Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Minister, we voelen allemaal dat het jaar van de bevrijding voor een deel bezig is. We zien dat mensen met heel veel blijdschap een aantal zaken aan het herontdekken zijn en dat we ook voor een boeiende zomer staan.
Aan de vooravond van de grote vakantie staan wel wat Vlamingen ook in twijfel. Aan de ene kant kan er veel meer en zijn er vooral signalen om positief te zijn en met meer perspectief naar de toekomst te kijken. Aan de andere kant blijven er toch een aantal bezorgdheden. Er zijn nog altijd dalende cijfers in Vlaanderen als het gaat over covidbesmettingen, over ziekenhuisopnames en over de intensieve zorg. Maar internationaal zien we een paar signalen die ons nog niet te veel mogen geruststellen. Er is de opmars van de deltavariant. Dat is ook het geval in de laatste cijfers in Vlaanderen: het aandeel van de deltavariant wordt almaar groter, en dat heeft een aantal mogelijke gevolgen. Reizigers zien die gevolgen nu al. In Portugal bijvoorbeeld zijn er een aantal ingrepen, en ook op de Canarische Eilanden. Voor mensen die daar op reis zijn, gelden bij hun terugkeer plots andere voorwaarden. Mensen weten natuurlijk ook dat ze dat risico nemen als ze op reis gaan. Dat betekent natuurlijk dat mensen in dubio staan over wat ze daarmee doen.
Iedereen gaat daar ook anders mee om. Sommige mensen kijken daar tamelijk ontspannen naar en zijn heel positief. Anderen zijn nog heel bezorgd over wat er nog in het najaar zal komen. Dat is even begrijpelijk. Daarom vinden we het belangrijk om daar heel actief over na te denken, al is het maar omdat nog niet iedereen volledig gevaccineerd is, en omdat het fenomeen van de ziekte ‘long covid’ een bepaalde impact kan hebben, ook bij jongeren. Uit de eerste wetenschappelijke analyses blijkt ook dat ernstige ziekte bij die deltavariant meer aanwezig is. We zijn bezorgd over hoe we kunnen vermijden dat de komende zomer de kiem legt voor een moeilijke tweede helft van de zomer en voor een moeilijk najaar. Wat is uw strategie om de verspreiding van de deltavariant zo maximaal mogelijk tegen te gaan?
Minister Beke heeft het woord.
Collega, ik dank u voor deze vraag. Dit wordt inderdaad een bijzondere zomer waar veel mensen naar hebben uitgekeken. Maar terzelfder tijd is het ook nog een zomer die ons noopt tot enige voorzichtigheid. Het eerste antwoord dat ik op uw vraag zou willen geven, is vaccineren, vaccineren, vaccineren. Dat doen we. We zitten op dit ogenblik aan een vaccinatiegraad van 81 procent bij de volwassen bevolking. Dat betekent dat 66 procent of twee derde van de bevolking een eerste vaccin heeft gekregen. Daarmee zitten we in de top vijf van de wereld. Dat is een heel goede zaak.
Ik kan niet genoeg het belang benadrukken van iedereen die in de vaccinatiecentra aan het werk is, van al die vrijwilligers, maar ook van iedereen die daarop wil ingaan, en van iedere jongere die zich inschrijft op de reservelijsten. De vaccinatiehonger blijft in Vlaanderen bijzonder groot, en dat is een goede zaak. Dat is het eerste antwoord dat ik daarop kan geven: vaccineren.
U hebt verwezen naar de cijfers in de ziekenhuizen. Die gaan verder naar beneden. Dat is een goede zaak. Het is ook duidelijk voor iedereen dat er een rechtstreeks causaal verband is.
U zult zich nog herinneren dat we hier een debat hebben gevoerd over het invoeren van certificaten. Ik was de eerste om die voorzet te geven. Dat doen we nu uiteindelijk ook. Binnen Europa hebben we een aantal afspraken gemaakt over reizen. Dat is niet ongelimiteerd. We kunnen mensen niet verhinderen dat ze reizen. Dat is ook niet de bedoeling, maar het moet wel in goede omstandigheden gebeuren. Daarnaast zijn er ook een aantal andere voorwaarden voor diegenen die buiten Europa reizen om ervoor te zorgen dat ook dat gebeurt in goede omstandigheden om de buitenlandse varianten zo veel mogelijk af te remmen. We zullen die niet helemaal kunnen tegenhouden, maar we kunnen ze wel zo veel mogelijk afremmen.
