Verslag plenaire vergadering
Verslag
Opheldering over de stand van zaken
Dames en heren, met toepassing van artikel 50 van het Reglement van het Vlaams Parlement heeft de heer Björn Rzoska bij motie van orde het woord gevraagd.
De heer Rzoska heeft het woord.
Voorzitter, helemaal in het begin van de toespraak van minister Tommelein heb ik gehoord dat hij spreekt als minister van Energie. Mag ik daaruit besluiten dat hij niet spreekt als minister van de Vlaamse Regering? Ik denk dan dat we wel degelijk met een probleem zitten. Als een regering naar een parlement komt om een stand van zaken te geven bij een bepaald rapport, dan verwacht ik een standpunt van de Vlaamse Regering en niet van de minister van Energie.
Collega's, ik heb eigenlijk voor een stuk te doen met minister Tommelein, want hij zit eigenlijk in de Vlaamse Regering – zeker als ik het optreden van een aantal mensen van de meerderheid zie – met de lobbyisten van ENGIE en Electrabel en hij moet een energiepact afsluiten. Het is de minister-president zelf die op 3 december in het VTM-nieuws letterlijk verkondigde: “Als je kernenergie te ondoordacht afvoert, zal je misschien sneller in Franse handen terechtkomen dan nu het geval is omdat je dan misschien kernenergie zult moeten invoeren.”
De kwestie van dit debat is: houdt deze Vlaamse Regering vast aan die kernuitstap of niet? Ik krijg twee standpunten. Ik krijg blijkbaar het standpunt van de minister van Energie, en zijn verklaring – en het feit dat hij een verklaring aflegde – zorgde al voor wat commotie op de regeringsbanken.
Ik verwacht een standpunt van de Vlaamse Regering. En als het moet, voorzitter, dan moeten we de vergadering schorsen tot het standpunt van de Vlaamse Regering er ook is. (Applaus bij Groen en sp.a)
Minister Tommelein heeft het woord.
Ik heb vanmorgen met mijn collega's samengezeten en wij hebben de afspraak gemaakt dat ik een verklaring zou afleggen als minister van Energie. Trouwens, mijnheer Rzoska, u zou mij beter moeten kennen. Ik leg altijd verklaringen af als minister, en dat betekent dat, als ik verklaringen afleg als minister, ik daar overleg over heb gepleegd en gedekt ben door de regering. Als dat niet zo is, zeg ik er altijd bij dat ik ten persoonlijken titel spreek en niet als minister. Met andere woorden, dit is afgesproken binnen de regering, en ik heb gesproken als minister van Energie, deel uitmakend van de regering.
De heer Diependaele heeft het woord.
Mijnheer Rzoska, met alle respect, maar uw eerste opmerking is eigenlijk totaal belachelijk: een minister van Energie zou geen minister zijn van de Vlaamse Regering. Dat is toch de logica zelve. Ik begrijp niet vanwaar u dat haalt.
Maar uw tweede opmerking vind ik eigenlijk nog veel erger. Ik zat maandag op het Uitgebreid Bureau naast u toen ik de opmerking heb gemaakt dat de Vlaamse Regering pas vrijdag een standpunt zal innemen over dat Energiepact en dat het voor ons dus geen nut heeft om dat debat nu al te voeren. We hebben een gentlemen’s agreement en wij houden ons daar ook aan. De drie oppositiepartijen hebben gevraagd om dat debat te voeren. Maar kom dan nu niet zagen over het feit dat er geen standpunt zou zijn van de Vlaamse Regering, want dat wist u maandag zeer goed. Ik zat naast u op het Uitgebreid Bureau toen ik u dat duidelijk heb gemaakt. (Applaus bij de meerderheid)
De heer Sintobin heeft het woord.
Voorzitter, ik vind het toch wel straf dat een parlementslid, collega Diependaele, zegt dat het Vlaams Parlement zijn agenda en zijn debatten moet afstemmen op de planning of de agenda van de Vlaamse Regering. (Opmerkingen)
Dames en heren, even voor de duidelijkheid: het debat gaat hier over de vraag of de heer Tommelein namens de regering gesproken heeft. We gaan niet op andere elementen in, want dat doorkruist het debat.
Dat is juist mijn punt, voorzitter. Het is de bedoeling om vandaag een standpunt te krijgen van de Vlaamse Regering. Nu blijkt dat we geen standpunt zullen krijgen van de Vlaamse Regering. Het is al maanden dat minister Tommelein in de commissie zogezegd zijn persoonlijke standpunt vertolkt. Vorige week nog hebben we anderhalf uur gedebatteerd, onder andere over de kernuitstap. Nu zitten daar vier ministers, die komen zeggen dat er nog niet gesproken is over de kernuitstap.
