Verslag plenaire vergadering
Verslag
Algemene bespreking
Dames en heren, aan de orde is het voorstel van decreet van Koen Daniëls, Loes Vandromme, Jean-Jacques De Gucht, Annabel Tavernier, Hilâl Yalçin en Arnout Coel tot het nemen, naar aanleiding van de Oekraïnecrisis, van dringende maatregelen in het onderwijs voor kleuters, leerlingen en cursisten die ressorteren onder richtlijn 2001/55/EG van de Raad van 20 juli 2001 betreffende minimumnormen voor het verlenen van tijdelijke bescherming in geval van massale toestroom van ontheemden en maatregelen ter bevordering van een evenwicht tussen de inspanning van de lidstaten voor de opvang en het dragen van de consequenties van de opvang van deze personen (III).
Kort samengevat: nooddecreet Oekraïne Onderwijs III.
De algemene bespreking is geopend.
De heer Daniëls heeft het woord.
Collega’s, de werktitel is inderdaad ‘Oekraïne III’. We hebben in dit parlement al twee nooddecreten over Oekraïne laten passeren. Het ging nog maar net inderdaad, collega’s, over die resolutie. Ik zou niet liever willen dan dat die oorlog daar in Oekraïne stopt, dat die kinderen terug naar school kunnen, weliswaar nadat er veel moet worden opgebouwd en nadat de mensen die hier zijn, terug kunnen keren. Maar helaas is dat niet het geval. En om die reden, collega’s, moeten we een aantal zaken, die we in het eerste decreet van 20 april 2022 hebben gestemd, en in een tweede op 1 juni 2022, verlengen. We verlengen, onder andere, het onderwijs in de nooddorpen die er in een aantal steden en gemeenten zijn. Het gaat om een vorm van thuisonderwijs die we verlengen tot 31 december 2022. We willen ook dat die steden die dat organiseren, daar de nodige middelen voor kunnen krijgen.
Ten tweede zijn er eigenlijk aanpassingen aan de decreten Oekraïne I en II voor de centra voor volwassenenonderwijs (CVO’s) in het kader van het NT2-aanbod (Nederlands als tweede taal). Kort samengevat komt het er op neer dat een aantal flexibiliseringen die we daar voorzien hadden, niet altijd even makkelijk te implementeren zijn. Het gaat dan over uren omzetten in geld, en daar dan mensen op aanstellen. En omgekeerd dat mogelijk gemaakt wordt dat dat kan, maar dat dat via een sociaal secretariaat dient te gebeuren en niet via het Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs, Kwalificaties en Studietoelagen (AHOVOKS) wordt uitbetaald en dat de bepaling voor de omzetting voor een bijkomend bedrag naar aanvullende leraarsuren wordt opgeheven. De reden is dat de centra dat niet op voorhand kunnen inschatten en dat het daar, eerlijk gezegd, nodeloos complex wordt gemaakt. Ten slotte willen we, omdat de kinderen hier ook langer zijn, die specifieke voorwaarden voor de ondersteuning voor de CLB’s verlengen en inschrijven om dat extra budget te kunnen ontvangen.
Mevrouw Vandromme heeft het woord
Ik ga het niet lang maken. Wat onze fractie betreft gaan we dit natuurlijk ook goedkeuren, maar we vinden het ook belangrijk dat wat vandaag op tafel ligt, beperkt wordt tot 31 december 2022. Voor ons was dat een belangrijke voorwaarde. Vandaar dat ik dat nog even herhaal. Voor de rest vind ik dat collega Daniëls dat voldoende duidelijk heeft gebracht.
Dat vind ik nu ook.
Mevrouw Goeman heeft het woord.
Collega’s, het gaat hier inderdaad om de verlenging van maatregelen die we eigenlijk hebben goedgekeurd tot december, dus we gaan dat hier straks ook mee goedkeuren. Ik heb trouwens alle begrip voor het feit dat de meerderheid al het mogelijke gedaan heeft op het moment dat hier heel veel kinderen uit Oekraïne zijn toegekomen, om hen te helpen om in ieder geval naar school te kunnen blijven gaan, of dat nu was om naar een gewone school te gaan en daar in een OKAN-klas (onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers) of in een gewone klas aan te sluiten, door Oekraïens afstandsonderwijs te volgen van thuis of nu ook school te volgen in die nooddorpen, in het Oekraïens, met een Oekraïense leerkracht. Het belangrijkste voor ons is dat kinderen blijven bijleren. We zijn intussen een half jaar verder, en helaas ziet het er niet erg naar uit, collega’s, dat er snel een oplossing komt voor het conflict in Oekraïne en dat gezinnen zullen kunnen terugkeren.
Mijnheer Daniëls, ik begrijp dat u positief staat ten opzichte van de thuistaal, maar voor ons is het heel belangrijk dat die kinderen zo snel mogelijk Nederlands leren, en dus in kunnen stromen in het normale schoolsysteem. We vinden het een goede zaak dat in die nooddorpen nu al Nederlandse lessen kunnen worden aangeboden door de gemeente. Maar ik denk dat we het erover eens zijn dat het beter zou zijn als die kinderen nu zo snel mogelijk aansluiten in onze reguliere scholen.
