Verslag plenaire vergadering

De heer D’Haese heeft het woord.

Minister-president, beste regering, wat een week. Regering, coalitie en meerderheid rollen vechtend over straat over het stikstofakkoord. Minister Beke moet ontslag nemen en een nieuwe minister probeert meteen de akkoorden open te breken. Als ik u zou zijn, dan zou ik een beetje aan introspectie doen en eens kijken wat de regering goed en niet goed doet. Maar daar zie ik niets van, wel integendeel, u doet gewoon verder.

Ik hoorde u vanmorgen op de radio nog zeggen dat de sfeer goed zit en dat er veel wordt gelachen in de regering. Minister-president, dat doet me een beetje denken aan de Titanic. Het orkest speelt rustig verder met Jan Jambon als dirigent en intussen is de boot al half gezonken.

Minister-president, de sfeer zit niet goed in de ouderenzorg met de personeelstekorten. In de kinderopvang lachen ze niet meer met de crisis die daar vandaag heerst. De mensen die 200 euro minder hebben omdat op de kinderbijslag wordt bespaard, lachen er niet meer mee. Ook in Zwijndrecht waar mensen te veel perfluoroctaansulfonaat (PFOS) in hun bloed hebben, lachen ze er niet meer mee. Minister-president, al die problemen zult u niet oplossen door een beetje rond te schuiven met ministers.

Wat doet deze regering? Wat is het beleid en de visie van deze regering? Dat is de agenda van de N-VA uitvoeren: besparen, besparen en privatiseren. Dat was ook bij minister Beke van cd&v in de ouderenzorg en in de kinderopvang, maar dat is ook zo bij Open Vld, meer bepaald bij De Lijn waar minister Peeters bespaart en privatiseert. En dat is natuurlijk ook zo bij de N-VA, minister Demir, met het stikstofdebacle. Op al die terreinen botst dat op verzet, veel verzet, van het zorgpersoneel in de ouderenzorg, van de mensen in de kinderopvang, van de ambtenaren en van de gezinnen die geld verliezen enzovoort. Deze regering, minister-president Jambon, geeft daar gewoon geen antwoord op. En dus is de vraag of u daar iets aan zult doen.

Die besparing op de kinderbijslag was geen beslissing van minister Beke maar van de hele regering. De jarenlange onderfinanciering van de ouderenzorg is niet de verantwoordelijkheid van minister Beke maar van de hele regering. Dat er al jarenlang niet wordt omgekeken naar kinderen die met een lege brooddoos naar school gaan, is de verantwoordelijkheid van de hele regering. Minister Beke was een symptoom maar uw beleid is de oorzaak. En dus is de vraag wat u daaraan zult doen. (Applaus bij de PVDA)

De heer Janssens heeft het woord.

Minister-president, na twee jaar en zeven maanden is uw regering een minister kwijt en dat was geen dag te vroeg. Het ontslag van minister Beke staat trouwens symbool voor de zwakte van uw Vlaamse Regering. Er stond een ploeg op het terrein waarvan één speler de bal voortdurend in eigen doel trapte. Als dat in de sport gebeurt, dan wordt die speler door de coach van het veld gehaald. Maar u deed niets, u keek toe en u hield de keer op keer flaterende minister de hand boven het hoofd. Het leek wel alsof een zwakke cd&v-minister de N-VA goed uitkwam want zo werd minder gefocust op de onzichtbare minister-president of op de algemene zwakte van uw Vlaamse Regering.

Het probleem van uw regering is groter dan de kwestie Beke. Er is geen cohesie, er zijn geen grote projecten, en vooral, uit alle enquêtes blijkt dat geen enkele Vlaming nog vertrouwen heeft in uw regering. Als die Vlaamse Regering dan een keer deining veroorzaakt, is dat vanwege regeringspartijen die met zichzelf bezig zijn. Dan gebeurt dat omdat een minister ontslag neemt, niet vanwege het overlijden van duizenden ouderen in woonzorgcentra of een baby in de kinderopvang, maar omdat zijn partij slecht scoort in een peiling. Dat is het beeld dat uw regering uitdraagt. Peilingen brengen politici in beweging, leiden zelfs tot het ontslag van een minister. Maar mensen die hun rekeningen niet meer kunnen betalen, de dramatische sociaal-economische toestand waarin veel Vlaamse gezinnen verzeild dreigen te raken, dat is geen issue. Daarover is er geen sense of urgency, zijn er geen inderhaast bijeengeroepen persconferenties, niks. Eigenbelang en partijbelang primeren, niet het belang van onze mensen.

