Verslag plenaire vergadering
Verslag
Bespreking
Dames en heren, aan de orde is de motie van Els Robeyns, Johan Danen, Ludwig Vandenhove, Stijn Bex, Hannelore Goeman en Björn Rzoska tot instelling van een onderzoek door het Rekenhof naar de besluitvorming en onderbouwing van de keuze voor een trambus in het kader van het Spartacusproject.
De bespreking is geopend.
De heer Danen heeft het woord.
Het Spartacusproject is voor veel collega’s mogelijk onbekend, maar voor de Limburgers is dat toch wel een naam die klinkt als een klok, maar dan in negatieve zin. Het is een mobiliteitsproject – of het moest een mobiliteitsproject worden – waar wijlen Steve Stevaert de grondlegger van was en dat ondertussen zeventien jaar op de teller heeft. En het resultaat is dat we vandaag nog nergens staan.
Het Rekenhof had dat in 2014 al in de smiezen, want het heeft toen voor Vlaanderen vijf tramprojecten doorgelicht, waaronder ook het tramproject Spartacuslijn 1, de lijn Hasselt-Maastricht. En eigenlijk waren de conclusies toen vernietigend. Het Rekenhof heeft toen ook een aantal aanbevelingen gedaan. Men wees onder andere op tunnelvisie. Men wees op slecht projectmanagement. Men wees op weinig transparantie en doorstroming in de verschillende gremia waar dit soort zaken werden beslist.
Om het kort samen te vatten: eigenlijk was de doorlichting van het Rekenhof op dat moment vernietigend. En ik vraag nu, samen met collega Robeyns en een aantal andere collega’s, dat het Rekenhof die oefening vandaag, acht jaar na datum, opnieuw maakt om, ten eerste, te kijken hoe de besluitvorming tussen 2014 en vandaag verlopen is, en ten tweede, misschien nog belangrijker, of er met de adviezen die toen geuit zijn, rekening gehouden is.
Ik acht het Rekenhof als een zeer eerbiedwaardige instelling, die dit soort zaken los van politieke invloeden of politieke besognes objectief benadert. Ik reken daarom ook op de steun van dit voltallige parlement om onze motie ter zake goed te keuren.
De heer Coenegrachts heeft het woord.
Dank u wel, collega Danen, voor deze motie. Ik zou zeggen: niets in de zakken, niets in de mouwen, wij steunen uw vraag. Laat het Rekenhof maar concluderen wat er te concluderen valt.
De heer Janssens heeft het woord.
Voorzitter, zoals collega Danen heeft aangegeven, werd Spartacus ooit groots aangekondigd als het vernieuwende en noodzakelijke mobiliteitsproject voor Limburg. Twee decennia later staan we eigenlijk nog even ver als bij de aankondiging destijds. Er is bijna niets gerealiseerd. Er is wel heel veel geld uitgegeven aan studiebureaus enzovoort.
Door de switch en de nieuwe keuze die de Vlaamse Regering voor dit project maakt, lijkt het mij een goede keuze dat we dit laten onderzoeken door het Rekenhof. Onze fractie zal dus ook deze motie steunen.
De heer Vandenhove heeft het woord.
Voorzitter, omdat we zelf mee het voorstel van resolutie hebben ingediend, zullen we deze motie ook steunen. Ik wil me aansluiten bij de uitleg van collega Johan Danen.
Trouwens, wat ons betreft, is dat al lang niet meer het Spartacusplan. Het was veel omvangrijker en niet alleen een kwestie van Limburg beter te ontsluiten voor de rest van Vlaanderen, maar ook om voor betere interne verbindingen binnen Limburg te zorgen.
In die zin is het terecht dat we het Rekenhof vragen om een doorlichting te doen om na te gaan in welke mate het nog overeenkomt met de oorspronkelijke doelstelling van het Spartacusplan.
De heer Vandeput heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, de vraag komt natuurlijk niet onverwacht. Ik hoor de heer Danen ook heel duidelijk verwijzen naar een zekere tunnelvisie die volgens het Rekenhof in zijn onderzoek van acht jaar geleden aanwezig zou zijn geweest. Ik stel vast dat intussen weliswaar de sp.a verveld is naar Vooruit, maar dat het nog altijd zo is dat ze liever achteruitkijken naar die ‘Sp.artacus’ dan ‘Vooruit’ kijken naar de politieke beslissing ... (Gelach)
Dat is grappig, hè.
