Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Segers heeft het woord.
Minister, wat er in Israël en Gaza gebeurt, is echt verschrikkelijk. De beelden die we te zien krijgen, zijn gewoon verschrikkelijk. Maar hier in België krijgen we slechts beperkt beelden uit Palestina tot ons. In Palestina zijn huizen van de aardbodem verdwenen. Kinderen sterven. Families sterven. Israël omschrijft de acties als precisiebombardementen, maar het resultaat is met geen woorden te beschrijven.
Bij zoveel geweld zijn druk en verontwaardiging vanuit de hele wereld essentieel. Wereldwijde verontwaardiging is noodzakelijk. En die kan er alleen maar zijn als we exact weten wat er gebeurt bij die zogenaamde precisiebombardementen. Dat kan alleen wanneer journalisten uit de hele wereld hun werk kunnen doen om kwalitatief onafhankelijk werk te leveren. Met journalisten die alles geven om de waarheid naar boven te spitten, zelfs met gevaar voor hun leven, is onze democratie gewaarborgd.
Dat is niet vanzelfsprekend. Sterker nog, het wordt de journalisten in Israël bijna onmogelijk gemaakt. Een aantal dagen geleden zijn de gebouwen waarin de internationale pers gehuisvest is, gebombardeerd. Bovendien verbiedt Israël de toegang tot het grondgebied voor buitenlandse journalisten, waardoor we in de hele wereld geen correct beeld meer kunnen krijgen van wat daar echt gebeurt. Maar niet alleen de persvrijheid in Gaza staat op het spel wanneer journalisten fysiek worden bedreigd. Ook de blik vanuit de wereld op wat er gebeurt, wordt vertroebeld en beperkt. Deze situatie bedreigt ook onze democratie wereldwijd. Ze bedreigt onze wereldvrede.
In tijden dat stemmen worden verdrukt, moeten wij hier in België met één stem spreken. U hebt een open brief ontvangen van de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ). Ik verneem dat u daar nog geen antwoord op gegeven hebt, vandaar mijn terechte vraag, minister. Veroordeelt de Vlaamse Regering deze aanslag op de persvrijheid? Kiest de Vlaamse Regering de kant van het vrije woord? Dank u voor uw antwoord.
Minister Dalle heeft het woord.
Collega Segers, de beelden die we te zien krijgen zijn inderdaad vreselijk. Het is een verschrikkelijk conflict. We volgen het met grote bezorgdheid. Het geweld langs beide zijden moet zo snel mogelijk stoppen. Elke burger in Israël en Palestina heeft natuurlijk recht op veiligheid en respect voor zijn of haar mensenrechten. Dat is evident. Volgens de Vlaamse Regering is het terecht dat het internationaal recht als leidraad wordt genomen voor dit conflict. Tot dat internationaal recht behoort uiteraard ook de persvrijheid.
We hebben hier vorige week nog een discussie gehad over de persvrijheid. Dat is iets wat relevant is voor ons eigen land maar het moet zeker ook in zo’n land en in zo’n conflict centraal staan. Journalisten hebben een essentiële functie in normale omstandigheden, maar a fortiori ook in conflictsituaties. Zij moeten hun job op een veilige manier kunnen uitoefenen, ook in conflictgebieden. Ook in de Gazastrook moeten zij op een veilige manier hun job kunnen doen. Zij spelen een belangrijke rol. Die rol is essentieel in elke rechtsstaat. Maar in een conflictsituatie is het des te belangrijker om voldoende duidelijkheid te geven over wat er gebeurt, om voldoende transparantie daarover te geven, om ervoor te zorgen dat de verschillende groepen worden gehoord, zodat dat goed kan worden opgevolgd in eigen land maar ook internationaal. Dat is essentieel. De verschillende strijdende partijen hebben een grote verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat dat gerespecteerd wordt.
Wij delen dus de bezorgdheid die wordt geuit in de open brief. Ik heb hierover contact gehad met de Vlaamse Vereniging van Journalisten. Het is absoluut essentieel dat de agressie en het geweld langs beide zijden zo snel mogelijk stoppen.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Minister, dank u wel dat u samen met mij aangeeft dat journalistieke vrijheid, vrijheid van de pers, essentieel is voor een democratie. In conflictsituaties is de persvrijheid des te belangrijker. Ik ben blij te horen dat u nu contact hebt opgenomen met de VVJ. Dat was, denk ik, nog niet het geval toen ik deze voormiddag contact had met de VVJ. Het is goed dat u naar aanleiding van mijn vraag toch contact hebt opgenomen.
