Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de recente schandalen in de Belgische voetbalwereld
Verslag
De heer Annouri heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, minister, een van de mooiste dingen aan voetbal – en dat weet u, minister – is dat op 90 minuten alles kan gebeuren. Denk aan het mirakel van Vitosha Sofia voor de fans van Antwerp in 1989. Denk aan onze Rode Duivels op het WK, die op 14 seconden tijd de wedstrijd tegen Japan in de plooi hebben gelegd. Dat is iets dat heel veel mensen aantrekt. Een andere mooie zaak aan voetbal is dat honderden, duizenden mensen in Vlaanderen en in België zich elke dag opnieuw engageren als vrijwilliger om jongeren te leren wat het is om sportief te zijn, om je hard in te zetten, om jezelf beter te maken, om te leren omgaan met winnen en verliezen en om respect te hebben voor je tegenstanders.
Laat dat nu net in schril contrast staan met het ongelooflijke schandaal dat de afgelopen weken is losgebarsten bij ons, hier in België. Het gaat over witwassen, het gaat over makelaars die ongelooflijk veel macht hebben en allerlei corrupte zaken uithalen, het gaat over matchfixing en het gaat over diezelfde clubs en supporters die vandaag de dag in de steek worden gelaten omdat er sprake is van corruptie, winstbejag en valsspelers.
Minister, ik weet dat u een groot voetbalhart hebt. Ik weet dat u het met me eens bent dat er vandaag de dag een momentum is om dat op te lossen. Het is immers niet de eerste keer dat er zo’n schandaal losbarst. Dat is al gebeurd in de jaren 80. Iedereen kent de gokchinees Zheyun Ye. Vandaag staan we hier weer. Ik wil echter dat we hier over een paar jaar niet opnieuw staan. Ik wil dat we nu gebruikmaken van het momentum. Daarom kijk ik naar u. Ik weet wat uw bevoegdheden zijn, maar ik weet ook dat u geëngageerd bent, dat u kunt gaan aankloppen bij uw federale collega’s, en ook internationaal. Welke stappen gaat u zetten om ervoor te zorgen dat die corruptie, dat die overdadige macht die makelaars nu hebben, zodat ze die ongelooflijk mooie sport verpesten, wordt afgebouwd, dat de sport opnieuw gezond wordt gemaakt en het voetbal wordt teruggegeven aan de supporters?
De heer Poschet heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, minister, collega Annouri, ik zou hier over een aantal jaren wel nog opnieuw willen staan, maar dan misschien met een positieve vraag.
Sinds een aantal dagen davert de Belgische voetbalwereld op haar grondvesten. We zien dat spelers, makelaars, coaches, bestuurders en zelfs scheidsrechters worden opgepakt voor verhoor voor de zaken die collega Annouri net aangaf: matchfixing, corruptie en het onheus behandelen van spelers via het opstrijken van riante bonussen als makelaar. Dat is bijzonder pijnlijk op het moment dat onze Rode Duivels het Belgische mannenvoetbal op wereldniveau glans geven. Ik wil ook nog even onderstrepen dat het hier tot nu toe, dacht ik, enkel over praktijken in het mannenvoetbal gaat, maar misschien kunnen we daar ook nog eens een boompje over opzetten.
Minister, wat gaat u doen, als minister van Sport – want u hebt ter zake een hefboom, via uw subsidies aan Voetbal Vlaanderen, dat vertegenwoordigers heeft bij de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB) – en als minister van Werk, die verantwoordelijk is voor het statuut van de makelaar, om van deze crisis een opportuniteit te maken om het voetbal te zuiveren? Ik weet dat u zult zeggen dat u voor een reeks zaken niet bevoegd bent, want zoals bij veel zaken zijn er diverse ministers in andere regeringen bevoegd, op het federale niveau, in gewestregeringen, in gemeenschapsregeringen, maar ik zou graag hebben dat u zegt wat u wél zult doen. Ik kijk uit naar uw antwoord.
Minister Muyters heeft het woord.
Voorzitter, ik ben altijd aangenaam verrast als mensen weten wat ik zal antwoorden. Ik was dat niet van plan en ik zal dat niet doen. Ik deel de verontwaardiging. Daar wil ik mee starten. Het onderzoek is nog altijd bezig, maar als wat daar schijnt te gebeuren waar is, iets waar ik van uitga, is dat een slag in het gezicht van de supporters, van de eerlijke spelers en, zoals al gezegd, van de vrijwilligers. Dit is het moment om stappen te zetten naar meer transparantie, naar meer democratie, naar meer interne controle en dus naar een beter bestuur van de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB).