Dat is dramatisch, minister-president, niet alleen voor de geloofwaardigheid van uw regering, maar voor de geloofwaardigheid van de politiek tout court. Daarom wil ik u vragen: welke conclusies trekt u uit het ontslag van minister Beke en vooral, hoe gaat u alle regeringspartijen er eindelijk eens van overtuigen dat ze niet met eigenbelang en partijbelang bezig moeten zijn, maar met het belang van onze mensen, van de Vlamingen? (Applaus bij het Vlaams Belang)

Minister-president Jambon heeft het woord.

Collega’s, ik stel vast dat de twee populistische partijen in dit halfrond op dezelfde golflengte zitten. Dat is een leuke vaststelling. Ik heb vorige donderdag kennisgenomen van het ontslag van collega Beke om persoonlijke redenen. Ik moet eerlijk zeggen dat ik dat ontslag betreur, omdat deze regering goed heeft samengewerkt met Wouter Beke, maar dat we tegelijkertijd begrip hebben voor de persoonlijke omstandigheden waarin de minister deze beslissing genomen heeft. Ik ben dan ook blij dat de cd&v-fractie heel snel in de vervanging heeft voorzien, zodat we heel snel kunnen overgaan naar het gewone regeringswerk.

Wij verwelkomen dan ook Jo Brouns in onze Vlaamse Regering met de bevoegdheden die hem zijn toebedeeld, namelijk Arbeid, Economie, Innovatie, Sociale Economie en Landbouw. Zoals u weet, neemt collega Crevits – die natuurlijk viceminister-president blijft – de portefeuille Welzijn over. Het spreekt voor zich, collega’s, dat het regeerakkoord dat deze Vlaamse Regering bindt, en ook de akkoorden die sindsdien zijn afgesloten, onverkort uitgevoerd zullen worden. Daar gaat de volledige Vlaamse Regering mee akkoord. Het is mijn taak, als minister-president van deze regering, om over die uitvoering te waken en ik zal dat ook blijven doen. (Applaus bij de meerderheid)

De heer D’Haese heeft het woord.

Minister-president, wat u zegt is nu exact wat ik bedoel. Overgaan tot de orde van de dag, er is niks gebeurd, we gaan gewoon verder, over naar het gewone regeringswerk. Ik denk dat er stilletjesaan een beetje buitengewoon regeringswerk nodig is om al de miserie die ondertussen gecreëerd is, op te lossen. U zegt hier vandaag dat de drie partners in de regering het eens zijn over stikstof. Ik weet niet of u de commissie Landbouw vanmorgen gevolgd hebt, minister. Mijn vraag is: hebt u nog een akkoord over stikstof? Dat is de vraag die vandaag, denk ik, op heel veel mensen hun lippen ligt.

Minister-president, ik denk dat u dat niet goed beseft. Als ik met mensen spreek over het Vlaams Parlement en de Vlaamse Regering, dan denken ze aan PFOS, aan het lerarentekort, aan wat er gebeurd is in de woonzorgcentra en de kindercrèches. Dat is waar mensen aan denken. Maar u gaat gewoon rustig verdergaan met het gewone regeringswerk. Ik denk echt, minister-president, dat het tijd is om het over een andere boeg te gooien, om ervoor te zorgen dat we stoppen met besparen, dat we stoppen met privatiseren en zorgen voor een beleid op maat van de mensen.

De heer Janssens heeft het woord.

Minister-president, alles is peis en vree volgens u. Ik weet dat u gisteren in het buitenland vertoefde, maar dan hebt u hier in Vlaanderen toch wel een en ander gemist. Want de heer Brouns had de eed nog niet afgelegd als minister, of het zat er al bovenarms op tussen hem en minister Demir. Minister Demir heette hem, in uw gezellige regeringsclub, welkom met een leuke sneer. Ze noemde hem de woordvoerder van de Boerenbond. Inderdaad, dat stikstofdossier dreigt een van de belangrijkste dossiers van de rest van de legislatuur te worden.

