Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
De heer Keulen heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, eigenlijk gaat mijn vraag om uitleg over een pruts, een kleinigheid. Maar ik vind het principieel wel belangrijk. Het gaat over een mentaliteit, over wie welke rol vervult. We hebben in de plenaire vergadering afgelopen dinsdag samen een heel sterk statement gegeven over het verder ontlasten en bevrijden van de gemeentebesturen van een stuk Vlaams toezicht. Ik vind dat dit daarvan een kleine illustratie is. Omdat het met die mentaliteit te maken heeft, vind ik het ook belangrijk om deze problematiek onder de aandacht te brengen.
Minister, in 2008 is de Verkeersbordendatabank opgericht. Deze databank verzamelde de gegevens van alle verkeersborden langs Vlaamse wegen. In de loop der jaren is het updaten van deze databank een probleem gebleken. Uit verschillende vragen aan u en uw voorgangers, ook in recente maanden, is gebleken dat niet elke gemeente elke wijziging van verkeersbord heeft doorgegeven. Dat heeft gevolgen voor allerlei instrumenten van slimme mobiliteit die gebruikmaken van gps, bijvoorbeeld intelligent speed adaptation (ISA) of Adaptive Cruise Control. Om die systemen, die als hulpmiddel voor de bestuurder dienen, optimaal te laten functioneren, is een accurate snelheidsaanduiding essentieel.
Minister, in een recente reactie hierop, op een schriftelijke vraag van collega Vandenbroucke, liet u verstaan de verkeersdatabank te actualiseren wat betreft snelheidsborden. U stelde voor om de gemeenten te verplichten alle wijzigingen met betrekking tot de snelheid door te geven in de Verkeersbordendatabank.
Minister, het up-to-date houden van de databank is noodzakelijk en uw voornemen is positief. Daarop valt niets af te dingen. Over de manier waarop dit dient te gebeuren, verschillen we echter van mening. De Vlaamse Regering zet in op het ontlasten van lokale besturen met betrekking tot rapportering en allerhande formaliteiten. Dat gaat heel ver.
Uw voornemen staat hier enigszins haaks op. Is het daarom geen optie om via het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) de Verkeersbordendatabank centraal te beheren en toe te zien op de volledigheid ervan? Elke gemeente heeft minstens één contactpersoon in de respectievelijke AWV-districten. Dat zijn vaak zeer nauwgezette ambtenaren die elke kleine overtreding registreren en verbaliseren. Dat zou nu positief kunnen worden aangewend om de gemeente te ontlasten en deze ambtenaren de Verkeersbordendatabank centraal te laten beheren.
Minister, is mijn voorstel om de Verkeersbordendatabank centraal te laten beheren door ambtenaren van AWV in de verschillende districten te overwegen? In eerste instantie wilt u inzetten op het updaten van snelheidsborden. Is het de bedoeling om op korte termijn de volledige databank geüpdatet te hebben?
Mevrouw Fournier heeft het woord.
Voorzitter, ik sluit graag aan bij de vraag om uitleg van de heer Keulen en het belang van correcte snelheidsborden. Meer en meer auto’s zijn uitgerust met dergelijke verkeersbordendetecties. Op het dashboard zie je gewoon staan aan welke snelheid men mag rijden op de weg waarop men zich bevindt. Dat is inderdaad heel gemakkelijk. Deze info moet natuurlijk wel betrouwbaar zijn. De borden moeten dus wel correct zijn.
In België is er voor het eerst een auto getest met een intelligente snelheidsassistentie. Het systeem combineert een digitale snelheidskaart met een herkenningssysteem van verkeersborden. Die test liet zien dat technische rijhulpsystemen de verkeersveiligheid kunnen verbeteren, maar dat er op het vlak van weginfrastructuur een belangrijke taak en verantwoordelijkheid blijft weggelegd.
De test toont ook de noodzaak aan van een 100 procent actuele en nauwkeurige digitale kaart met correcte afbakening van bebouwde kommen en vooral ook van snelheidsregimes.
Ik denk dat iedereen wel overtuigd is van het belang van de correctheid van die borden. De vraag is natuurlijk wie wat doet. De gemeenten hebben al tal van opdrachten gekregen. Veel wegen van de provincie zijn overgeheveld naar de gemeenten. Dat betekent extra werk voor die gemeenten. Ik ben dus zeker vragende partij dat het centraal beheer gebeurt door de ambtenaren van AWV, zodat die last niet volledig op de gemeenten terechtkomt.
