Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Anaf heeft het woord.
Minister, het groeipakket kwam daarnet al even aan bod. Heel veel armoede-experts beschouwen het als een belangrijk instrument in de strijd tegen kinderarmoede. Op zich is het een opportuniteit dat de bevoegdheden Armoedebestrijding en Welzijn, waartoe het groeipakket behoort, bij dezelfde minister, bij u, zijn ondergebracht.
Ik moet u niet vertellen dat de uitdagingen rond kinderarmoede in Vlaanderen heel groot zijn; het laatste jaar is de kinderarmoede gestegen. Intussen moet ongeveer 14 procent van alle kinderen tussen 0 en 3 jaar in armoede opgroeien, en dat in ons welvarend Vlaanderen.
Armoede-experts zijn het erover eens dat dit een belangrijke maatregel is. De vorige Vlaamse Regering had zeer ambitieuze doelstellingen in het kader van kinderarmoedebestrijding, al hebben die hun doel helaas gemist. Maar ik mis in dit regeerakkoord concrete ambities rond kinderarmoede. Ik heb dan ook een heel concrete vraag voor de minister.
Wat zijn de ambities van deze nieuwe Vlaamse Regering rond kinderarmoedebestrijding, en welke mogelijke hefbomen ziet u om hier iets aan te doen? (Applaus bij sp.a, Groen en de PVDA).
Minister Beke heeft het woord.
We hadden daar eigenlijk vrijdag over kunnen spreken, mocht u zijn gebleven. Want dan hadden we het kunnen hebben over het hele regeerakkoord, en over armoede in het bijzonder. Maar goed, u bent toen vertrokken.
Ik zeg dat omdat armoede een problematiek en een uitdaging is die heel veel beleidsdomeinen beslaat. Het gaat over mensen die gaan werken, en die amper kunnen rondkomen met hun inkomen. Daarom versterken we met het jobkrediet hun netto-inkomen. Dat is wat deze Vlaamse Regering wil doen.
Het gaat ook over mensen die vandaag moeilijkheden hebben, en die op een wachtlijst staan voor de aanschaf van een sociale woning. Daarom investeert deze Vlaamse Regering in extra sociale woningen.
Het gaat over hoe mensen hun rechten rechtstreeks toegekend krijgen. Hoe kunnen mensen van sociale voordelen genieten, niet afhankelijk van hun statuut maar van hun inkomen? Ook dat zal deze regering doen.
Hoe kunnen we extra capaciteit uitbouwen voor kinderopvang, voor mensen bij wie het vinden van opvang bepaalt of ze al dan niet kunnen gaan werken? Ook dat zal deze regering doen.
De vorige regering heeft een groeipakket geïnstalleerd, waarbij de sociale toeslagen worden versterkt. Ik wil daarbij mijn voorganger Jo Vandeurzen eren, en iedereen die mee zijn schouders heeft gezet onder dat nieuwe groeipakket. Dat nieuwe systeem van sociale toeslagen heeft ervoor gezorgd dat er twee keer zoveel jongeren onder de sociale toeslagen vallen. Vandaag gaat het om 353.685 kinderen. Dat is dubbel zoveel als een jaar geleden, en dat aantal zal nog verder toenemen. Wel, dat zijn de resultaten en de ambities van deze en de vorige regering. (Applaus bij de meerderheid).
Bedankt voor uw antwoord, en proficiat. Er staat een grote olifant in deze koepelzaal, en daar probeert u op heel elegante manier langs te fietsen. Ik heb het dan over de besparingen in de kinderbijslag.
Hoe kunt u aan de ene kant zeggen dat de kinderbijslag, dat groeipakket, een belangrijk instrument is in de strijd tegen kinderarmoede, en tezelfdertijd beslissen om een niet-indexering toe te passen bij de gezinnen waarvan we weten dat het armoederisico groter is? We hebben het dan over de grote gezinnen vanaf drie kinderen. Dat is iets wat alle armoede-experts en -organisaties zich afvragen, net als onze fractie, de Gezinsbond, en – zo kan ik mij voorstellen – een aantal leden van CD&V, die vorige week hebben ingestemd met een regeerakkoord, zonder de echte cijfers te kennen.