Ik heb de clubs, de federatie en de Jupiler Pro League vanaf de eerste dag opgeroepen om de deuren voor het onderzoek te openen en om mee te werken. Ze moeten dit momentum aangrijpen om een aantal zaken uit te zuiveren. Ik ben blij dat ik van beide vrij snel een reactie heb gekregen. Ze willen en zullen meewerken. Ze zullen nagaan wat er kan gebeuren. Ik denk dat dit een goede zaak is.
Het punt waar ik vanuit de deelstaat iets aan kan doen, betreft het geheel van de makelaars. Er is net gesproken over de subsidies. Die subsidies gaan echter naar Sport Vlaanderen en hebben betrekking op het niet-professioneel voetbal. Er stroomt geen geld door naar de KBVB, tenzij dan voor specifieke diensten. Waar ik wel iets aan kan doen, is aan die makelaars.
We zitten met het nadeel van de Europese regelgeving. Tot 2011 was de erkenning van een makelaar noodzakelijk. In de wetgeving betreffende de private bemiddeling stond zelfs een maximumbedrag, 7 procent van een bruto jaarwedde, als maximaal makelaarsloon vermeld. Ten gevolge van de Europese Dienstenrichtlijn heb ik die maatregel moeten schrappen. Sinds januari 2011 is de erkenningsaanvraag voor spelersmakelaars opgeheven. Ik heb ook dat maximumbedrag moeten opheffen. Dit betekent dat een makelaar tegenwoordig enkel aan een aantal algemene voorwaarden moet voldoen. Voor zover ik weet, zijn er geen overtredingen begaan met betrekking tot die algemene voorwaarden waaraan de makelaars moeten voldoen.
Daarnaast moeten ze natuurlijk voldoen aan de wetten die in een land gelden, waaronder de fiscale wetten. Dat is een voorwaarde en we moeten hierover duidelijk zijn. Het gaat niet enkel om corruptie, maar er wordt ook gesproken over witwassen en over het niet-betalen of ontwijken van belastingen. De federale controles kunnen en moeten dergelijke zaken effectief aan het licht brengen.
Zoals ik al heb vermeld, heb ik telefonisch contact gehad met de Jupiler Pro League en met de KBVB. We hebben afgesproken elkaar komende vrijdag te zien. Ik verwacht van hen dat ze zelf met een aantal voorstellen komen. Ik hoop dat ze vanuit hun normen en waarden tot een aantal wijzigingen kunnen komen. Die wijzigingen moeten niet wetgevend zijn. Er bestaat een licentie voor spelersmakelaars. Op wetgevend vlak kan dat niet, maar zij kunnen dat wel doen. Ze zouden hierin een aantal zaken kunnen regelen. Ik heb hen gevraagd een aantal voorstellen te doen in verband met wat zij nu willen doen.
We onderzoeken nog wat ik op decreetgevend vlak eventueel kan doen om dit verder te ondersteunen. Op die manier kunnen we er echt toe komen dat nu de stap naar corporate governance wordt gezet. Iedereen weet dat ik van goed bestuur mijn dada maak. Het is echter hoognodig dat dit nu in de voetbalwereld gebeurt en dat er stappen vooruit worden gezet. Als ik op decreetgevend vlak iets kan doen, zal ik dat doen. Ik wil me echter niet achter de wet verschuilen. Ik wil samen met hen tot een wijziging komen, zodat het voetbal opnieuw wordt wat het moet zijn, namelijk een sport waar we met plezier naar kijken of aan meedoen.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Wie tegenwoordig met de gemiddelde voetbalsupporter praat, hoort dat hij ongelooflijk teleurgesteld is door wat er gebeurd is, maar dat hij zich al weken, maanden en jaren afvraagt waar het naartoe gaat met transferbedragen, budgetten en ethiek. Woorden als mensenhandel worden vaak in de mond genomen en volgens mij is dat in sommige gevallen terecht.
Ik heb vandaag gelezen dat de KBVB een voorstel in verband met de makelaars heeft gedaan. De KBVB wil meer transparantie en dat is mooi. Het is een stap vooruit. Ik kijk uit naar wat ze u komende vrijdag zullen vertellen.
