Verslag plenaire vergadering

De heer Van Rooy heeft het woord.

Dank u, voorzitter, ambtsgenoten, op uw vraag, minister Somers, en als gevolg van het reeds decennialang heersende oikofobe pamperbeleid van uw partij, Open Vld, maakt de Vlaamse Regering nu jaarlijks 1,5 miljoen euro vrij voor de zogenaamde preventie van gewelddadig radicalisme en extremisme. Want, zo zegt u, en ik citeer: “Voorkomen is altijd beter dan genezen en dat is zeker zo bij radicalisering.” Een uitspraak die, wanneer ze van u komt, minister Somers, thuishoort in de betere cabaretshow.

Die 1,5 miljoen euro belastinggeld zal worden verdeeld onder de steden en gemeenten a rato van 60.000 euro per project. Met dat belastinggeld kunnen lokale besturen, zo zegt u, een deradicaliseringsambtenaar aanstellen, netwerkmomenten met de politie uitbouwen en de samenwerking met de lokale integrale veiligheidscellen (LIVC’s) versterken. Zowel islamitisch extremisme, islamisering, als een reactie daarop in de vorm van rechtsextremisme is in opmars. Voor die tragische, levensgevaarlijke dynamiek in onze samenleving wordt al vele jaren gewaarschuwd door islamcritici en door antimassa-immigratiepartijen zoals de mijne.

De zogenaamde oplossing van de traditionele partijen en van deze Vlaamse Regering blijkt er nu in te bestaan steeds meer belastinggeld te smijten richting enerzijds de islam en anderzijds richting allerhande deradicaliseringsprojecten. Dat is dus alsof je eerst continu belastinggeld geeft aan de brandstichter, de islam, om vervolgens belastinggeld te besteden aan de brandweer om te proberen de uitslaande brand te blussen. Minister, daarom hoor ik graag van u meer toelichting over de zoveelste keer dat deze Vlaamse Regering ons belastinggeld stort in een bodemloze put, namelijk die van de zogenaamde deradicalisering.

Minister Somers heeft het woord.

Mijnheer Van Rooy, dank u wel voor uw vraagstelling. Wat de aanpak van gewelddadige radicalisering en extremisme betreft, heeft ons land sinds 2015 een beleid opgebouwd waarbij de lokale integrale veiligheidscellen (LIVC’s) centraal staan in het proberen te voorkomen van radicalisering en gewelddadig extremisme. Die aanpak is gegroeid in een aantal steden, oorspronkelijk Antwerpen, Vilvoorde en Mechelen, en is op een zeker moment overgenomen door de federale en Vlaamse overheid. Dat heeft een platform gecreëerd waar preventiewerkers en politie op basis van casusoverleg kunnen proberen te voorkomen dat mensen radicaliseren en wanneer mensen een gevaar vormen, ze die effectief kunnen aanpakken. Die aanpak wordt mee ondersteund door de Staatsveiligheid en alle politiediensten en wordt vanuit een internationaal perspectief gezien als een goede, accurate aanpak om gewelddadig extremisme tegen te gaan.

Wij willen deze aanpak versterken. Tot nu toe was er een beperkt aantal steden dat gebruik kon maken van ondersteuning vanuit Vlaanderen om die LIVC’s te versterken. Wij gaan nu door middel van een oproep meer gemeenten de kans geven om daarin te stappen omdat we zien dat de risico's op gebied van radicalisering uitwaaieren in Vlaanderen. Wij doen dat niet op basis van een eigen ideologische vooringenomenheid. Wij gaan niet beoordelen welke vorm van radicalisering het strafste is. Wij doen dat op basis van rapporten van de staatsveiligheid, het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse (OCAD) en een bevraging bij de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). Daaruit blijkt dat er verschillende vormen van radicalisering zijn die we vanuit de samenleving vanuit een veiligheidsperspectief moeten opvolgen. Dat is zowel het islamitisch extremisme als ander ideologisch ingekleurd extremisme. Die aanpak is volgens ons een efficiënte aanpak om extremisme in te dijken en te voorkomen dat mensen ervoor kiezen om geweld te gebruiken om hun politieke doelstellingen te realiseren.

De heer Van Rooy heeft het woord.

Dank u, voorzitter. Wanneer je een minister zoals Bart Somers bezig hoort, dan zou je het niet denken, maar in de databank van de autoriteiten van dit land staan ondertussen maar liefst 645 jihadisten. Hoeveel rechts-extremisten staan daarin? 49. Dat zijn er 49 te veel. Maar er zijn vandaag dus 13 keer zoveel jihadisten als rechts-extremisten, terwijl amper 1 op de 13 inwoners van dit land moslim is. Volgens onderzoek zijn er in dit land wel reeds honderdduizenden moslimfundamentalisten. In plaats van de instroom van dergelijke moslimfundamentalisten te stoppen, geven de traditionele partijen en u, minister Somers, samen met deze Vlaamse Regering, steeds meer belastinggeld aan de islam en aan deradicalisering. Vandaar mijn bijkomende vraag: over hoeveel jaar en na hoeveel euro’s belastinggeld, minister Somers, denkt deze Vlaamse Regering dat het probleem van de toenemende radicalisering zal zijn opgelost, waardoor er dus geen euro belastinggeld meer aan zal moeten worden besteed?

