Verslag plenaire vergadering
Verslag
Het antwoord wordt gegeven door minister Somers.
Mevrouw De Vreese heeft het woord.
Minister, vorige vrijdagnacht gebeurde een zeer tragisch ongeval op de E40 in Gistel. Hierbij kwam een jonge Eritrese man, een transmigrant, om het leven. Dit tragisch ongeval toont nog maar eens aan dat de problematiek van de illegale transmigratie nog altijd zeer acuut is. Burgemeester Dumarey zei zelf ook nog dat men nog elke dag en elke nacht illegale transmigranten aantreft op hun parking.
Ik heb minister Peeters hier al verschillende keren over bevraagd, en ze heeft me beloofd om prioritair werk te maken van de beveiliging van die parkings. Zo zou er ook 540.000 euro vrijgemaakt worden voor de parking in Westkerke. Ze zou daar voorzien in hekwerk en in de nodige beveiligingscamera’s.
Ik bevroeg minister Peeters ook vorig jaar nog over de stand van zaken voor de beveiliging, maar ze gaf toen mee dat ze geen exacte timing kon geven van die ingrepen aan onze snelwegparkings. Het is namelijk zo dat de covidpandemie ook een impact heeft op de bouwsector, en meer bepaald op de grondstoffen en de prijzen daarvan, maar ook het afwezig zijn van bepaalde grondstoffen.
Minister, het is echter enorm belangrijk dat we die projecten zo snel mogelijk realiseren, niet alleen voor de veiligheid van die transitmigranten, maar ook voor de vrachtwagenchauffeurs en voor iedere bestuurder die zich op de baan begeeft.
Welke stappen zal minister Peeters ondernemen om de transitmigrantenproblematiek prioritair aan te pakken en ervoor te zorgen dat de geplande infrastructuurwerken zo snel mogelijk worden uitgevoerd?
Minister Somers heeft het woord.
Mevrouw De Vreese, ik dank u voor uw vraag naar aanleiding van een heel tragisch ongeval dat we liever niet zien gebeuren. De transmigratie en de problemen die daarmee samenhangen, zijn een complex gegeven waarin investeren een belangrijk element is. U weet dat minister Peeters ter zake een budget van 38 miljoen euro heeft vrijgemaakt om de verschillende snelwegparkings in ons land te beveiligen en investeringen te doen die kunnen voorkomen dat mensen daar verongelukken.
Tot nu toe zijn er twee zaken gebeurd. Eerst en vooral heeft minister Peeters het contract verlengd dat in 2018 tot stand is gekomen met een privébewakingsfirma die vijf teams permanent inzet samen met een bewakingshond. Meer specifiek op de parking Westkerke zijn die bijna permanent aanwezig. Dat is een investering van ongeveer 2 miljoen euro per jaar die de minister zal volhouden tot het einde van deze bestuursperiode.
Ten tweede zijn er investeringen in de parkings gebeurd. Voor de parking Westkerke is er in totaal 540.000 euro aan investeringen gepland. Het raamcontract is in de markt gezet en eind 2021 ook gegund. In de loop van de volgende maanden zal men die investeringen parking per parking doen. Hier gaat het heel specifiek over camera’s, verstevigd hekwerk, een toegang exclusief voor politie- en hulpdiensten en ook het aanbrengen van een middenbermconstructie. Over hoe dat precies zal worden gedaan, is er nog een gesprek. Het is de bedoeling dat dat gebeurt in de loop van de komende maanden.
Door corona en het grondstoffenprobleem dat iedereen die met aannemers werkt kent, is er inderdaad wat vertraging. Maar we beseffen het belang ervan. Ook de minister is heel sterk geëngageerd en zal er alles aan doen om dat zo snel mogelijk in de praktijk te realiseren.
Mevrouw De Vreese heeft het woord.
Minister, die investeringen zijn echt broodnodig. Het is jammer genoeg niet de eerste keer dat dit soort ongevallen gebeurt. We hebben nog gezien dat transmigranten de baan oversteken en op dat moment door een voertuig worden gegrepen. Zo hebben we dodelijke ongevallen gehad in Jabbeke en Mannekensvere. Voor Jabbeke was er tot nu toe geen plan ontwikkeld, terwijl die parking enorm getroffen wordt door die problematiek. Is er momenteel al een plan voor de parking in Jabbeke of komt dat eraan? Wanneer wordt er werk van gemaakt?
Ik vind het een goede zaak dat jullie de inzet van private firma’s verlengd hebben. Ik heb indertijd op het kabinet van Theo Francken ook gevraagd om dat te doen. De Vlaamse Regering heeft daar een heel goede stap gezet om daarin inderdaad te voorzien. Hoe zult u samenwerken met die diensten? Komt er een evaluatie van de inzet van die private firma’s?
De heer Keulen heeft het woord.
