Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Meremans heeft het woord.
Minister, ik ben blij dat ik u als leerkracht eens een vraag mag stellen en dan nog over erfgoed. Iedereen is het erover eens dat ons Vlaams erfgoed een schatkamer is. Te vaak blijft het nog onaangeroerd. De poort tot die schatkamer wordt op drie manieren opengesteld. Ouders nemen hun kinderen mee naar een bepaalde site. Steden en gemeenten organiseren erfgoeddagen en stellen sites open of maken educatieve pakketten. En dan is er natuurlijk ook het onderwijs.
U bent het daarmee eens, want via het actieplan hebt u samen met minister Gatz begin 2016 gepleit voor meer toenadering tussen cultuur en onderwijs: “Met het oog op kwaliteitsvolle cultuureducatie is het belangrijk de professionele actoren uit de cultuursector hierbij te betrekken en een sterke rol te geven. De professionele cultuursector is de leeromgeving bij uitstek om culturele competenties te ontwikkelen. Dat gaat over cultuur in het algemeen, kunsten, theater, maar ook over cultureel erfgoed. Dat cultureel erfgoed heeft daarin een belangrijke rol te spelen. Niettemin merken we dat er tot op heden zelden echt specifieke aandacht is geweest voor het belang van erfgoed.
Minister, welke inspanningen zult u leveren om het cultureel erfgoed een belangrijke rol te laten spelen in het Vlaams onderwijs?
Minister Crevits heeft het woord.
Mijnheer Meremans, ik ben vereerd met uw vraag. Laat mij dan misschien ook een vraag tot u richten: weet u waarom de gemeente Riemst zo belangrijk is voor ons cultureel erfgoed?
Dat heeft onder meer te maken met de grotten, die ik trouwens al bezocht heb. Ik heb ook horen zeggen dat Riemst een heel goede fanfare heeft,…
…en een goede parlementsvoorzitter. Uw antwoord is helemaal juist. U hebt tien op tien, de ‘zesjescultuur’ is duidelijk niet aan u besteed.
Het antwoord op mijn vraag vindt u terug op een schitterend Vlaams platform, het Archief voor Onderwijs, dat al het materiaal dat betrekking heeft op ons cultureel erfgoed verzamelt en bundelt. Elke Vlaamse leerkracht die dat wenst, kan daar gebruik van maken. Het is onlangs nog enorm uitgebreid doordat de VRT het gehele digitale archief ter beschikking gesteld heeft van ons eigen Vlaams archief.
Het gebruik van dat archief zit ook goed: meer dan 50.000 leraren hebben zich als gebruiker laten registreren. Ze kunnen daar heel snel materiaal vinden om te gebruiken in de lessen. Wat dat betreft zit de aandacht hiervoor binnen onderwijs wel goed. Er worden ook heel vaak uitstappen gedaan naar ons Vlaams cultureel erfgoed.
Wat ook een fantastische vernieuwing is die deze regering teweeg heeft gebracht, is de hervorming van ons deeltijds kunstonderwijs. U weet dat het vroeger heel moeilijk was. Als je bijvoorbeeld in Mechelen een beiaardschool hebt, en je zou graag hebben dat je die oude manieren kunt aanleren aan de jongeren, dan was dat een hele procedure die men moest doorlopen. Nu kun je, als je in je gemeente bijvoorbeeld een stuk folklore hebt, dat zelf programmeren, zonder dat je nog grote toelatingen moet vragen. Al die oude instrumenten zijn ook echt wel weer in trek. We hebben daar dus een aantal grendels weggenomen. Dat zou ervoor moeten kunnen zorgen dat je veel gemakkelijker ons sociaal en ons cultureel erfgoed levend en levendig kunt houden.
Hetzelfde geldt voor het volwassenenonderwijs. We hebben een aantal opleidingen, onder andere erfgoedverzorger, die daar heel specifiek op inspelen. Ook in de eindtermen wordt daar specifieke aandacht aan besteed.
Onderwijs kan, zoals u zelf hebt gezegd, niet alles in zich opnemen, maar een beschaving die zichzelf respecteert, moet natuurlijk ook voldoende aandacht hebben voor datgene wat ons lief is en wat ons eigen is.
