Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Persyn heeft het woord.
Minister, collega’s, we zijn allemaal stilaan vertrouwd met de Vlaamse zorgverzekering, al was het omdat we onlangs het overschrijvingsformulier van onze zorgkas in de bus hebben gekregen, met de vraag om de jaarlijkse zorgpremie van 50 euro te betalen. Voor personen met een verhoogde tegemoetkoming is dat 25 euro.
Tegenover die zorgpremie staat ook een interessante tegemoetkoming als we later zelf of als gezinsleden zwaar zorgbehoevend worden, of ook als we later worden opgenomen in een woonzorgcentrum of een psychiatrisch verzorgingstehuis. Dan kunnen we maandelijks een forfaitaire tegemoetkoming van 130 euro krijgen, die we niet moeten verantwoorden, voor niet-medische kosten.
Als u die zorgpremie niet betaalt, krijgt u in de loop van het jaar een aanmaning, maar als u erin slaagt om die op 31 december nog altijd niet of niet volledig te hebben betaald, dan riskeert u een sanctie, een opschorting van het recht op die tegemoetkoming als u later zelf zorgbehoevend wordt.
Dat probleem is niet nieuw. Recent werden we opgeschrikt door een aantal schrijnende verhalen in de media van personen die jaren geleden een of twee keer om diverse redenen hun zorgpremie niet hadden betaald, en die, op het moment dat ze zwaar ziek zijn of worden opgenomen en dat hard nodig hebben, zich geconfronteerd zien met een uitstel, met een opschorting. De ombudsman heeft daar al op gewezen. Minister, in uw beleidsnota 2014-2019 had u ook al aangegeven daar een mouw aan te willen passen. U hebt ook gereageerd in de media en gezegd dat u daar werk van maakt. In welke regeling, in welke versoepeling voorziet u voor mensen die in het verleden problemen hebben gehad met die betaling van die bijdrage, maar bij wie dat nu in orde is en die toch worden geconfronteerd met de opschorting van die tegemoetkoming?
Minister Vandeurzen heeft het woord.
Geachte leden, misschien toch een paar dingen vlug op een rij. Het is inderdaad juist dat bij de invoering van de zorgverzekering het parlement ook een regeling heeft goedgekeurd om er toch voor te zorgen dat mensen voldoende gemotiveerd zouden zijn om te betalen. Die regeling is bijgeschaafd in 2006, omdat er straffen in dat decreet stonden. Dat is vervangen door een boetesysteem. De boete wordt uiteindelijk via fiscale weg ook nog geïnd. Er staat inderdaad in de regelgeving dat wie niet tijdig betaalt, dus voor het einde van het jaar in kwestie, een schorsing oploopt, wat wil zeggen dat er een schorsing is op het moment dat je rechten krijgt.
Ik denk dat het duidelijk is dat dat systeem toch tot een aantal situaties kan leiden die we echt niet willen. We moeten dat systeem dus veranderen. Dat decreet is ondertussen aangepast, en er zal dus een besluit moeten worden gemaakt om die aanpassing te doen.
Ik wil toch een paar cijfers enigszins nuanceren. Er werd ineens gesuggereerd dat dat over massaal veel mensen ging. Men vermoedt, men schat dat er in 2017 3500 personen zullen zijn die een recht openden op een tegemoetkoming in de zorgverzekering en dan inderdaad zullen worden geconfronteerd met die schorsing. De inningsgraad van de zorgverzekering is ondertussen, als je ook de betalingen na aanmaning erbij rekent, 97 procent. Dat is ook niet gewijzigd nadat de premie is verhoogd. Het is toch belangrijk om dat ook te zeggen. We gaan dus bij besluit dat systeem wijzigen, zodat mensen die vroeger schorsingen hebben opgelopen, daarvan kunnen worden bevrijd.
Wanneer gaan we dat doen? Wel, dat heeft ook een budgettaire consequentie. Het is dus bij de opmaak van de begroting en de begrotingsbesprekingen dat we kunnen bekijken hoe we dat kunnen aanpakken, en moduleren, want er zullen misschien toch een aantal modaliteiten moeten worden vastgelegd. Het is echter inderdaad, conform het regeerakkoord, de bedoeling om dat in deze legislatuur te realiseren.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik sta een beetje versteld van de cijfers die u nu geeft, want in Het Belang van Limburg had men het over 70.000 lopende opschortingen. U spreekt nu van 3500 personen. Des te beter. Ik ben ook blij te horen dat die inningsgraad zeer hoog is. Een pluim daarvoor, dus. Mijn fractie staat ook achter een stok achter de deur. Wij vinden dat zwartrijders moeten worden beboet, want een verzekering stoelt altijd op het principe van solidariteit.