Ik heb ook gelezen dat het volgens de sporteconoom professor Dejonghe niet voldoende zal zijn. Het financieel zwaartepunt ligt immers niet bij de clubs of bij de KBVB, maar bij de internationale makelaars die veel te veel macht hebben. Daarvoor kijk ik naar u.
En ik ga u weer een compliment geven, ik vind uw trackrecord op het vlak van doping en de aanpak van de dopingproblemen internationaal goed. Ik wil dat hetzelfde gebeurt op het vlak van transfers en makelaars. Welke stappen kunt en zult u internationaal en dus niet enkel met uw federale collega’s zetten om dit aan te kaarten en te veranderen? Want wat ik zonet heb gezegd, mijnheer Poschet, is dat ik hier over enkele jaren niet opnieuw wil staan om dezelfde vraag te stellen na het zoveelste schandaal dat de sport kapotmaakt.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik zou u eigenlijk verschillende dingen willen vragen, maar ik mag u maar één vraag stellen. Ik zou u kunnen vragen of u op Europees niveau een initiatief zult nemen om die Europese richtlijn opnieuw aan te scherpen, om de voorwaarden voor makelaars opnieuw aan te scherpen maar ik zal u dat niet vragen. Ik zou u ook kunnen zeggen dat ik niet heb gezegd dat u subsidies geeft aan de KBVB. Ik heb gezegd dat u een hefboom hebt via uw subsidies aan Voetbal Vlaanderen, dat wel leden heeft in de raad van bestuur van de KBVB. Ik zou u ook kunnen vragen of het u een goed idee lijkt wat de vakbond Sporta voorstelt, namelijk om makelaars te betalen van het bedrag dat de speler zelf krijgt van de club en of dat mag of niet, maar dat zal ik u ook niet vragen. Ik wil u wel vragen welke stappen u zult zetten ten aanzien van uw collega’s in de deelstaatregeringen om een gezamenlijk initiatief te nemen. Sluiten die al dan niet aan bij wat u nu hebt gedaan?
De heer Wouters heeft het woord.
Vorige woensdag zijn we inderdaad allemaal erg geschrokken en is duidelijk geworden hoe ziek ons voetbal is. Ik denk in de eerste plaats aan alle mensen die bezig zijn met jeugdopleiding in het voetbal en andere sporten en die hun boodschap verloren zien gaan. Ik ben zeer verheugd dat het gerecht hier nu werk van maakt en tot op het bot aan het uitzoeken is hoe dit allemaal in elkaar zit, zowel bij matchfixing als bij de fraude die wordt gepleegd. Wanneer dit echt een uitgezuiverde wonde is, is het onze taak om na te gaan hoe diep dit nu eigenlijk zat en om dan aan maatregelen te werken. We moeten nu niet overhaast te werk gaan en denken dat we de zaken snel kunnen oplossen. Volgens mij zit het daarvoor veel te diep.
De heer Moyaers heeft het woord.
Geldzoekers, familieleden van voetballers, ex-profvoetballers, in België kan vandaag iedereen makelaar worden wanneer die zich laat registreren bij de Voetbalbond voor slecht 500 euro. In België lopen er vandaag meer makelaars rond dan er spelers eerste klasse in de Jupiler Pro League zitten. Het lijkt alsof dit vandaag de Far West aan het worden is. Minister, ik ben blij te horen dat u vrijdag zult gaan samen zitten met de Voetbalbond met het oog op meer ethiek in die Pro League, want voetbal moet toch nog altijd een feest blijven.
Collega’s, ik denk dat iedereen dezelfde verontwaardiging voelt na wat er is gebeurd. De grote vraag is nu wat we kunnen doen. Mijnheer Moyaers, ik ben het met u eens dat vandaag ongeveer iedereen makelaar kan zijn of worden. Men moet zich inschrijven bij de Voetbalbond, 500 euro betalen en twintig vragen beantwoorden en het is in orde. De wetgeving die er was en die wat verder ging, is door Europa vernietigd en wij hebben onze wetgeving moeten aanpassen.