Dat betekent maatregelen inzake quarantaine en testen. Dat is de tweede strategie die we op dit ogenblik hanteren.
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Minister, ik denk inderdaad dat afremmen de eerste boodschap is. Elke week die we winnen, is een week waarin meer mensen gevaccineerd zijn en ook volledig gevaccineerd zijn. Strikte handhaving van de regels en de kaders die er zijn inzake internationaal reizen, zijn voor ons zeer belangrijk.
Een tweede terecht punt dat u aanhaalt, is de vaccinatie. Uit onderzoek blijkt dat dubbele vaccinatie, volledige vaccinatie dus, cruciaal is in de bescherming tegen de deltavariant. Dat maakt echt een enorm verschil. Er is aangekondigd dat er vandaag misschien nieuws komt met de betrekking tot de levering door AstraZeneca. Die is cruciaal omdat anders een hele groep mensen nog tot in de loop van augustus – stel dat er dan een opkomst is van de deltavariant – moet wachten op een tweede dosis. Voor ons is het een grote bezorgdheid hoe er versneld kan worden. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat die ouderen en meest kwetsbaren vroeger beschermd zijn want dat is de groep die het grootste slachtoffer dreigt te worden van een beperkte of grotere opflakkering met de deltavariant?
De heer De Reuse heeft het woord.
Minister, om te vermijden dat de Indiase, de Californische, de Zuid-Afrikaanse, de Britse of gelijk welke variant ons land binnenkomt, moeten we natuurlijk de sleutel op de deur houden. Naast vaccinatie kunnen we dat het beste doen door binnenkomende reizigers uit risicogebieden te testen en op te volgen. Daarom is het geen overbodige luxe om testposten op te zetten in luchthavens en andere havens, maar bijvoorbeeld ook snelteststraten langs grote grensovergangen in te richten. Andere landen doen dat ook.
Naast de warrige communicatie over reizen naar andere landen en de verschillende vereisten, die dan nog altijd veranderen – ik weet dat u daar niets aan kunt doen –, is het probleem dat er heel weinig communicatie is over wat mensen moeten doen als ze terugkeren. Iedereen kijkt ernaar uit om te vertrekken en op reis te gaan, maar het is heel belangrijk dat er duidelijke communicatie komt naar onze bevolking over wat ze moet doen als ze terugkeert. Ik vraag u om daarop in te zetten en een goede campagne op poten te zetten.
De heer Anaf heeft het woord.
We zullen vooral voorzichtig moeten zijn met die deltavariant in de komende weken en misschien zelfs nog iets langer totdat iedereen of toch voldoende mensen volledig gevaccineerd zijn. Uiteraard moeten we mensen toestaan om op reis te gaan, maar we moeten er wel voor zorgen dat dit op een veilige manier kan.
Specifiek over de deltavariant was er in Finland sprake van een grote uitbraak na de wedstrijd in Sint-Petersburg tussen België en Finland. Het ging over meer dan honderd mensen die er besmet waren. Hebt u er zicht op of dat ook hier is gebeurd? Is dat opgevolgd?
Laat ons hopen dat er nog drie wedstrijden aankomen van onze Rode Duivels. Wordt daar specifiek naar gekeken? De volgende wedstrijd is in München en ik denk dat de situatie daar een pak beter is dan in Sint-Petersburg, maar het moet wel in de gaten worden gehouden. Ik wens iedereen die het geluk heeft om te kunnen gaan veel plezier toe, maar we moeten wel goed kijken dat we daardoor geen extra uitbraken hebben van de deltavariant.
De heer Daniëls heeft het woord.
Ook de N-VA-fractie maakt zich zorgen over de import van coronavarianten. Er wordt over de deltavariant gesproken, maar in Indonesië zit men al aan delta plus omdat epsilon misschien te moeilijk uitspreekbaar is. In elk geval zijn er potentieel heel wat varianten die op ons afkomen. Binnen Europa weten we ongeveer wel wat er circuleert, maar vooral de reizen buiten Europa worden op dit moment nog altijd afgeraden. Die vallen niet onder het coronacertificaat en zitten niet in de app. Ik stel vast dat mensen daar niet altijd bij stilstaan.