En het enige wat de regeringspartijen daarover doen, is publiek met modder naar elkaar gooien. Als het van minister Demir afhangt, wordt de landbouw gewoon de doodssteek gegeven in Vlaanderen. Als het van minister Brouns afhangt, wordt dat stikstofakkoord, of wat daar nog van overblijft, bijgestuurd. Minister-president, u hebt helemaal geen akkoord. Of het wordt verschillend geïnterpreteerd. Ik roep u dus op om dat dossier nu eens in handen te nemen. Versnipper dat verstikkende akkoord. Neem het op voor de landbouw. Stop het geruzie in uw ploeg op de kap van de boeren. Want dit gaat over duizenden landbouwbedrijven, over tienduizenden Vlaamse families. Dit gaat over werkgelegenheid. Dit gaat over de toekomst van jonge landbouwers in ons land. Neem het op voor die landbouwers. Stop de stikstofhysterie en zorg dat er een toekomst is voor de landbouw in Vlaanderen. (Applaus bij het Vlaams Belang)

De heer Rzoska heeft het woord.

Minister-president, ik heb u deze morgen eveneens beluisterd op Radio 1 en ik moet eerlijk zeggen dat ik een beetje van mijn stoel viel. U zei: ‘Het stikstofakkoord is verworven. We gaan dat uitvoeren. De letter en de geest van dat akkoord zijn voor mij duidelijk.’ Op de vraag van de journalist over de hoop die de Boerenbond had om het akkoord nog te kelderen, zei u dat die hoop vergeefs is.

Wel, minister-president, ik denk dat het tijd wordt dat u wakker wordt. Er is geen stikstofakkoord. De minister in spe, Jo Brouns, heeft de afgelopen dagen heel duidelijk gemaakt dat hij vanuit cd&v gestuurd is om de hakken in het zand te zetten en uit te voeren wat de Boerenbond vraagt. We hebben deze morgen een commissie over stikstof meegemaakt waarin ook collega Rutten vanuit Open Vld het akkoord fileerde en aan gort schoot. We hebben minister Demir, die de afgelopen dagen krampachtig heeft vastgehouden aan het akkoord. En u komt vanmorgen op de radio zeggen dat het akkoord er is en dat iedereen het erkent. Word wakker, minister-president. Er is geen stikstofakkoord. Uw meerderheid hangt uiteen. (Applaus bij Groen en Vooruit)

De heer Vandaele heeft het woord.

Ik hoor de collega’s bezig over het stikstofakkoord en over jonge boeren, maar het gaat natuurlijk niet alleen over jonge boeren, collega’s. Als we dat stikstofprobleem niet opgelost krijgen – en we hebben het Krokusakkoord – dan komt er een vergunningenstop voor heel onze economie: voor de landbouw, voor de industrie, voor de wegenbouw, voor de huizenbouw. En ik denk dat niemand dat wil. Nederland is in die situatie terechtgekomen. Wij willen dat in Vlaanderen absoluut vermijden. En wat de N-VA betreft, willen wij dat in de toekomst ook absoluut vermijden. Ik denk dus inderdaad dat we het stikstofakkoord, zoals het er nu ligt, de grote krachtlijnen daarvan, moeten uitvoeren. (Applaus bij de N-VA)

De heer Anaf heeft het woord.

Collega’s, ik heb de voorbije week ook met grote ogen naar het politieke schouwspel gekeken. En ik moet zeggen dat ik ook deze discussie redelijk hallucinant vind. Want als je deze discussie hoort, ga je je afvragen wie er nu eigenlijk is moeten opstappen. Is het de minister van Landbouw die ontslag heeft moeten nemen, omdat er heel dringend een nieuwe, frisse wind op Landbouw moest waaien? Neen, toch? Het is de minister van Welzijn die na een falend welzijnsbeleid van meer dan twintig jaar van cd&v is moeten opstappen. Dat is er gebeurd. Ik maak mij daar heel ernstige zorgen over. Ook als ik de minister-president hoor, die zegt dat er niets gaat veranderen, vraag ik me echt af of die zorgbudgetten dan niet geïndexeerd gaan worden. Gaat ook dat kindergeld niet geïndexeerd worden? Kan daar niet meer over gesproken worden? Gaat er niets gebeuren aan de wachtlijsten in de zorg? Daar maak ik me zorgen over.

