Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de vrijmaking van de taximarkt
Verslag
De heer Meremans heeft het woord.
Een loopje? Dat kunt u nog op uw leeftijd. (Gelach)
Voorzitter, er is één voordeel: mannen blijven eeuwig kind en dus ook eeuwig jong. Dit geheel terzijde. (Applaus)
Ik krijg al applaus en ben nog niet eens begonnen.
Minister, een tijdje geleden was de regelgeving rond het taxilandschap in Vlaanderen eigenlijk wat verouderd. We moesten inspelen op nieuwe tendensen, nieuwe evoluties. In 2015 is er in het Vlaams Parlement een resolutie goedgekeurd, een conceptnota. Minister Weyts heeft toen op diervriendelijke wijze de koe bij de horens gevat. En daardoor kunnen we nu naar een democratischer systeem gaan, met lagere prijzen voor reizigers, meer flexibiliteit, een beperking van regels, maar ook een taxivloot die groener moet worden.
Dat komt dan in het decreet betreffende het individueel bezoldigd personenvervoer of het Taxidecreet. Het is daar zoeken naar evenwichten tussen de diverse partners. Ondertussen hebben we gemerkt dat een aantal partners gerechtelijke stappen willen zetten omdat ze niet akkoord gaan met de gang van zaken. Ik begrijp dat er bij de uitvoering van een decreet steeds wat koudwatervrees is met betrekking tot de uitvoeringsbesluiten.
Minister, in verband met die bespreking is de vraag of u de nood inziet van een daadwerkelijke bijkomende begeleiding van de partners bij de invoering van dit decreet.
De heer Keulen heeft het woord.
Voorzitter, er is in verband met de toepassing van het Taxidecreet nog een ander probleem. Dat decreet is vorig jaar, net voor de verkiezingen, goedgekeurd. Het Vlaams Parlement had de ambitie om de nieuwe aanbieders, zoals Uber, een gereglementeerde toegang tot de taximarkt te geven en om daarnaast ook de reizigers een kader te bieden.
Nu blijkt dat de vijftienminutenregel, die voor de omgeving van de luchthaven was bedoeld, algemeen van toepassing is verklaard voor het hele grondgebied van de Vlaamse regio. Dat schijnt veeleer een administratieve vergissing dan bedoeld beleid te zijn. Die regel komt erop neer dat tussen het bestellen van een taxi en het oppikken van een reiziger door die taxi een kwartier moet zitten. Uber heeft al verklaard in dat geval niet meer te willen meedoen, want het is dan voor Uber niet meer lucratief. Dat past niet meer in het model van Uber.
Minister, we willen net zo veel mogelijk taxi’s kansen geven. Bent u bereid iets te doen aan de vijftienminutenregel waar Uber en soortgelijke aanbieders op dit ogenblik over struikelen?
Minister Peeters heeft het woord.
Voorzitter, dit zijn eigenlijk twee verschillende vragen.
Mijnheer Meremans, u hebt duiding gegeven bij de problemen. Er is wat koudwatervrees bij een aantal participanten om onmiddellijk mee te stappen in de volledig uitrol van dit decreet, dat op 1 januari 2020 in werking is getreden.
Mijnheer Keulen, u hebt het veeleer over de problematiek van de vijftienminutenregeling gehad.
Ik wil even duidelijk stellen dat dit decreet een lange voorgeschiedenis heeft. Het gaat terug naar de resolutie van het Vlaams Parlement. In 2017 is een conceptnota opgesteld en vervolgens heeft het Vlaams Parlement op 26 april 2019, na heel wat hoorzittingen en discussies in de commissie Mobiliteit, een decreet goedgekeurd. Vervolgens heeft de Vlaamse Regering uitvoeringsbesluiten opgesteld. Het eerste uitvoeringsbesluit dateert van mei 2019. Die vijftienminutenregeling stond er toen al in, maar tijdens de eerste lezing heeft niemand daarover een opmerking gemaakt. Nadien is advies ingewonnen bij de Mobiliteitsraad van Vlaanderen (MORA) en bij de Raad van State. We hebben opnieuw met de sectoren rond de tafel gezeten, maar ook toen is die vijftienminutenregel niet aan de orde geweest. Iedereen kon zich daar dus in vinden.
