Verslag plenaire vergadering
Verslag
Het antwoord wordt gegeven door minister Weyts.
De heer De Veuster heeft het woord.
Het coronavirus, dat recent werd omgedoopt tot COVID-19, is gelukkig nog niet doorgebroken in Vlaanderen. Maar de impact op onze economie – vooral op onze economie – wordt toch al een beetje zichtbaar. Een rondvraag van Agoria bevestigde dat onlangs. Zo verwachten onze havens een daling van voornamelijk containertrafiek, ook in de export. Ik denk dan specifiek aan Antwerpen, dat vorig jaar nog een toename zag van de trafiek naar China met 16 procent. Men verwacht nu opnieuw een daling van meer dan 10 procent.
Ook de toeristische industrie wordt getroffen. Het is niet echt aanlokkelijk meer om op cruise te gaan als men het risico loopt om enkele weken in quarantaine te moeten verblijven. Een aantal grote cruisemaatschappijen hebben daar al op gereageerd, en hebben het aanbod van cruises al teruggeschroefd.
Ook de luchtvaart volgt daarin. De grote maatschappijen, om KLM en Air France niet te noemen, hebben een aantal vluchten geschrapt. We mogen er dus van uitgaan dat er een pak minder mensen – zowel zakenmensen als toeristen – van en naar China zullen reizen.
Bovendien wordt er ook impact verwacht op een aantal grote internationale sportevenementen. En er wordt zelfs gevreesd dat een aantal Chinese koren niet gaan kunnen deelnemen aan de World Choir Games. En dat is iets waar we met Toerisme Vlaanderen toch stevig op hebben ingezet.
Bpost verstuurt ook al geen pakjes meer naar China, en in Zaventem is de luchtcargo ook duidelijk verminderd.
Het zou dus wel eens kunnen dat dat coronavirus meer impact heeft op onze Vlaamse economie dan dat we nu denken. Minister, heeft de Vlaamse Regering al zicht op de impact van dit virus? Wat kunnen we daar eventueel aan doen?
Minister Weyts heeft het woord.
Ik dank u. Ook hier zal ik namens de minister-president antwoorden. Maar ik zal mij ook hier houden aan het antwoord dat op zijn kabinet werd voorbereid. Want u hebt de welvoeglijkheid om wel degelijk dezelfde vraag te stellen die u hebt ingediend, in tegenstelling tot de vorige vraagsteller.
Wat is de verwachte impact op de Vlaamse economie? We hebben natuurlijk ook snel een scramble gedaan. Men heeft vanzelfsprekend nog geen exacte cijfers, want alles is nog in beweging. In deze fase is het moeilijk om in te schatten wat de impact zal zijn uitgedrukt in financiën. Alles hangt af van de verdere evoluties en het verspreidingstempo. En vooral: raakt die epidemie ingedijkt of wordt het een pandemie? Dat lijkt mij het grootste risico.
Ten eerste is er het effect op de Vlaamse import. Daarbij zijn het vooral de havens van Antwerpen en Zeebrugge die al aan de alarmbel trokken. Ik heb net nog nieuwe gegevens binnengekregen van de Antwerpse haven, waarbij men zegt dat er toch een serieuze daling is van het aantal containers uit China. Om u een idee te geven: het gaat om 115.000 containers minder. Het gaat globaal dan slechts om 7 procent, maar dat zijn wel degelijk meer dan 100.000 containers. Dat betekent wel wat. En dat heeft natuurlijk ook gevolgen voor de logistieke keten. Het heeft niet alleen een impact op de havens, maar natuurlijk ook op de bevoorrading van onze Vlaamse bedrijven.
Ten tweede is er vanzelfsprekend ook een effect op de Vlaamse export. Want Vlaamse bedrijven exporteren rechtstreeks naar China. Daarnaast is er ook het indirecte domino-effect, waardoor de vertraagde Chinese groei ook de vraag vanuit China naar producten uit andere landen doet dalen. En dat heeft dan onrechtstreeks ook weer een effect op onze economie.
Ten derde is er het effect op het consumentenvertrouwen. Ook dat wordt aangetast. Er is minder consumptie en er zijn minder investeringsuitgaven. Er is ook een effect op het toerisme. Ik geef een heel concrete casus. Het is niet zo dat ons toerisme afhankelijk is van China. Maar ik kan bijvoorbeeld getuigen over de World Choir Games die we organiseren. Dat zijn zowat de Olympische Spelen voor koren. Daaraan participeren er Chinezen. Wij verwachten meer dan 13.000 bezoekers van over de hele wereld. Ongeveer 5000 daarvan komen uit China. Een koor is afkomstig uit de regio Wuhan. Waarschijnlijk zal er daar dus wel wat impact zijn. Maar de Chinese reizigers vertegenwoordigen maar 0,8 procent van het totaal aantal overnachtingen. De impact zal dus beperkt zijn.
