Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Slootmans heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, minister, we weten allemaal dat de VRT wel wat centen en moeite overheeft om fictie van eigen bodem te leveren, maar ik vrees dat de laatste dagen dat gegeven ‘van eigen bodem’ iets te letterlijk wordt genomen. Politieke afrekeningen, misbruik van overheidsmiddelen, achterhouden van cruciale rapporten en informatie, intriges, vriendjespolitiek en eergisteren kwam daar zelfs belangenvermenging en corruptie bij. Hoe kunnen we anders het gegeven noemen waarbij vette contracten worden geruild met interessante vastgoeddeals? Kortom, collega’s, alle ingrediënten komen aan bod voor een nieuwe fictiereeks, Het huis van wantrouwen, als opvolger van Over Water, ik geef het maar mee als suggestie.
Maar het is natuurlijk geen fictie, het is staalharde realiteit, bij een overheidsbedrijf dat jaarlijks ongeveer 300 miljoen euro overheidsmiddelen incasseert en waarvan we toch ook enige professionaliteit en ethiek mogen verwachten. En wellicht, minister, is dit nog maar het topje van de ijsberg; de vraag rijst wat er nog allemaal onder deze etterbuil zit.
Minister, ik denk dat u het met mij eens bent dat hoe langer wordt gewacht met het verschaffen van duidelijkheid, hoe meer schade de VRT lijdt.
Hebt u de aantijgingen over belangenvermenging en het misbruik van overheidsmiddelen laten onderzoeken? Zo ja, wat waren de conclusies daarvan? Zo neen, bent u dan bereid een externe audit te laten uitvoeren waarbij de hele boekhouding maar ook de hele organisatiestructuur van de VRT kan worden uitgemest zodat de onderste steen bovenkomt?
Zult u een onderzoek uitvoeren naar de georkestreerde lekken die de laatste dagen in de pers verschenen en die wellicht als doel hebben om enerzijds het eigen postje veilig te stellen of anderzijds oude rekeningen te vereffenen? (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mijnheer Slootmans, u wordt verondersteld slechts één concrete vraag te stellen.
Minister Dalle heeft het woord.
Mijnheer Slootmans, ik betreur natuurlijk dat er de afgelopen weken heel wat lekken zijn geweest, vaak anonieme getuigenissen of lekken van vertrouwelijke, soms zelfs bedrijfsgevoelige informatie in de media. Dat is geen goede zaak, dat is schadelijk voor de betrokkenen en voor de openbare omroep.
Dit gezegd zijnde verwijs ik graag naar het communiqué dat Leo Hellemans, gedelegeerd bestuurder, hierover heeft uitgebracht. Daarbij verwijst hij naar de uitgebreide financiële delegatieregeling die bestaat binnen de VRT, waarbij zwart op wit afspraken bestaan over wie gemachtigd is om te tekenen en op welk niveau, oplopend tot de CEO. Ik begrijp ook van de VRT dat die regels gerespecteerd werden.
Wat de specifieke contracten betreft en de specifieke aantijgingen in een aantal krantenartikels: daar kan ik niet op ingaan omdat het behoort tot de operationele autonomie van de VRT om over dat soort contracten te onderhandelen in een concurrentiële context.
Dus dat zijn zaken die volgens het Mediadecreet aan de VRT toekomen om dat te doen. Dat betekent natuurlijk niet dat daarover geen transparantie kan bestaan of dat daarover geen controle bestaat. Er bestaan daarvoor intern een aantal mechanismen met de raad van bestuur, het auditcomité, de auditentiteit en dergelijke meer, en ook een aantal externe mechanismen waarbij ik denk aan de bedrijfsrevisor, de controle door het Rekenhof en door Audit Vlaanderen. Dat zijn bestaande mechanismen waar ik ook als minister niet in tussenkom.