Dan is er een nieuwe minister, die al vijftien jaar minister is in de Vlaamse Regering, die al bijna tien jaar viceminister-president is. Voor ons, als Vooruit, is het belangrijk dat er nu eindelijk echt aan die grote uitdagingen in Welzijn wordt gewerkt. Ik maak me daar heel veel zorgen over.

Minister-president, u en uw hele regering zijn afgerekend op dat welzijnsbeleid. Maak daar werk van. Sluit die deur niet. En aan de collega’s van cd&v: zorg alsjeblieft dat er dingen veranderen. Wij hopen dat jullie daar echt werk van gaan maken. Als jullie dat van plan zijn, zijn wij de eerste partner om jullie daarbij te ondersteunen. Maar anders zijn we ook de eersten om elke week opnieuw in de commissie Welzijn op die pijnpunten te blijven duwen. (Applaus bij Vooruit)

De heer Van Rompuy heeft het woord.

Collega’s, vooreerst wil ik nog eens benadrukken dat minister Beke veel heeft gerealiseerd in korte tijd: een uitzonderlijk snelle vaccinatiecampagne, het wegwerken van de wachtlijst voor mensen met een zware beperking en een half miljard euro extra voor de zorg, en dat ondanks het feit dat hij geconfronteerd werd met ongeziene en soms tragische gebeurtenissen, die ertoe geleid hebben dat hij niet het respect heeft kunnen krijgen dat hij voor al zijn harde werk meer dan verdiend had. (Applaus bij de meerderheid)

Daarnet is de heer Beke opgevolgd door mevrouw Crevits. Doordat zij als viceminister-president haar schouders onder Welzijn zet, geeft dat een heel duidelijk signaal dat wij als partij maximaal belang blijven geven aan al de mensen in Vlaanderen die begaan zijn met de zorg. Ik dank mevrouw Crevits van harte daarvoor.

Met de heer Brouns brengen wij ook een nieuw gezicht in de Vlaamse Regering, iemand die supergemotiveerd is voor zijn bevoegdheden Economie en Landbouw, en die zoals jullie hebben kunnen merken van nature graag klare taal spreekt. Ook hem wensen we alle succes toe.

Wat betreft het stikstofakkoord: er is een akkoord. Daar hoort een openbaar onderzoek bij. De bezwaren die ingediend worden, zullen op een ernstige manier in rekening gebracht worden bij het sluiten van een definitief akkoord. (Applaus bij de meerderheid)

Minister-president Jambon heeft het woord.

Collega’s, laat me op een aantal punten ingaan.

De PFOS-onderhandelingen met 3M zijn volop bezig om te doen wat we moeten doen, namelijk dat de vervuiler betaalt. Dat wordt gewoon voortgezet. Er wordt getracht om een akkoord te bereiken.

Wat betreft het lerarentekort heeft minister Weyts recent nog een aantal ontwerpen van decreet voorgesteld aan de regering. Dat probleem wordt dus aangepakt door de bevoegde minister.

Wat de zorg betreft, mijnheer Anaf: er komt 1,1 miljard euro reguliere middelen tijdens deze legislatuur jaar na jaar bij in de zorg. (Applaus bij de meerderheid)

Daar nog eens bovenop gaat er 12 miljoen euro naar kinderopvang. Geen enkele Vlaamse Regering heeft ons dat ooit voorgedaan. Dus kom alstublieft niet zeggen dat de zorg niet een van de topprioriteiten is van deze regering. 1,1 miljard euro jaarlijks regulier! (Applaus bij de meerderheid)

Collega’s, wat het stikstofakkoord betreft, hebben we een akkoord gesloten dat vele luiken omvat. U hebt het over de jonge boeren die moeten investeren in hun stallen om die milieuvriendelijk te maken. Die lijst wordt aangepast met de nieuwste technologieën. Twee derde van hun investeringen gebeurt met publiek geld, verleend door de Vlaamse overheid. Bij oudere boeren is dat 50 procent van hun investeringen. Welke andere industriële tak in Vlaanderen kan dat zeggen? Geen enkele!