De zorgkassen hebben sterk geïnvesteerd in dit verhaal. Zou het mogelijk zijn voor ons als parlementsleden om een zicht te krijgen op de profielen van de personen die hetzij wanbetaler zijn, hetzij problemen hebben met betalen, om welke reden dan ook? Misschien zitten die in de profielen van de personen met een verhoogde tegemoetkoming.
Mevrouw Van den Bossche heeft het woord.
Minister, ik ben blij dat u een aanpassing aankondigt. Er zijn heel veel mensen die een keer vergeten zijn om te betalen of twee keer vergeten zijn om te betalen. Men krijgt het namelijk als een factuur in de bus met allemaal andere dingen. Het kan al eens aan de aandacht ontsnappen. De consequenties van die vergetelheid zijn dan wel heel groot.
Op welke manier kunt u op korte termijn voor de mensen die echt zwaar getroffen worden door ziekte – ik denk aan de man die getuigde dat hij beenmergkanker kreeg – en voor wie het armoederisico erg groot is bovenop de ziekte, wat redelijkheid en proportionaliteit brengen in de sanctie ten opzichte van de vergetelheid of overtreding?
Mevrouw Van den Brandt heeft het woord.
De heer Persyn zegt dat er een ernstige tegemoetkoming is, namelijk dat men 130 euro per maand kan krijgen bij een zware zorgnood. Ik wil de impact van dat budget relativeren als je zoals deze mensen heel zware kosten hebt en een heel zware zorgnood. Dan is 130 euro per maand relatief weinig.
Minister, u bent het systeem aan het herzien. We hebben een eerste fase gehad en er zou een tweede fase komen. Het moet grondig worden herzien. We moeten zorgen dat mensen in functie van hun reële zorgnood een uitkering krijgen. Hoe ver staat u met deze fase van de hervorming?
Ik vind de vragen over een kortetermijnoplossing voor mensen die niet betalen heel pertinent, maar structureel moet het systeem worden herzien. U bent ermee bezig. Ik vraag me af waar die tweede fase blijft.
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Het kan inderdaad niet dat iemand ongestraft zijn bijdrage niet betaalt. Een sanctie gaat uiteindelijk over responsabilisering, maar misschien is een bijsturing toch opportuun naar aanmaning, boete en terugvordering waarbij korter op de bal wordt gespeeld. Een systeem van Vlaamse zorgverzekering is enkel maar leefbaar als iedereen zijn bijdrage betaalt.
De heer Depoortere heeft het woord.
Het grote probleem met dit systeem en deze regelgeving is dat deze sancties levenslang gelden. Er is niet in een opschorting voorzien en de cijfers cumuleren. In antwoord op een schriftelijke vraag van mij over het aantal brieven dat werd verstuurd in 2015, vernam ik dat het er toch 18.333 waren. De cijfers verminderen niet, integendeel. Ik ben ook blij dat u dit inziet en dat er een wijziging komt aan de regelgeving. Ik sluit me aan bij de andere leden. We moeten op zeer korte termijn voor een passende en sluitende oplossing zorgen die structureel is.
Het systeem voorziet in een aantal vrijstellingen zoals bij collectieve schuldenregeling en dergelijke. Bovendien is er een systeem waarbij de sancties kunnen worden opgeheven in geval van een behartigenswaardige situatie. Voor individuele situaties is er dus al een mogelijkheid om het dossier in heroverweging te brengen.
U verwijst naar het aantal brieven dat is verstuurd. Als het inningspercentage rond 97 procent ligt, dan is dat zeer behoorlijk. Vergeet niet dat we spreken over 4,4 miljoen mensen die een bijdrage moeten betalen. U moet het een beetje in de juiste proporties zien.
Er is de suggestie om te kijken wat de profielen zijn. Zit daar een algemene trend in waarbij we misschien een aantal interventies kunnen doen? Ik vind dat een goed idee.
Mevrouw Van den Brandt, het is duidelijk dat het grote decreet op de Vlaamse sociale bescherming dit jaar naar het parlement moet komen. We moeten immers het wettelijk kader om de volgende stappen in de overdracht en de opname van de bevoegdheden van de zesde staatshervorming realiseren. U mag ervan uitgaan dat uw commissie dat dit jaar nog op de tafel zal vinden.
Minister, ik dank u voor de bijkomende antwoorden op de pertinente vragen. Mijn fractie kijkt uit naar de voorstellen die u zult doen. Voor ons is het, net zoals voor iedereen hier, belangrijk dat de patiënt en de zorgbehoevende centraal staan. Als er opschorting van opschorting moet komen en als er middelen moeten worden gevonden, dan vinden wij die het liefst op het apparaat en niet ten koste van de zorg.
De actuele vraag is afgehandeld.