Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over kortetermijnacties om het schoolkamperen tegen te gaan en de scholen en ouders duidelijkheid te bieden
Verslag
Mevrouw Meuleman heeft het woord.
Minister, ik weet niet of u al eens naar buiten gekeken hebt. Het regent, het waait, het stormt en het is heel koud. Honderden ouders zijn weer aan het kamperen, in Hasselt, in Sint-Genesius-Rode en ook op andere plekken. Soms mogen ze binnen in een sportzaal, maar heel vaak staan ze op de stoep omdat ze het schoolterrein zelfs niet mogen betreden. Dit is trouwens nog maar het begin van het kampeerseizoen, want zoals u weet is er geen vaste datum voor de inschrijvingen. Dat betekent dat we nog heel veel berichten zullen krijgen over scholen in verschillende gemeenten waar ouders zullen kunnen kamperen.
Binnen steden en gemeenten heb je ook scholen met verschillende inschrijfdata, waardoor ouders hun kinderen voor de zekerheid in meerdere scholen inschrijven en je dus heel veel dubbele inschrijvingen krijgt. Het resultaat is onduidelijkheid voor ouders en scholen, onduidelijkheid over het aantal plaatsen en gewoon heel veel chaos.
Dat is het resultaat van jarenlang gekibbel in dit Vlaams Parlement. Dat is niet het resultaat van een belangenconflict van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. U had dit al heel lang geleden kunnen oplossen, minister.
Dat is het resultaat van het dralen, het uitstelgedrag en het gekibbel in dit parlement. Het is niet het resultaat van steden en gemeenten die hun verantwoordelijkheid niet genomen hebben. Neen, minister, op donderdag 13 oktober 2016 hebt u duidelijk gezegd – ik heb dat verslag van een commissievergadering boven mijn bed ingekaderd –: ‘we gaan een Vlaamse regeling treffen, waarbij er een centraal aanmeldingssysteem komt, zodat we vanuit Vlaanderen het kamperen definitief kunnen verbannen’.
Minister, we zijn twee jaar later, er is geen Vlaamse regeling, en het kamperen blijft voortduren. Met welke oplossing gaat u komen om ervoor te zorgen dat er volgend jaar een Vlaamse regeling is? Op zijn minst voor Vlaanderen, doe het dan zonder Brussel, dat is mijn vraag. Doe nu nog iets, doe deze legislatuur nog iets, doe het zonder Brussel, om tot een oplossing te komen voor volgend jaar.
Mevrouw Gennez heeft het woord.
Minister, in elk geval liggen er heel wat ouders en directies wakker van het feit dat er gekampeerd moet worden om een plekje op school voor zoon of dochter te realiseren. Ik houd dat buiten de slaapkamer, ik heb het verslag van de commissievergadering in 2016 niet op mijn nachtkastje staan, maar ik neem aan dat ouders daar inderdaad wakker van liggen.
Ook in onze stad wordt er gekampeerd, omdat de scholen inderdaad zeggen: ‘wij zouden wel met een centraal aanmeldingsregister willen werken, wij zouden inderdaad Vlaanderenbreed wel met eenzelfde inschrijvingsdatum willen werken’. Dat zijn dus allemaal oplossingen die voor het oprapen liggen. Meer nog, minister, we hebben vanuit sp.a en Groen voorstellen van decreet die een oplossing mogelijk maken, neergelegd. Maar voor het vijfde jaar op rij in deze legislatuur, waar men drie jaar geleden al aankondigde een oplossing te zullen realiseren, kamperen vandaag weer ouders voor scholen.
Ik begrijp die schooldirecteurs die zeggen dat dit middeleeuws is, dat dit barbaars is, maar die toch hun turnzaal niet openstellen. Ze hebben gelijk, want ze zijn daar niet toe gemachtigd, ze zijn daar niet voor verzekerd. De oplossing moet hier in dit parlement gevonden worden: één centraal aanmeldingsregister, een online digitaal inschrijvingssysteem met één en dezelfde datum voor alle Vlaamse scholen. Waarom is dat toch zo moeilijk? Doe de paraplu niet open, ondanks het slechte weer, het is niet de fout van de Brusselaars, het is onze verantwoordelijkheid om oplossingen te formuleren. Minister, wanneer komen die er? (Applaus bij sp.a en Groen)
Minister Crevits heeft het woord.