Dat Israëlisch-Palestijns conflict laait telkens weer op en er is geen einde in zicht. De situatie in Palestina is onmenselijk. We mogen niet langer zwijgen over een situatie waar continu, elke dag, mensenrechten worden geschonden en waar kinderen worden vermoord. Daarom wil ik u luid en duidelijk zeggen dat wij van Vooruit deze misdaden tegen de mensheid alleszins veroordelen.
Essentieel is ook dat wij vanuit België niet alleen als politici maar ook als de hele Belgische bevolking de situatie in Israël en Palestina op de voet kunnen blijven volgen. Daarom, minister, vraag ik u welke stappen u zult zetten opdat ook onze Belgische journalisten, aan wie het momenteel wordt ontzegd om het grondgebied te betreden, een veilige toegang kunnen krijgen tot Israël en Palestina.
De heer Aerts heeft het woord.
Net als u, minister, en de collega’s van Vooruit, veroordeelt de Groen-fractie de aanslagen tegen de media in Palestina. Een goede samenleving is absoluut gebaat bij een onafhankelijke en objectieve berichtgeving. Het risico is natuurlijk dat wanneer alle andere media uitvallen de niet-gecheckte sociale media het enige nieuwskanaal worden. Dat is een nog veel groter risico want dat draagt in zich mee dat er nog meer olie op het vuur van het conflict kan worden gegoten en dat het conflict nog meer kan escaleren.
We betreuren het dus absoluut. Ik sluit mij volmondig aan bij de vraag wat we gaan doen om dit aan te kaarten. We hopen dat er meer gebeurt vanuit de Vlaamse Regering. Hopelijk doen we dat niet alleen via de internationale fora of via de verenigingen van journalisten, maar ook rechtstreeks, in onze eigen bilaterale contacten.
De heer Vandaele heeft het woord.
Voorzitter, ik zal me naar aanleiding van de vraag van collega Segers niet uitspreken over het conflict in Gaza – dat komt straks aan bod. Hier gaat het over het functioneren van de pers. Journalisten zijn natuurlijk altijd een belangrijke bron – in dit geval waarschijnlijk de belangrijkste – om informatie te krijgen over een conflict of over een conflictgebied. En elke aanval op journalisten en de vrije nieuwsgaring keuren we dan ook ten strengste af. Dat is logisch. Het antwoord van de minister was op dat gebied bijzonder helder. Het was een standpunt waarbij wij ons volledig kunnen aansluiten.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Persvrijheid is voor ons een universeel mensenrecht, waaraan niet getornd kan worden. De CD&V-fractie veroordeelt dan ook de gerichte aanvallen op gebouwen van internationale en lokale nieuwsmedia en de moeilijkheden die buitenlandse journalisten blijkbaar ondervinden om nu het land Israël binnen te geraken, waardoor zij hun werk niet meer kunnen doen en wij in de toekomst misschien ook minder op de hoogte zullen zijn van wat daar precies gebeurt.
Het is dus goed, minister, dat u als Vlaams minister van Media deze situatie ook veroordeelt. Maar ik wil wel opmerken, collega Segers, dat de brief van de VVJ wel aan de eerste minister is gericht en dat we sowieso altijd samen met het federale niveau zullen moeten bekijken hoe hier verder mee wordt omgegaan. Ik heb geen bijkomende vragen voor de minister.
De heer D’Haese heeft het woord.
Minister, ik heb u inderdaad uw bezorgdheid horen uiten over de aanval op de persvrijheid in Gaza. De beelden van die bombardementen op dat gebouw van Associated Press en Al Jazeera zijn redelijk hallucinant, voor wie die gezien heeft. Ook de manier waarop het Israëlisch leger communiceert en één minuut later een gebouw met de grond gelijkmaakt, is hallucinant. Vandaag zijn zelfs journalisten het doelwit in de Gazastrook. Het is maar mogelijk, minister, dat Israël – een land dat de enige democratie in het Midden-Oosten wordt genoemd – dat soort acties onderneemt door het jarenlange wegkijken van onder andere Westerse regeringen, door de jarenlange straffeloosheid van dit soort acties.
Dus ik denk, minister, dat er nu een duidelijker signaal nodig is. Ik heb u geen veroordeling horen uitspreken. Ik denk dat dat nodig is, als minister van Media. U hebt het gehad over ‘beide strijdende partijen’, maar er is één partij die vandaag het gebouw van de pers in Gaza gebombardeerd heeft, en dat is het leger van de Israëlische staat. Ik denk, minister, dat het nodig is dat u dat specifiek veroordeelt en daar een streep in het zand trekt: tot hier en niet verder.