Bij de varkensboeren die het vandaag zeer moeilijk hebben, bij hen die hun activiteiten willen terugdraaien of stoppen, komen we financieel tussen.

Bij donkeroranje bedrijven die willen stoppen, komen we financieel tussen. We hebben het inderdaad over een lijst van een 40 bedrijven. 40 van de hoeveel veeteeltbedrijven in Vlaanderen? 40 van de meer dan 12.000 bedrijven in Vlaanderen zijn rode bedrijven. Die zitten momenteel in het openbaar onderzoek. Zoals hier terecht gezegd wordt, zoals ik dat altijd gezegd heb, zoals minister Demir dat altijd gezegd heeft: een openbaar onderzoek is een openbaar onderzoek. We zullen die bezwaren ernstig nemen, maar we weten wel dat het stikstofvat vol zit. Als we niet tegen een vergunningsstop willen aanlopen in dit land, zoals in Nederland, zullen we dat vat eerst moeten laten leeglopen. Dat is de betrachting van de Vlaamse Regering. Dat gaan we de volgende maanden absoluut realiseren. (Applaus bij de meerderheid)

De heer D’Haese heeft het woord.

Als ik dat hier hoor, dan vragen we ons allemaal samen af waarom minister Beke zelfs ontslag heeft moeten nemen. Waarom heeft deze minister ontslag moeten nemen als hij alleen maar bewierookt werd met ‘wat een fantastisch beleid van uitbreiding, onwaarschijnlijk’? Hij had minister-president moeten worden in de plaats van hem naar de uitgang te begeleiden. (Applaus bij de PVDA)

Misschien had dat moeten gebeuren. Ik denk dat niemand in de zaal dat echt gelooft want het applaus dat ik daarnet gehoord heb is werkelijk een van de meest treurige die ik al gehoord heb. Dat zegt heel veel over de sfeer in deze regering. (Opmerkingen. Rumoer)

Minister-president, u moet het zo meteen misschien eens herbeluisteren. U zult wel weten wat ik bedoel.

Minister-president, als het gaat over de zorg, over het onderwijs, over PFOS in Zwijndrecht: ik nodig u uit om eens mee te komen en het daar uit te leggen, om eens mee te gaan naar de scholen en om het daar uit te leggen, om eens mee te gaan naar de woonzorgcentra en om het daar uit te leggen en om eens mee te gaan naar Zwijndrecht om het daar uit te leggen. Ik kan u verzekeren, minister-president, dat u een heel andere boodschap zult horen dan in de bubbel van de Vlaamse Regering. (Applaus bij de PVDA)

De heer Janssens heeft het woord.

Minister-president, iedereen ziet het, maar u blijkbaar niet. Uw ploeg werkt niet. U hebt nu een wijziging in het team doorgevoerd, maar of dat nieuwe schwung in de ploeg zal krijgen, of dat supporters opnieuw naar het stadion gaat krijgen, dat is nog maar de vraag. U hebt nog twee jaar om er verandering in te brengen en om eindelijk iets te realiseren, maar ik heb er in elk geval weinig vertrouwen in. Uw coalitiepartners zitten op een electoraal dieptepunt in de peilingen. Ze blijven allebei in een existentiële crisis. Bovendien zijn er twee partijvoorzitters van uw ploeg die op ramkoers zitten: die van Open Vld en de N-VA. Zij praten alleen via de media met elkaar, en dan nog vijandig.

Intussen zit de Vlaming zich thuis dood te piekeren over hoe hij zijn rekeningen kan betalen. Wat dat betreft blijft het in de Vlaamse Regering helemaal stil. En al de boeren, voor wie u het daarjuist opnam, en die zoveel investeringen krijgen van de Vlaamse overheid, stonden hier buiten tegen uw regering te betogen. Ik steun hen in hun pleidooi: gooi dat verstikkende akkoord in de vuilbak. Trek de kaart van de landbouw. Begin met een blanco blad, want uw stikstofakkoord bestaat niet meer. (Applaus bij het Vlaams Belang)