Een volgend punt is dat heel wat van die contracten, en ook de contracten waarover we hier spraken, natuurlijk confidentialiteitsclausules bevatten. De VRT moet die respecteren, zelfs al bericht de media daarover. De VRT kan niet extern communiceren, ook niet naar dit parlement toe, over de details van die contracten. Daarom wens ik ook niet in te gaan op die polemiek rond die specifieke contracten. (Applaus bij de meerderheid)
De heer Slootmans heeft het woord.
Dank u, minister. Ik zou uw eigen regeerakkoord willen aanhalen voor mijn antwoord. In uw regeerakkoord komt 46 keer het woord transparantie aan bod, maar als puntje bij paaltje komt, blijken dat dus holle frasen.
Wat die confidentialiteit betreft, zou ik toch eens willen dat u met uw eigen partijgenoot, mevrouw Brouwers, overleg pleegt, want het is mevrouw Brouwers en ook een fractiegenoot van uw eigen meerderheid die gisteren nog in de krant zeiden dat we ons toch vragen moeten stellen bij die confidentialiteit omdat de lonen van de parlementsleden, zo stond er, toch ook openbaar zijn. Waarom zou dat dan niet kunnen bij de VRT?
U zegt dat het aantijgingen en roddels zijn, maar het zijn niet zomaar roddeltjes hé, het gaat hier over aantijgingen en formuleringen van het directiecollege en van de oud-CEO. Dat blijkt heel duidelijk uit de verslaggeving. Ik begrijp dat u zegt dat er rust moet komen bij de VRT, maar het is niet door de dingen te laten rusten, dat ze opgelost zullen raken. Dan gaan ze vooral rotten. Ik denk dat we het er hier allemaal over eens zijn dat de VRT nu nood heeft aan een zuiveringsoperatie. Zorg dus voor die audit, minister. Leg die uitgavenstructuur bloot en zorg dat die onderste steen bovenkomt, want de mensen hebben verdorie het recht om te weten wat er met hun centen gebeurt. Ik dank u. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mevrouw Meuleman heeft het woord.
Die contracten behoren inderdaad tot de autonomie van de VRT, minister, maar een aantal recente beslissingen die u wel degelijk zelf hebt genomen, zijn uw bevoegdheid en behoren niet tot die autonomie van de VRT, en die zijn even ontransparant, onlogisch en onbegrijpelijk. Ze zorgen ervoor dat we een forum hebben dat rechts aangrijpt om de hele VRT in diskrediet te brengen. Dat is een heel spijtige zaak. Ik pleit ook absoluut voor transparantie en openheid, en in die zin betreur ik het dat de meerderheid niet op de vraag is ingegaan om bijvoorbeeld de voorzitter van de raad van bestuur in de commissie en in het parlement te horen. (Applaus bij Groen, sp.a en de PVDA).
Dat is geweigerd en dat voedt alleen maar de speculaties die er zijn, de onduidelijkheid en ontransparantie. Dat geeft het idee dat er inderdaad een potje is dat gedekt moet blijven en dat is jammer voor de hele VRT, voor onze openbare omroep. (Applaus bij Groen, sp.a en de PVDA)
Mevrouw Segers heeft het woord.
Het is een ongezien schouwspel dat we al een week lang meemaken. Het gaat over onze belangrijkste Vlaamse culturele instelling, namelijk de VRT.
Minister, u hebt maandag de beslissing genomen om de CEO te ontslaan. De bedoeling was om de rust te laten weerkeren, het omgekeerde is gebeurd. Gisteren heeft het personeel heel ruim gestaakt, er is een stroom aan artikels verschenen in De Tijd, De Standaard en De Morgen met allemaal feiten die verschrikkelijk zijn om in de pers te lezen. Ze wijzen er wel op dat er sprake is geweest van een aantal zaken die mislopen.
