Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer De Clercq heeft het woord.
Verkeersveiligheid is een maatschappelijk relevante aangelegenheid. Ze staat, terecht, politiek hoog op de agenda, over de partijgrenzen heen. De minister gaat er ook ten volle voor. Dat weten we, dat staat buiten kijf. Als we spreken over verkeersveiligheid, dan is een cruciale schakel de rijopleiding. Uit hoorzittingen in het federale parlement blijkt toch wel dat er in de opleiding weinig tot geen aandacht is voor EHBO-vaardigheden, voor wat te doen bij een ongeval, of soms vooral voor wat niet te doen. Vandaag lezen we in de krant dat het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest in een EHBO-cursus zal voorzien over EHBO-vaardigheden en over wat te doen of niet te doen bij een ongeval, vooraleer kandidaat-bestuurders hun praktisch rijexamen mogen afleggen. Minister, uw woordvoerder liet in de pers optekenen dat u niet zozeer te vinden bent voor het opleggen van een dergelijke aangelegenheid, maar wel om dat mee op te nemen in het terugkommoment, dat een nieuw gegeven is binnen de rijopleiding. Ik wil er nog aan toevoegen dat, ook naar aanleiding van de hoorzittingen in het federaal parlement, de federale minister van Justitie, minister Geens, opriep om naar een verankering te gaan van die vaardigheden in de opleiding.
Minister, hoe gaat u dit in het kader van het terugkommoment versterken? Voor mij is niet zozeer het middel relevant, maar wel het doel dat we samen moeten delen om daar extra aandacht voor te hebben.
Minister Weyts heeft het woord.
We hebben inderdaad een grondige hervorming doorgevoerd van het hele traject naar het halen van het rijbewijs enerzijds en het rijexamen, zowel theoretisch als praktisch, anderzijds. Daarnaast hebben we de rijopleiding verlengd van drie maanden naar negen maanden. We hebben ook een vormingsmoment voor begeleiders ingevoerd, en het sluitstuk van de hele hervorming is het terugkommoment.
Daarvoor voorzien we in vier uur en het bestaat uit twee luiken. Enerzijds is er een luik op een gesloten terrein waarbij bijvoorbeeld een noodstop wordt aangeleerd. We trachten aan beginnende chauffeurs vooral diets te maken dat ze in sommige noodsituaties helemaal niet zulke goede chauffeurs zijn als ze wel van zichzelf denken. Een tweede luik is een groepsaanpak waarbij wordt gefocust op verkeersveilig gedrag, op verkeersveiligheidscultuur, bijvoorbeeld hoe moet men zich gedragen of hoe moet men omgaan met een BOB die al zijn derde pint bestelt.
Een element daarvan is ook het bijbrengen van de basisstelregels inzake hoe men moet handelen in geval van nood, in geval van een ongeval. Ik heb vandaag ook gelezen dat men in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest verder gaat en men gaat voor een verplichte EHBO-cursus. We hebben dat debat intern ook gevoerd. Ik heb dat geagendeerd in het Vlaams Huis voor Verkeersveiligheid. Ik heb advies gevraagd aan Vias en aan een professor EHBO Huisartskunde. Het oordeel was eigenlijk unaniem, namelijk doe het niet om verschillende redenen. De hoofdreden is dat we geen vals gevoel van kennis en kunde mogen meegeven. De basisopleiding EHBO is een cursus van twaalf uur. Dat kan vanzelfsprekend niet in het terugkommoment van vier uur worden samengebald. Er moet worden bijgebracht hoe er gehandeld moet worden in noodsituaties, wat men wel en wat men niet moet doen.
Wat moet ik doen? Dat is heel eenvoudig. Breng uzelf in veiligheid. Breng desgevallend de gewonden in veiligheid. Zorg voor een verkeersveilige situatie. Zoek hulp. Wat moet ik niet doen? Raak de gewonde bijvoorbeeld niet aan. De helm afnemen van iemand met een motorfiets, doe je vooral niet.
Daarom hebben we geoordeeld om geen EHBO-cursus te integreren in de rijopleiding of in het terugkommoment. We beperken ons tot de basisstelregels, namelijk hoe men moet optreden in noodsituaties.
Het is belangrijk dat we het erover eens zijn dat er meer aandacht aan moet worden besteed. Het middel of de verplichting, daar gaat het mij niet om. Het gaat mij erom dat we nu vaststellen dat er te weinig kennis en wetenschap over is. Dat is een goede stap vooruit.
