Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Janssens heeft het woord.
Minister-president, het Vlaams Parlement moet het middel bij uitstek worden om fundamentele stappen naar Vlaamse onafhankelijkheid te zetten. ‘Vanzelfsprekend moet Vlaanderen niet wachten op Wallonië, de bal ligt in ons eigen kamp’. Dat zijn niet mijn woorden, maar van de auteur van dit boek uit 1994, ‘Vlaanderen staat in Europa’, van de idealist Jan Jambon.
Intussen zijn we 2022 en is diezelfde Jan Jambon minister-president van Vlaanderen en krijgt hij het woord onafhankelijkheid zelfs niet meer over de lippen, behalve dan om het naar belgicistische traditie af te schilderen als zijnde chaos en verderf, ook al staat de onafhankelijke Vlaamse republiek in artikel 1 van uw statuten.
Zelfs als er een meerderheid in het Vlaams Parlement zou komen die voorstander is van Vlaamse onafhankelijkheid, zullen we die niet realiseren, zei u op de Vlaamse feestdag. Wat zou de Jan Jambon van 1994 daarvan zeggen? Hij zou ongetwijfeld zeggen: schaam u, Jan Jambon. Als u de kans krijgt om Vlaanderen via onafhankelijkheid uit het Belgische moeras van inefficiëntie en welvaartsdiefstal te redden en u grijpt die niet, schaam u dan. Met uw afwijzing om van Vlaanderen een onafhankelijke staat te maken, staat u eigenlijk gewoon in het rijtje van belgicistische partijtjes, zoals dat van Alexander De Croo, die hun politieke macht en hun postjes enkel nog te danken hebben aan België en aan het fnuiken van de Vlaamse verkiezingsuitslagen.
U zei op 11 juli ook dat er meer bevoegdheden naar de deelstaten moeten komen en dat het aan de politieke verantwoordelijken is om de situatie te deblokkeren. Daarom zou ik graag van u horen wat u zelf concreet zult doen, want als er één politieke verantwoordelijke is die de belangen van de Vlamingen moet beschermen, dan is het toch wel de minister-president van Vlaanderen. Dus, ik vraag u welke stappen u zult zetten naar meer Vlaamse autonomie, zodat we de problemen van onze mensen eindelijk efficiënt kunnen aanpakken, zonder inmenging van Waalse socialisten en belgicisten. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer Janssens, dank u voor de promotie die u maakt voor een boekje dat eigenlijk al lang uitverkocht is, maar na de heer Maddens maakt u er nu ook promotie voor. Ik denk dus dat we een tweede druk zullen moeten overwegen. Dank u in ieder geval voor de publiciteit. Ik kijk al uit naar de talrijke inkomsten die we bijkomend zullen krijgen van een tweede druk van het boek.
Meer ernstig nu. Mijnheer Janssens, u moet natuurlijk uw rol spelen als oppositielid. Ik heb dat jarenlang ook in het federale parlement gedaan, en dat is een aangename rol. Maar u weet net zo goed als ik dat je, om stappen vooruit te zetten of reuzenstappen vooruit te zetten in het staatsvormingsproces van Vlaanderen, bijzondere meerderheden nodig hebt, dat je daar onderhandelingen voor moet voeren. Mijnheer Janssens, onderhandelen, spreken met andere mensen, spreken met mensen aan de overkant van de taalgrens, dat doet zich meestal voor bij de vorming van nieuwe regeringen. Ook hier denk ik dat 2024 een cruciaal moment zal zijn. Het is dan aan de kiezer om ervoor te zorgen welke programma's er met de beste kaarten naar de onderhandelingstafel gaan. Dat is afspraak met de geschiedenis in 2024. Hopelijk geeft de kiezer de partijen die verder willen gaan in die staatshervorming, daar voldoende mandaat voor.
