Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de stand van zaken betreffende een nieuwe Vliegwet en de aanpak van de geluidshinder door de luchthaven van Zaventem
Actuele vraag over de blijvende onzekerheid voor de luchthaven van Zaventem en de omwonenden met betrekking tot de vliegroutes van en naar de luchthaven
Verslag
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister, recent horen en lezen we in de media dat Brussel drie procedures heeft opgestart betreffende vluchten boven de stad. Enkele gemeenten in de Rand zouden ook juridische stappen overwegen. Volgens mij komt dit door het uitblijven van de samenwerkingsovereenkomst tussen de drie gewesten in dezen, en het uitblijven van een federale Vliegwet.
Ieder van ons kent het belang van onze Nationale Luchthaven, toch de derde economische poort van België. We weten dat dit in de regio Brussel en Vlaams-Brabant een belangrijke pool is voor de bedrijvigheid en de tewerkstelling. We moeten er dus voor zorgen dat de economische ontwikkeling van onze luchthaven wordt gestimuleerd, maar tegelijk dat de omwonenden worden gerespecteerd en de leefbaarheid voor hen wordt gegarandeerd. Dat is exact wat in het Vlaams regeerakkoord staat, minister.
Aan de andere kant hebben we Europa. Gisteren is een Europese verordening definitief geworden, de verordening van 13 juni. Er wordt van alle lidstaten gevraagd om tot een evenwichtige oplossing te komen, een evenwichtige oplossing in de spreiding van de vluchtroutes, met respect voor de luchtkwaliteit en rekening houdend met de geluidshinder. Tevens is er nood aan een stabiel kader dat rechtszekerheid geeft aan de luchtvaartmaatschappijen.
Minister, wat is de stand van zaken omtrent een samenwerkingsakkoord tussen de drie gewesten? Wat is de stand van zaken inzake de federale Vliegwet?
Mevrouw Segers heeft het woord.
Minister, het dossier van de Nationale Luchthaven is eigenlijk het dossier bij uitstek dat lijdt onder het nimbysyndroom. Iedereen wil de lusten van de luchthaven: werkgelegenheid, aantrekken van buitenlandse bedrijven. We willen allemaal in de zomer graag op reis gaan en naar alle uithoeken van de wereld kunnen vliegen. Maar niemand wil de lasten, en dat is een groot probleem. Het is essentieel voor het voortbestaan van de luchthaven dat er een draagvlak is: een draagvlak dat de economische leefbaarheid garandeert, maar ook de leefbaarheid van de omwonenden. Iedereen heeft recht op een goede nacht- en zondagsrust.
Op 10 juni heeft de Vlaamse Regering een actieplan gemaakt in uitvoering van de Europese richtlijn, intussen een verordening. Het is goed dat de Vlaamse Regering zelf actie onderneemt. Minister, u weet heel goed dat heel veel van die plannen in dat actieplan berusten op drijfzand zolang die federale Vliegwet er niet is. Aansluitend bij collega De Vroe is mijn vraag, en ik wil ze een beetje dwingender stellen: waarom neemt u toch niet het voortouw om overleg op te starten met de drie gewesten en met de federale collega? Zo kunt u er mee voor zorgen dat de federale Vliegwet een goede wet wordt, die zorgt voor een goede spreiding van de vluchten.
De heer Nevens heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, Brussel en bij uitbreiding een aantal Brusselse gemeenten, hebben een rechtszaak aangespannen om de vluchten over de Kanaalzone – de beruchte Kanaalzone – af te schaffen, maar ook om die scherpe bocht naar links nog scherper te maken. We weten dat Brussel graag in de linkerkant vertoeft van het land, en dat stemt ons ongerust. Wij in de Vlaamse Rand zijn bezorgd. De luchthaven, Brussels Airport genaamd, what’s in a name, staat vandaag onder druk, zware druk.
Wij hebben net een crisis op de luchthaven van Zaventem achter de rug. Vandaag hangt opnieuw een zwaard van Damocles boven onze hoofden indien men zou toegeven aan die Brusselse drang om van Brussel een no-flyzone te maken. Bij mijn weten zijn er drie no-flyzones: dat zijn Libië en twee andere die ik nu vergeet. Minister, het kan toch niet de bedoeling zijn dat we van Brussel een no-flyzone maken. Ik vraag u, in het kader van het samenwerkingsakkoord, wat u gaat doen om ervoor te zorgen dat we een degelijke spreiding hebben en dat de lusten en lasten van Brussels Airport gedragen worden en in goed nabuurschap ook door het Brusselse Gewest en de Brusselse gemeenten worden geaccepteerd. Wat gaat u daaraan doen?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, ik denk dat iedereen het erover eens is dat onze nationale luchthaven nood heeft aan een beleid dat heel coherent, homogeen en vooral stabiel is zodat je op lange termijn duidelijkheid en rechtszekerheid kunt geven, en dat met zo min mogelijk impact op het vlak van leefmilieu en geluid voor zo veel mogelijk omwonenden.
