Verslag plenaire vergadering
Verslag
Bespreking
Dames en heren, aan de orde is het voorstel van resolutie van Robrecht Bothuyne, Maaike De Vreese, Maurits Vande Reyde, Kurt Vanryckeghem, Rita Moors en Andries Gryffroy over een kernversterkend handelsbeleid in Vlaanderen.
De bespreking is geopend.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Voorzitter, ik wil collega Vande Reyde, collega De Vreese, collega Vanryckeghem, collega Moors en collega Gryffroy bedanken voor hun inbreng voor dit voorstel van resolutie, het resultaat van wat parlementair werk met conceptnota’s en hoorzittingen, waaruit uiteindelijk 33 concrete maatregelen zijn gedistilleerd waarmee we hopen dat we de leegstand in Vlaanderen kunnen bestrijden. Bijna 1 op de 10 handelspanden in Vlaanderen staat leeg. In heel wat kernen is dat bovendien nog eens versterkt door de coronacrisis. Zo’n levendige handelskern wordt niet zomaar bereikt. Daarvoor is er beleid nodig. Daar willen we in de eerste plaats onze lokale besturen voor wapenen, met een aantal concrete voorstellen en maatregelen, zowel in de fiscale sfeer als in de sfeer van ruimtelijke ordening, een evaluatie en bijsturing van het handelsvestigingsbeleid enzovoort.
Ik zal u de volledige toelichting van het voorstel van resolutie besparen, maar we hopen dat de uitvoering ervan op het terrein een bijzonder groot verschil kan maken.
Mevrouw De Vreese heeft het woord.
Collega’s, ik dacht dat collega Bothuyne het voorstel van resolutie nog iets langer ging toelichten, maar ik bedank hem om het beknopt te houden. De allereerste vraag die je in de plenaire vergadering stelt, die vergeet je niet. De allereerste vraag die ik hier stelde, ging net over de toenemende leegstand in onze stads- en dorpskernen. Ik stond toen niet alleen daar vooraan. Collega Annouri en collega Vande Reyde stelden over hetzelfde thema een vraag, en ik denk dat ongeveer alle fracties zijn tussengekomen over die thematiek. Dat duidt er natuurlijk op hoe belangrijk deze problematiek is en hoeveel aandacht ze ook van ons verdient.
De problematiek is niet nieuw, maar ondertussen is die wel in een soort versnelling terechtgekomen, onder andere door corona en de coronamaatregelen, die ervoor hebben gezorgd dat er een lockdown is geweest en dat die leegstand dus ook is toegenomen. We moeten dus zeker en vast niet afwachten. Daarom ook dit voorstel van resolutie.
De plenaire vergadering waarop ik die vraag over de leegstand heb gesteld, heeft me doen nadenken. Ik vond het toen belangrijk om te gaan bekijken hoe we verder oplossingen konden bieden voor deze complexe thematiek. Ik ben toen ook in overleg gegaan, bijvoorbeeld met de Unie van Zelfstandige Ondernemers (UNIZO), maar ook met heel wat lokale winkeliers. Op basis daarvan ben ik tot het besluit gekomen om een conceptnota over de thematiek op te maken, samen met mijn collega’s van de N-VA-fractie die ook in de commissie Economie zitten. Om ook hun ideeën over deze thematiek te horen, hebben we samen onze lokale mandatarissen en gemeenteraadsleden bevraagd.
Op basis van de conceptnota hebben we in de commissie Economie hoorzittingen gehouden. Ik wil iedereen bedanken voor de actieve deelname, in het bijzonder de sprekers die ons met hun out of the box-denken en met hun creativiteit bepaalde ideeën hebben aangereikt. Hieruit is gebleken dat ze onze bekommernis wel degelijk delen dat in de praktijk al veel verrassende en verfrissende projecten lopen. Ik zie veel gedrevenheid en enthousiasme om creatief en out of the box te denken.
Het resultaat van dat lange proces ligt vandaag voor ons en bestaat uit meer dan dertig actiepunten. Ik zal ze niet alle dertig overlopen, maar voor mijn fractie bestaat de kern van het voorstel van resolutie uit een winkelshift, een wendbaar en flexibel vergunningenbeleid, een aangepast regelgevend kader, het afbouwen van drempels voor creativiteit en een sterk flankerend beleid om meer experimenten op te zetten.
