ook. Toen gingen de leerlingen opnieuw spijbelen. U kondigde toen aan dat u de richtlijn voor de B-code had verstrengd. Heeft dat iets uitgehaald? Hoe is de opvolging van al die spijbelaars en hun ongewettigde afwezigheid vandaag? (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mevrouw Yalçin heeft het woord.
Collega’s, misschien is het ook wel belangrijk om te weten dat er in het verleden ook al advies gevraagd is aan de Commissie zorgvuldig bestuur met betrekking tot deze thematiek. Toen oordeelde de commissie ook dat, indien deze activiteiten kaderen binnen het pedagogisch project van een school, er geen probleem is. Dit gaat ook over de betoging op zondag, waarvoor ze oproepen om mee te stappen. Qua spijbelen is dat zeker niet ter zake. Als fractie volgen we heel graag het advies van de Commissie zorgvuldig bestuur op dat vlak, en respecteren we zeker de autonomie van de scholen in dezen. (Opmerkingen van Filip Brusselmans)
De heer Daniëls heeft het woord.
Collega’s, voor de N-VA-fractie is het belangrijk dat scholen en leerlingen op school zijn. In het verleden hebben we hier regelmatig debatten gehad over klimaatspijbelen. Daar zijn we volledig tegen. Ik stel nu vast dat er een koepel is die heel actief en bewust zegt dat vrijdag geen optie is. Vrijdag moet men op school zijn. Maar als leerlingen op zondag, in het weekend, gaan, dan maakt me dat eigenlijk niet uit. Het signaal dat hier wordt gegeven, kunnen we vanuit onze fractie wel onderschrijven: vrijdag moet men op school zijn. Ik heb de andere koepels nog niet gehoord. Ik hoop dat zij ook het signaal geven dat vrijdag een lesdag is.
Collega’s, minister, we hebben hier inderdaad bijkomende regelgeving gemaakt in verband met de B-codes. Een B-code is een ongewettigde afwezigheid. Minister, we willen u vanuit onze fractie vragen om dat nogmaals onder de aandacht te brengen bij scholen. Gaan betogen op een schooldag is een B-code en niet een afwezigheid om persoonlijke redenen.
Mevrouw Meuleman heeft het woord.
Mijnheer Brusselmans, toen leerlingen inderdaad op een vrijdag spijbelden, was het kot hier te klein. Nu wordt er opgeroepen tot een vrijwillig engagement op zondag, en het is weer niet goed. Ik vraag me af waarom niet, mijnheer Brusselmans?
Klimaatverandering is geen ideologie. Dat is wetenschap. Daar is ondertussen consensus over. En misschien is er hier of daar nog de een of andere ‘wacko’ die vindt dat dat niet waar is, net zoals er hier en daar nog iemand is die vindt dat de aarde plat is en niet rond. Er is hier een wetenschappelijke consensus over. Dat zit inderdaad in het pedagogisch project en in het leerplan. Ik zou zeggen: bravo Katholiek Onderwijs Vlaanderen, dat u het engagement vraagt aan uw leerlingen om op zondag luid en duidelijk te zeggen dat er iets moet gebeuren aan die klimaatverandering.
Minister, wilt u die oproep ook steunen? Wilt u die oproep ook doen om massaal op straat te komen voor het klimaat op zondag 23 september? (Applaus bij Groen en de PVDA)
De heer D’Haese heeft het woord.
Ik moet zeggen dat ik het ook niet helemaal snap. Vroeger was vrijdag een probleem. Nu is zondag een probleem. Je moet een beetje weten wat je wilt, mijnheer Brusselmans. Maar alle gekheid op een stokje: tienduizenden mensen, tienduizenden jongeren maken zich klaar om op zondag 23 oktober de straat op te trekken voor het klimaat, en wie staat er hier weer met het vingertje te zwaaien dat het allemaal niet mag? Het Vlaams Belang. Jongeren die in beweging komen voor de toekomst, voor de planeet, jongeren die vragen stellen, jongeren die de samenleving willen veranderen, daar heeft het Vlaams Belang het toch moeilijk mee.