Daarvoor moet iedereen zijn verantwoordelijkheid nemen. De Vliegwet en de vliegroutes zijn een federale bevoegdheid, maar alles wat ruimtelijke ordening en leefmilieu betreft zit bij de gewesten. Als je dat homogeen, stabiel beleid wilt garanderen, kun je dus niet anders dan tot een samenwerkingsakkoord komen. Wij zeggen dat niet alleen in ons regeerakkoord, dat staat ook in de regeerakkoorden van de Federale Regering en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. We hebben dat vrijdag nogmaals bevestigd op de Vlaamse ministerraad, toen we het geluidsactieplan voor de luchthaven van Zaventem hebben goedgekeurd.
Het klopt dat er vandaag nog geen samenwerkingsakkoord is, maar dat wil niet zeggen dat wij vanuit Vlaanderen bij de pakken blijven zitten. Als u het geluidsactieplan zult zien, kunt u vaststellen dat wij werk zullen maken van een ruimtelijk uitvoeringsplan waar de geluidsgevoelige zones zullen worden aangeduid, en waar ook werk zal worden gemaakt van een ambitieus isolatieplan, zowel voor nieuwe woningen als voor bestaande woningen. Dat is een engagement dat de Vlaamse Regering vrijdag duidelijk heeft uitgesproken.
Hoe zit het met de samenwerkingsovereenkomst? Je moet natuurlijk met verschillende partijen zijn om een akkoord te kunnen afsluiten. Zoals gezegd, hebben wij al heel vaak ten aanzien van de federale overheid gevraagd om snel met duidelijke voorstellen te komen. Dat is ook duidelijk bevestigd. Men heeft in het voorjaar gezegd dat er een voorstel zou worden geformuleerd. Dat ligt op dit moment nog niet op de plank, maar aangezien de partijen van zowel mevrouw De Vroe, de heer Nevens als ikzelf vertegenwoordigd zijn in die Federale Regering, denk ik dat ook wij vanuit onze verschillende partijen daar nog eens heel uitdrukkelijk op zullen aandringen. Ik blijf dat trouwens ook doen vanuit mijn bevoegdheid.
Het klopt dat het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en ook een aantal Brusselse gemeenten nu de stap hebben gezet naar een milieustakingsvordering. Ze zeggen dat ze er niet mee akkoord gaan dat er over de Kanaalroute wordt gevlogen. Wel, wij gaan er niet mee akkoord dat men voor een rechtbank vraagt dat er wijzigen zouden worden aangebracht die inderdaad een aantal evenwichten zouden doen wankelen en de overlast zou doen verschuiven van het ene gewest naar het andere. Daarom is het mijn intentie om tussen te komen in die gerechtelijke procedures zodat we onze rechten kunnen doen gelden en heel duidelijk onze stem kunnen laten horen in die rechtszaak.
Minister, dank u wel. Ik ben heel tevreden met uw antwoord. Onze partij is voor een duurzaam en stabiel groeiscenario voor onze luchthaven. Ik heb daarnet al verwezen naar die evenwichtige oplossing die er zeker moet zijn. Ik ben tevreden met uw standpunt en uw houding betreffende de procedure die Brussel heeft aangespannen.
Ik wil enkele nieuwe zaken inbrengen over wat ik van u verwacht als minister wanneer u de gesprekken aangaat met uw federale en Brusselse collega’s. Ik wil uw aandacht vestigen op twee zaken. Ten eerste is dat de veiligheid. Die is en blijft prioritair bij het bepalen van de vluchtroutes. Ten tweede hebben we enkele weken geleden kennis gekregen van de situatie in verband met het fijn stof. We hebben gezien dat in de Vlaamse Rand rond Brussel de luchtkwaliteit op het vlak van fijn stof slechter was dan in Brussel zelf. Dat is iets dat u zeker opnieuw kunt meenemen in uw gesprekken.
Het uitblijven van de samenwerkingsovereenkomst belemmert inderdaad uw beleid op het vlak van ruimtelijke ordening en milieu. Welke stappen gaat u nog zetten om ons te garanderen dat er toch een gecoördineerd en gewestoverschrijdend beleid wordt gevoerd?