De heer Parys heeft het woord.
De heer Keulen heeft een goede beschrijving gemaakt in zijn vraag over het belang van het up-to-date houden van die Verkeersbordendatabank en dat dat een belangrijke meerwaarde is voor de verkeersveiligheid.
Het gaat hier eigenlijk om een vermeende tegenstrijdigheid in de vraag van de heer Keulen. Hij zegt dat er een tegenstrijdigheid is tussen enerzijds het feit dat de Vlaamse Regering de intentie heeft om die lokale besturen te ontlasten van een aantal taken en anderzijds de suggestie van de minister om die lokale besturen een meer actieve rol te geven in het up-to-date houden van de Verkeersdatabank.
Volgens mij moet je dat niet per se op die manier zien. Het zijn toch de lokale besturen die het dichtst bij de wegen staan. Ze zijn zelf belangrijke wegbeheerders, die de lokale verkeerssituatie het best kennen en het best kunnen inschatten. Ik denk dan ook dat er voor hen een rol moet zijn om dat te doen. Waarom denken wij eigenlijk dat Vlaanderen daarin een betere taak zou vervullen dan die lokale besturen?
Ik sta dan een beetje te kijken, want dinsdag heb ik met tranen in de ogen geluisterd naar de fractieleider van Open Vld. Hij beschreef de jakobijnse mentaliteit van Vlaanderen en zei dat we af moeten van die keizer-kostermentaliteit, dat er meer dingen moeten worden gebracht naar het bestuursniveau dat het dichtst bij de bevolking staat en dat daarin ook een subsidiariteitsargument speelt.
Als ik het goed begrijp, krijgen we hier dan uiteindelijk een beetje de omgekeerde vraag. Ik denk dat het belangrijk is dat die gemeenten dat doen, maar dat wij ons als 'centrale overheid' – hierbij parafraseer ik de heer Keulen – afvragen waarom de ingave in die databank vandaag niet naar behoren werkt. Is dat te omslachtig of te moeilijk? Kennen we daarvan de juiste oorzaak? Waarom staat dat vandaag niet op punt? Ik denk dat het zeker niet over slechte wil gaat. We kunnen die gemeenten daarvoor zeker de verantwoordelijkheid geven. Het is de taak van het Vlaamse niveau om die knelpunten weg te werken. Daarop moeten wij volgens mij inzetten.
Als we naar een uniformer snelheidsregime gaan op gewestwegen – er zijn plannen om rond 70 kilometer per uur een aantal dingen te doen –, dan zal die taak ook op termijn veel minder intensief worden om die verschillende snelheidsregimes bij te houden en die Verkeersbordendatabank up-to-date te houden.
Minister, als we de gemeenten toevertrouwen die databank up-to-date te houden, welke controles gaan wij daar als centrale overheid dan op uitvoeren? Volgens het Vlaams regeerakkoord moeten we vertrouwen geven, maar ook bekijken dat het resultaat effectief is behaald. Zijn er plannen om dat effectief te controleren in het geval dat die gemeenten die verantwoordelijkheid krijgen en het verder uitvoeren?
Minister Weyts heeft het woord.
De Verkeersbordendatabank bevat verkeersborden van zowel gemeentewegen als gewestwegen. Voor de borden langs gemeentewegen vind ik het belangrijk om te blijven verwijzen naar de gemeenten. Zij zijn verantwoordelijk voor de signalisatie op de wegen onder hun beheer. Dan vind ik het ook logisch dat zij instaan voor de actualisering van die databank.
Bovendien hebben de gemeenten het voordeel dat ze dan een zicht krijgen via een instrument bij de planning en het beheer van hun signalisatie. Dat is dan toch één voordeel. Aan de andere kant geldt vanzelfsprekend dat AWV zelf moet instaan voor de actualisering van de borden inzake de gewestwegen.
Mijnheer Keulen, mevrouw Fournier, ik deel natuurlijk wel uw bezorgdheid. Als we een administratieve of andere lastenverlaging kunnen bewerkstelligen voor de gemeenten, dan moeten we dat ook doen. Ik denk dat ik daaraan tegemoetkom, op twee vlakken.