Vanuit de N-VA-fractie roepen we op om zeer goed te informeren. Als mensen het Passagier Lokalisatie Formulier (PLF) invullen, moeten ze direct duidelijke informatie krijgen. Als er inderdaad quarantaine nodig is om er zo voor te zorgen dat in september de scholen opnieuw kunnen opengaan, dan moet die quarantaine gecontroleerd worden. In welke mate zal er worden voorzien in het informeren, het duidelijk registreren en opvolgen van de quarantaine, zeker van mensen die uit gebieden komen waar er varianten de ronde doen die we vandaag misschien zelfs nog niet kennen of waar we ons in elk geval ernstige zorgen over moeten maken?
De heer Vande Reyde heeft het woord.
Collega’s, net zoals jullie deelt ook onze fractie de bezorgdheid over die nieuwe varianten. Paniek is een slechte raadgever, maar we hebben het afgelopen anderhalf jaar enorm veel gevraagd van mensen, en het zou echt enorm zonde zijn mocht dat tenietgedaan worden door het oprukken van nieuwe varianten.
Ik denk dat er al veel is gezegd. Er zijn een aantal dingen nodig, zoals informatie-uitwisseling met onze buurlanden of met landen waar er veel naar gereisd wordt. Het is echt wel cruciaal dat dat op punt staat, want dat reizen is toch echt een risicofactor. Langs de andere kant willen we natuurlijk ook niet verbieden dat mensen gaan reizen.
Het detecteren van de nieuwe virusvarianten bij de bronopsporing zou ook op punt moeten staan, want we moeten die nieuwe varianten kunnen herkennen. Mijn concrete extra vraag gaat inderdaad over de vaccinatie. Collega Anaf had al gevraagd naar de beloofde 700.000 extra vaccins van AstraZeneca. Mijn vraag is of er al een beslissing genomen is op de interministeriële conferentie (IMC) over de planning voor de vaccinatie van 12- tot 15-jarigen. Want als we de casussen in het buitenland mogen geloven rukken die nieuwe varianten ook steeds meer op bij jongere mensen, bij de echt jonge mensen, en is dat wel degelijk een risico. Die beslissing zou dus misschien welgekomen zijn.
De heer Van Rompuy heeft het woord.
De nieuwe varianten, zeker de deltavariant, vormen wel degelijk een bedreiging voor onze zomer naar de vrijheid. Vanuit Vlaanderen moeten we vaccineren, dat is het eerste wat we kunnen doen en ook volop aan het doen zijn. Ten tweede hebben we samenwerkingsakkoorden gesloten om de opvolging van de terugkeerders op lokaal vlak zo sluitend mogelijk te maken, met respect voor de privacy. Federaal hebben we de detectie van varianten van terugkeerders selectiever gemaakt en ook opgedreven. Ik denk dat dat ook heel belangrijk is. Er zijn ook nog een aantal inreisverboden van kracht.
Tot slot moeten we misschien toch ook op Europees vlak eens het gesprek hebben om te komen tot een betere coördinatie. Want nu is het toch voor elke reiziger, vertrekkend of terugkomend, een echt lappendeken geworden om nog wijs te raken uit wat op welk moment voor welk land van toepassing is. Misschien kan daar op een Europese Raad door de ministers toch nog eens over gesproken worden, zodat we dit iets uniformer kunnen maken. Zo kan iedereen zich ook des te beter aan de regels houden.
Minister Beke heeft het woord.
Collega Vaneeckhout, een volledige vaccinatie is inderdaad belangrijk. Daarom zal de maand juli ook volledig ingezet worden voor de tweede vaccinatie. Wij zullen tegen eind juli normaal gezien ook de 80 procentvaccinatiegraad met dubbele vaccinatie bereiken. Dat betekent op één maand tijd een verdubbeling. We zitten nu aan 80 à 81 procent voor de eerste vaccinatie, eind juli willen we aan de tweede vaccinatie zitten. Dus ook in juli zullen onze vaccinatiecentra nog bijzonder druk bezocht worden.