Mijnheer Meremans, er was toen weliswaar wat koudwatervrees bij de taxisector, maar het feit is dat we nu met twee kampen zitten. De taxisector heeft vanaf de eerste dag verklaard niet echt tevreden te zijn met dit decreet en daar het nodige voorbehoud bij te maken. De taxisector is naar het Grondwettelijk Hof gestapt om een aantal bepalingen in het Taxidecreet te laten vernietigen.
Mijnheer Keulen, daarnaast is er Uber, voor wie die vijftienminutenregeling geen goede zaak is. Die regel zorgt er eigenlijk voor dat de reiziger of gebruiker van een taxidienst of Uber langer in de kou moet staan. U hebt daar een punt. Het kan niet de bedoeling zijn dat de reiziger of de gebruiker langer in de kou moet staan. Wat dit betreft, denk ik dat we ons uitvoeringsbesluit zullen moeten bijsturen.
Het staat iedereen vrij naar het Grondwettelijk Hof te stappen, maar het decreet is wat het is. Ik denk dat we nog altijd met zijn allen achter de principes staan die in het decreet zijn opgenomen.
Dat zorgt voor meer veiligheid, voor meer democratisering, voor het feit dat meer mensen gebruik kunnen maken van de taxi's en dat de prijzen veel schappelijker zijn. Ik denk dat we met zijn allen achter die principes staan. Wat dat betreft denk ik niet dat het nodig is om het decreet aan te passen.
Inderdaad, ik denk ook dat we dit decreet alle kansen moeten geven. Het is ook pas van kracht. Het is bij elk decreet zo dat je stoot op een aantal zaken die misschien kunnen worden bijgestuurd. De vijftienminutenregel was een element. Er zijn ook nog andere elementen. Je zit inderdaad met een aantal partners die wat tegengestelde belangen hebben. Dan moet je zoeken naar een evenwicht.
Ik blijf toch wachten op het antwoord op de vraag of u bijkomend overleg zult hebben en of u extra begeleiding voorziet bij de bedrijven bij de implementatie van dit decreet?
Voorzitter, minister, collega's, er is één zekerheid in het leven en dat is dat iedereen op tijd en stond moet veranderen, en dus ook de taxisector. Een tweede vaststelling is dat de bestaande aanbieders duur waren. We hebben ten derde ook altijd gezegd dat de taxi's een volwaardige pijler kunnen zijn in ons gemeenschappelijk vervoer, naast trein, tram en bus. Dus is het belangrijk dat we mensen in het kader van de modal shift uit hun wagen kunnen halen en verplaatsingen laten doen met de taxi. Dus is het belangrijk dat er ook bijkomende aanbieders komen, genre Uber. Dus moet je proberen die obstakels zo laag mogelijk te maken. Minister, wat u nu aankondigt, namelijk het afschaffen van de vijftienminutenregel, maakt dat Vlaanderen ook wat betreft taxi's aansluit bij de 21e eeuw, want dat is vandaag in de rest van de beschaafde wereld al lang dagelijkse praktijk. (Applaus bij Open Vld)
De heer Ceyssens heeft het woord.
Minister, we hebben het Taxidecreet ingediend en het is ook goed dat het er is omdat er inderdaad een omwenteling nodig is in die sector. Het is een beetje jammer dat door een ongelukkige fout dit nu gebeurt met die vijftien minuten. Ik heb van u begrepen dat dat zo snel mogelijk kan worden rechtgezet. Ik herinner me nog van de besprekingen dat dat echt geënt was op de luchthaven, waar anders misbruik zou kunnen ontstaan. Het kan niet de bedoeling zijn dat dat in heel Vlaanderen vertaald wordt.
We hebben destijds gezegd dat dit nieuwe wetgeving is die we binnen het kwartaal zouden evalueren om te kijken waar we kunnen bijsturen. Dat hoeft niet per se een decretale bijsturing te zijn, maar het kunnen wel een aantal invullingen van het decreet zijn. Zo voorziet het decreet bijvoorbeeld minimum- en maximumtarieven, waar we vandaag nog geen gebruik van maken. De bedoeling was om na een evaluatie daar eventueel bij te sturen. Minister, is er op korte termijn een evaluatie voorzien?