Dank u wel, minister, voor uw antwoord. Ik ben het met u eens dat er stappen zijn gezet, maar de inspanning moet doorgetrokken worden, want ik vind erfgoed enorm belangrijk. Als leerkracht Frans vind ik het natuurlijk belangrijk dat de leerlingen goed Frans kennen en dat men het Frans blijft onderwijzen. Wiskunde is voor mij meer een mysterie, maar ik heb ook bewondering voor de mensen die dat heel goed kennen. Wetenschap is belangrijk. We hebben daar ook zwaar op ingezet. Ik vind dat allemaal belangrijk, maar wat ook belangrijk is in het onderwijs, is weten waar we vandaan komen, wat onze voorouders hebben gedaan en dergelijke.
Dat heeft ook te maken met de vorming van identiteit. Voor ons is dat ook belangrijk, als we gaan naar die natievorming, dat we leerlingen ook meegeven wat hun identiteit is, vanwaar ze komen. Dan gaan ze betere burgers zijn en betere burgers worden en zich verbonden voelen met de gemeenschap waarin ze zich bevinden. Ik ga een concreet voorbeeld geven. In mijn geschiedenislessen was er wel aandacht voor de Eerste Wereldoorlog, maar ik heb pas de verschrikkelijkheid en de invloed van die Eerste Wereldoorlog op Vlaanderen geleerd door de herdenking, het erfgoedmoment. We hebben dat kunnen zien in West-Vlaanderen, maar ook daarbuiten, trouwens ook in mijn eigen stad. En dan zie je dat wat sluimerend bleef in de identiteit van de Vlamingen, naar boven is gekomen. Dat was zeer erkentelijk.
De heer De Meyer heeft het woord.
Ter aanvulling, collega Meremans: ik veronderstel dat uw goede collega’s van uw fractie in de commissie Onderwijs u zeker geïnformeerd hebben, maar mocht dat onvoldoende zijn, wil ik toch nog een paar elementen aanhalen waar de onderwijssector bijzondere aandacht voor heeft.
Ik wijs op een aantal projecten. Ik denk bijvoorbeeld aan Klasse, dat bijzonder veel aandacht heeft voor alles wat te maken heeft met cultuur en onroerend erfgoed. Ik denk ook aan de lerarenkaart, die er mee voor zorgt dat leraren gemakkelijker uitgenodigd worden om aan een lagere prijs musea en andere zaken te bezoeken. De minister verwees al naar de vele interessante studie-uitstappen naar musea, kunststeden en dergelijke meer.
Dan is er nog een heel specifiek element. We hebben ook een aantal zevende jaren restauratie, onder andere in de richting bouw en de richting schilderwerken, waar ook bijzonder veel aandacht is voor het verleden, voor erfgoed en dergelijke meer. Ik heb maar een minuut, ik zou het lijstje nog veel langer kunnen maken.
Dank u wel voor deze relevante aanvullingen, collega’s. Ik ben het eens met alles wat hier gezegd is. Het allerbelangrijkste is, collega Meremans, zoals u zelf gezegd hebt, dat er van die zaken zijn die je nooit mag vergeten en die je niet kunt vergeten, en waarvan je de verdomde plicht hebt om ze deel te laten zijn van ons collectieve bewustzijn. Het voorbeeld dat u gaf, is er daar één van. Ik ken er nog zo een aantal. In die zin is het voor mij ook een eer om vandaag op een vraag te mogen antwoorden die tot doel heeft om ons zo gekoesterde culturele erfgoed nog wat meer te koesteren in de toekomst.
“Om iets te zijn, moet je eerst Vlaming zijn.” Dat zijn niet mijn woorden, maar dat heeft de heer Vermeylen, een belangrijke persoon in onze geschiedenis, ooit gezegd.
Het is natuurlijk zo dat dat Vlaming zijn ook te maken heeft met wat je meedraagt uit je verleden. Het is belangrijk dat we dat meegeven aan de huidige generatie Vlamingen, maar ook aan de nieuwe Vlamingen, die zich bij ons zullen voegen. Ook zij maken deel uit van de gemeenschap en we nemen hen ook mee in die erfgoedbeleving. (Applaus bij de N-VA)
De actuele vraag is afgehandeld.