Collega’s, we moeten kort op de bal spelen, en dat doen we ook. Collega Van Rompuy verwees er al naar. Ook dit parlement doet dat; vorige week woensdag hebben jullie daarover een decreet goedgekeurd en met spoed behandeld, waarvoor dank. Het besluit van de Vlaamse Regering, het uitvoeringsbesluit, is gisteren in het Staatsblad verschenen om de maatregelen inzake quarantaine en testen voor mensen die reizen of terugkeren uit België ook onmiddellijk in voege te doen treden.
Ik ben het ook met u eens, collega Van Rompuy, dat inzake coördinatie op Europees niveau het een en ander toch wel beter kan, wat mij betreft. We hebben afspraken gemaakt omdat we binnen Europa vrij verkeer moeten toelaten op een goede manier, op een veilige manier, met het covidcertificaat. Maar de coördinatie en de afstemming op elkaar kan wat mij betreft absoluut beter. Ik denk dat de informatie dan voor reizigers en vakantiegangers veel uniformer kan verlopen. Die vraag naar Europa toe steun ik absoluut.
Collega Vaneeckhout en enkele andere collega’s hebben mij de vraag gesteld over AstraZeneca. Dat was een zeer goede vraag. U weet dat ik hier al een paar weken geleden in dit parlement heb gezegd dat ik absoluut de vraag steun van de mensen met onderliggende aandoeningen om van twaalf naar acht weken te gaan. Ik sta aan uw kant. Maar er is één voorwaarde, en dat is dat die leveringen er moesten zijn. En die leveringen moeten er zijn. Die zouden normaal gisteren toegekomen zijn, maar ze zijn niet toegekomen. Ik heb vanmorgen gehoord dat ze deze namiddag zouden toekomen, en ik hoop dat dat zo is. We houden echt wel meer dan de vinger aan de pols, het is verschillende keren per dag dat we ons daarover informeren.
Alleszins hebben wij ons erop voorbereid dat wanneer dat zo zou zijn, die vaccins, wanneer ze in België toekomen, naar de vaccinatiecentra kunnen gaan. Dat zal de komende dagen gebeuren. Laat ons zeggen dat ze begin volgende week in de vaccinatiecentra zullen toekomen. Sommige komen misschien vroeger toe. Misschien geeft dat voor sommige mensen wat meer soelaas. Dan kunnen de mensen in contact treden met de vaccinatiecentra, want die moeten sloten openzetten, dat betekent vrije capaciteit en plaatsen hebben om deze mensen er ook nog bij te nemen.
Het gaat over potentieel honderdduizenden mensen. We kunnen dat moeilijk inschatten want veel mensen zullen misschien hun vakantie al hebben gepland, niet noodzakelijkerwijs in het buitenland maar bijvoorbeeld ook aan zee, in de Ardennen of in het mooie Limburg. Ze denken misschien: ‘Laat die twaalf weken nu maar zo.’ We kunnen dat dus niet helemaal inschatten.
Ik zou willen vragen aan de mensen die dat toch willen doen en aan wie we de kans en de mogelijkheid willen bieden, om een beetje begrip te hebben voor de vaccinatiecentra zelf. Het is niet zo dat die op dit ogenblik met hun vingers zitten te draaien. Deze week en volgende week worden er 1 miljoen vaccins gezet: 400.000 eerste vaccins en meer dan 600.000 tweede vaccins. Er zullen openstaande momenten zijn en ze zullen er alles aan doen om die ook in te vullen voor deze mensen. Maar ik wil een beetje begrip vragen aan iedereen om niet onmiddellijk op de eerste dag te bellen, want dan zal men worden overspoeld. Ik ben ervan overtuigd dat iedereen zijn uiterste best zal doen om dat zo snel mogelijk voor deze mensen klaar te krijgen.