Die gezinnen zullen in deze legislatuur 400 miljoen euro minder krijgen. Gezinnen met drie kinderen ontvangen tot 1000 euro minder. Dat is de realiteit. Ik heb dan ook een bijkomende vraag voor u, minister: hoe kunt u die twee zaken met elkaar rijmen? U gaat enerzijds de kinderarmoede strenger aanpakken, en anderzijds voert u een niet-indexering in van de kinderbijslag voor grote gezinnen. (Applaus bij sp.a, Groen en de PVDA).
Collega Anaf, u weet dat er gisteren ook een ad-hoccommissie werd geïnstalleerd, die morgen verdergaat. Ik had alle collega’s heel duidelijk gezegd dat er geen actuele vragen mochten worden ingediend die een link hadden met een begroting.
Maar dit was uw eerste keer, en ik wil u bij deze ook feliciteren met uw eerste toespraak op het spreekgestoelte. (Applaus)
Minister, u hebt een wetenschappelijke achtergrond – ik weet dat van lang geleden – en waarschijnlijk komt in het regeerakkoord de zin “We voeren beleid op basis van wat wetenschappelijk aantoonbaar werkt” uit uw koker, en ik wil u daarmee feliciteren. Het baart mij echter zorgen dat er een aantal maatregelen zijn die aantoonbaar werken, en waarvan ik geen spoor terugzie in het regeerakkoord. Ik denk aan het terugdringen van de energiefactuur, aan het meer selectief inzetten van de kinderbijslag, en ook het verhogen en het uitbreiden van de huurtoelage. Daar zie ik allemaal niets van terug. Alle experten zeggen dat je dat moet doen om de armoede terug te dringen. Hoe komt het dat ik daar niets van terugzie in het regeerakkoord?
De heer De Bruyn heeft het woord.
Als we één ding uit de vorige legislaturen onthouden hebben, is het dat er op het complexe armoedeprobleem geen eenduidig of simplistisch antwoord te geven is. In dat opzicht is het altijd een bijzonder moeilijke opgave om in het kader van een actuele vraag een zo brede thematiek als armoede te bestrijken. Ik ga heel nadrukkelijk niet in op de cijferkwestie – de voorzitter heeft erop gewezen dat dat in de commissie ad hoc gebeurt.
Ik wil wel een aantal elementen herhalen die ook door de minister zijn aangestipt. Als je kijkt naar de inspanningen die in dit Vlaams regeerakkoord geleverd worden wat betreft vroegdetectie van armoede – zo sterk mogelijk inzetten om te verhinderen dat iemand in een positie van armoede en afhankelijkheid komt –, als je kijkt naar de regierol die daarbij aan lokale besturen gegeven wordt en die daarin ook ondersteund worden, als je kijkt naar het koppelen van tegemoetkomingen aan het inkomen en niet langer aan het statuut, zijn dat stuk voor stuk maatregelen die op het terrein effect gaan hebben en die alle kansen verdienen. We zullen met plezier over de effecten ervan en de inzet die ervoor nodig is, debatteren, in vele commissievergaderingen die hierop zullen volgen. (Applaus bij de N-VA)
De heer Sintobin heeft het woord.
Minister, wij zijn misschien weggegaan afgelopen vrijdag, maar u hebt vandaag al meer gezegd dan u gezegd hebt op het toetredingscongres van uw partij. (Rumoer)
Ik ben misschien de enige die gisteren naar Terzake gekeken heeft en die gezien heeft hoe u rond de vragen van Pieterjan De Smedt gezwommen hebt. Er zijn inderdaad een groot aantal problemen wat de kinderarmoede betreft, en ik mis dit ook in het regeerakkoord. Ik ga met u en met collega De Bruyn akkoord dat het moeilijk is om in het kader van een actuele vraag het volledige plaatje te bespreken en het debat te voeren, maar ik veronderstel dat we bij de voorstelling van uw beleidsnota en uw beleidsbrief in verschillende commissies het beleid zullen kunnen bespreken. Ik wil u en de collega’s alleen maar zeggen dat wanneer de kinderarmoede gestegen is en jaar na jaar blijft stijgen, we ook moeten stoppen met het importeren van armoede, wat we al decennialang doen. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mevrouw Schryvers heeft het woord.
