Verslag plenaire vergadering
Verslag
Algemene bespreking
Dames en heren, aan de orde is het ontwerp van decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 12 februari 2018 tussen de Federale Staat, het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest betreffende de verdeling van de Belgische klimaat- en energiedoelstellingen voor de periode 2013-2020.
De algemene bespreking is geopend.
De heer Vandaele heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, Europa legde België een aantal lasten en lusten op, zoals we dat dan noemen, in het kader van het klimaatbeleid. De lasten zijn concreet het realiseren van een bepaald aandeel hernieuwbare energie, de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen en de bijdrage aan de internationale klimaatfinanciering. Wat de lusten betreft, dat is misschien maar één lust: het aandeel uit de opbrengst van de emissierechten.
Het Belgische aandeel moest worden verdeeld onder de gewesten en de Federale Staat. We weten dat dat een oefening is die behoorlijk lang heeft geduurd, zo’n zes jaar, dat dat heel wat voeten in de aarde heeft gehad, met onderweg toch wat discussies, wat foute inschattingen en berekeningen, en wat bijsturingen, maar uiteindelijk toch met een resultaat, waarbij ook de N-VA op Vlaams en federaal niveau mee aan de kar heeft getrokken en waar we volop achter kunnen staan.
Voorzitter, wij menen dat dit resultaat ambitieus blijft voor Vlaanderen. Dat betekent dus niet dat wij hier geen grote inspanning moeten leveren. Dat blijft een ambitieuze doelstelling voor Vlaanderen, maar wij kunnen ons daar zeker in vinden, en wij denken dat er hier sprake is van een billijke verdeling, met misschien als leuke kers op de taart het fameuze voorkooprecht mét korting voor Vlaanderen op het overschot aan groene energie dat Wallonië zal produceren.
De heer Tobback heeft het woord.
Wij van sp.a hebben ons in de commissie onthouden over dit ontwerp van decreet, maar niet omdat we een probleem hebben met een samenwerkingsakkoord. We zijn blij dat het er inderdaad uiteindelijk toch is gekomen, na heel veel geploeter, en gezwoeg en gewring, en vertraging, waarover we trouwens meermaals hebben gediscussieerd in het parlement. We vinden dit echter belangrijk als signaal dat de manier waarop het is gebeurd, eigenlijk totaal niet voor herhaling vatbaar is. Het heeft inderdaad bijna zes jaar geduurd om een akkoord te krijgen over de verdeling van een last die eigenlijk nog maar het begin is, waarvan we nu al weten dat het maar een eerst aanzet is tot de klimaatinspanningen, de reductiedoelstellingen qua uitstoot die België, en dus ook Vlaanderen, zal moeten realiseren in de komende decennia. Dan is het wel duidelijk dat dit niet voor herhaling vatbaar is op deze manier.
Alleen het nodige voluntarisme en de ambitie om de voordelen van uitstootreducties en investeringen in nieuwe technologie te zien, maken het mogelijk om ook de volgende uitdagingen aan te pakken. Het systeem waarbij we onder elkaar onderhandelen over wie het minst mag of moet doen, is eigenlijk een bijzonder kortzichtige en weinig toekomstgerichte manier van werken.
Ik roep dus ook hier alle partijen – en aangezien de heer Vandaele vindt dat zijn partij zwaar gewogen heeft, om te beginnen en in ieder geval ook zijn partij – op om het in het vervolg op een andere manier aan te pakken. En dan willen we daar met sp.a zeer graag een partner voor zijn. Maar de huidige manier, zoals het nu tot stand is gekomen, is eerder tragisch dan positief te noemen. Het enige goede nieuws is dat het er is. Sp.a onthoudt zich dus bij deze stemming.
De heer Sintobin heeft het woord.
Ik wil een stemverklaring doen. We zullen ons onthouden op dit ontwerp van decreet.
Ten eerste, omdat wij, zoals u weet, altijd kritisch omgaan met de klimaatdoelstellingen die worden opgelegd vanuit Europa.
Ten tweede, wegens de manier waarop dit ontwerp van decreet tot stand is gekomen. De collega's hebben er al naar verwezen. Zes jaar lang is er gediscussieerd over een samenwerkingsovereenkomst voor een periode die bijna afgelopen is. Want, collega's, u gaat er misschien aan voorbij, maar het betreft de periode 2013-2020, terwijl ieders focus natuurlijk moet liggen op de toekomst. Daarover moeten we eigenlijk het debat voeren .
Ten derde, we hebben het altijd moeilijk gehad met het solidariteitsmechanisme dat bestaat met betrekking tot de internationale klimaatfinanciering.
Tot slot, voorzitter, ook het systeem van het kopen van overschot van een ander gewest of zelfs over de landsgrenzen heen, vinden we een heel eigenaardig systeem. In feite is dat schone lucht kopen bij iemand anders. Dat vinden wij een heel eigenaardige manier om tot je doelstellingen te komen.
Voorzitter, daarom zullen we ons straks bij de stemming onthouden.
De heer Rzoska heeft het woord.