Collega’s, ik maak mij niet snel druk, dat weten jullie, maar er is hier in dit parlement een inschrijvingsdecreet goedgekeurd. Ik weet niet of sp.a en Groen het mee goedgekeurd hebben, maar de oplossing is verdorie gestemd. Als er vandaag geen decreet in werking getreden is, is dat niet de schuld van Vlaanderen, maar is dat de schuld van diegenen die een belangenconflict ingediend hebben tegen dit decreet. (Applaus bij de meerderheid)
Ten tweede zou ik ook een beetje willen nuanceren wat de inhoud betreft. Wij hebben, nadat het belangenconflict ingediend was, in dit parlement een regeling gestemd, waarbij het voor alle scholen mogelijk werd om effectief de aanmeldingsdatum te verschuiven. Maar ik heb ook 1 miljoen euro vrijgemaakt om die scholen die – zoals mevrouw Gennez zo mooi zegt – zeggen dat ze dat aanschuiven van de ouders middeleeuws vinden, de kans te geven om in te tekenen op een digitaal systeem. Er bestaan systemen, er is de Vlaamse ICT-organisatie (V-ICT-OR), er zijn andere systemen, de grote steden hebben hun systemen, maar geen enkele school is verplicht om ouders te laten kamperen. Dat wil ik ook wel heel duidelijk stellen. De cijfers liegen er ook niet om, collega’s. Heel wat scholen zijn ingegaan op het voorstel dat we gedaan hebben. Ik heb de cijfers bij: er zijn 852 scholen in het basisonderwijs die nu gekozen hebben om digitaal aan te melden, en er zijn 230 scholen in het secundair onderwijs die voor digitale aanmelding gekozen hebben.
Dus dat betekent dat heel wat scholen dat effectief niet meer willen en, ook als alles nog niet centraal geregeld is, de sprong maken naar die digitale aanmelding. Collega’s, ik lig er ook wakker van dat mensen moeten aanschuiven om hun kind in te schrijven op school, en dat is de reden waarom ik uiteindelijk samen met de coalitiepartners tot een oplossing ben gekomen. Maar als u van mij vraagt om Brussel los te laten en mij daar niets meer van aan te trekken, dan kan ik u zeggen dat ik dat niet zal doen. De Nederlandstalige ouders van kinderen hier in Brussel hebben evenveel recht om fatsoenlijk behandeld te worden als alle andere ouders in Vlaanderen, en daar zal ik echt verder op toezien. (Applaus bij de meerderheid)
Collega’s, ik begrijp dat jullie die vraag stellen, dat was gisteren ook aangekondigd, maar ik ben het niet eens met en verzet me absoluut tegen de sfeerschepping alsof er niets gebeurd zou zijn en we er ons niets van zouden aantrekken. We proberen echt in moeilijke omstandigheden oplossingen te vinden, ze liggen op tafel, ze zijn hier trouwens ook al goedgekeurd. We wachten nu op een oplossing voor die zaken, maar intussen is het perfect mogelijk om gebruik te maken van het digitaal systeem. Ik heb daar trouwens ook middelen voor uitgetrokken en indien nodig zal ik daar nog extra middelen voor uittrekken.
Mevrouw Meuleman, wanneer u zegt dat de aanmelding nog niet centraal is en er nog niet één datum is, dan hebt u absoluut gelijk. Maar het gaat hier over het kamperen en over de mensen die in de regen staan aan te schuiven, en dat kan door elke school worden opgelost door in te tekenen op het digitaal systeem. (Applaus bij de meerderheid)
Tijdens de laatste plenaire vergadering vlak voor de kerstvakantie is er iets goedgekeurd dat moest ingaan in de maand januari. U hebt dan snel nog wat middelen vrijgemaakt om de scholen te stimuleren om in die ongelofelijk korte tijd nog een technisch systeem uit te dokteren dat ervoor zou kunnen zorgen dat men in het voorjaar elektronisch zou kunnen inschrijven, een bijna onmogelijke opdracht. Bovendien is het ook gigantisch inefficiënt dat scholen, elk op een andere manier, een eigen inschrijfsysteem zouden maken omdat men er hier niet uit geraakt en er niet in slaagt om één inschrijvingsdatum vast te leggen en één systeem naar voren te schuiven, omdat men hier maar blijft kibbelen, nu al vijf jaar lang, over de vraag of er al dan niet een sociale mix naar voren zal worden geschoven en hoe dat dan moet gebeuren enzovoort. Het heeft dus niets te maken met de Franstaligen, maar spijtig genoeg wel met de onenigheid en het dralen van deze Vlaamse meerderheid.