De heer Rzoska heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, het is altijd vreemd als twee collega's van de meerderheid de minister interpelleren over een decreet dat ze zelf hebben goedgekeurd. U probeert hier het beeld op te hangen dat het een foutje is, dat het voor de luchthaven was bedoeld, maar dit is iets dat wel degelijk in het decreet staat, trouwens op vraag van de taxisector, om de valse concurrentie tussen standplaatstaxi’s en straattaxi's te proberen compenseren. Nu zegt u: ‘Oei, foutje’. Het is geen foutje.
Mijnheer Keulen, u hebt gezegd dat taxi’s een onderdeel kunnen vormen van collectief en openbaar vervoer. We hebben langs de ene kant Uber binnengelaten. Wij hadden er wel wat vragen over omdat er een ’level playing field’ moet zijn wat betreft arbeidsvoorwaarden. Ofwel doe je het goed, ofwel doe je het niet goed. Het gevolg is nu dat u Uber hebt binnengelaten op een halve manier, maar wel meteen uw beleid wat betreft openbaar vervoer vertaalt naar de taxi's. We zullen niet enkel meer vijftien minuten moeten wachten op een tram, vijftien minuten op een bus, maar ook vijftien minuten op een taxi. Proficiat.
Mevrouw Robeyns heeft het woord.
Minister, de Mobiliteitsraad van Vlaanderen (MORA) heeft destijds een negatief advies gegeven, net omdat ze van oordeel waren dat het decreet niet voldoende solide en toekomstbestendig was en bijgevolg regelmatig zou moeten worden bijgestuurd en aangepast. We zijn ocharme enkele weken ver, en u gaat al een eerste bijsturing doorvoeren. Dat valt natuurlijk te betreuren. U had dat beter op voorhand goed bekeken.
Ik heb een tweede bedenking. Wij zijn er absoluut voorstander van om de taxi mee in te schakelen om de mobiliteitsproblemen op te lossen. De vorige regelgeving was absoluut niet toekomstbestendig. Maar overschakelen naar totale deregulering, daar waren wij geen voorstander van.
We wilden een aantal garanties, met minimumprijzen en maximumprijzen, en een prijzenobservatorium. Collega Ceyssens, u hebt die amendementen van mijn collega Vandenbroucke en collega Rzoska destijds wel weggestemd. Dat mogen we er ook bij zeggen.
Maar ik zou er wel op willen aandringen om een prijzenobservatorium in te voeren. De vorige minister was daar wel voor te vinden, en ik zou u willen vragen om daar ook werk van te maken. Zo kan zowel de sector als de klant beter worden beschermd. (Applaus bij sp.a en Groen)
De heer D’Haese heeft het woord.
Collega’s, ik las daarnet een heel bijzonder bericht van Siegfried Bracke, recht uit Afrika, waar hij overwintert, zoals jullie weten. En wat zegt Siegfried Bracke in zijn tweet? “Welke ziekelijke geest heeft dit bedacht?” Dat gaat dus over het decreet van zijn eigen collega Ben Weyts. Ik ben geen fan van Ben Weyts, maar zoiets zult u mij hier nooit horen zeggen. Het jaar is nog niet goed begonnen of er is al een eerste broedermoord bij de N-VA.
Maar goed, het ging hier over Uber. En het probleem bij Uber zijn niet de wachttijden. Het probleem zijn de überslechte werkomstandigheden en de überslechte lonen. Dat zijn de problemen bij Uber. Schijnzelfstandigheid die wordt verkocht als efficiëntie, dat is niet wat we hier nodig hebben. Wij hebben een moderne en efficiënte dienstverlening voor taxi’s nodig. En daarvoor hebben we niet Uber nodig, maar een moderne taxisector met goede regels. En we hebben vooral beter openbaar vervoer nodig; het is hier al gezegd. Dat is het probleem. Zelfs in de grote steden zijn er na middernacht geen bussen, waardoor mensen een taxi moeten nemen. Er worden buslijnen afgeschaft, en dus moeten mensen maar een taxi nemen. En de prijzen worden ieder jaar hoger. Dat is het probleem. Ik zou daar dus eens werk van maken. (Applaus bij de PVDA)
Minister Peeters heeft het woord.