U kunt toch niet ontkennen, collega Diependaele, dat er de afgelopen dagen en uren door leden van de meerderheid forse uitspraken zijn gedaan? Ik kan mij niet voorstellen dat de Vlaamse Regering over dit onderwerp, over de kernuitstap, intern nog niet gesproken heeft. Ik vraag me dan ook af met welk mandaat van de Vlaamse Regering minister Tommelein naar die onderhandelingen gestapt is. De nota – eerst was het een pact, dan is het een nota – gaat uit van de kernuitstap. Ik verwacht vandaag een duidelijk standpunt van de Vlaamse Regering in dezen.
De heer Beenders heeft het woord.
Ik wil ook nog bij motie van orde het woord nemen, voorzitter, om duidelijk te zijn dat we over hetzelfde document spreken.
Minister Tommelein, u zegt dat er nog geen pact is, maar een visienota die in de regering zal worden besproken. Maar de premier van dit land heeft vanmorgen gezegd: 'Ik laat door niemand het Energiepact torpederen.' Bestaat er dan nog een andere tekst die wij niet gekregen hebben? Mocht die er zijn, mogen we die dan bij deze opvragen, zodat we toch wel over de juiste documenten kunnen spreken? Dat zijn twee toch wel zeer belangrijke nuances in dit debat.
De heer Somers heeft het woord.
Ik begrijp natuurlijk dat de oppositie probeert om verdeeldheid te zoeken. (Gelach. Opmerkingen)
Ik denk dat minister Tommelein heel duidelijk is geweest. Minister Tommelein is door het parlement gevraagd. Wij vragen een debat. Zoals collega Diependaele heel duidelijk heeft gezegd, wisten wij als parlement dat de Vlaamse Regering pas vrijdag ten gronde een standpunt ging innemen. Minister Tommelein heeft gedaan wat hij in dezen moet doen: een stand van zaken geven van waar we staan. Hij is daar heel helder over geweest. Hij heeft dat gedaan namens de Vlaamse Regering, heb ik begrepen, als minister van Energie. Dus al die andere nevenbeschouwingen doen niet ter zake.
Het standpunt is glashelder. De komende dagen gaat de Vlaamse Regering daarin een standpunt innemen. Er ligt een tekst voor, ondertekend door vier ministers. Vier ministers staan daarachter en zullen verder verduidelijking moeten geven. Elk van de regeringen zal een standpunt moeten innemen. En dat is wat minister Tommelein duidelijk is komen zeggen. Wij moeten niet van de Vlaamse Regering verwachten dat ze het ernstige werk dat ze moet doen, ineens moet versnellen omdat een aantal oppositiepartijen hier een debat wil voeren. Het staat het parlement vrij, en ik ben er voorstander van, om debatten te voeren, ook over zulke belangrijke zaken, los van wat de regering doet, maar dan moet u de regering hier nu niet verwijten dat ze nog niet klaar is, terwijl ze haar timing maandag al heel duidelijk heeft meegedeeld. (Applaus bij de meerderheid)
De heer Vandenbroucke heeft het woord.
Collega’s van de meerderheid, zoals minister Tommelein heeft gezegd, is er al een heel traject gelopen, dat al drie jaar bezig is. Dan is het toch niet te veel gevraagd, gelet op het belang van het dossier, of de Vlaamse Regering er stilaan al in geslaagd is om een coherente visie op tafel te leggen? Ik begrijp uit de woorden van minister Tommelein dat die er nog niet is. De Vlaamse Regering heeft geen standpunt over wat door premier Michel een pact wordt genoemd.
Minister Tommelein, mijn tweede observatie is dat u een hele tijdlijn hebt gegeven, maar dat u niet hebt vermeld wanneer we dat standpunt dan mogen verwachten. Hier moeten heel wat politieke vragen worden beantwoord. We zitten hier in het Vlaams Parlement. We zijn niet afhankelijk van de Vlaamse Regering. Er valt echter niet veel tijd meer te verliezen. Ik wil de N-VA erop wijzen dat als ze nog een beetje tijd kan kopen, we niet meer over een kernuitstap hoeven te discussiëren. Uit heel wat studies blijkt dat dit dan niet meer mogelijk zal zijn. Ik zou willen weten wanneer we het standpunt van de Vlaamse Regering zullen krijgen.
Dames en heren, het inhoudelijk debat voeren we straks. Nu is de vraag gesteld of minister Tommelein namens de Vlaamse Regering spreekt. De andere inhoudelijke debatten zijn voor straks.