Mevrouw Goeman heeft het woord.

Minister, de bevraging van de VVSG toont inderdaad aan dat heel veel lokale besturen nog altijd worstelen met de problematiek van extremisme en radicalisme, gaande van religieus extremisme tot radicaal rechts-extremisme. Ik denk inderdaad dat het de taak is van Vlaanderen om hen daarin te ondersteunen. Wij zijn blij met die extra middelen voor de lokale besturen. Dat geeft hun de kans om heel concreet in te spelen op de uitdagingen die zij zien in hun gemeente.

Ik denk echt dat die strijd tegen elke vorm van extremisme zonder taboes en op elk niveau moet worden gevoerd.

Projectmiddelen zijn natuurlijk goed als start. Kijkt u ook al verder vooruit om die middelen structureel te verankeren zodat succesvolle projecten niet stilvallen als de middelen opdrogen?

De heer Ongena heeft het woord.

Voorzitter, collega’s, de radicalisering en polarisering nemen toe, dat weten we. Daar krijgen we verschillende waarschuwingen voor, ook van de veiligheidsdiensten. Zij waarschuwen vooral voor het opkomend extreemrechts radicalisme en mogelijk geweld. We merken dat ook op sociale media. In vijf jaar tijd zijn de haatberichten verdrievoudigd in Vlaanderen. We weten allemaal: hoe meer haatspraak, hoe groter de kans op haatdaad.

Daarom val ik hier van mijn stoel. We hebben net een debat gehad over homohaat. De algemene afweging was dat dat een gevolg is van een zekere radicalisering. Uw fractieleider, mijnheer Van Rooy, was de eerste om te vragen om meer middelen en inspanningen, en bij de volgende vraag gaat u daar meteen tegenin. U zegt meteen dat elke euro die we aan de aanpak van radicalisering besteden, er één te veel is. ‘Il faut le faire.’ Dat is een bocht die zelfs Hamilton niet kan pakken. (Opmerkingen)

Sorry, voorzitter, dat ik misschien de sereniteit doorbreek, maar dit is een belangrijk punt dat we moeten maken. De strijd tegen radicalisering is een strijd voor democratie, is een strijd tegen polemisering, een strijd die elke euro meer dan waard is.

De heer Van de Wauwer heeft het woord.

Radicalisme en extremisme, mijnheer Van Rooy, uit welke hoek dan ook, zijn een kanker voor onze samenleving. We moeten er alles aan doen om die uit te bannen en in de kiem te smoren.

Dat vereist een heel brede aanpak. Alle stakeholders, ook de lokale besturen, moeten daar hun schouders mee onderzetten. Het vergt een heel brede aanpak, die gaat van preventie en sensibilisering tot uiteindelijk ook repressie en bestraffing. Opnieuw, de lokale besturen hebben hier een belangrijke rol. Dat u de lokale besturen daarin mee gaat inschakelen en daarbij actief gaat ondersteunen, vinden wij vanuit CD&V een uitstekend plan, minister.

Hoe verhoudt deze projectoproep zich ten opzichte van het plan tegen radicalisme? Op welke wijze werd bij de projectoproep rekening gehouden met de ervaringen van de vorige projectsubsidiëring en de evaluatie daarvan? Kunt u daar meer toelichting bij geven?

Minister Somers heeft het woord.

Collega’s, ik moet ook zeggen, met het risico dat de sereniteit zal worden doorbroken, dat dit mij verbijstert. De lokale integrale veiligheidscellen zijn een instrument waarin de veiligheidsdiensten en de politie een centrale rol spelen. Ze worden versterkt door de preventiewerkers om te kijken op het terrein – op basis van politionele en zachte informatie van anderen – waar de personen zitten die we beter in het oog moeten houden. Hoe kunnen we daar consequenter in optreden? Wat is het maatwerk dat we moeten doen? Moeten we politioneel justitieel optreden? Moeten we preventief optreden?

Op die manier hebben we in verschillende steden met verschillende meerderheden tientallen mensen terug op het rechte pad kunnen brengen en hebben we anderen kunnen oppakken en voorkomen dat ze stommiteiten zouden begaan, dat ze geweld zouden gebruiken. Dit is een politionele veiligheidsaanpak die zich verbreedt en inbedt in heel de samenleving.