Ik dank jullie voor de bijkomende vragen. Ik heb de indruk dat alles hier een beetje op een hoopje wordt gegooid, dus ik zou toch eens een duidelijk onderscheid willen maken. Je hebt enerzijds het decreet dat in voege is gegaan op 1 januari 2020, en dat door de taxisector wordt aangevochten bij het Grondwettelijk Hof. Die hebben over bepaalde zaken dus een andere mening. Maar opnieuw: dat decreet heeft een hele voorgeschiedenis gehad. Er zijn heel wat gesprekken over geweest, zowel in de commissie als hier in het parlement. Dat decreet is goedgekeurd, al staat het iedereen vrij om dat decreet aan te vechten.
Anderzijds heb je het verhaal van die vijftienminutenregeling of die wachttijden. Die regeling is specifiek voor de straattaxi’s ingevoerd, en misschien ook een klein beetje als bescherming voor de standplaatstaxi’s. We kunnen daarover discussiëren, maar als vandaag de dag blijkt dat dat een benadeling is van iedereen die wil deelnemen aan die taxidiensten, dan moeten we dat inderdaad herbekijken, denk ik. Maar dat gaat louter over het uitvoeringsbesluit als dusdanig.
Collega Ceyssens, u vraagt of we dat decreet niet te gepasten tijde moeten evalueren. Ik sta zeker open voor alle mogelijke evaluaties, maar ik denk dat het vandaag nog een beetje kort dag is, want het is pas in voege sinds 1 januari. Het lijkt mij wat snel om al na een maand een evaluatie door te voeren. Maar te gepasten tijde zullen we dat zeker meenemen.
Wat de andere opmerkingen betreft: ik ga niet opnieuw over het openbaar vervoer beginnen. Collega Rzoska, het is zeker niet de bedoeling geweest dat wij overal wachttijdregelingen van vijftien minuten gaan invoeren. In het kader van de opmaak van het uitvoeringsbesluit, dat twee keer bij de Vlaamse Regering is gepasseerd, maar ook bij de Raad van State en bij de MORA, en dat ook op de vergadertafel van Uber en de taxisector heeft gelegen, is er nooit een opmerking gemaakt rond die vijftienminutenregeling. Klaarblijkelijk is dat ergens door de mazen van het net geglipt. Maar ik sta open voor een aanpassing; we zullen dat heel snel herbekijken.
De heer Meremans heeft het woord.
Collega D’Haese, als u graag gaat overwinteren, ga dan alstublieft uw gang. Venezuela wacht op u, ongetwijfeld. Dat is iets heel leuks. En het nachtleven van Pyongyang kan ik u ook alleen maar aanraden. (Gelach. Opmerkingen)
Maar dit geheel terzijde. Eerst en vooral moet dit decreet inderdaad zijn beloop kennen. We gaan dat later wel evalueren, want het is net gestart. En als er anomalieën zijn, dan moeten die worden aangepakt. Maar ik pleit er toch altijd voor om het evenwicht te zoeken tussen de verschillende partners, minister. Niemand heeft een boodschap aan een taxioorlog. Dat willen we toch vermijden. Ik hoop dat u toch nog overweegt om in die extra begeleiding te voorzien, voor de beide partners, zodat we toch tot een evenwicht kunnen komen. Maar het is natuurlijk niet zo dat je iedereen tevreden kunt stellen.
Wat fout loopt, moet eruit, maar dat neemt niet weg dat er toch blijvend moet worden gezocht naar tegemoetkomingen aan de bezorgdheden van alle partners.
Voorzitter, bij wijze van afronding citeer ik de grote Gladstone: ‘You can’t ignore the signs of the times.’ Op een bepaald moment kan men de tijdsgeest niet keren of tegenhouden.
Mijnheer Rzoska, wanneer we de aanpassingen aan het Taxidecreet hebben doorgevoerd, heeft dat alles te maken met het feit dat we piraterij willen tegengaan, met alle wantoestanden en onzekerheden van dien, zowel wat werkomstandigheden als wat tarifering betreft. We hebben dat net gedaan om de Ubers een reglementaire toegang tot de taximarkt te geven en piraterij tegen te houden.
Wij moeten altijd kiezen voor het algemeen belang, en dat is in dezen de reiziger. Dus minister, wij vragen u, liever morgen dan overmorgen, de aanpassing van het uitvoeringsbesluit, niet van het decreet, met betrekking tot die vijftienminutenregel. (Applaus bij Open Vld)
De actuele vragen zijn afgehandeld.