Mevrouw Rutten heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, minister, het is oorlog. We gaan straks nog debatteren over wat dat betekent voor kinderen en burgers daar. Deze vraag richt zich heel specifiek op de situatie van journalisten en op persvrijheid. Ik sluit me aan bij wat de collega’s daarover gezegd hebben, maar niet bij wat de collega van de PVDA daarover gezegd heeft. Want, in alle eerlijkheid, collega: u weet dat geen van beide partijen daar vrede wil, noch Abbas aan de ene kant, noch Netanyahu aan de andere kant. Ze hebben allebei baat bij een escalatie. En zoals altijd in oorlogssituaties, wil men de media controleren, wil men de berichtgeving controleren en wil men de situatie naar zijn hand zetten.
En daar, minister, volstaan woorden niet. Hoezeer we dit allemaal ook menen in dit parlement, ik zou u heel graag een opdracht willen meegeven. Neem contact op met uw collega’s van de Franse Gemeenschap, van de Duitstalige Gemeenschap en van het federale niveau en zorg dat België minstens op Europees niveau zijn stem kan laten horen om de persvrijheid te vrijwaren. Dit is in ons land een communautaire bevoegdheid, maar er moet samengewerkt worden om hier een einde aan te stellen. Mijn vraag aan u is dus heel concreet: neem dat op en ga met uw collega’s aan tafel zitten.
Minister Dalle heeft het woord.
Dank u wel, collega’s, voor de extra opmerkingen, vragen en suggesties. Ik herhaal nog eens het kader voor de Vlaamse Regering. Het voordeel is dat de minister-president aanwezig is, die gisteren ook een toelichting heeft gegeven in de commissie Buitenland. Ik praat dus ook over zijn controle. Het kader is dat wij het internationaal recht vooropstellen als leidraad voor dit conflict, dat dat een essentieel principe is. Dat is het geval voor de Vlaamse Regering, maar ook de federale overheid deelt dat en ook de twee gemeenschapscollega’s voor Media, met wie ik heel goede contacten heb, delen dat uitgangspunt. Tot dat internationaal recht behoort natuurlijk die persvrijheid als essentieel aspect, een beetje een corollarium bij de vrijheid van meningsuiting. Zoals ik heb gezegd: nog meer dan in gewone omstandigheden, is het in een conflictsituatie essentieel dat journalisten hun job kunnen doen.
En, collega Segers, dat geldt voor Belgische journalisten – dat is evident, als Vlaams minister is dat natuurlijk ook mijn zorg – maar dat geldt ook voor Palestijnse, Israëlische en internationale journalisten. Ik denk dat de situatie voor al die journalisten die daar werkzaam zijn, houdbaar en mogelijk moet zijn. En zoals gezegd hebben alle strijdende partijen daar een grote verantwoordelijkheid in en zeker ook Israël. Dat geldt voor beide kanten.
De vraag is dan hoe men daar efficiënt rond kan optreden en of het zinvol is om dat bijvoorbeeld bilateraal te doen. Daar verwijs ik naar het antwoord van de minister-president. Hij heeft gezegd dat er daarover een bespreking is in de VN-Veiligheidsraad. Er is ook de uitzonderlijke vergadering van de Europese ministers van Buitenlandse Zaken. Uiteraard wordt daar ook het standpunt van België en Vlaanderen gehoord, en dat standpunt gaat heel duidelijk uit van het respect voor het internationaal recht en dus ook voor die persvrijheid.
De essentie is uiteraard dat het geweld moet stoppen. Het geweld van beide zijden kan natuurlijk veroordeeld worden. Er moet zo snel mogelijk een staakt-het-vuren komen en in de tussentijd moeten journalisten uiteraard hun werk kunnen doen, ook in de Gazastrook.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord.
Opnieuw, persvrijheid is gewoon essentieel voor onze democratie en ja, ook voor onze wereldvrede. En toegang tot de vrije pers is een universeel mensenrecht. Vanuit Vooruit stellen wij dat het dringend tijd is dat de Vlaamse Regering in niet mis te verstane termen een signaal geeft aan Israël dat ze niet alleen de persvrijheid schenden – het geweld tegen de journalisten moeten wij veroordelen – maar ook duidelijk stelt dat Israël het internationale recht momenteel schendt door actief Palestijnen uit hun huis te zetten. Ik sluit me aan bij collega Rutten om dit op te nemen met de federale collega’s om het geweld zo snel mogelijk te stoppen en vanuit Europa dat signaal nog des te sterker mee te geven. (Applaus bij Vooruit en van Gwendolyn Rutten)
De actuele vraag is afgehandeld.