U moet niet doen alsof, wanneer Brussel uit dit decreet zou worden gehaald, de Nederlandstaligen geen voorrang meer zouden hebben in Brussel. De huidige regeling zal voor Brussel blijven bestaan, de Nederlandstaligen blijven voorrang hebben op de manier zoals dat nu is geregeld. Om sneller vooruit te gaan, kunnen we voor Vlaanderen al stappen vooruit zetten. Minister, zorg dat dat geregeld is voor u hier vertrekt, zo niet, kan het nog jaren duren voor we op Vlaams niveau een inschrijvingsdecreet hebben. Dat is wat ik u hier vandaag vraag.
Ik hoor hier verschillende paraplu’s die worden opengetrokken naar de Brusselaars, de steden en gemeenten maar nu ook naar de individuele scholen. Minister, een directeur, een ouder, een kandidaat-leerling voor een nieuwe secundaire school bijvoorbeeld, verwacht toch rechtszekerheid en wil toch dat er in Vlaanderen een regeling is die ervoor zorgt dat een ouder zijn kind kan inschrijven in de school van zijn voorkeur, dat een directeur van een school een inschrijvingsdatum heeft en dat kandidaat-leerlingen een voor een digitaal kunnen worden ingeschreven. Dat zou anno 2019 toch de evidentie zelve moeten zijn.
Ik hoor hier alleen maar excuses, en om ze te gebruiken in de taal van de vrienden aan de overkant hier in Brussel: ‘les excuses sont faites pour s’en servir’. Maar hier in deze plenaire vergadering neemt deze Vlaamse meerderheid geen enkele verantwoordelijkheid om na vijf jaar het schoolkamperen op te lossen, en dat is schuldig verzuim. (Applaus bij sp.a)
De heer De Ro heeft het woord.
Aan mijn kant van het bed hing een tijdstabel om het belangenconflict en de afspraken daarover na te gaan. Collega’s, we moeten niet flauw doen: als we dit decreet vorig jaar hadden goedgekeurd, dan was dit belangenconflict evenzeer ingediend.
Na vier uitvoerige vergaderingen met de collega’s van de Commission communautaire française (COCOF) ben ik daar wel van overtuigd. Zij hebben hun principiële standpunt, wij het onze.
Moeten we Brussel loslaten? Neen. Dat gaan we ook niet doen. Dit Vlaams Parlement en deze Vlaamse Gemeenschap – en ik heb dat uitvoerig, ook in de Senaat, tegen de vrienden van de COCOF gezegd – doen tien keer meer voor anderstalige kinderen dan eender welke andere gemeenschap in de Europese Unie (EU). Dat zeg ik met enige fierheid. (Applaus bij Open Vld).
Koppigheid is echter een slechte raadgever en we hebben hier nog een paar weken de tijd. Zonder Brussel los te laten, kunnen we drie dingen doen. We kunnen de dubbele inschrijvingen in Brussel en Vlaanderen decretaal oplossen. We kunnen één tijdslijn voor Brussel en Vlaanderen maken. We kunnen de verplichting opleggen om zich digitaal aan te melden. Daarmee laten we Brussel niet los en helpen we alle scholen van de Vlaamse Gemeenschap.
Onze fractie steekt de hand uit naar iedereen van de meerderheid en de oppositie die daar de volgende twee weken werk van wil maken. Dank u. (Applaus bij Open Vld).
De heer Van Dijck heeft het woord.
Ik vind het verrassend, want er wordt opnieuw naar mij gekeken, maar in het antwoord van mevrouw Meuleman heb ik iets heel interessants gehoord. Zullen we dan jarenlang geen oplossing vinden? Wil dat zeggen dat er na de COCOF nog andere belangrijke conflicten komen, mevrouw Meuleman? Hebt u informatie van uw geloofsgenoten dat ze daar een spelletje BHV (Brussel-Halle-Vilvoorde) van gaan maken? Na de COCOF, de Franse Gemeenschap en het Waalse Gewest kunt u misschien ook nog eens bij de Duitstalige Gemeenschap gaan shoppen.