Armoedeproblematiek is inderdaad heel, heel complex. Ik denk dat we ons daar allemaal van bewust zijn en dat er geen eenduidige maatregel is. Was die er maar, ik denk dat we die dan allemaal al heel lang geleden genomen zouden hebben. De bestrijding van armoede is absoluut een taak van ons allemaal. Ik wil hier echt een oproep doen over alle partijgrenzen heen, en ook aan alle beleidsdomeinen. De minister heeft er al naar verwezen, maar ik doe het graag nog eens: als je honderden euro’s te veel betaalt voor een huurwoning omdat je geen sociale huurwoning kunt vinden, is dat een heel groot probleem, en vandaar dat deze regering ook sterk gaat investeren in bijkomende sociale huurwoningen bijvoorbeeld. Of op het beleidsdomein Onderwijs: automatische toekenning van de nieuwe participatietoeslagen, de kostenbeheersing die ook voorzien is in het nieuwe regeerakkoord.
Minister, ik wil absoluut een oproep aan u doen om er over alle beleidsdomeinen heen voor te zorgen dat er wordt samengewerkt, zodat we echt samen iets kunnen doen aan de armoede, en zeker ook aan die kinderarmoede.
Ik kijk uit naar de debatten die we daarover zullen hebben. Dan kunnen we het ook hebben over de gezinscoaches, want ook dat staat in het regeerakkoord dat we uitvoeren. Voor gezinnen die het moeilijk hebben om bijvoorbeeld hun kinderen op te voeden of om de juiste wegen te vinden, zijn er gezinscoaches die daartoe kunnen bijdragen. Met gezinnen die het moeilijk hebben om hun schulden onder controle te krijgen, kunnen die ze er samen de schouders onder zetten om dat wel te kunnen doen.
Ik weet dat het debat niet voor vandaag is, maar als hier wordt gezegd dat er 400 miljoen euro zal worden bespaard, dan vraag ik me af waar u die cijfers haalt. Dan kijk ik uit naar het debat dat minister Diependaele daarover morgen zal voeren met u, want dat is complete nonsens. Dat is niet waar. Voor het eerste en tweede kind die in het oude systeem zitten, wordt de kinderbijslag blijvend geïndexeerd. Het is inderdaad zo dat we vanaf het derde kind maatregelen genomen hebben om te investeren in de jeugdhulp en in bijkomende kinderopvang. Dat zijn moeilijke keuzes die we gemaakt hebben, maar die we terecht gemaakt hebben om de juiste antwoorden te geven op datgene wat u hier vandaag op de agenda probeert te zetten. (Applaus bij de meerderheid)
Minister, als u met dergelijke verhalen afkomt, dan zult u de volgende jaren in mij een heel sterke tegenstander vinden. Ik wil wel de oproep van collega De Bruyn ondersteunen. Het is inderdaad een zeer complexe problematiek. U zult in onze fractie een serieuze bondgenoot vinden, als het gaat over effectief zoeken naar oplossingen. Daar wil ik mij ook toe engageren.
Als ik het regeerakkoord lees, dan mis ik een groot stuk ambitie in die kinderarmoedebestrijding. Dan kan ik me niet van de indruk ontdoen dat we in plaats van echt naar een vermindering van de kinderarmoede gaan, eerder gaan naar het riedeltje dat minister Diependaele ons al een hele week probeert wijs te maken, namelijk dat we gaan naar ‘minder meer’ kinderarmoede gaan. Dat lijkt mij de enige juiste ambitie voor het regeerakkoord, als we dat al zouden kunnen halen. Minister Diependaele, chapeau dat u het aan uw kinderen thuis uitgelegd krijgt dat er ‘minder meer’ kinderbijslag zal worden gegeven. Misschien moet u mij komen helpen, want ik krijg thuis aan mijn zoon niet uitgelegd dat het ambitieniveau van deze regering in het kader van kinderarmoedebestrijding helaas zal bestaan uit ‘minder meer’ kinderarmoede en niet uit minder kinderarmoede. (Applaus bij sp.a en Groen)
De actuele vraag is afgehandeld.