De nieuwe raad van bestuur is aangesteld. Het is denk ik heel belangrijk dat die nieuwe raad van bestuur vraagt om een grondige analyse te maken van wat er precies is gebeurd en van wat er kan mislopen, en dit om te vermijden dat dit in de toekomst nog kan gebeuren. Daardoor kan onze krachtige, sterke omroep de functie blijven vervullen die alle Vlamingen van de VRT verwachten. (Applaus bij sp.a en Groen)
De heer D'Haese heeft het woord.
Minister, u verwijst naar de operationele autonomie van de VRT, maar u bent natuurlijk zelf tussengekomen in die operationele autonomie. De verantwoordelijke voor die zaken waar op zijn minst een reukje aan zit, werd de hand boven het hoofd gehouden door uw partijgenoot en voorzitter van de raad van bestuur, Luc Van den Brande. Diegenen die die praktijken aankaarten, die hebt u ontslagen, die hebt u uit het bedrijf weggehaald. U komt dus zelf tussen in de operationele autonomie van de VRT. Op dat moment hebt u verhinderd dat dit soort zaken daar wordt aangepakt. Het kwam u waarschijnlijk heel goed uit dat de mening van die man over de besparingen bij de VRT u ook niet zo heel goed uitkwam.
Wat mij wel stoort, is dat het Vlaams Parlement voor de tweede week op rij het recht wordt ontzegd om de informatie te krijgen die we nodig hebben om te oordelen over wat er zich allemaal afspeelt bij onze openbare omroep. Het is de tweede week op rij na het niet vrijgeven van die rapporten en na nu opnieuw het niet uitnodigen van de voorzitter van de raad van bestuur, zodat het Vlaams Parlement zijn controleplicht en controlerecht zou kunnen uitoefenen om te controleren wat er allemaal misloopt.
De heer Vandaele heeft het woord.
Vorige week hebben we hier een zeer uitvoerig debat gehouden. Onze stelling was en is dat het VRT-dossier in essentie een interne aangelegenheid is van de openbare omroep als bedrijf. De politisering, collega's – het spijt me –, gebeurt door de manier waarop de zaken hier door sommigen worden opgeblazen. Dat was vorige week zo, dat is nu vandaag opnieuw zo. (Rumoer. Applaus bij de N-VA)
Wat deze week in de pers kwam, is een zaak die de VRT ook intern moet afhandelen. Er bestaan voldoende mechanismen – de minister zei het – om uitgaven en contracten tegen het licht te houden: raad van bestuur, interne audit, regeringscommissaris, Rekenhof.
Trouwens, collega's, ik wil er nog aan toevoegen dat de voorzitter niet is verhoord. Collega Meuleman, vrijdag brengt de commissie Media een werkbezoek aan de VRT. Ik kan me voorstellen dat daar op dat moment alle vragen zullen kunnen worden gesteld aan de voorzitter.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Collega's, ik onthoud uit het antwoord van de minister dat er toch wel een heel stevige controle is op de VRT. Ik verwijs daarvoor opnieuw naar het Mediadecreet.
Mijnheer Slootmans, vorige week verweet u hier enkele collega's dat ze het Mediadecreet zelf niet bleken te kennen. Wel, misschien moet u daar nog eens naar kijken.
Inzake het financieel toezicht op de VRT zijn er al heel veel bepalingen opgenomen, zijn er heel veel checks and balances. Er is de regeringscommissaris, de interne audit, het toezicht door Audit Vlaanderen en het Rekenhof.
Vrijdag gaat de commissie Media naar de VRT en kan daarover samen met de voorzitter en met de gedelegeerd bestuurder worden gesproken. Laat ons dat gesprek afwachten, maar ook de hoorzittingen over de nieuwe beheersovereenkomst die zijn gepland. Laat ons dan bekijken of er nog extra maatregelen nodig zijn om die transparantie te versterken.