… naar de politieke beslissing die genomen is om de duurzame ontsluiting van het openbaar vervoer in Limburg – waarover we het in het halfrond wel eens zijn dat er mankementen zijn – vooruit te laten gaan. De Vlaamse Regering heeft een aantal belangrijke beslissingen genomen. Om vooruit te kunnen, moet men ook afstand kunnen nemen en op een bepaald moment ook afscheid nemen van grote dromen uit het verleden.
Ik zou een kleine correctie willen aanbrengen bij wat de collega's van het Vlaams Belang zeggen. Er is inderdaad al redelijk wat geld uitgegeven, maar vaak ook tot tevredenheid van mensen die betrokken zijn, mijnheer Janssens. Vandaag zijn er al werken die zijn gebeurd en die zeker niet verloren zijn in functie van een andere invulling van de sporen van wat die Limburgse duurzame mobiliteitsontsluiting moet zijn. Die werken zijn uitgevoerd onder andere in Diepenbeek, onder andere in Bilzen. Ook voor de algemene gesteldheid van het wegennet en ook voor de veiligheid rond de sporen van Infrabel zijn stappen vooruitgezet. Het is dus redelijk licht om te zeggen dat er al zo veel geld is uitgegeven en dat het allemaal is verprutst. Er is inderdaad heel veel geld uitgegeven aan studies, maar ik denk dat het belangrijk is om nu door te zetten en effectief, wat mij betreft, met trambussen in een eigen bedding te gaan rijden, zo snel als kan. Zo snel mogelijk effectief die verbindingen leggen, daar zal de provincie effectief mee vooruitgaan.
Daarnaast is het ook zo dat er intussen heel wat infrastructuurwerken zijn gebeurd, onder andere in mijn eigen stad aan de Grenslandhallen. Niemand zal ontkennen dat de situatie daar voor elke weggebruiker, voor de wagen, voor het openbaar vervoer, voor de fietser, een stuk veiliger is geworden. Zomaar zeggen dat het allemaal verloren geld is, is gewoon de waarheid geweld aandoen.
Dit gezegd zijnde, denk ik dat de Vlaamse Regering een heel goede beslissing heeft genomen door die keuze te maken, of beter gezegd door afscheid te nemen van de dromen uit het verleden en te kijken hoe we effectief tot een ontsluiting kunnen komen. Ze heeft dat ook gedaan in alle transparantie. Daarom zullen wij ook helemaal geen bezwaar hebben tegen het inschakelen van het Rekenhof om na te gaan of die beslissing oordeelkundig is genomen.
Ik zou wel de verwachtingen van de collega's van Groen en zeker van Vooruit willen temperen. Wat zij hier eigenlijk vragen ...
Als ik de heer Vandenhove goed gehoord heb, vraagt hij eigenlijk een politieke evaluatie, een opportuniteitskeuze, van het Rekenhof voor de genomen beslissingen. Dat lijkt mij een opdracht die men aan het Rekenhof niet kan geven. Ik heb absoluut alle vertrouwen en ontzag voor het werk van het Rekenhof, maar een politieke keuze blijft politiek. Moet die goed onderbouwd zijn? Uiteraard. Ik denk dat niemand van de meerderheid er ook maar iets op tegen zal hebben dat dit in alle transparantie wordt bekeken.
In dat kader zult u straks voor uw motie onze steun krijgen, maar weet wel dat u in plaats van achterom te blijven kijken, nu het best effectief vooruitkijkt, voor een duurzame ontsluiting van onze provincie. (Applaus bij de N-VA en van Gwendolyn Rutten)
Mevrouw Mertens heeft het woord.
Wij zijn ook heel blij dat er eindelijk een beslissing genomen is in dit project. Het is een heel belangrijk project voor Noord-Limburg, maar wij hebben geen bezwaren tegen een onderzoek door het Rekenhof. Wij gaan deze motie dan ook steunen.
De heer Danen heeft het woord.
Aansluitend wil ik de collega’s danken voor de toezegging dat ze de motie zullen steunen. Het lijkt me heel gezond dat het Rekenhof in opvolging van 2014 de oefening nog eens maakt. Voor alle duidelijkheid: wij vragen geen opportuniteitsafweging van het Rekenhof van een politieke keuze, wij vragen of er met de adviezen van 2014 rekening is gehouden en hoe tussen 2014 en 2022 het een en ander tot stand is gekomen. Wij vragen natuurlijk niet dat het Rekenhof zich uitspreekt voor het ene of het andere. Ik hoop dat dit duidelijk is. Als dat niet zo was, hoop ik dat dat nu wel het geval is.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over de motie houden.