Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Gryffroy heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, in 2014 zijn er goed 100.000 energiepremies uitgekeerd aan verschillende soorten gebruikers/investeerders voor een bedrag van ongeveer 65 miljoen euro. In 2015 is dat gestegen naar ongeveer 125.000 premies voor een bedrag van 90 miljoen euro.
In de eerste zes maanden van 2016 zien we bij de huishoudens een lichte daling, bij de ondernemingen een lichte stijging. We hebben het besluit van de regering over wat er in juni allemaal zal veranderen, in de commissie al uitvoerig besproken. De voorwaarden worden verscherpt want bepaalde technische zaken worden verbeterd. Het wordt ook eenvoudiger en transparanter, bijvoorbeeld voor warmtepompen. Wanneer gaat het in? Is dat in het begin van het jaar, halfweg of zelfs vanaf 1 januari 2018?
Uiteraard moeten er ook nog een heleboel praktische zaken worden beschreven, bijvoorbeeld waaraan iets moet voldoen, wat er op de factuur moet staan, welke certificaten men bij de factuur moet voegen, welke technische documenten men moet toevoegen, hoe de factuur eruit moet zien enzovoort. Dit moet dan worden verwerkt in een ministerieel besluit.
Dat is cruciaal, zowel voor de gebruikers die een beroep willen doen op de premie als voor de distributienetbeheerders die zich moeten organiseren. Minister, ik heb een vraag naar aanleiding van een artikel over de energiepremies voor volgend jaar. Zullen we op tijd klaar zijn? Het is vandaag toch al 17 november.
Minister Tommelein heeft het woord.
Mijnheer Gryffroy, ik heb zeer goed nieuws voor u. Het ministerieel besluit is op 10 november ondertekend en is onderweg voor publicatie in het Staatsblad. De premiehervorming is nu helemaal klaar. De netbeheerders moeten enkel nog een plan van aanpak indienen voor de organisatie van de nieuwe burenpremie. Daar zijn ze bijna mee klaar. Ik hoop dat ik tegen eind deze maand alles heb zodat alles op 1 januari 2017 klaar zal zijn en kan starten.
Het is uiteraard heel belangrijk dat we de bevolking en de Vlamingen zeer goed informeren. Ik reken daarvoor op heel veel mensen, om te beginnen op alle volksvertegenwoordigers, die een heel goed contact hebben met hun kiezers – wat toch zou moeten –, op de burgemeesters, die dat duidelijk zullen maken aan hun inwoners. Ik denk ook aan de installateurs, aan de organisaties die bezig zijn met energie-efficiëntie en met wonen.
Vanaf 1 januari zullen sommige zaken veranderen. Je krijgt een toeslag voor een totaalrenovatie. Je hebt vijf jaar tijd om drie soorten zaken uit te voeren. Je moet isoleren. Er is goed nagedacht over die premies, ze zijn ook toekomstgericht. We moeten een doel halen, en dat zijn de doelstellingen 2020 op het vlak van energie en klimaat.
Maar we moeten verder gaan. In Vlaanderen moeten we nog veel meer isoleren, we kunnen nog veel meer energie-efficiëntie gebruiken. Ik geef dus een boodschap aan iedereen: isoleer liever vandaag dan morgen, stel niet uit wat je vandaag kunt doen. Dit is het moment, er zijn premies, de rentes staan nog altijd laag. Vandaag en in de komende maanden zullen we de grote ommekeer moeten realiseren.
Bedankt voor het antwoord, minister. Bij contactname vanuit de sector heb ik vernomen dat er nogal wat discussie was omtrent de voorwaarden waaraan men moet voldoen om een premie te krijgen voor het installeren van een warmtepomp. Er zou blijkbaar een discussie zijn tussen de administratie en de sector zelf, waarbij de sector nu voor één keer zelf vragende partij was om strengere normeringen en voorwaarden toe te passen dan de administratie had voorgesteld. Is daar dan uiteindelijk ook een beslissing over genomen? Nu de sector voor één keer zelf om een strengere normering vraagt, wordt dat dan ook toegepast?
Mevrouw Taeldeman heeft het woord.
Minister, de hervorming van de energiepremies wordt al een jaar aangekondigd. Het ministerieel besluit is nu rond. Het moet nu voor iedereen duidelijk worden dat een aantal individuele premies zullen worden afgebouwd in de tijd, dat er hogere premies zullen komen voor diegenen die grondig gaan renoveren en dat er bijkomende sociale maatregelen komen voor kwetsbare doelgroepen. Over dat laatste punt wil ik nog een bijkomende vraag stellen. Dit is de eerste regering met een uitgewerkt energiearmoedeprogramma. Er wordt in bijkomende sociale programma’s voorzien voor die kwetsbare doelgroepen. Hoe zult u de kwetsbare doelgroep goed kunnen bereiken?
De heer Danen heeft het woord.
Mevrouw Taeldeman neemt me de woorden uit de mond. Ik wil er nog iets aan toevoegen, minister. Er is jarenlang gestimuleerd, gesensibiliseerd en er zijn premies toegekend, maar toch blijft er een heel grote groep van woningen in Vlaanderen zonder dakisolatie, zonder muurisolatie, met beperkte glasisolatie, zonder dubbel glas. Wat doet u met de groep van mensen die op dat vlak niet beweegt?