Mijn vraag is gewoon: hoe zien jullie dat? Wanneer gaan al die kinderen kunnen aansluiten? Ik hoor collega Vandromme zeggen dat het in elk geval niet de bedoeling is om deze maatregel nog verder te verlengen, maar is dat zo? En zijn jullie in dat geval ook al bezig met het maken van een plan in overleg met de lokale besturen om ervoor te zorgen dat al die kinderen, die vandaag in het systeem zitten van ofwel afstandsonderwijs ofwel van onderwijs in de nooddorpen, kunnen aansluiten in onze scholen, en dat daar plaatsen worden gecreëerd?
De heer Danen heeft het woord.
Dit zal allicht niet het laatste nooddecreet zijn rond Oekraïne. Ten gronde: er wordt vooral gestipuleerd dat er een verlenging van de regelgeving tot 31 december mogelijk wordt gemaakt. Dat is op zich een goede zaak, lijkt ons, omdat er wordt gezorgd voor duidelijkheid bij de lokale besturen. Het is belangrijk, zoals ook mevrouw Goeman net heeft gezegd, dat we ook naar de verdere toekomst kijken, want het is natuurlijk onzeker hoelang de oorlog zal duren en hoelang de kinderen in kwestie nog hier zullen blijven. We moeten dus de toekomst bekijken om de instap in het reguliere onderwijs te faciliteren. Op langere termijn is er dus nood aan extra OKAN-plaatsen. Tegelijk vinden we het een goede zaak dat er in de nooddorpen ook lessen Nederlands worden aangeboden.
Ik lees ook in het decreet: “zo kunnen de kinderen voorbereid worden op verschillende mogelijke scenario’s”. Enerzijds wordt de mogelijkheid behouden dat bij een snel einde aan de oorlog, de kinderen kunnen terugkeren naar Oekraïne, en dan daar kunnen instromen in het gewone Oekraïense onderwijs, anderzijds is de regeling beperkt tot 2022, zodat ze kunnen instromen in ons regulier en erkend onderwijs. Op 1 januari moet het erkend onderwijs daar dus klaar voor zijn. Ik heb wel de bijkomende vraag: zal dat zo zijn? En wat wordt er gedaan om het onderwijs daarvoor klaar te maken?
Maar in alle geval zullen we het decreet ten volle steunen.
De heer Daniëls heeft het woord.
Bedankt, collega Danen, voor uw terechte vraag. Dat is ook de reden – en collega Vandromme heeft er net naar verwezen – dat we de nooddorpen maar verlengen tot eind december, de eerste zes maanden, om te zien wat er gebeurt met die oorlog. Ik kan alleen maar zeggen, ook in het kader van de resolutie van daarnet, dat we hopen dat het vroeger stopt.
Ten tweede, we hebben momenteel twee nooddorpen, een in Mechelen en een in Antwerpen, waar de druk op OKAN al hoog is. Als men die leerlingen wil laten instromen in het reguliere onderwijs, dan moet die OKAN-capaciteit ook verhoogd worden. Die periode van zes maanden kunnen we dan gebruiken om dat te kunnen doen. Men kan inderdaad – zoals collega Goeman daarnet zei – al Nederlands geven in die nooddorpen.
Ik geef toch nog even de cijfers mee, want dat vind ik niet onbelangrijk. Het gaat in Antwerpen om 55 kinderen uit Oekraïne die in het collectief huisonderwijs in het nooddorp zitten. In Mechelen zijn dat er 7. Dat zijn cijfers van 14 juni, dus die zijn al bijna een maand oud. Maar er is al een druk op OKAN, en we willen proberen om dat ook mogelijk te maken.
Uw vraag is dus terecht. Ik geef nog mee dat we de vorige vluchtelingencrisis die we hadden, natuurlijk ook nog niet volledig hebben kunnen oplossen. Dan kwam Oekraïne eraan, juist na de hele coronacrisis. Het is daarom dat er toch nog enige ademruimte wordt gegeven aan het onderwijs. Collega’s, we moeten daar immers eerlijk in zijn: we zeggen dat de leerkrachten in het reguliere onderwijs onder druk staan, en dat komt er toch allemaal maar bij. Het is ondertussen vakantie, maar dat is dus niet zo evident. We zetten daar echter wel degelijk op in om mogelijk te maken dat een OKAN bijkomend kan worden geprogrammeerd en dat we die sneller middelen kunnen geven. Dat zal dus uiteraard een vervolg krijgen, terecht.
Collega Daniëls, u hebt een raar gevoel voor vakantie, maar bon.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De algemene bespreking is gesloten.
Artikelsgewijze bespreking
Dames en heren, aan de orde is de artikelsgewijze bespreking. (Zie Parl.St. Vl.Parl. 2021-22, nr. 1363/1)
– Artikel 1 tot en met 21 worden zonder opmerkingen aangenomen.
De artikelsgewijze bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het voorstel van decreet houden.