Ondertussen kunnen wij aan die bijzondere wetten en zo niet veel wijzigen. Maar – daar wil ik het parlement voor danken – vorige week heeft de werkgroep binnen het parlement die zich daarover heeft gebogen, een hele reeks quick wins opgelijst, taken die in het huidige constitutionele kader mogelijk zijn, waarvoor we niet moeten wachten tot 2024, die nu mogelijk zijn. Ik zal die inderdaad naar de federale tafel, daar waar ik de federale collega's ontmoet, meenemen en trachten te realiseren. Dat is mijn rol.
Voor de hele grote hervorming waar we toch – ik zou bijna zeggen allemaal – naar hunkeren – maar ik weet dat dat niet waar is –, maar waar er heel velen naar hunkeren in dit halfrond, zullen we afspraak moeten geven nadat de kiezer opnieuw mandaten heeft uitgereikt om die onderhandeling te voeren in 2024.
De heer Janssens heeft het woord.
Minister-president, die fameuze afspraak met de geschiedenis hebt u al eens gehad in 2014, meer dan 30 procent van de stemmen. Wat hebt u ermee gedaan om een communautaire dijkbreuk te realiseren? Totaal niets.
En nu verwijst u naar die werkgroep die hier in het parlement actief was. U hebt zichzelf in het regeerakkoord ontdaan van elke institutionele verantwoordelijkheid en dat is ook de trieste balans van de regeringsdeelnames van uw partij. Wanneer de N-VA aan de Federale Regering deelneemt, dan gaan de Vlaamse eisen in de koelkast. Wanneer de N-VA aan de Vlaamse Regering deelneemt – intussen bijna al twintig jaar –, dan gaan die Vlaamse eisen ook in de koelkast.
En u verwijst dan nu naar de overkant van de straat om daar iets te gaan doen zodat u zelf niks moet doen, terwijl u verdomd goed weet dat er aan de overkant van de straat helemaal niets gaat gebeuren. Want Vivaldi is één grote mislukking en communautaire stilstand is de levensverzekering van het socialistische Wallonië. Ik herhaal en benadruk dus mijn oproep: wat gaat u zelf doen om dat vrije Vlaanderen dat u op 11 juli bepleitte dichterbij te brengen? (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Vanlouwe heeft het woord.
Collega Janssens, we hebben inderdaad een afspraak met de geschiedenis. Maar ik geloof dat uw partij inderdaad nog met niemand een afspraak gemaakt heeft en nog geen enkele stap vooruit gezet heeft om meer Vlaanderen te verwezenlijken. Nu, dat wij vanuit Vlaanderen de problemen, de knelpunten ervaren om een efficiënt en een goed beleid te kunnen voeren, is absoluut geen groot geheim. We hebben er inderdaad al maanden, eigenlijk anderhalf jaar, over gedebatteerd in de Werkgroep Institutionele Zaken. Die moeilijkheden, die knelpunten hebben we daar opgelijst. Ik noem het bijna het blunderboek van België.
Maar we hebben daar inderdaad ook concrete voorstellen gedaan, quick wins zoals wij ze noemen, waarbij we denken dat we inderdaad concrete oplossingen, een verbetering, een vooruitgang kunnen doen. Het is inderdaad positief dat de minister-president hier naar verwezen heeft en dat hij dat ook zal opvolgen en mogelijk zal agenderen op het Overlegcomité, waarvan we ook weten dat er meerdere punten geagendeerd worden. Maar, zoals de minister-president zei, we moeten uiteraard met twee zijn. Wanneer we naar onderhandelingen gaan over een ‘meer’ Vlaanderen, gaat het ook over een ‘meer’ Wallonië, ‘meer’ deelstaten. En dan moet er uiteraard samengewerkt worden.
Mevrouw Goeman heeft het woord.
Minister-president, ik vond het alvast positief dat ik in uw interview van zondag min of meer hoorde dat de overgrote meerderheid van de Vlamingen niet zit te wachten op een onafhankelijk Vlaanderen en dat we dat dus ook niet door hun strot gaan rammen. Daar ben ik het uiteraard mee eens. Dan kunnen we ons ook echt focussen op de problemen waar mensen vandaag van wakker liggen.