Bedankt voor uw antwoord, minister. Het actieplan, dat zijn goede voornemens die de leefbaarheid van de luchthaven kunnen garanderen, vooral voor de omwonenden, maar de angel zit natuurlijk precies in die federale Vliegwet en het uitblijven van dat samenwerkingsakkoord. Daarom willen wij u vanuit onze fractie nogmaals aansporen om daarin gewoon het voortouw te nemen. In uw actieplan is alles inzake geluidsmetingen en geluidsbeperkende maatregelen immers voorlopig, zolang er geen federale wet is. U weet niet welke huizen u subsidies zult kunnen geven voor isolatie, zolang de vliegroutes niet vastliggen. Is het uw indruk dat de Federale Regering zodanig talmt om tot een standstill te komen, namelijk het betonneren van de bestaande vliegroutes?
Minister, ik ben verheugd dat u vandaag in deze plenaire vergadering aankondigt dat u mee in die rechtszaak zult stappen als belanghebbende. Wij als Vlamingen, als Vlaanderen, als mensen die hun boterham verdienen op de luchthaven van Zaventem – het gaat over zestigduizend jobs – hebben er alle belang bij dat die luchthaven rendabel blijft. Wij kunnen niet tolereren dat Brussel denkt dat zij de hinder en de lasten van die luchthaven niet voor een stukje kunnen delen met Vlaanderen.
Ik ben tevreden dat de Vlaamse Regering het geluidsactieplan goedgekeurd heeft, maar u zult er ook voor moeten zorgen dat die Vliegwet er komt, zoals collega Segers zei, want zolang die Vliegwet er niet is, heeft het geen zin om isolatiepremies uit te vaardigen, omdat we niet weten waar die vliegtuigen gaan vliegen.
De heer Sanctorum heeft het woord.
Geen vluchten over Brussel tijdens de nacht, daar heb ik geen probleem mee, maar dan op voorwaarde dat hetzelfde geldt voor Vlaanderen en dat er ook in Vlaanderen geen nachtvluchten zijn.
Minister, u weet dat er op het actieplan omgevingsgeluid heel wat kritiek is geuit tijdens het openbaar onderzoek. Dat is ook begrijpelijk. Het gaat bijvoorbeeld over bijkomende isolatievoorschriften. De legitieme vraag die wordt gesteld is wie dat allemaal gaat betalen. Men heeft het gevoel dat de effecten van lawaaihinder worden afgewenteld op de getroffen mensen – de inwoners, dus – en dat de veroorzaker, zijnde de luchthaven, eigenlijk buiten het vizier blijft.
Ik heb in de beslissing van de Vlaamse Regering gezien dat nu wordt onderzocht wat de financiële compensatie voor die isolatie kan worden. Wanneer zal dat onderzoek afgerond zijn? Wanneer komt daar meer duidelijkheid over?
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister, over het economische belang van de luchthaven van Zaventem, specifiek voor Vlaams-Brabant, maar bij uitbreiding voor heel het land, zijn we het allemaal eens. Maar leefbaarheid is natuurlijk ook een aspect. Die Vliegwet waar hier naar verwezen wordt, is noodzakelijk om een stabiel kader te creëren, om eindelijk te weten waar alle routes nu zijn en blijven. Dat hangt natuurlijk samen met isolatienormen, waar die worden opgelegd enzovoort.
Ik ben het niet helemaal eens met de analyse van sommigen, die zeggen dat we niets kunnen doen vooraleer die Vliegwet er is. We kunnen wel iets doen. Ik ben blij dat de heer Sanctorum er al naar verwezen heeft. In het nieuwe geluidsactieplan, dat afgelopen vrijdag is goedgekeurd door de regering, staat net het idee om te onderzoeken of isolatiepremies bijvoorbeeld kunnen. En we kunnen ten minste al beginnen in het kerngebied. We weten immers waar de grootste hinder zich voordoet, namelijk vlak rond de luchthaven. Begin daar al eens mee, met de middelen die we hebben.
Ik had eigenlijk net dezelfde vraag als collega Sanctorum. Wanneer gaan we meer vernemen over dat onderzoek? Is het ook niet mogelijk dat het federale niveau bijdraagt om die geluidsisolatie mee te financieren?