Alleen, minister, is het terugkommoment in Vlaanderen bestemd voor nieuwe of toekomstige bestuurders. Het gros van de chauffeurs rijdt al lang met de wagen. Het is belangrijk om ook die groep meer te sensibiliseren. Hoe zult u die concreet benaderen om daar ook verhoogde aandacht voor te hebben? Dit is inderdaad belangrijk. Als iemand van zijn motor valt met een helm op, dan is het niet de bedoeling om die af te nemen, want dat is niet goed voor de nek. Het gaat er vaak om wat je niet moet doen. Ook hartmassage kan helpen. Hoe verwittig ik correct de hulpdiensten? Dat zijn belangrijke aangelegenheden. Wat zult u doen om bestaande chauffeurs sterker te sensibiliseren?
De heer Ceyssens heeft het woord.
Minister, eerst en vooral mijn appreciatie dat de rijvaardigheden mee worden genomen in het terugkommoment. We hebben daar meerdere malen voor gepleit.
Ik heb er uiteraard alle begrip voor dat een EHBO-cursus niet kan in dit terugkommoment. We zijn er wel allemaal samen van overtuigd dat veiligheid en extra veiligheid belangrijk zijn en levens kunnen redden. Als elke minuut telt en als een slachtoffer dient gereanimeerd te worden, dan kan kennis van het kunnen reanimeren een wereld van verschil maken. Het kan het verschil maken tussen leven en dood.
Iemand leren reanimeren, is een zeer korte opleiding. Ik wil u toch nog eens vragen om daarover na te denken. Misschien is het tijdsbestek van het terugkommoment te kort, maar hoe meer chauffeurs op de weg kunnen reanimeren, hoe groter de kans dat op sommige cruciale momenten het verschil wordt gemaakt tussen leven of dood.
De heer Parys heeft het woord.
Ik ben blij dat de collega’s ook aangeven dat een terugkommoment niet echt het geschikte moment is om dit te integreren. In een tijdspanne van vier uur kun je moeilijk een cursus van drie uur EHBO integreren. Het is professor Devroey die ook zegt dat dit een mogelijk pervers effect kan hebben. Het is mogelijk dat de kandidaten de nadien aangebrachte stof verkeerdelijk in de praktijk omzetten, wat tot schadelijke effecten kan leiden. Dat mogen we inderdaad niet doen.
EHBO is natuurlijk kennis die levens kan redden. In de eindtermen van het onderwijs ervoor zorgen dat EHBO daar op een of andere manier in geïntegreerd wordt, is de oplossing om ervoor te zorgen dat iedereen die een rijbewijs haalt of geen rijbewijs haalt, in Vlaanderen op langere termijn kan helpen wanneer er werkelijk een ongeval gebeurt. Dat is de weg die we moeten bewandelen in plaats van EHBO te integreren in een terugkommoment.
Als je het mij vraagt, is die EHBO-cursus ‘une fausse bonne idée'. Het lijkt een goed idee te zijn, maar bij nader inzien en wanneer je er experten over raadpleegt, is het verdict unaniem dat men dit beter niet kan doen. Men creëert er een vals gevoel van kennis en kunde mee, met alle mogelijke gevolgen van dien.
Wat doen we om ervoor te zorgen dat de huidige chauffeurs meer geschoold geraken, ook op dat vlak? Enerzijds zorgen we ervoor dat het terugkommoment ook kan worden opengesteld voor huidige chauffeurs. We starten natuurlijk met de doelgroep waarvoor het allemaal bedoeld is, zijnde de beginnende chauffeurs, maar later kan dit verder worden opengesteld. Daarnaast zijn we een digitaal platform aan het oprichten in samenwerking met de Vlaamse Stichting Verkeerskunde, met vooral de bedoeling om ons te richten tot een brede groep van zowel jonge chauffeurs als oudere ervaren chauffeurs. Men kan zich dan bijspijkeren op het vlak van verkeerskennis, een actualisering van de wegcode, en men kan de goede praktijken leren. Wat u hebt genoemd, kan daar vanzelfsprekend ook in aan bod komen.
Het is goed dat we het eens zijn over de richting die we moeten uitgaan. Het is terecht dat we dat zo efficiënt mogelijk moeten doen. Ik vind het ook goed dat er een evolutie is in de rijopleiding van louter feitenkennis naar meer vaardigheden. Ik denk dat dat een terechte maatschappelijke evolutie is. Maar men moet toch de orde der dingen kennen: wanneer men kennis moet hebben van het peil van de koelvloeistof, dan is het toch ook belangrijk dat er meer aandacht wordt geschonken aan wat men wel maar vooral niet moet doen bij een ongeval. EHBO moet meer in onze algemene kennis worden verankerd. (Applaus bij Open Vld)
De actuele vraag is afgehandeld.