De heer Van den Heuvel heeft het woord.
Voorzitter, ik wil nog even kort namens mijn eigen fractie reageren. Het is duidelijk dat minister Tommelein een heel transparant standpunt heeft verkondigd. De timing is ook duidelijk. We wisten dat afgelopen maandag al. (Opmerkingen)
Dat is zo. We moeten nu het inhoudelijk debat voeren. We moeten ons niet achter procedures verstoppen. We moeten een inhoudelijk debat voeren en duidelijke standpunten formuleren. Daar heeft de Vlaming in de huiskamer recht op. (Applaus bij CD&V en Open Vld)
Minister-president Bourgeois heeft het woord.
Voorzitter, voor zover dit toelichting behoeft, wil ik voor alle duidelijkheid stellen dat minister Tommelein altijd namens de Vlaamse Regering spreekt. Indien hij dat niet zou doen, zou hij een probleem hebben. Ik bevestig dat minister Tommelein namens de Vlaamse Regering heeft gesproken. Hij heeft heel duidelijk gemaakt wat moet gebeuren om van een visietekst naar een energiepact te gaan en wat we in dit verband belangrijk vinden. Ik zal dat niet herhalen. Volgens mij waren zijn overzicht en zijn toelichting bijzonder duidelijk.
Nu wordt hier een ander debat aan toegevoegd waar ik stomverbaasd om ben. Er is een eigen logica opgebouwd. Er is een vraag opgebouwd om een actualiteitsdebat te krijgen. Tijdens de vergadering van het Bureau van het Vlaams Parlement is gesteld dat er nog geen standpunt van de Vlaamse Regering is. Vervolgens reageren bepaalde mensen stomverbaasd dat we naar de plenaire vergadering komen zonder standpunt van de Vlaamse Regering.
Er is vandaag inderdaad nog geen standpunt van de Vlaamse Regering. De interkabinettenwerkgroepen bespreken dit uitvoerig. Er zal op een vrijdag een standpunt van de Vlaamse Regering komen. Iedereen zal hiervan op de hoogte worden gebracht. We zijn op dat vlak zeer transparant. Iedereen weet dat wij heel snel communiceren over onze beslissingen. Onze beslissingen zullen zeer snel worden overgebracht. We zullen dit grondig bespreken.
Voor het overige heb ik een diepe eerbied voor het Vlaams Parlement. Indien het Vlaams Parlement een parlementair debat wil voeren, is dat het volste recht van het Vlaams Parlement. Het Vlaams Parlement zal vandaag echter geen standpunten van de Vlaamse Regering over het Energiepact horen. (Applaus bij de N-VA, CD&V en Open Vld)
De heer Rzoska heeft het woord.
Minister-president, ik vind dat dit eigenlijk niet kan. U hebt 48 uur tijd gehad om een standpunt te bepalen. (Rumoer)
De reden waarom we dit vragen, is zeer duidelijk. Niet langer dan een week geleden, namelijk op woensdag 6 december, heeft de minister van Energie, die ik op dit vlak overigens steun, dit in De Standaard zeer duidelijk gemaakt. Ik citeer letterlijk: “Ik ben nooit tegen het standpunt van de Vlaamse Regering ingegaan, maar als er perscommuniqués de wereld worden ingestuurd waarin het omgekeerde wordt verdedigd en de kernuitstap in twijfel wordt getrokken, is het hek van de dam.” Het was toen Sinterklaas, maar ik geloof niet in sprookjes. Dezelfde dag hebt u in Villa Politica verklaard dat u een realistisch plan wilt. Wat is het nu?
U hebt, bij wijze van spreken, een week tijd gehad om tot een standpunt te komen. Er is een energievisie. Er is een nota die van de kernuitstap uitgaat. U mag het Vlaams Parlement niet vertellen dat we hierover niet mogen praten. Misschien zult u eens op een vrijdag, misschien zelfs een Goede Vrijdag, een standpunt bepalen. Dit is beneden alle peil. (Applaus bij Groen en sp.a)
De heer Janssens heeft het woord.
Voorzitter, ik wil enkel benadrukken dat het Uitgebreid Bureau van het Vlaams Parlement afgelopen maandag heeft beslist dit actualiteitsdebat te houden. Dit debat heeft meteen ook een titel gekregen, namelijk ‘actualiteitsdebat over de opmaak van het interfederaal energiepact en de houding van de Vlaamse Regering daarin’. Die titel is diezelfde maandag aan de Vlaamse Regering doorgegeven.