Ten eerste is het decreet in het Vlaams Parlement gestemd en klaar voor afwerking. Ten tweede kunnen scholen – en ik onderlijn toch ook wat minister Crevits zegt – voor die kampeertoestanden nu al heel wat stappen zetten. Er zijn ook middelen vrijgemaakt om dat digitaal aanmelden mogelijk te maken. Ten derde stel ik toch ook de vraag hoe vaak het nodig was dat bepaalde ouders de voorbije periode zijn gaan kamperen zodat men zijn kind kon inschrijven in de school naar wens? Ik heb het nog al gezegd: het zijn bijna reclametrucs. We gaan kampeerrijen maken om te laten zien hoe populair onze school is. Maar het decreet is hier klaar en wij wachten vol ongeduld om dat te kunnen uitvoeren.
De heer De Meyer heeft het woord.
Enige correctheid in dit dossier lijkt mij toch wel belangrijk. Dat het inschrijvingsdecreet vandaag niet van toepassing is, is niet de verantwoordelijkheid van een van de collega’s, laat staan van een van de hier aanwezige ministers.
Mijn vraag is retorisch, minister. Konden de scholen, waar nu wachtrijen zijn, gebruikmaken van het digitaal inschrijvingssysteem? Hebben ze daarvan gebruikgemaakt en bij wie ligt dan de verantwoordelijkheid dat ze zich hiervoor niet hebben ingeschreven?
Minister Crevits heeft het woord.
Ik zal eerst ingaan op de opmerking van mevrouw Gennez. Ik vond één bepaald iets heel bijzonder, wanneer u zegt dat u als ouder uw kind wilt kunnen inschrijven in de school van uw voorkeur. Uiteraard. Dat wil elke ouder. Maar sommige scholen zijn populairder dan andere, zeker in het secundair onderwijs. Niet iedereen kan zijn kind inschrijven in zijn school van voorkeur. Ook in Gent, Antwerpen en Brussel, waar men zich centraal aanmeldt, krijgt men niet altijd de school van zijn voorkeur. Ik zat vanochtend in de auto met iemand die voor het eerst een kindje in het kleuteronderwijs in Brussel had ingeschreven. Dat kind zit nu in de vijfde school die men als voorkeur had opgegeven. Als u mij nu verwijt dat ik geen oplossing heb gevonden voor het feit dat niet iedereen zijn eerste voorkeursschool zal krijgen, dan is het inderdaad zo dat dit nooit zal kunnen. Sommige scholen blijven ook bewust klein.
Ik wil ten tweede onderstrepen dat we enorm aan de capaciteit werken. Er zijn enorm veel middelen bijgekomen om ervoor te zorgen dat er extra stoeltjes bijkomen.
Ten derde, en daarmee antwoord ik op de vraag van de heer De Meyer, hebben scholen samen met de koepels en het gemeenschapsonderwijs (GO!) de voorbije maanden een ongelooflijk intensief traject gevolgd waarin wij scholen hebben gevraagd of ze gebruik willen maken van het digitaal aanmeldingssysteem en waarbij we ze op de digitale mogelijkheden en programma’s hebben gewezen.
Ik heb nu V-ICT-OR vermeld, omdat dat een programma is dat wordt gebruikt bij individuele scholen die zich willen aanmelden.
Er zijn individuele scholen die aangeven dat men in hun stad niet samen wil aanmelden, maar de school in kwestie wil dat wél, omdat men denkt dat er rijen zullen ontstaan. Wel, we hebben er lang over gediscussieerd, maar we hebben die scholen ook de kans gegeven om digitaal aan te melden. Dat is de reden waarom we in die ondersteuning van 2500 euro hebben voorzien: zo kunnen ze de kosten dekken om toch te kunnen starten.
Collega’s, ik kom terug op het tweede puntje van het aanbod van collega De Ro. U zegt dat we de digitale aanmelding moeten verplichten. Er wordt mij hier vandaag gevraagd waarom het zo erg is dat ouders in de rij moeten staan. Daarop antwoord ik dat wij hun een aanbod doen: alle scholen die dat willen, hebben die kans gekregen – en dat is geen stigmatiserende vinger.