Ik denk dat iedereen het erover eens is dat onze staat efficiënter en eenvoudiger moet, maar het is wel net iets te gemakkelijk om te zeggen dat het de schuld van de staatsstructuur is dat Vlaanderen vandaag zijn werk niet goed doet. Want bij de bevoegdheden die puur Vlaams zijn, Onderwijs en Wonen, zijn grote problemen, collega’s. Er staan geen leerkrachten voor de klas, wonen is nog nooit zo duur geweest, er is een wachtlijst van 180.000 mensen, er is perfluoroctaansulfonaat (PFOS), er is de kinderopvang. We slagen er zelfs niet in om de Vlamingen te beschermen. Mijn voorstel is dus om Vlaanderen zich eerst eens te laten focussen op zijn kerntaken. Dat zou al een begin zijn. (Applaus bij Vooruit)
De heer Van Rompuy heeft het woord.
Voor ons is de staatshervorming geen doel op zich, maar een middel om een aantal reële problemen aan te pakken. Wij vertrekken van daaruit, van wat de issues op het terrein zijn en niet vanuit enig dogmatisme. Daarom hebben we in het federale regeerakkoord laten inschrijven dat we de gezondheidszorg willen regionaliseren. Dat is een uitloper van de problematieken die we gezien hebben rond de aanpak met corona. Ten tweede, om alles wat arbeidskrapte en de werkgelegenheidsgraad van 80 procent betreft te kunnen realiseren, vinden we het belangrijk dat er asymmetrisch beleid is, dat het federale beleid zich ten dienste stelt van Vlaanderen en zeker niet omgekeerd.
Op dat punt zijn er een aantal realisaties: tijdelijke werkloosheid, activering opzeg en activering van de zogenaamde inactieven. Dan hebben we twee weken geleden de quick wins goedgekeurd om deze legislatuur nog wat extra druk te zetten. We hebben ook in die werkgroep geleerd dat het Vlaams Belang nu ook wil onderhandelen met de Franstaligen. Ik ben zeer benieuwd naar die onderhandelingen, als ze al ooit zullen plaatsvinden. Maar goed, dat is een nieuw element. Ook zij zullen de onderhandelingen met de Franstaligen moeten – en blijkbaar ook graag willen – voeren.
De heer D’Haese heeft het woord.
Het Vlaams Belang wil dus blijkbaar nog meer bevoegdheden voor dit klungelkabinet. Mijnheer Janssens, wat is het resultaat van de bevoegdheden die al 100 procent bij Vlaanderen liggen? Besparingen op het kindergeld, een openbaar vervoer dat meer stilstaat dan dat het rijdt, een lerarentekort dat niemand had zien aankomen, wachtlijsten voor sociale woningen voor mensen met een beperking, het drama in de woonzorgcentra en ga zo maar door. Allemaal 100 procent Vlaamse bevoegdheden. Maar u wilt daar nog wat meer doen. De Vlaamse Regering klungelt niet zo omdat daar Waalse belgicisten mee gemoeid zijn. Dat is 100 procent Vlaamse bevoegdheid, 100 procent Vlaamse miserie. Het is duidelijk waar de N-VA samen met het Vlaams Belang naartoe wil: meer besparen, meer privatiseren in Vlaanderen. Mijnheer Janssens, het is niet moeilijk dat de meeste mensen in Vlaanderen jullie daar helemaal niet in volgen.
Het grootste deel van de Vlamingen wil meer eenheid, mijnheer Janssens, niet meer splitsing. Ik denk dus dat het tijd is om eens in die richting te gaan. (Opmerkingen bij de N-VA en het Vlaams Belang).
Minister-president Jambon heeft het woord.