We hebben daar heel concrete procedures voor afgesproken. Die zullen we ook goed communiceren. Mensen zullen dus zelf een afspraak kunnen verplaatsen via de reservatiemail die men gekregen heeft om de tweede dosis te bevestigen. Die afspraak zal dan worden geannuleerd, om daarna een tweede afspraak te kunnen maken op een van de nieuwe sloten die worden opengezet. Daar is het doclrsysteem op aangepast. Als dat om de een of andere reden niet lukt, kan men contact opnemen met het vaccinatiecentrum. Maar nog eens, heb een beetje begrip voor al die mensen die nu al weken en weken het uiterste van zichzelf geven.
Collega Daniëls, wat de verre landen betreft, weet u dat er de VOC-landen (Variants of Concern) zijn waarvan we afraden om er naartoe te gaan. Er zijn een aantal uitzonderingen op, maar eigenlijk is het niet de bedoeling dat u daar naartoe gaat. Het is een heel simpele boodschap die we aan de mensen willen geven: zoek de risico's niet nodeloos op. Het gaat immers niet alleen over het risico dat u zelf loopt maar ook het risico dat mee binnensluipt voor heel veel andere mensen. Dan kunnen we nog zo ons best doen, maar we weten hoe het virus ons land en heel de wereld binnengekomen is. Dat gebeurde druppelsgewijs en plots was heel de wereld besmet. Ik kan die boodschap alleen maar ondersteunen. Doe dat absoluut niet.
Collega Vande Reyde, voor de 12- tot 15-jarigen hebben wij een advies gevraagd aan de Hoge Gezondheidsraad. Normaal gezien zal dat volgende week woensdag op de interministeriële conferentie (IMC) worden besproken. Mijn standpunt daaromtrent is heel duidelijk: we moeten niet alleen kijken naar wat het oplevert voor het individu, de persoon, want dat is een overweging. Wat is de kans dat een individu tussen de 12 en de 15 jaar in een ziekenhuis terechtkomt en zware gezondheidsrisico’s loopt? Die kans is misschien niet zo groot. Maar een ander risico is in welke mate hij drager kan zijn en op die manier een verspreider kan zijn. Die risico's zijn wel aanwezig. Met die twee afwegingen zal men het gesprek voeren en wat mij betreft ook zo snel mogelijk beslissingen nemen om ook mensen van 12 tot 15 jaar te kunnen vaccineren.
Jongeren tussen de 12 en 15 jaar met onderliggende aandoeningen kunnen vanaf vandaag ook opgeladen worden in het systeem. De behandelende artsen-specialisten kunnen deze mensen nu doorgeven. Dan zullen zij prioritair gevaccineerd worden. Dat doen we alvast.
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Minister, dank u wel. Als het gaat over nieuwe varianten, in casu de deltavariant of de deltaplusvariant, dan telt elke dag. Dat is het voorbije jaar verschillende keren aangetoond. Wat ons betreft, hoeven we geen paniek te zaaien maar we moeten wel alert zijn.
Wij wensen iedereen – echt waar – van ganser harte een schitterende zomer, maar het moet ook een veilige zomer zijn. Want voor onze fractie, en ik denk dat dit voor het parlement geldt, zijn er maar twee prioriteiten. Eén: dat onze scholen en onze samenleving in september op een normale manier kunnen openen. Twee: dat we onnodige slachtoffers vermijden. Dat kunnen mensen met long covidsymptomen zijn, dat kunnen risicogroepen zijn die nu wachten op hun tweede dosis AstraZeneca. We moeten echt de opkomst van de deltavariant afremmen.
Wat ons betreft betekent dat inderdaad: waar nodig ingrijpen in internationale reizen, mét een duidelijke boodschap over de risicolanden waar mensen naartoe willen gaan – mensen die intussen ook binnen Europa zijn – , het naleven van een duidelijke quarantaine, en het handhaven van de basisregels. En ook nog eventjes het gevoel van ‘het is allemaal voorbij’ proberen af te remmen. Er is geen dag te verliezen. We vragen ook dat, als er duidelijkheid komt – bijvoorbeeld over die tweede dosis van AstraZeneca – er zeer duidelijke communicatie komt naar de mensen in die doelgroep, zodat zij niet op zoek moeten naar een mailtje uit het verleden, maar dat zij een antwoord krijgen dat zij nu verdienen, want het is de hoogste prioriteit.
De actuele vraag is afgehandeld.