Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Bothuyne heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, het kan snel gaan in de politiek, en zeker in de energiepolitiek. Niet lang geleden stonden we hier om vragen te stellen over een mogelijk stroomtekort. Vandaag lijkt het alsof er een stroomoverschot dreigt. Dat is althans de kritiek van milieuorganisaties, maar ook van de sector van de hernieuwbare energie naar aanleiding van de beslissing van de Federale Regering om de centrales van Doel 1 en Doel 2 langer open te houden.
Natuurlijk zijn we daar bezorgd over, want het kan niet de bedoeling zijn dat bestaande installaties van groene energie, windmolens, zonnepanelen enzovoort moeten worden stilgelegd. Nieuwe investeringen zijn broodnodig voor hernieuwbare energie, bijvoorbeeld om de doelstellingen te realiseren van het klimaatakkoord waarover we daarnet nog hebben gediscussieerd, maar ook omdat we straks voor een kernuitstap staan.
2022 is heel nabij. Dan begint de kernuitstap en moet er een alternatief voorhanden zijn. Vandaar het belang om ervoor te zorgen dat de sector van de hernieuwbare energie kan groeien. Er moet worden geïnvesteerd in zonne-energie, in windenergie, in groene energie in Vlaanderen. Minister, hoe kunt u de investeerders in hernieuwbare energie garanderen dat ze effectief investeringen kunnen doen in Vlaanderen die rendabel zullen zijn en die niet ten nadele zullen worden beïnvloed door de verlenging van de levensduur Doel 1 en Doel 2?
Minister Turtelboom heeft het woord.
Ik begrijp de bezorgdheid van de mensen uit de sector van de hernieuwbare energie die vrezen dat hun investeringsstabiliteit in het gedrang zal komen, maar ik kan hen geruststellen. De ambitie en het engagement blijven om zoveel mogelijk te gaan voor hernieuwbare energie. Alle landen werken met tussentechnologieën. Duitsland heeft zelfs bruinkoolcentrales geopend op het moment dat er kerncentrales werden gesloten. Ook Vlaanderen heeft tussentechnologieën, maar het einddoel blijft wel hernieuwbare energie. Ik ben ervan overtuigd dat de Vlaamse Regering voluit kiest voor een stabiel investeringsklimaat. In juli 2015 hebben we beslist om voor zonnepanelen op kleine installaties geen subsidies meer te geven omdat ze rendabel zijn voor zichzelf. Ook de subsidies voor windenergie dalen elk jaar zodat we marktconform zijn en zodat men exact weet welke subsidies men kan verwachten.
Sommigen zeggen dat er een probleem is met de hernieuwbare energie omdat de kerncentrales langer worden opengehouden. Er is een Europese richtlijn uit 2009, die is omgezet in Vlaamse wetgeving, waarin duidelijk staat: “zorgen de lidstaten er tevens voor dat elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen voorrang heeft op, dan wel gewaarborgde toegang heeft tot het net.”
De hernieuwbare energie heeft dus voorrang op andere energiebronnen op het net. Voor mij is dat een heel belangrijke zin. Wanneer er veel wind is zoals het voorbije weekend hebben we gelukkig veel stroombevoorrading die voorrang heeft op het net. Dat is onze beste garantie dat investeren in hernieuwbare energie geen vodje papier of loze woorden zijn, maar dat we het echt menen.
Minister, die geruststellende woorden zijn belangrijk voor de sector van de hernieuwbare energie. In het Europees recht staat inderdaad dat hernieuwbare, groene energie voorrang moet hebben op het net. Ik hoop dat u dat ook afdwingt. Ik denk dat het nodig is dat u daarover overleg pleegt met uw federale collega en een impactanalyse maakt van de beslissingen die zijn genomen over de huidige situatie en over de situatie waar we naartoe willen, namelijk meer groene energie in Vlaanderen. Dat is alleen mogelijk in het kader van een energiepact. Dat pact staat in het Vlaams en in het federaal regeerakkoord. We moeten de sector van de groene energie het signaal geven dat dat energiepact er zo snel mogelijk komt.
De heer Beenders heeft het woord.
Minister, u hebt er sinds gisteren een nieuwe collega-minister van Energie bij, namelijk de topman van Electrabel die samen met zijn tweelingzus, minister Marghem, uw ambitieuze plannen over hernieuwbare energie bemoeilijkt. We kunnen niet zeggen dat ze het u gemakkelijk maken en we betreuren dat.
We vinden dat uw ambities inzake hernieuwbare energie alle steun moeten krijgen. Mijn vraag is dan ook eenvoudig: hoelang nog zult u tolereren dat uw federale collega’s uw energiebeleid bemoeilijken? Er moeten garanties kunnen worden gegeven dat het beleid voor hernieuwbare energie effectief kan worden uitgevoerd.