Vlaanderen maakt daar extra middelen voor vrij, om die sterker te maken. Waarom? Omdat polarisering toeneemt. Ik ben er niet in geïnteresseerd waar het risico op geweld vandaan komt. Wat ook de oorzaak of motivatie mag zijn, we moeten het aanpakken. Onze veiligheidsdiensten zijn daar voor mij het richtsnoer. Als uit het rapport van Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse (OCAD) blijkt dat er verschillende oorzaken zijn van radicalisering, dan moeten we die allemaal aanpakken, zonder onderscheid. Als we daar selectief in zijn, creëren we onveiligheid. Dan nemen we veiligheidsrisico’s. Wanneer er islamitisch extremisme is, moeten we dat kordaat aanpakken. Als er links-extremisme is, moeten we dat kordaat aanpakken, als er rechts-extremisme is, moeten we dat kordaat aanpakken, zeker wanneer het dreigt gewelddadig te worden. We doen dat op basis van rapporten van de Staatsveiligheid.

Wij gaan niet bepalen waar de LIVC’s mee bezig moeten zijn. We kunnen dat zelfs niet. We weten niet welke informatie zij hebben. Die informatie is voor mij niet toegankelijk. Die was voor mij toegankelijk toen ik burgemeester was van Mechelen, maar is dat vandaag niet meer.

En in de ene stad of gemeente zal dat risico komen van mensen die islamitisch geïnspireerd zijn, in een andere stad of gemeente van mensen die extreemrechts geïnspireerd zijn en in sommige plekken zullen het de twee zijn, en dan is het risico natuurlijk dat ze elkaar versterken. Daar moet op ingewerkt worden, en dat is wat die LIVC’s doen. Tot nu toe deden we dat in een beperkt aantal steden, maar we zien dat de problematiek zich verspreidt, in alle richtingen. We hebben de Panoreportage van vorige week gezien, maar ook het islamitisch extremisme is nog altijd levendig. En er zijn ongetwijfeld nog andere vormen, want er wordt ook gesproken over links extremisme en ik vrees dat er ook nog andere vormen kunnen zijn. In een samenleving die gepolariseerd is, waar de ene de andere triggert, en in een internationale setting waarin steeds meer figuren opstaan die zich van democratie en mensenrechten steeds minder aantrekken, krijg je natuurlijk een context waarin extremisme kansen krijgt.

Als je mij vraagt hoeveel middelen we daarvoor moeten inzetten, dan zeg ik: de middelen die nodig zijn. Maar je kunt niet aan de ene kant vragen stellen om kordaat, streng en actief te zijn, om aan de andere kant, wanneer politiediensten, het OCAD, veiligheidsdiensten en Staatsveiligheid zeggen: ‘Zet daar meer middelen op in, schakel meer preventiediensten in, verbreed ons netwerk en knowhow, laat ons meer maatwerk doen, laten we de samenwerking mobiliseren’, te zeggen dat we dat niet gaan doen. Dat versta ik niet. Ik denk dus dat we op dit spoor moeten verdergaan. En de bedoeling is, mijnheer Van de Wauwer, om dat te continueren. We zetten nu een grote stap vooruit en we moeten op dat spoor verdergaan. We moeten dat blijven evalueren, want we zullen dat nog een hele tijd nodig hebben. Ik vrees daarvoor; ik denk niet dat het extremisme in onze samenleving morgen weg zal zijn.

De heer Van Rooy heeft het woord.

Minister Somers, ik zie hier geen enthousiasme voor uw plannen bij de N-VA, maar wel bij de socialisten, dus proficiat daarvoor.

Een jonge kerel genaamd Tim gaf in Telefacts aan dat hij de omvolking en islamisering met lede ogen aanziet en dat het de islamitische aanslagen zijn die hem hebben getriggerd. Het is dus actie-reactie, want inderdaad, wie islam blijft zaaien, zal sharia, jihad, en uiteindelijk helaas ook gewelddadige reacties oogsten. De Koran roept namelijk letterlijk op om terreur te zaaien in het hart van de ongelovigen en hun het hoofd af te slaan. Dat is een citaat uit de Koran. Ondertussen worden moslimfundamentalisten gemiddeld al na enkele jaren vrijgelaten en worden brave mensen vervolgd wegens de slogan op hun spandoek ‘Stop de islamisering’. Jihadonderzoeker en -expert Montasser AlDe'emeh stelde recent letterlijk: “Laat geen vluchtelingen meer binnen want we importeren een burgeroorlog.” Het wordt hier dus steeds meer het Midden-Oosten en u zult in toenemende mate oogsten wat u zaait, hoeveel belastinggeld u er ook tegenaan gooit. (Applaus bij het Vlaams Belang)