In de eerste plaats past hier inderdaad de omschrijving ‘tragiek’ want ook die transmigranten zijn mensen op zoek naar een beter bestaan en je zult zo maar aan je einde komen. Ten tweede komt alles terug, maar minister Somers geeft goed aan dat minister Peeters het acute van de zaak heel goed heeft begrepen met investeringen in hekken, in camera’s en ook in private bewakingsfirma’s die toezicht houden samen met de federale politie.
Sommigen horen dat niet graag, maar er zal ook verdere internationale samenwerking moeten gebeuren, ook met de Britten, met het Verenigd Koninkrijk. Dat is het Eldorado. Daar bestaat geen burgerlijke stand en de illegale medemensen denken dat ze daar gemakkelijker een nieuw bestaan kunnen opbouwen. Zolang we met de Britten en met de Fransen geen akkoorden sluiten, blijft dat voor een stuk dweilen met de kraan open. Maar dat neemt niet weg dat minister Peeters belangrijke stappen zet op het vlak van de handhaving, want dat hoort ook bij elk beleid.
Mevrouw Robeyns heeft het woord.
Minister, het is belangrijk dat we ervoor zorgen dat iedereen in alle veiligheid zijn job kan uitoefenen en dat de vrachtwagenchauffeurs op een comfortabele manier hun rij- en rusttijden op die parkings kunnen nemen. Dat is belangrijk voor het welzijn van die chauffeurs, maar uiteraard ook voor de verkeersveiligheid.
U hebt daarnet gezegd dat de privébewakingsopdracht verlengd is.
Wat ons betreft, is openbare veiligheid een kerntaak van de overheid. Maar we beseffen dat er op dit ogenblik grote personeelstekorten bij de politie zijn. Daarom kan er uitzonderlijk wel een opdracht aan een private firma worden uitbesteed, maar dat zou eerder uitzondering dan regel moeten blijven. Minister, tot wanneer is die bewakingsopdracht verlengd? Komt er een evaluatie of is die al gebeurd?
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Minister, het gaat hier over tragische situaties die we in de mate van het mogelijke moeten trachten te voorkomen. Ik volg collega Keulen door ook te beklemtonen dat het altijd over mensen gaat.
Wat ik belangrijk vind om mee te geven is het volgende. Wij steunen uiteraard inspanningen om het preventief een stuk handhavingsmatig aan te pakken. Maar ik zou u in uw hoedanigheid van minister van Binnenlands Bestuur willen uitnodigen om nog eens extra in te zetten op de bredere preventieve aanpak, namelijk op het versterken van de handen en de hoofden op het terrein zelf, om mensen op te sporen, om daarmee aan de slag te gaan, om te kijken hoe die kunnen worden toegeleid naar meer menselijke oplossingen in die situaties. Want dit soort drama's wens je echt niemand toe, noch de vrachtwagenchauffeurs maar zeker ook niet de personen in kwestie.
De heer Brouns heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, het is inderdaad een problematiek die helaas nog te vaak de kop opsteekt, niet het minst bij de te betreuren incidenten van afgelopen weekend. Het is tegelijk ook geen eenduidige veiligheidsproblematiek. Het gaat over verschillende fenomenen, van transmigranten tot het gebrek aan parkeercapaciteit, met heel wat gevaarlijke situaties tot gevolg. Het is dus ook een problematiek die meer dan ooit een geïntegreerde en vooral een totaalaanpak vereist. Er is al verwezen naar verschillende goede voorbeelden: het hekwerk, de geluidscamera's die een signaal kunnen doorgeven wanneer er bepaalde geluiden zijn die kunnen wijzen op inbraken van migranten, of de drones, met een totaalaanpak. Minister Peeters is daarmee bezig met een Vlaamse beleidsvisie voor het vrachtwagenparkeren. Minister, hoe ver staan we met dat Vlaams beleidsplan voor het vrachtwagenparkeren?
De heer Verheyden heeft het woord.
Minister, zoals mevrouw De Vreese al zei, worden er elk jaar enorme budgetten besteed aan de beveiliging van onze snelheidsparkings, inclusief de bewakingsopdrachten. Deze legislatuur alleen gaat het over meer dan 42 miljoen euro. Die budgetten zijn vaak een gevolg van de onveiligheid die heerst op die parkings door wat men dan politiek correct de transmigranten noemt, illegalen die op doorreis zijn door ons land. Hoe spijtig dit ongeval ook is, het is duidelijk dat dit land een draaischijf is en blijft voor de transmigratie. Alhoewel ik alle maatregelen van deze Vlaamse Regering om onze chauffeurs te beschermen tegen overlast en criminaliteit steun, moet het me toch wel van het hart dat die onveiligheid in de eerste plaats komt door het falende migratie- en veiligheidsbeleid. Het spreekwoord ‘zachte heelmeesters maken stinkende wonden’ is in dit geval duidelijk van toepassing omdat er al heel wat vrachtwagenchauffeurs op onze parkings zijn aangevallen.
