Verslag plenaire vergadering
Verslag
Algemene bespreking
Dames en heren, aan de orde is het ontwerp van decreet betreffende lage-emissiezones.
De algemene bespreking is geopend.
De heer Van Campenhout, verslaggever, heeft het woord.
De Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn besprak op 20 oktober 2015 het ontwerp van decreet betreffende lage-emissiezones.
Vlaanderen moest bijkomende maatregelen nemen tegen het fijnstof. In 2010 werd een onderzoek gestart om na te gaan of de invoering van de lage-emissiezone in Vlaanderen haalbaar is. De maatregel vereiste onder meer de invoering van een nieuw verkeersbord en er moest een goed handhavingskader door de lokale besturen worden uitgewerkt.
Antwerpen werd geselecteerd als pilootproject. Vanaf 2016 zal in Antwerpen een lage-emissiezone voor een gebied van minstens 200.000 inwoners worden ingevoerd.
Een lage-emissiezone is een zone met een selectief toelatingsbeleid om de luchtkwaliteit te verbeteren. Het algemeen kader wordt op Vlaams niveau ontwikkeld, maar het decreet biedt de lokale besturen een ruime mogelijkheid om zeer specifieke, situationele maatregelen te nemen. Het decreet gaat over een selectief toelatingsbeleid. De Vlaamse Regering bepaalt de gewestelijke toelatingscriteria en de gemeenten kunnen bepalen of de voertuigen die aan deze criteria voldoen, verboden worden of onder bepaalde regels toegelaten zijn. De gemeenten kunnen tevens kiezen voor een lokale toegang tegen betaling. Het toezicht gebeurt via nummerplaatcontrole.
Tijdens de bespreking in de commissievergadering van 20 oktober 2015 wijst Hermes Sanctorum erop dat het belangrijk is om zich te laten inspireren door buitenlandse ervaringen. Hij benadrukt ook dat de zones voldoende groot moeten zijn om effect te hebben.
Ludo Van Campenhout bevestigt dat Antwerpen heeft gewacht op dit decreet. Hij wijst erop dat het voorstel geen keuze impliceert tussen algemene en lokale maatregelen en dat de lage-emissiezone in Antwerpen een gebied met minstens 200.000 inwoners omvat en dus voldoende significant is.
Valerie Taeldeman is tevreden met het ontwerp van decreet maar wijst op de adviezen waarin aandacht wordt gevraagd voor de sociale impact van de maatregelen. Ze wil verder ook weten of de stad Antwerpen de opbrengsten van de lage-emissiezone zal gebruiken voor klimaat- en gezondheidsbeleid.
Gwenny De Vroe is ook tevreden met het ontwerp zoals het voorligt. Ze stelt vast dat er veel belang werd gehecht aan het aspect privacy. Ze benadrukt dat er bijzondere aandacht moet worden besteed aan personen met een handicap zodat zij altijd toegang blijven hebben tot het centrum van de steden.
Caroline Bastiaens bevestigt dat Antwerpen op dit decreet heeft gewacht. Ze benadrukt eveneens dat de sociale impact van nabij moet worden gevolgd en vraagt ook bijzondere aandacht voor personen met een handicap.
Bart Nevens merkt op dat de maatregel wellicht zal leiden tot kostenbesparing voor het onderhoud van het historisch erfgoed.
Minister Schauvliege beseft dat de lage-emissiezone voldoende groot zal moeten zijn. Er is veel contact geweest met het buitenland om te leren uit hun ervaringen Ze erkent dat het ontwerp vrij laat aan het Vlaams Parlement wordt voorgelegd, maar dat dit het gevolg is van de samenwerking met de federale overheid in verband met het nieuwe verkeersbord.
De minister beaamt dat rekening moet worden gehouden met de gevolgen voor prioritaire voertuigen en voor personen met een handicap.
Ze bevestigt dat de administratieve geldboetes terechtkomen bij de lokale besturen en ze gaat ervan uit dat die het geld goed zullen aanwenden.
Het in werking treden van de maatregel in de stad Antwerpen zal voor de nodige publiciteit bij de andere gemeenten zorgen, maar ook Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) en de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) zullen een rol spelen bij de communicatie.
Ludo Van Campenhout beaamt dat de opbrengsten gebruikt moeten worden voor duurzame maatregelen, zoals in Antwerpen de opbrengst van de parkeerretributies onder meer gebruikt wordt voor duurzame mobiliteitsmaatregelen zoals de stadsfiets.