De heer Danen heeft het woord.
Mijnheer Bothuyne, ik ben blij te horen dat u zich ook zorgen maakt over de verlenging van de levensduur van Doel 1 en Doel 2 en vooral over de gevolgen daarvan voor de hernieuwbare energie in Vlaanderen.
Ik moet zeggen dat ik me daar veel zorgen over maak, en heel wat ceo’s van grote bedrijven ook. Ik stel vast dat veel organisaties van het middenveld, zoals Natuurpunt, de Bond Beter Leefmilieu (BBL) en ceo’s van grote bedrijven in koor zeggen dat in Vlaanderen hernieuwbare energie wordt gehypothekeerd door de verlengde levensduur van Doel 1 en Doel 2.
Minister, uw uitgangspunt overtuigt me niet helemaal. U kunt wel zeggen dat hernieuwbare energie eerst op het net moet worden gebracht, en dan pas de kernenergie. Maar dat gaat niet zomaar gebeuren. Zonder een visie op energie en zonder een energiepact staan we nergens. Dat blijkt nu opnieuw. Hoelang laat u dit nog gebeuren? Wat zult u ondernemen om het roer om te gooien?
De heer Gryffroy heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, ik hoor hier de woorden ‘enthousiasme’, ‘ambitie’, ‘engagement’ en ‘goesting’ vallen. Ook in het vorige debat, over het klimaat, vielen die woorden. Maar we vergeten allemaal dat we kamerbreed de resolutie over het energiepact hebben goedgekeurd. Het stappenplan om dat ten uitvoer te brengen, zou begin september worden bekendgemaakt. Mijn vraag is eenvoudig: naast de nucleaire energiewinning heeft Vlaanderen nog heel wat mogelijkheden op het vlak van hernieuwbare energie en het verhogen van de energie-efficiëntie en de energieopslag. Met andere woorden: wanneer starten we nu echt met de uitvoering van dat stappenplan, minister?
Voorzitter, collega's, dat we ambitieus zijn, blijkt uit de feiten. Eind 2014 waren er driehonderd windmolens; vandaag zijn er zeventig bijgekomen en tegen het eind van het jaar allicht nog tien meer. Op één jaar tijd hebben we 20 tot 25 procent meer windmolens gebouwd dan in de periode voor 2014. Ik ben de eerste om te zeggen dat de weg nog zeer lang is. Maar onze doelstellingen zijn ambitieus en we gaan er helemaal voor. We hebben de sleutels in handen om ervoor te zorgen dat we minder energie verbruiken en kiezen voor hernieuwbare energie. Mijn antwoord is duidelijk: ik kies daarvoor en blijf daarvoor kiezen, maar met marktconforme technologieën. In de tussentijd hebben we overgangstechnologieën nodig. In ons land zijn dat kerncentrales, in andere landen zijn dat bruinkoolcentrales. Als ik mocht dromen, dan zou ik vandaag de kerncentrales sluiten en helemaal gaan voor zonne- en windenergie. Jammer genoeg kunnen we dat vandaag nog niet. Dat betekent dat we nog enthousiaster en met nog meer inzet aan de weg moeten timmeren.
Uiteraard hebben we een energievisie nodig. We werken aan de opstart. Het is zeer goed dat het Vlaams Parlement daarover een resolutie heeft goedgekeurd. Maar we zullen daarvoor met Europa moeten samenwerken, want dat niveau heeft veel sleutels in handen. Vaak wordt er gedebatteerd vanuit een Vlaams perspectief. Vandaag zijn er echter al landen die actief lobbyen om overschotten van hernieuwbare energie over te hevelen. Ik heb het dan bijvoorbeeld over Estland. Het Vlaams Parlement had daarvan drie jaar geleden niet kunnen dromen, maar vandaag is dat een realiteit. Laten we ervoor zorgen dat Vlaanderen op die trein springt.
Ik denk dat dit dossier aantoont dat voor het energiebeleid samenwerking essentieel is. Minister, u beschikt over belangrijke hefbomen. Minister Marghem heeft essentiële federale bevoegdheden in handen. U verwijst ook terecht naar Europa, waar een Europese energie-unie in de maak is. We moeten daaraan participeren en we moeten het vooral samen doen. Ik denk dat het hoog tijd is dat dat energiepact tot stand komt. En we willen niet dat windmolens waarin Vlaanderen investeert, worden stilgelegd om kerncentrales te laten draaien. Het omgekeerde zou moeten gebeuren.
De actuele vraag is afgehandeld.