Met dit voorstel van resolutie willen we de leegloop in onze stads- en dorpskernen volop een halt toeroepen. We kennen de cijfers allemaal. In Vlaanderen staat gemiddeld een op tien winkelpanden leeg en is een op vijf winkels de voorbije tien jaar verdwenen. De leegstand in de handelskernen zet de leefbaarheid onder druk. We willen dat onze stads- en dorpskernen heropleven tot gezellige plaatsen waar mensen elkaar ontmoeten, werken, wonen, winkelen en zich ontspannen. Met dit voorstel van resolutie geven we een sterk signaal om werk te maken van bedrijvige, bruisende kernen met een goede mix van winkels, horeca, cultuur, recreatie en diensten. Leefbare kernen dragen bij tot de uitstraling en de identiteit van onze Vlaamse steden en gemeenten en bevorderen de sociale cohesie. Dit voorstel van resolutie zet de steden en gemeenten ertoe aan om over die identiteit en eigenheid na te denken en ze volop uit te spelen en in de verf te zetten.
Vlaanderen kan dat natuurlijk niet alleen. Er ligt een belangrijke rol weggelegd voor de lokale besturen. Er zijn heel wat instrumenten, maar ze moeten ook worden ingezet. We kunnen de lokale besturen ondersteunen en sensibiliseren om werkelijk een kernversterkend beleid te voeren.
Tot slot kunnen wij allen, alle burgers en alle Vlamingen, meehelpen aan die levendige en bruisende kernen. De afgelopen maanden hebben we ervaren wat het is geen terrasje te kunnen doen, enkel functioneel te winkelen en in een verlaten, bijna zielloze stad te wandelen. We hebben echt naar de versoepelingen gehunkerd. De politiek heeft zijn rol te spelen, maar ook als burgers hebben we een rol. We bepalen zelf mee de gezelligheid en de bedrijvigheid in de kernen. Dit is een warme oproep om onze lokale ondernemers een hart onder de riem te steken. Het is voor hen moeilijk geweest. We moeten hen steunen en zeer bewust kopen.
Kortom, met dit voorstel van resolutie willen we een steen verleggen met betrekking tot een zeer complexe problematiek. We moeten die complexe uitdagingen met zijn allen aanpakken. Laten we met het Vlaams Parlement dit voorstel van resolutie goedkeuren en resoluut voor een kernversterkend handelsbeleid kiezen. Ik wil iedereen nogmaals bedanken voor de constructieve besprekingen in de commissie. Ik hoop dat iedereen, net als in de commissie, dit voorstel van resolutie met veel enthousiasme zal steunen. (Applaus bij de meerderheid)
De heer Vande Reyde heeft het woord.
Voorzitter, als het over onze lokale winkels gaat, worden vaak heel ingewikkelde, technische termen gebruikt. Dat is ook zo in het actieplan dat hier voorligt. Het gaat om de geïntegreerde kernversterking, de functieverweving en het handelsvestigingsbeleid. Ik wil eens laten zien over welke mensen het echt gaat.
Dit is Sven. (Maurits Vande Reyde toont een foto.)
Sven heeft bij ons een speelgoedwinkel. Dat is niet zo maar een speelgoedwinkel. Sven neemt urenlang tijd om elk specifiek kind en elke ouder die binnenkomt naar het perfecte speelgoed te leiden. Het is ongelooflijk fijn hem aan het werk te zien.
Dat is hier Debora. (Maurits Vande Reyde toont een foto.)
Debora heeft recent tijdens de crisis … (Opmerkingen. Gelach)
Debora? Ik ben niet mee, collega's.
Die werkt in de Delhaize in Nieuwpoort. (Gelach)
Oké, sorry. Ik heb het nieuws niet zo goed gevolgd. (Gelach)
Dit is dus 'Debora 2'. Tijdens de crisis heeft ze een cupcakewinkel opgericht. Ze heeft dat gedaan niet enkel voor zichzelf, maar vooral voor haar zoon. Haar zoon heet Yari, als je het wilt weten. Ze heeft het vooral gedaan om haar zoon een zinvolle dagbesteding te geven. Haar zoon heeft een mentale beperking. Zij heeft dus speciaal Miss Cupcake opgericht om haar zoon daarbij te kunnen betrekken.
Dit ten slotte is Kim. (Maurits Vande Reyde toont een foto.)
Kim heeft al jaren twee kleine kledingwinkels, en haar doel is niet om kleren te verkopen, maar om mensen te kleden, om mensen toe te leiden naar de perfecte kleding waar ze zich het best in voelen.