Grosso modo kunnen we wel zeggen dat we nu nog maar aan het begin zitten van de effecten gevoeld door ons bedrijfsleven. Agoria meldt mij net dat twee derde van de bedrijven storingen heeft op het vlak van technologie, dat bedrijven storingen ervaren op het vlak van de toelevering in onderdelen en dat 75 procent van de bedrijven nog extra problemen verwacht. Ik denk dat dat eigenlijk het perspectief is waar we voor staan.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik dacht dat het de bedoeling was dat men zich in dit halfrond aan de vraag houdt.
Heeft de Vlaamse Regering plannen om dit op te volgen? Ik vermoed van wel. Wordt er gedacht aan een soort van taskforce? Ik zal het nu niet hebben over gevolgen zoals er zijn door de brexit. Maar zijn er plannen om dat in de toekomst proactief aan te pakken?
Mevrouw Talpe heeft het woord.
Mijnheer De Veuster, ik dank u voor uw pertinente vraag. We moeten terecht ongerust zijn over de impact van het coronavirus op onze economie, op onze bedrijven – grote, maar zeker ook kleine –, over alle sectoren heen, rechtstreeks en onrechtstreeks, zoals de minister daarnet aanhaalde.
Gelukkig krijgt men wat grip op de situatie. Maar de naweeën zijn niet te overzien en de economische schade wordt met de dag groter. Economen zeggen: als de Chinese economie niest, dan is de wereldeconomie verkouden. Ook Vlaanderen ontsnapt niet aan de dans. China staat op plaats zeven van de top tien van landen die het meest invoeren in Vlaanderen. Ik moet er dus geen tekening bij maken.
Minister, er zijn een aantal bestaande steunmechanismen. Maar er is ook Flanders Investment & Trade (FIT), dat bedrijven adviseert en ondersteunt, ook bij handelsbelemmeringen.
Ik had in de commissie gevraagd of de minister-president er een duidelijk zicht op heeft of er ook proactieve handelingen worden gesteld. Hij stelde dat dat volgens hem een basistaak was van FIT. Minister, wordt ook daar kort op de bal gespeeld?
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Minister, de bezorgdheid van de collega's over de impact lijkt mij terecht. Ik wil hun pleidooi voor een structurele aanpak steunen, bekijken waar er voldoende aanspreekpunten zijn, en er ook voor zorgen dat die heel duidelijk gekend zijn bij bedrijven en actoren die hierdoor geïmpacteerd zijn.
Ik zoom even uit. Dit schetst natuurlijk ook wel de afhankelijkheid van onze Vlaamse economie. We zijn ons niet steeds bewust van alle stappen die we zetten in de steeds groter wordende afhankelijkheid en impact van China op onze economische sectoren. Misschien is het wel relevant dat de Vlaamse Regering die strategie van naderbij bekijkt, om ervoor te zorgen dat we toch niet teveel afhankelijk worden van een land, een economische markt, waarbij er overigens een aantal bedenkingen te formuleren zijn. Een actieve China-strategie lijkt ons een goede stap vooruit.
Vlaanderen is bij uitstek een open economie. Dat is de sleutel van ons succes. Dat heeft altijd geleid tot meer welzijn en meer welvaart. Daar kunnen we dus niet op ingrijpen.
Een taskforce lijkt me in de huidige omstandigheden nog niet meteen nodig, als men erin slaagt om de epidemie in te dijken en het geen pandemie wordt. Maar is dat laatste wel het geval, dan zullen we inderdaad ruimere maatregelen moeten nemen. Ik weet zelfs niet of we dat dan kunnen beperken tot het Vlaamse niveau, dan gaat het ongetwijfeld over het treffen van de Europese economie.
Ondertussen staat FIT paraat. Wij zorgen ervoor dat we de vinger aan de pols houden, zowel bij Voka als Agoria en andere sectoren en federaties, zodat we kunnen ingrijpen als de problemen verergeren.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik ben blij dat u de vinger aan de pols zult houden. Dat zal lijkt me nodig. Ik hoop oprecht dat het niet nodig zal zijn en dat het geen pandemie wordt, dat spreekt voor zich. Ik wens onze mensen niet al te veel werk en ik hoop dat iedereen gezond blijft.
Mijnheer De Veuster, mag ik u feliciteren met uw allereerste actuele vraag? (Applaus)
De actuele vraag is afgehandeld.