Dank u wel, collega’s, voor jullie inbreng, de ene al wat constructiever dan de andere. Mijnheer Van Rompuy, dank u voor de constructieve inbreng.
Mijnheer Janssens, ik begrijp dat natuurlijk. Het is gemakkelijk om daar te staan roepen: wat ga je doen? Maar we leven in een rechtsstaat. In een rechtsstaat zijn er regels en wetten. Je kunt wensen dat dat anders ineen zit, maar je moet wel werken binnen dat ding. Dat is wat wij willen doen, binnen de regels van de rechtsstaat trachten een en ander in beweging te brengen. Daar heb je een mandaat van de kiezer voor nodig en daar zullen we een beroep op doen. Eender wie in dit parlement die hier zou staan, kan binnen die rechtsstaat niet meer doen dan wij op dit moment doen.
Dan, de collega’s die Vlaanderen altijd in dat verdomhoekje willen duwen, ik heb tijdens mijn 11 juliboodschap een hele reeks dingen meegegeven waarin wij top van de wereld zijn. Als we kijken naar export, Vlaanderen heeft 2 procent van de totale export. Dat levert in Vlaanderen 900.000 banen op. Vlaanderen staat aan de top in Europa als het gaat over onderzoek en ontwikkeling. Vlaanderen staat aan de top in Europa als het gaat over werkloosheidscijfers, omdat ze zo laag zijn. Ik kan zo een heel rijtje opnoemen. Dus, stop. Natuurlijk is niet alles perfect, in geen enkel land in de wereld is alles perfect. Natuurlijk zijn er uitdagingen die ons pad moeten kruisen en die we moeten aanpakken. Dat is in elk land in de wereld zo.
Mevrouw Goeman, u hebt het voorbeeld wonen gegeven. Ik zeg u: het is niet exclusief onze bevoegdheid. Want het sluitstuk van de woonproblematiek is de fiscaliteit. Die fiscaliteit zit hier aan de overkant van de straat. Het is maar als we dat hebben dat we doortastende politiek kunnen voeren op al die domeinen. Dus, stop alstublieft. (Applaus bij de N-VA en van Peter Van Rompuy)
Stop alstublieft met te zeggen dat het hier bijna een ontwikkelingsland is, terwijl we op tal van vlakken wereldtop zijn. Dat zouden we hier allemaal wat meer mogen uitstralen, denk ik. (Applaus bij de N-VA)
De heer Janssens heeft het woord.
Minister-president, u kreeg nochtans enthousiasme op de banken van de socialisten voor uw afwijzing van de onafhankelijkheid. Veel dieper kunt u als Vlaams-nationalist, denk ik, niet meer zakken. (Applaus bij het Vlaams Belang)
U zei nochtans op 11 juli: het is tijd dat Vlaanderen zijn vleugels uitslaat. Intussen is het helaas uw partij, de N-VA, die die Vlaamse vleugels afknipt. De grote droom is nu het confederalisme. Maar u hebt daarvoor geen enkele bondgenoot aan de overzijde van de taalgrens. Dat confederalisme is gewoon politieke sciencefiction. Ik citeer daarom nog een keer uit dat fameuze boek van Jan Jambon uit 1994: “De Vlaamse onafhankelijkheid is geen kwestie van kunnen, maar van willen.” (Applaus bij het Vlaams Belang)
Minister-president, ik doe daarom een beroep op uw Vlaams-nationalistische geweten. Voldoende politieke wil en een beetje politieke moed, meer is er niet voor nodig. Stop gewoon met dat ploeteren in het Belgische moeras. Zoek niet bij de socialisten naar uw toekomstige partner, want u weet dat u voor meer Vlaams zelfbestuur alleen kunt rekenen op Vlaams-nationalisten. Kijk naar het Vlaams Belang en in 2024 geven we die Vlaming eindelijk wat hij al lang wil en verdient: een Vlaams en rechts beleid. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vraag is afgehandeld.