Nu zitten de minister-president en drie viceministers-presidenten hier om een anderhalve pagina lang tekstje van de minister van Energie voor te lezen. Voor het overige kijken ze een beetje de kat uit de boom. Ze zitten hier als toeschouwers, net zoals de mensen thuis in hun huiskamer. Ze kijken hoe het Vlaams Parlement debatteert over een kwestie die nu al jaren aansleept.
En als dat inderdaad zo is, als u hier alleen maar komt zitten en als toeschouwer kijken naar hoe het parlement debatteert, dan geeft u daarmee alleen maar aan dat er grondige onenigheid is binnen de meerderheid over deze kwestie. Dan zal het nog lang duren vooraleer u op ‘een’ vrijdag tot een akkoord komt over dit Energiepact. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Somers heeft het woord.
Voorzitter, het wordt voor mij steeds duidelijker: de oppositie is hier slachtoffer van haar eigen politiek spelletje. (Applaus bij de N-VA)
Maandag wisten ze dat het parlement vandaag zou kunnen debatteren, maar zonder standpunt van de Vlaamse Regering. En wat men nu probeert te doen, is om een probleem te maken van het feit dat de Vlaamse Regering aan haar agenda vasthoudt en dat er bijgevolg een non-debat zal worden gevoerd. U bent daar zelf het slachtoffer van. Had u zich beheerst en had u gewacht op het standpunt van de Vlaamse Regering, dan hadden we hier een ernstig debat ten gronde kunnen voeren. Het is die gretigheid om dat debat vandaag te voeren, die maakt dat u zelf het slachtoffer bent. (Applaus bij de meerderheid)
De heer Vandenbroucke heeft het woord.
Mijnheer Somers, uw sneer naar de oppositie neem ik absoluut niet. Minister Tommelein heeft net gezegd dat hij sinds begin dit jaar – begin dit jaar, dus al een jaar lang – samen zit met de energieministers van de andere regeringen. Namens wie zat u daar, minister? Toch namens de Vlaamse Regering? Hebt u pas maandag op het Uitgebreid Bureau ontdekt dat er nog geen standpunt is, dat u het niet eens bent over iets waarover u al een jaar aan het discussiëren bent? Dat is niet ernstig! (Applaus bij sp.a en Groen)
De heer Diependaele heeft het woord.
Collega's van de oppositie, ik vind het gedrag dat jullie hier vertonen, beneden alle peil. (Rumoer)
We zijn hier nu al tien minuten aan het debatteren over het al dan niet voeren van een debat, waarvan u maandag zeer goed wist dat er vandaag geen standpunt zou zijn. U liegt als u dat ontkent. U wist dat zeer goed!
Tommelein is al een jaar aan het onderhandelen!
Minister Tommelein heeft daarjuist zeer duidelijk aangegeven waarom het een jaar heeft geduurd, welk traject er precies gevolgd is, waarom er met verschillende mensen rond de tafel is gezeten om dit uit te werken, de start van dat Energiepact.
En laat ons nu verdorie naar de inhoud van het debat gaan. U probeert gewoon weg te kruipen. U weet dat u maandag een put hebt gegraven voor een ander waar u zelf in bent gevallen. En dat is het grote probleem! (Applaus bij de meerderheid)
Minister Crevits heeft het woord.
Collega's, eerst en vooral wil ik even melden dat collega Tommelein ook namens mezelf heeft gesproken, namens mij als lid van de Vlaamse Regering. Mijn partij is ook lid van deze regering. Voorzitter, u hebt mij trouwens ook vriendelijk verzocht om hier aanwezig te zijn. Ik ben hier met veel plezier.
Maar collega's, ik vind dit een bijzonder vreemde discussie. Collega Tommelein is inderdaad al een hele tijd met de vier energieministers aan het spreken, met het volle mandaat van de Vlaamse Regering, om tot een tekst te komen.
Maar u zit hier nu te klagen dat er nog geen standpunt is van de Vlaamse Regering. Hebt u een standpunt van de Federale Regering of van de andere regeringen? Nee, u hebt dat niet. Ook de premier heeft daarnet in zijn verklaring, die hier gedeeltelijk geciteerd is, gezegd: ‘Het werk moet voortgaan.’ Wij moeten ons nu buigen over die teksten en bekijken wat er moet worden aangepast. We zullen dat met de Vlaamse Regering met heel grote inzet doen. En dat er nog wat tijd voor nodig is, dat moet ik aan de oppositie niet verwijten. Dat is heel normaal. Er zijn heel veel periodes verstreken waarin ook de oppositie de kans heeft gehad om hierin een standpunt te bepalen. We zullen dit op onze eigen wijze goed doen. (Applaus bij de meerderheid)
Het incident is gesloten.