Na de overstromingen van vorig jaar, na de extreme hitte, droogte en bosbranden van dit jaar, hebben heel veel jongeren een ongelooflijke ongerustheid over hun planeet, over hun toekomst, maar ook hoop, ook engagement om daar nog iets aan te doen. Zij willen op straat komen voor hun toekomst. Want, mijnheer Brusselmans, het is nog niet te laat. Er kan nog veel gebeuren, maar het Vlaams Belang zegt: blijf thuis, stel geen vragen, laat niet van u horen, berust in uw lot …
Wel, mijnheer Brusselmans, ik heb nieuws voor jullie: we zullen met veel zijn op 23 oktober. We zullen met veel zijn, en nog beter nieuws: daar zal het Vlaams Belang niets aan veranderen. (Opmerkingen van Filip Brusselmans)
Minister Weyts heeft het woord.
Ik onderschrijf volledig de vrijheid van meningsuiting, en ik wil niemand de mond snoeren, ook niet wanneer deze of gene oproept om deel te nemen aan een zondagse manifestatie. Wat wel zo is, is dat het mijn verantwoordelijkheid is om toe te zien op respect voor onze regelgeving, en ervoor te zorgen dat kinderen en jongeren wel effectief onderwijs volgen. Vandaar heb ik enige tijd geleden de werkwijze aangepast, waarbij voor spijbelen niet langer de zogenaamde D-code kon worden ingeschreven, wat staat voor persoonlijke omstandigheden, maar wel degelijk een B-code die staat voor ongewettigde afwezigheid. Dat beleid zal ik handhaven. Dat wordt momenteel ook gerespecteerd.
Ik zal er ook op toezien en ervoor zorgen dat er ook op die vrijdag 21 oktober schoolgelopen zal worden. Maar in dezen zie ik in het Katholiek Onderwijs Vlaanderen toch ook een bondgenoot, omdat zij net op die dag volledig lesgeven en ook wat inhoudelijke aandacht zullen hebben voor het klimaat. Dat is ook een vrije keuze die ze maken. Maar alleszins kiezen ze ervoor om geen vrijaf te geven, laat staan dat ze mensen aanmoedigen om te spijbelen. Dat is de weg die we moeten gaan.
En ik verwacht dat eenieder dezelfde houding aanneemt. (Applaus bij de N-VA)
De heer Brusselmans heeft het woord.
Collega's, u weet het of u weet het niet, maar ik zal de eerste zijn om jongeren te feliciteren met hun engagement. En of dat engagement nu voor links of voor rechts is, of dat nu voor een klimaatmars of een anti-migratiemars is, zelfs een vakbondsactie, mijn god, wat maakt het mij uit. Je hoeft het niet eens te zijn over de inhoud van een manifestatie om wel te ondersteunen dat jongeren een engagement opnemen. Ik ben daar het voorbeeld van. Anders had ik hier niet als jongste parlementslid gestaan op die leeftijd.
Maar er is wel een groot verschil wanneer die maatschappijvisie van bovenaf wordt opgelegd, wanneer er wordt opgelegd – opgeroepen, maar je weet dat dat niet zo vrijblijvend is – vanuit scholenkoepels, vanuit leerkrachten, vanuit scholen aan leerlingen om deel te nemen aan een bepaalde mars, om deel te worden van een bepaalde politieke stroming. Dan ga je te ver. Dan ben je niet meer bezig met kritische burgers te maken, maar met te indoctrineren.
Stop de overdreven betutteling. Zorg dat jongeren kritische zelfdenkers worden en geef hun op zijn minst de vrijheid om zichzelf te ontwikkelen. Want jongeren zijn heus wel verstandig genoeg om hun eigen mening te kunnen vormen en om te beseffen dat wat er op de klimaatmarsen wordt verkocht, niemand vooruithelpt. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vraag is afgehandeld.