Als er scholen zijn die vinden dat die vergoeding niet voldoende is voor wat ze willen kopen, dan wil ik meteen kijken of we een kostendekkende vergoeding kunnen geven. Want de middelen zijn nog niet op. Dat is net het aanbod dat we hebben gecreëerd, en dat is net de kwestie waaraan ik wil werken. Maar ik stel vast dat een aantal scholen dit niet wenst. Men wacht inderdaad op een verplichting. Maar als we nu snel een verplichting invoeren, dan zal dat voor dit schooljaar nog niet kunnen, dat is evident.
Wat de dubbele inschrijvingen betreft, ben ik zeker bereid om aan elke mogelijke oplossing mee te werken. Maar we hebben natuurlijk een akkoord gesloten dat verder gaat dan die twee zaken – ook op Vlaams niveau. Daar is een evenwicht gevonden in het lager onderwijs en het secundair onderwijs. Ik vind ook dat we het pakket waarrond we een consensus hebben bereikt, zo gaaf mogelijk moeten proberen goed te keuren.
Collega Meuleman vroeg mij om iets te ondernemen, zolang ik hier nog zit. Ik ben niet echt van plan om hier heel snel te vertrekken, maar ik zal mijn best doen om nog te doen wat mogelijk is. Ik wil hier niet zwartepieten, maar we hebben sowieso over een regeling gestemd. We doen ongelooflijke inspanningen om extra capaciteit te creëren, ook in Brussel. Wat mij betreft, is hetgeen we goedgekeurd hebben, een evenwichtig pakket. Ik ben zeker bereid om nog een aantal individuele maatregelen te nemen. Maar weet dat ik het niet goed zou vinden dat het evenwicht in het bereikte akkoord op de helling zou komen te staan. Er is lang genoeg over gediscussieerd, en het zou goed zijn om het akkoord evenwichtig te houden.
Tot slot, collega’s, hangt iedereen boven zijn bed wat hij wil. Maar bij mij zijn het toch eerder rustgevende, ontspannende zaken die boven mijn bed hangen.
Dat is een wel heel onduidelijk antwoord, minister Crevits. (Gelach)
Een foto komt al in de buurt. (Opmerkingen).
Mevrouw Meuleman heeft het woord.
Mij interesseert het minder wat er boven uw bed hangt, minister. Mij interesseert het vooral of er hier in de plenaire vergadering eventueel nog iets kan voorliggen dat kan worden goedgekeurd.
Ik denk niet dat we het evenwicht gigantisch zouden verstoren als we gaan voor één datum voor alle scholen. Zo verdwijnt het verschil tussen scholen, zelfs binnen eenzelfde stad of gemeente. We proberen de dubbele inschrijvingen te vermijden. Wat zou het goed zijn om een oplossing te vinden voor de – vooral sterke – ouders die spelen met inschrijvingen in verschillende scholen. Als men wil weigeren in capaciteitsregio’s, dan moet je verplicht aanmelden. Dat kan ook deel uitmaken van dit akkoord.
Dat zijn drie heel belangrijke stappen vooruit, en daar waren we het al kamerbreed over eens op donderdag 13 oktober 2016. Laten we ook investeren in extra capaciteit, zodat de vrije schoolkeuze gegarandeerd blijft. En dan zijn we er, minister. Het kamperen kan dan stoppen. (Applaus bij Groen).
Mevrouw Gennez heeft het woord.
De bede van collega De Ro is een perfecte samenvatting van het voorstel van decreet dat sp.a heeft ingediend. Het gaat over één digitaal inschrijvingssysteem met één datum in heel Vlaanderen, en dus geen dubbele inschrijvingen. Dat zou een oplossing echt dichterbij brengen. Minister, ouders en kinderen hebben recht op zekerheid. Zeker zijn van een plek op school is ook ontzettend belangrijk in gezinnen. De Vlaamse Regering heeft de voorbije jaren eigenlijk alleen maar meer onzekerheid en meer onduidelijkheid gecreëerd. Het is echt tijd om opnieuw die zekerheid te bieden, via transparante inschrijvingsregels en een online inschrijvingsloket. Enkel dan zal er een einde komen aan het middeleeuwse schoolkamperen in Vlaanderen in 2019.
Ouders en directie hebben geen boodschap aan politiek geredetwist. Het is tijd dat de politiek zich bezighoudt met de mensen en niet omgekeerd. (Applaus bij sp.a)
De actuele vragen zijn afgehandeld.