Op basis van het gesprek dat ik vrijdag zal voeren, zal ik nagaan welke zaken alleen in Vlaanderen of in België kunnen of moeten gebeuren. Het hangt ervan af waar er wetgevend moet worden opgetreden of waar zij zelf optreden, want laat ons duidelijk zijn: de clubs, de Voetbalbond en de Pro League kunnen zelf al heel veel doen. Zij beslissen nog altijd zelf met wie ze wel of niet werken, en met welke normen en waarden zij werken. De wetgever kan een kader creëren maar de waarden en normen moeten zij zelf vastleggen.
Ik moet heel eerlijk zeggen dat ik in de telefoongesprekken die ik daarover met beide organisaties heb gehad, echt wel de wil ervaren heb dat zij die stappen willen zetten. Ik ga dus bekijken wat er moet veranderen aan onze wetgeving in de gewesten, aan de wetgeving op Belgisch vlak en aan de wetgeving op Europees vlak. Ik zal mij engageren om daar waar het moet, op de deur te kloppen en te vragen om de wijzigingen uit te voeren. Ik denk dat dat een antwoord is, collega Annouri, op uw vraag wat ik op internationaal vlak zal doen in functie van het gesprek van vrijdag.
Mag de speler de makelaar zelf betalen? Volgens mij is dat net een van de elementen in de wetgeving, dat dat niet mag. Het is dus de club of de organisatie die moet betalen, en niet de speler zelf. In afwachting van het gesprek van vrijdag zal ik de initiatieven nemen die nodig zijn om dan de stappen te zetten naar een zuiverdere en een eerlijkere sport. Net zoals we dat bij de doping hebben gedaan, wil ik dat ook hier realiseren.
De heer Annouri heeft het woord.
Dank u wel, voorzitter. Ik denk dat het schandaal van de afgelopen weken ondertussen iedereen wakker heeft geschud. U vraagt zich af wat we kunnen doen. Ik denk dat er drie dingen moeten gebeuren, wat mij betreft, als voetballiefhebber. Ten eerste moet op internationaal vlak het systeem van zotte, onethische transferbedragen en onethische rollen van makelaars aan banden gelegd worden. Er zijn voorbeelden van andere sportcompetities, collega’s, zoals de Amerikaanse basketbalcompetitie, die op een veel ethischere, veel transparantere en veel financieel gezondere manier werken. We moeten een omslag maken. Ten tweede werd de link tussen matchfixing en gokken in het verleden al aangetoond en vormt die vandaag volgens mij nog altijd een probleem. We moeten vandaag het moment aangrijpen om tot op het bot te gaan en dat uit te roeien zodat dat niet meer het spel blijft bederven en financieel corrupte mensen naar voren brengt. Ten laatste, minister: geef de clubs terug aan de supporters. Je moet maar die fan zijn van KV Mechelen die in 2002-2003 de club heeft gered, om vandaag te zien dat je eigen club genoemd wordt in een van de grote nieuwe schandalen. Dat kan niet meer. Er zijn genoeg internationale voorbeelden die dit aantonen: geef de clubs terug aan de supporters, ga er verantwoordelijk mee om, zorg ervoor dat de sport opnieuw eerlijk wordt voor iedereen. Dank u wel.
De heer Poschet heeft het woord.
Minister, dank u voor het antwoord op mijn niet-gestelde vragen. De Vlaamse Gemeenschap geeft elk jaar meer dan 3 miljoen euro aan Voetbal Vlaanderen. Dat is geld dat goed besteed is, denk ik, omdat honderdduizenden Vlamingen en Brusselaars zelf van voetbal genieten, actief of passief, als coach en hoofdstrateeg vanuit hun zetel. Voetbal is iets dat mensen samenbrengt, iets dat mensen emancipeert en dat tot meer inclusie leidt. Ik heb deze middag nog voor de Beurs hier in Brussel de Belgian Homeless Cup gezien. Zelfs op dat niveau kan het mensen betrekken bij de samenleving. Het is dus absoluut waardevol. Waar we voor moeten zorgen, is dat die rotte appels eruit gaan.
Het gaat over daklozen, voorzitter, die Homeless Cup.
Ik had het niet goed begrepen.
Ik hoop echt dat u op die deuren gaat kloppen, zowel bij uw collega’s op gewestelijk niveau, op gemeenschapsniveau, als op federaal niveau, maar zeker ook op Europees niveau, want ik kan niet geloven dat dit enkel een probleem is in ons land. Dank u.
De actuele vragen zijn afgehandeld.