Minister, moet de Vlaamse Regering naast onder andere zelf te investeren in die veiligheidsmaatregelen, eindelijk ook eens niet bij de Federale Regering op tafel kloppen, bij de minister van Justitie, bij de minister van Binnenlandse Zaken of bij de staatssecretaris voor Migratie om ervoor te zorgen dat onze parkings eindelijk op een veilige manier opnieuw kunnen worden betreden door onze vrachtwagenchauffeurs. Pak nu eindelijk kordaat die transmigratie aan.
Minister Somers heeft het woord.
Ik antwoord eerst op de laatste spreker. We zitten hier in het Vlaams Parlement. Elke partij is ook vertegenwoordigd in het Federaal Parlement. Ik wil me als minister beperken tot de bevoegdheden die Vlaanderen heeft.
Het is inderdaad een menselijk drama. Het gaat altijd over mensen. Elke keer wanneer zo’n accident gebeurt, is er iemand wiens leven wordt ontnomen. Dat willen we te allen prijze voorkomen. Dat veronderstelt onder meer een Europese aanpak van migratie. Dat betekent onder meer ontrading. Dat betekent ook kordaat en hard optreden tegen mensensmokkelaars, mensen die aan het leed van anderen schandalig veel geld verdienen. Maar dat betekent binnen onze bevoegdheden ook investeren in de veiligheid van onze parkings, niet alleen voor de mensen die op een foute manier proberen naar het buitenland te geraken, maar natuurlijk ook voor onze vrachtwagenchauffeurs en iedereen die daarrond leeft.
Wat heeft de minister gedaan? De minister heeft met alle gouverneurs en burgemeesters op wiens grondgebied er autostrades waren samengezeten en hen bevraagd. Op basis van die bevindingen heeft zij een actieplan gemaakt, een investeringsactieplan van 38 miljoen euro dat gefaseerd vanaf dit jaar zal worden uitgerold. Wat specifiek Jabbeke betreft, dat mag u mij niet kwalijk nemen, maar stelt u die vraag nog eens heel specifiek aan de minister. Alleszins werd het plan gemaakt op basis van dialoog en input van de burgemeesters die vaak de situatie het beste kennen, en ondersteund door de gouverneurs.
Twee, we doen dat zowel voor parkings die in eigen beheer zijn als voor parkings die in concessie gegeven zijn. Ook met de concessionarissen is daarover een intensief overleg georganiseerd door minister Peeters.
Wat de privébewakingsfirma’s betreft, mevrouw Robeyns, u bent zelf burgemeester. U weet hoe moeilijk het is om vandaag voldoende politiemensen te vinden. Dus wanneer een minister geconfronteerd wordt met een schrijnend tekort aan politiecapaciteit, dan is het een heel verstandige keuze om niet de kop in het zand te steken maar via een privébewakingsfirma naar oplossingen te zoeken. We kennen allemaal in min of meerdere mate de lokale situaties en we zoeken naar zulke oplossingen. Uiteraard gaat minister Peeters – zo ken ik haar toch – dat evalueren en bijsturen waar nodig. Maar die inzet is vandaag de dag absoluut noodzakelijk: meer bepaald in Westkerke staan ze bijna permanent, 24 uur op 24 uur, op het terrein.
Het Vlaams beleidsplan vrachtwagenparken, goede collega – men zegt wel dat ik ‘minister van alles’ ben, maar dat weet ik absoluut niet. Dat moet u aan collega Peeters vragen.
Ten slotte, denk ik dat we, met de investeringen die we gaan doen en met een volgehouden ontradingscampagne, zulke drama’s maximaal proberen te voorkomen. De meer structurele en diepgaande oplossingen spelen zich vaak af op het Europese niveau, waar we met alle landen samen moeten zorgen dat dit in de toekomst zo weinig mogelijk gebeurt. Helemaal uitsluiten zal quasi onmogelijk zijn, maar ik denk dat we met goede inspanningen deze drama’s beter kunnen voorkomen dan vandaag.
Mevrouw De Vreese heeft het woord.
Minister, collega’s, de transmigratieproblematiek is niet nieuw. Ik heb zelf heel wat controles gedaan samen met de politie op onze snelwegparkings, in de haven… Deze Vlaamse ingrepen helpen de mensen op het terrein, die dagdagelijks met die problematiek geconfronteerd worden, echt.
Dé oplossing ligt natuurlijk niet hier, die ligt op het niveau van de Europese Unie, waar we moeten naar het Australische model gaan waarmee we de illegale migratie moeten aanpakken. We moeten zorgen dat die illegale migratie niet loont, dat de mensensmokkel niet loont en dat dus de levensgevaarlijke tocht geen enkel nut meer heeft.
Maar dat wil niet zeggen, minister, dat we ook niet hier lokaal, Vlaams, federaal de nodige inspanningen moeten doen, alles op alles moeten zetten om mensensmokkel en illegale migratie tegen te gaan. Ik reken daarvoor, minister, op minister Peeters om daar prioritair werk van te maken, voor een veiliger Vlaanderen.
De actuele vraag is afgehandeld.