Voorzitter, collega's, ook de Groenfractie zal zich onthouden.
Ik heb heel veel argumenten horen terugkomen bij collega Tobback. Het is zeer vreemd dat je er zo lang over doet om een samenwerkingsakkoord te maken. Collega Sintobin heeft er al op gewezen: dit samenwerkingsakkoord slaat op de periode 2013-2020. We zijn al ver opgeschoten in 2018.
We vinden het ook een zeer vreemde manier van werken: naar het parlement komen met een ambitieus klimaatbeleid dat eigenlijk de grenzen van Vlaanderen overstijgt en op het niveau van de nv België zou moeten kunnen worden afgesproken. Wat ons betreft is dat geen toonbeeld van een modern toekomstgericht klimaatbeleid.
Wij hopen alvast dat we dit kunnen vermijden. Want er komt nog een nieuw plan, waarbij de toekomstige inspanningen zullen moeten worden opgeleverd en waarin toekomstige afspraken worden gemaakt. Ik hoop niet dat we opnieuw zo lang zullen moeten wachten om die verdeling te zien. Ook om die reden zal de Groenfractie zich op dit punt onthouden.
De heer Schiltz heeft het woord.
Collega's, we kunnen hier allemaal een beetje schamper over doen. Natuurlijk is het zo dat de huidige uitstootperiode of emissieperiode grotendeels verstreken is. En ja, ook mijn fractie heeft destijds geprobeerd om het debat vlot te trekken.
Als u het ontwerp van decreet gelezen hebt, zult u zien dat een goed stuk ervan een bevestiging of een afrekening is op basis van een politiek akkoord dat al in 2015 was gevonden. Ook de emissiedoelstellingen die erin staan, zijn een interne verdeling. Maar zowel Vlaanderen, Wallonië, Brussel als de Federale Regering wisten natuurlijk wel al in welke richting het schip moest varen, collega’s. De doelstelling komt niet de lucht vallen. Het scheelt hier en daar een paar procenten, om de drive nog forser te stellen.
Wat belangrijker is – en dat is ook destijds aangehaald – is dat er bij dit ontwerp van decreet en bij dit samenwerkingsakkoord wel verdeelsleutels gevonden zijn, zodat toekomstige onderhandelingen tussen de gewesten en de federale entiteit minder stroef zullen moeten verlopen. Dat hadden we in het verleden niet. Nu hebben we een verdeelsleutel die ons kan richten.
En bijkomend, collega's, weet u ook allemaal dat er ondertussen een interparlementair klimaatoverleg is, waarbij we ook vanuit de verschillende regio's proberen te coördineren wat het toekomstig klimaatbeleid voor Vlaanderen, België, Wallonië en Brussel zal moeten zijn.
Dus neen, ik ben helemaal niet pessimistisch gestemd. Ik omarm dit ontwerp van decreet, minister. Ik ben er zeker van dat, nu we dit op zak hebben, het toekomstige klimaatbeleid in Vlaanderen en in België uiteraard nog ambitieuzer en nog productiever zal kunnen zijn.
Minister Schauvliege heeft het woord.
Collega's, we hebben ten aanzien van de Europese Unie nu eenmaal een doelstelling, die is geformuleerd op het niveau van de lidstaten. Het is logisch, wanneer je intern bevoegdheden hebt die verdeeld zijn, dat je afspraken maakt tussen de verschillende gewesten en de federale overheid over wie welke inspanningen zal doen, maar ook over wie welke lusten daaruit zal halen. Het gaat ook over het verdelen van de opbrengsten van de veiling van emissierechten.
Het klopt dat dit akkoord gaat over de periode tot 2020. Ik herhaal wat ik al een aantal keer heb gezegd: dit betekent niet dat we nu pas kunnen starten met het beleid dat we moeten voeren om de uitstoot van broeikasgassen 15,7 procent lager te halen. Dat is iets waar we al volop mee bezig zijn en waarmee we in de klimaatplannen die we hebben, maar ook in de klimaattoppen, al volop rekening hebben gehouden.
Het goede nieuws is dat er ook 326 miljoen euro ter beschikking is, die we uiteraard gebruiken voor interne maatregelen, maar ook voor de internationale klimaatfinanciering, en dus ook om landen te ondersteunen die het minder goed hebben in hun strijd tegen de opwarming van de aarde.
Collega's, het is een zeer goede zaak dat dit kan worden gehanteerd voor toekomstige onderhandelingen. We mogen vandaag dus blij zijn dat dit hier op de agenda staat. Het is een gemiste kans voor wie dit niet mee goedkeurt, om te tonen dat we er volop voor gaan om onze klimaatambitie waar te maken.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De algemene bespreking is gesloten.
Artikelsgewijze bespreking
Dames en heren, aan de orde is de artikelsgewijze bespreking van het ontwerp van decreet. (Zie Parl.St. Vl.Parl. 2017-18, nr. 1558/1)
– De artikelen 1 en 2 worden zonder opmerkingen aangenomen.
De artikelsgewijze bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het ontwerp van decreet houden.