Collega’s, als je een stabiel kader voor de luchthaven wilt garanderen, dan moet je ook een goed evenwicht vinden tussen aan de ene kant de economische leefbaarheid en aan de andere kant de leefbaarheid voor mensen met zo weinig mogelijk hinder voor omwonenden. Er moet een uitweg te vinden zijn; het kan niet anders. Ik denk dat de nodige evenwichten kunnen worden gevonden. Uiteraard zal ik vanuit mijn bevoegdheid Leefmilieu, maar ook vanuit Ruimtelijke Ordening, goed blijven opvolgen dat die evenwichten ook voldoende worden gerespecteerd, of het nu gaat over fijn stof of over geluid of geluidsoverlast door de exploitatie van de luchthaven. Uiteraard is ook het veiligheidsaspect iets wat zeker wordt meegenomen.
Ik ben het niet eens met diegenen die zeggen dat we, zolang er geen exacte Vliegwet is, niets kunnen doen met het actieplan. Dat is niet zo. Alles wijst uit, ook de eerste studies die gemaakt zijn, dat je nu al op basis van de verschillende vliegroutes en mogelijkheden die er zijn, de zones kunt aanduiden waar er het meeste hinder is. Daar kun je al werken met het ruimtelijk uitvoeringsplan, los van de Vliegwet, en kun je al een isolatieprogramma op toepassen.
Het isolatieprogramma bestaat eigenlijk uit twee delen. Nieuwe woningen krijgen veel strengere isolatienormen, maar er zijn ook bestaande woningen. De Vlaamse Regering heeft het openbaar onderzoek bijzonder ernstig genomen. Er waren een aantal verzuchtingen en vragen naar wat er mogelijk zou zijn voor bestaande woningen en naar een financiële compensatie. De Vlaamse Regering is het engagement aangegaan om dat te onderzoeken en na te gaan of er instrumenten kunnen worden gelanceerd. Het is niet de bedoeling om dat op de lange baan te schuiven. Het is de bedoeling om in het najaar duidelijkheid te hebben.
Het staat in het actieplan en het staat – ik herhaal het nogmaals – in de verschillende regeerakkoorden, niet alleen in het onze, dat er een samenwerkingsakkoord moet zijn. Zeker op dat vlak moeten we goede afspraken maken. We blijven het voortouw nemen. Collega Segers, we hebben trouwens al heel wat bewijzen dat we op die nagel blijven kloppen.
Ik zou willen oproepen dat alle partijen die ook zijn vertegenwoordigd in de andere regeringen, hun verantwoordelijkheid nemen en dezelfde taal spreken en ook daar proberen om tot een goed samenwerkingsakkoord te komen zodat er op lange termijn structureel een oplossing is, zodat er een homogeen en stabiel kader is, zodat we voor eens en voor altijd aan iedereen rechtszekerheid kunnen geven, zodat de economische exploitatie van de luchthaven is gegarandeerd, zodat de leefbaarheid voor mensen in de omgeving van de luchthaven verbetert. Vanuit de Vlaamse overheid willen wij onze verantwoordelijkheid opnemen.
Minister, ik ben het er helemaal mee eens dat stappen die al kunnen worden gezet, moeten worden gezet. Het uitblijven van een samenwerkingsovereenkomst belemmert uw beleid toch wel. Ik ben blij dat u opnieuw zegt dat u het voortouw blijft nemen om te komen tot een samenwerkingsovereenkomst. U kunt op mij rekenen om binnen mijn partij in alle regeringen mijn steentje bij te dragen.
Minister, ook sp.a ligt wakker van de toekomst van de luchthaven, van de levenskwaliteit van de omwonenden, van het draagvlak voor die luchthaven. Het economische belang van de luchthaven voor Brussel en voor Vlaanderen is immens. Daarom moeten we zorgen dat dit dossier geen speelbal wordt in communautaire spelletjes.
Werk maken van een faire spreiding, is essentieel. Het uitblijven van een samenwerkingsakkoord staat dit in de weg. U zult volledig onze steun hebben als u het voortouw neemt om met de drie gewesten te gaan onderhandelen zodat er een faire spreiding komt van alle lasten van de luchthaven. (Applaus bij sp.a)
Als ik vandaag parlementslid in Brussel zou zijn, zou ik ook wakker liggen. Ik zou ook wakker liggen, niet van vliegtuiglawaai. Ik denk dat Brussel vandaag andere katten te geselen heeft.
Minister, dat samenwerkingsakkoord moet er komen. Iedereen is het engagement aangegaan. Het is in het belang van de luchthaven, in het belang van onze economie maar ook in het belang van de inwoners in de Vlaamse Rand dat de vluchtroutes en de Vliegwet er komen zodat er rechtszekerheid is voor alle mensen die om en rond de luchthaven wonen.
De actuele vragen zijn afgehandeld.