Er waren twee amendementen, een amendement om het woord ‘voertuiggegevens’ te vervangen door het woord ‘gegevens’. Het tweede amendement strekt ertoe het gebruik van de gegevens en de bewaartermijnen van de camerabeelden te beperken. Die mogen enkel worden gebruikt voor de controle van de lage-emissiezone.
Er was een consensuele sfeer in de commissie en het ontwerp van decreet is dan ook unaniem goedgekeurd. (Applaus)
De heer Depoortere heeft het woord.
Voorzitter, dames en heren, het ontwerp van decreet betreffende lage-emissiezones legt inderdaad niets op, maar voorziet in de mogelijkheid voor gemeenten om op hun grondgebied een lage-emissiezone in te richten en de concrete modaliteiten zelf in te vullen. Ook het Vlaams Belang is vanzelfsprekend bekommerd om de negatieve impact van luchtverontreiniging op de gezondheid, waar in de eerste plaats kinderen, ouderen en zieken het slachtoffer van zijn.
Desalniettemin zal de Vlaams Belangfractie zich onthouden bij de stemming over dit ontwerp van decreet omdat we ook bekommerd zijn om de sociale gevolgen van de mogelijke invoering van lage-emissiezones in onze steden. Een derde van de wagens die niet aan de toegangscriteria voldoen – het zou ongeveer om 7 procent van het totale wagenpark gaan – behoort toe aan gezinnen of alleenstaanden met een inkomen van minder dan 2000 euro. Blijkbaar werd niet voldoende onderzocht in welke mate het voertuigenpark in de steden waar de lage-emissiezones allicht zullen worden ingevoerd, vervuilender is dan elders en hoeveel mensen er concreet getroffen kunnen worden door de maatregel. De sociale gevolgen van de invoering van een lage-emissiezone kunnen enorm zijn, vooral voor sociaal zwakkere inwoners.
Veel zal echter afhangen van de concrete uitvoeringsmodaliteiten waarover een gemeentelijke overheid beslist. Vlaams Belang zal lokaal bij voorstellen hierover afmeten of er voldoende rekening wordt gehouden met de mogelijke sociale gevolgen en of de nodige vrijstellingen of maatregelen worden opgenomen, in de eerste plaats voor mensen met een beperkte financiële draagkracht die gevestigd zijn in een dergelijke zone. Gezien de mogelijke sociale gevolgen van dit ontwerp van decreet zal de Vlaams Belangfractie zich onthouden.
Mevrouw Taeldeman heeft het woord.
De Vlaams Belangfractie was niet aanwezig in de commissie bij de bespreking van dit ontwerp van decreet. We horen nu voor het eerst de mening van deze fractie. Mocht iemand van de fractie aanwezig zijn geweest tijdens de bespreking in de commissie, dan had die kunnen vernemen dat de andere politieke fracties ook hun bezorgdheid hebben geuit over de sociale gevolgen en had die het antwoord van de minister gehoord. Elke stad of gemeente die een lage-emissiezone invoert, kan steeds werken met bepaalde uitzonderingen.
Minister Schauvliege heeft het woord.
Ik wil benadrukken dat het cruciaal is dat we die lage-emissiezones kunnen invoeren. Dit zal de luchtkwaliteit lokaal ten goede komen.
Er moet inderdaad aandacht zijn voor sociale gevolgen. Die bezorgdheid hebben alle fracties tijdens de bespreking uitdrukkelijk naar voren gebracht. Het is aan de lokale overheden om de sociale correcties en een flankerend beleid uit te werken. Er moeten goede alternatieven zijn voor iedereen.
In het ontwerp van decreet is opgenomen dat er uitzonderingen mogelijk zijn. Het gaat dan bijvoorbeeld over prioritaire voertuigen of over mensen die zich op geen andere manier kunnen verplaatsen dan met de wagen.
Dit ontwerp van decreet biedt een evenwichtig kader dat kan worden ingevuld op basis van lokale inzichten door steden en gemeenten. Het is goed dat er rekening kan worden gehouden met de specifieke situatie van elke stad en gemeente.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De algemene bespreking is gesloten.
Artikelsgewijze bespreking
Dames en heren, aan de orde is de artikelsgewijze bespreking van het ontwerp van decreet.
De door de commissie aangenomen tekst wordt als basis voor de bespreking genomen. (Zie Parl.St. Vl.Parl. 2014-15, nr. 454/3)
– De artikelen 1 tot en met 14 worden zonder opmerkingen aangenomen.
De artikelsgewijze bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het ontwerp van decreet houden.