Collega Slootmans, dat is trouwens wat Karin Brouwers heeft gezegd in de krant. Het ging over de nieuwe bepalingen in de toekomstige beheersovereenkomst. Wanneer er in het vorige debat werd gesproken over de noodzaak aan begrijpend lezen, wel, ik denk dat dat ook voor u van toepassing is.
Mevrouw D'Hose heeft het woord.
Collega's, ik heb toch een gigantische déjà vu. Ik dacht dat we uitvoerig hadden gedebatteerd over de VRT tijdens het actualiteitsdebat van vorige week, maar blijkbaar zijn er toch enkele collega's met wat geheugenverlies, die vorige week volledig zijn vergeten.
Collega's, dat u geen vertrouwen hebt in deze Vlaamse Regering, dat hebt u al een paar keer duidelijk gesteld, maar u kunt toch ook wel vertrouwen hebben in de interim-CEO, Leo Hellemans. In het verleden heeft hij bewezen een uitstekend CEO te zijn, die klaarstaat om de beheersovereenkomst te onderhandelen voor die sterke, slagkrachtige VRT die we met z'n allen willen.
Minister Dalle heeft het woord.
Collega's, wat het horen van de voorzitter van de raad van bestuur betreft: daarover is inderdaad discussie geweest in de commissie Media. Daar kan ik naar verwijzen. We hebben hier inderdaad een actualiteitsdebat gehad en daar heb ik heel wat antwoorden gegeven. Ik blijf uiteraard ter beschikking van het parlement indien er verdere vragen zijn. Dat is ook normaal.
We hebben een politieke verantwoordelijkheid als regering. Als minister van Media heb ik de verantwoordelijkheid om te antwoorden op al jullie mogelijke vragen. Ik heb nog geen enkele vraag daarover niet willen beantwoorden. Dat is heel duidelijk.
Mevrouw Segers, u zei dat het terecht is dat die zaak ook binnen de raad van bestuur moet worden bekeken. Wat dat betreft, hebben we nu natuurlijk een gedelegeerd bestuurder aangewezen, Leo Hellemans, die op korte termijn voorstellen zal doen voor de werking van het directiecollege.
Ik stel voor, want we hebben hem het vertrouwen gegeven, dat we hem ook in alle rust laten werken en dat we hem voorstellen laten doen. Ik denk dat dat in het belang is van de openbare omroep. Ik denk ook dat het goed is dat we dat nu doen en dat we ook stoppen met daar in de pers veel uitspraken over te doen. Ik denk dat het ook belangrijk is dat men vooral ook binnen de VRT de rangen sluit, in het belang van de openbare omroep.
De heer Slootmans heeft het woord.
Wij brengen dat hier vandaag opnieuw te berde omdat er een aantal nieuwe elementen zijn in het dossier. Het gaat over contracten van 40 miljoen euro, waarover unilateraal beslist wordt. Het gaat over manipulatie. Het gaat over contracten van 130.000 euro per jaar in ruil voor private vastgoeddeals. Dus ja, ik denk dat er inderdaad wel een fundamenteel deontologisch probleem is.
Ik zei het hier vorige week al, minister: ‘never waste a good crisis’. U zou de Eric Van Rompuy van de jaren 20 kunnen worden, maar ik heb de indruk dat u eerder de Herman Van Rompuy aan het worden bent, de man van de rustige vastheid. Ik stel me dan ook de vraag: wat is nu het probleem met een audit? Als je niets te verbergen hebt, minister, moet je ook geen schrik hebben dat je bedrijf doorgelicht wordt. Ik herhaal dan ook mijn vraag: laat die VRT eens grondig doorlichten. Zorg ervoor dat die onderste steen boven komt. Maak schoon schip met dat Mexicaans leger van 5 directeurs, 37 managers, 1 CEO, tientallen chefs, onderchefs en bijchefs. Om het te zeggen met de woorden van een eerbiedwaardige collega, die vandaag afwezig is: ‘Get shit done!’ (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vraag is afgehandeld.