De heer Beenders heeft het woord.
Nu de nieuwe premies eraan komen, is het van cruciaal belang om de mensen goed te informeren. Ik denk dat u daar een stap verder in kunt gaan, minister. U bent een crack in het bedenken van plannen: het windplan, het zonneplan. Misschien moet er ook een ‘ontzorgingsplan’ komen – maar dan met een iets flitstender naam, die u kunt bedenken – waarin we echt actiepunten formuleren om het de mensen zo gemakkelijk mogelijk te maken om een beroep te kunnen doen op die premies. Want wat voor ons misschien eenvoudig is, is dat niet op het terrein. Het is niet evident om heel die administratieve rompslomp te doorlopen of om een loket te vinden waar je informatie kunt vinden.
We moeten nu, nu de hervorming rond is, alles op alles zetten om het voor de mensen zo gemakkelijk mogelijk te maken om te investeren en dat ook met zo weinig mogelijk lasten en administratieve rompslomp te laten gebeuren. Bent u bereid om een dergelijk ontzorgingsplan uit te rollen en op te stellen?
Mevrouw Taeldeman, ik heb vanmorgen in de commissie nog gezegd dat die kwetsbare doelgroepen een zeer belangrijk aandachtspunt vormen. Het energiearmoedeplan heeft 34 heel concrete punten. Ik heb ook begrepen dat niet alleen de kwetsbare doelgroepen, maar ook nog heel wat mensen die het zouden moeten weten, nog altijd geen stappen zetten om kennis te nemen van hun energiefactuur en hun energieverbruik, of om kennis te nemen van het feit dat ze van leverancier kunnen veranderen. Er is dus nog heel wat werk aan de winkel.
Speciaal voor de sociale doelgroepen denk ik dat we de energieconsulenten zullen moeten inzetten. Ik heb daar 1,6 miljoen euro voor vrijgemaakt met de Vlaamse Regering, om opnieuw rond specifieke doelgroepen te werken. Ook de Energiehuizen kunnen we nog meer aan het werk zetten om daar resultaat te bereiken.
Wat de isolatie betreft, mijnheer Danen, kan ik geen groter signaal geven dan vandaag. Als je vandaag nog je isolatie bestelt en een voorschot betaalt, krijg je nog fiscale korting. Als je dat doet na 1 januari 2017, dan valt die fiscale korting weg. Mensen die van plan zijn om te isoleren, moeten het dus nu doen.
We hebben inderdaad een probleem, mijnheer Danen. Ons woningpark is te verouderd. We hebben nog heel wat woningen die niet beantwoorden aan de nodige normen. De vraag is inderdaad of we die in de komende jaren nog massaal kunnen isoleren, en zelfs voor een stuk isoleren. Daarvoor kijk ik nog eens met heel veel aandrang naar mijn collega op het federale niveau, om toch te overwegen om naar een verlaging te gaan bij sloop en nieuwbouw. Ik probeer de federale collega’s daar verder warm voor te maken.
Mijnheer Beenders, wat betreft het ontzorgingsplan, ik zal daar inderdaad zeer goed over nadenken en ik zal mijn communicatieve geest daarover laten neerdalen.
Dan kom ik tot de vraag van de heer Gryffroy over die warmtepompen. We wilden niet alleen de premies voor warmtepompen verhogen, want dat is een belangrijk element in ons plan, maar we willen ook alle voorwaarden vereenvoudigen. De technische voorschriften voor de warmtepompen zijn vanaf 1 januari volledig in lijn met de Europese Ecodesignrichtlijn. We stemmen ons dus af op de Europese richtlijn, en dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Er is immers nog veel onduidelijkheid en er zijn nog veel verschillen in de Europese labeling. Standaardisatie is dus goed. Het geeft duidelijkheid en kwaliteitsgaranties aan de consument. Wat ik weet, is dat alle bedrijven hierdoor allemaal met dezelfde spelregels te maken krijgen op de markt. Of het nu strenger of minder streng geworden is, het antwoord daarop moet ik u vanop deze tribune schuldig blijven. Het belangrijkste is dat er voor iedereen gelijke concurrentieregels gelden.
Dat laatste antwoord lijkt mij onvoldoende. De toekomst zal het uitwijzen, en dat kan heel snel gaan, want techniek verbetert alsmaar. Als we ons nu vastklikken op een voor iedereen gelijk speelveld, maar daardoor te gemakkelijk de premie geven voor een zeer eenvoudige warmtepomp, dan zitten we over twee of drie jaar nog altijd met diezelfde regels, terwijl intussen de efficiëntie van warmtepompen zal verbeteren. Dan zou ik het spijtig vinden dat, nu de sector zelf om een strengere reglementering vroeg, u zou gekozen hebben voor de door de administratie voorgestelde, weliswaar voor iedereen gelijke, maar minder efficiënte oplossing. Ik zou dat een gemiste kans vinden.
Minister, u verwijst naar het federaal beleid in verband met de nieuwbouw. U weet dat daar ook duidelijke Europese regels voor zijn, dat we het tarief van 6 procent niet kunnen veralgemenen en dat we moeten werken met duidelijke geografische afbakeningen.
De actuele vraag is afgehandeld.