Dit is waar lokale handel om draait. Onze winkels zijn veel meer dan enkel de producten die ze verkopen. Ze zijn ook het leven in de stad, ze zijn het hart en de ziel van onze straten die we zo hard hebben gemist. Zij zorgen voor de sponsoring van de lokale Chiro en de lokale scouts. Het is een DNA van Vlaanderen dat we echt niet verloren mogen laten gaan. Het zijn die kleine winkels, lokale handelaars en horeca die de afgelopen maanden hebben afgezien. Terwijl grote buitenlandse online winkels megawinsten hebben gemaakt, zijn onze lokale handelaars dicht moeten blijven en hebben ze weinig klanten kunnen ontvangen en veel omzetverlies gedraaid. Daarom is het vijf voor twaalf voor een actieplan.
Mijn eerste speech in dit parlement ging – een eerste keer vergeet je nooit – over het ondersteunen van dit soort handelaars en er met beleid voor te zorgen dat ze kunnen doen waar ze goed in zijn, namelijk ondernemen en voor hun klanten zorgen.
De kleine handelaars vragen echt niet veel. Ze vragen geen tonnen subsidies, ze vragen niet dat we bepaalde winkelvormen verbieden. Ze vragen in essentie gelijke regels. Er staan 33 concrete actiepunten in het plan. Het actiepunt dat mij het meest na aan het hart ligt, is dat we gaan zorgen voor gelijke regels, ongeacht of je een fysieke winkel hebt, online opereert of de beide doet, zoals vele lokale handelaars momenteel doen. Het kan niet dat je allerlei regels oplegt aan mensen die fysiek verkopen, terwijl je mensen die enkel online verkopen en brol importeren vanuit China, niet laat voldoen aan bijvoorbeeld productveiligheid, aansprakelijkheid na verkoop en dat soort zaken. Er is echt nood aan gelijke regels voor iedereen.
Dat staat heel goed beschreven in dit voorstel van resolutie, en dat is een van de zaken waarover ik heel tevreden ben, om daar verder werk van te maken, samen met de andere overheidsniveaus die daarvoor bevoegd zijn.
Niemand is geroepen om al deze punten te overlopen, maar iedereen kan ze zeker nalezen. Met dit actieplan kunnen we stap voor stap echt wel een verschil maken voor onze lokale winkels, onze Svens, onze Kims en onze Debora's, en ervoor zorgen dat ze in de komende jaren opnieuw kunnen doen waar ze goed in zijn, en dat is zorgen voor de sfeer en de gezelligheid in onze steden en gemeenten. Ik hoop dat jullie – alle gekheid op een stokje want het is echt wel belangrijk – hieraan unaniem en kamerbreed jullie goedkeuring geven. (Applaus bij de meerderheid)
Mevrouw Sterckx heeft het woord.
De ingediende voorstellen in dit voorstel van resolutie dienen nog verder te worden uitgediept, maar ze zijn goed en kunnen een aanzet zijn om onze handelskernen opnieuw aantrekkelijk te maken en de leegstand weg te werken. Toch vraagt onze fractie de nodige aandacht voor de bereikbaarheid van steden en gemeenten die een grote aantrekkingskracht hebben door het succes van een handelskern. Een moeilijke bereikbaarheid en een gebrek aan parking werkt leegstand in de hand en doet de mensen uitwijken naar de rand van de steden. We moeten bij de kernversterking ook rekening houden met de factor bereikbaarheid en werken aan een zo goed mogelijk beleid hieromtrent.
We hopen dat jullie dit aandachtspunt meenemen bij de verdere uitwerking van dit voorstel van resolutie. Onze fractie zal dit voorstel van resolutie mee goedkeuren.
De heer Anaf heeft het woord.
Collega Vande Reyde, ik denk dat niemand zal geloven dat u niet volgt wat onze voorzitter heeft gedaan. Ik zal daar niet verder op doorgaan. Iedereen weet waarover ik het heb, denk ik.
De kern van de zaak is dat we dit voorstel van resolutie zullen steunen. Het is een goed voorstel. Collega Gennez heeft er ook hard aan meegewerkt en heeft in de commissie al gezegd dat er heel wat nodig is op het vlak van het kernversterkend handelsbeleid in Vlaanderen. Onze fractie zal dit voorstel dan ook goedkeuren.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het voorstel van resolutie houden.