Ten eerste zal ik in de toekomst de Verkeersbordendatabank inzetten als input bij de aanvullende reglementen. Als de gemeenten een aanvullend reglement willen en daarvoor indienen bij de Vlaamse overheid, krijgen wij daar een kaart bij. Ik wil ervoor zorgen dat we die informatie gebruiken om zelf de Verkeersbordendatabank te updaten. Zo is dat al een ontlasting van enige inspanningen bij de gemeenten. In de toekomst zullen de gemeenten hun kaartaanpassing digitaal kunnen ingeven in de Verkeersbordendatabank. In hun aanvullend reglement zullen ze naar deze kaart in de databank kunnen verwijzen. Op die manier heb je al een serieuze efficiëntiewinst geboekt en worden de aanpassingen in één moeite door mee ingevoerd in de Verkeersbordendatabank.
Ten tweede is het zo dat we al jaren met die aanslepende problematiek zitten waarbij er aan de gemeenten wordt gevraagd om de grote bulk van alle verkeersborden in te brengen in de Verkeersbordendatabank. We zien dat dat niet lukt, niettegenstaande herhaalde pogingen. Daarom zeg ik dat we ons nu moeten focussen op de meest essentiële verkeersborden, namelijk die die een snelheidsbeperking aangeven.
Waarom? De redenen zijn hier enigszins aangehaald. De gps-systemen waarmee we ondertussen allen vertrouwd zijn en die de maximumsnelheid aangeven, geven dit in de praktijk echter vaak foutief aan omdat die zich baseren op ofwel eigen informatie – heel wat gps-systemen hebben een eigen soort update – of op de Verkeersbordendatabank, die niet volledig is en niet gegarandeerd accuraat.
De ISA-systemen kunnen ervoor zorgen dat uw wagen qua snelheid wordt begrensd, overeenstemmend met de maximale snelheid die wordt aangegeven op de betrokken gemeenteweg. Ik heb zelf zo’n systeem en moet vaststellen dat die maximale snelheden heel regelmatig helemaal verkeerd zijn. We kunnen er echt niet langer op wachten. De Verkeersbordendatabank moet accuraat zijn, minstens wat betreft de snelheid. Daarom vind ik dat de gemeenten in eerste instantie daarop moeten focussen.
We moeten de administratieve last verlagen op het eerste vlak, namelijk samen met de aanvullende reglementen die nieuwe verkeersborden onmiddellijk inbrengen. Verder is er ook de administratieve lastenverlaging op het vlak van de focus op snelheidsbeperkingen. Dat is de wortel. Daartegenover staat dat ik wil dat het nu eindelijk gebeurt, namelijk zoals hier gevraagd tegen een specifieke datum, 1 januari volgend jaar. Daarbij moeten we de afspraak maken dat indien die gemeenten dan nog niet in orde zijn met de borden inzake snelheidsbeperking en ze in te geven in de Verkeersbordendatabank, we dat agenderen zowel op de provinciale verkeersveiligheidscommissie als op het niveau van de Intergemeentelijke Begeleidingscommissie (IGBC). Daarnaast zal ik mij niet schromen om die lijst te publiceren, daarvoor aandacht te wekken en te zeggen welke gemeenten op het vlak van verkeersveiligheid te wensen overlaten.
Ik hoop dat we vooruit kunnen geraken met die deal en minstens in de loop van volgend jaar eindelijk kunnen zeggen dat die Verkeersbordendatabank accuraat en betrouwbaar is, minstens wat betreft de snelheidsbeperkingen.
De heer Keulen heeft het woord.
Mijnheer Parys, het siert u dat u uw minister verdedigt. Maar u bent blijkbaar minder vertrouwd met de lokale verantwoordelijkheid, want u zou moeten weten dat die mensen van AWV aanwezig zijn in de gemeenten. Ze lopen daar rond. Soms doen ze nuttig en nodig werk en soms zijn het kampioenen beuzelarijen. Je moet daar maar eens een bordje hangen van een barbecue of een bal langs een gewestweg. Wat dat dan aan een papierstroom veroorzaakt! Om die mensen nuttig en nodig werk te geven, zouden ze bijvoorbeeld dit werk kunnen doen. Dat zoveel gemeenten dat niet doen, is niet omdat al die gemeentebesturen de verkeersveiligheid geen topprioriteit vinden.
Ik denk dat dit overal in de top drie staat. Wanneer bij contacten met de bevolking gevraagd wordt wat het probleem is, staat op één woninginbraken als er af en toe rondtrekkende daderbendes zijn, maar anders staat minstens op twee, maar vaak op één,snelheid en verkeersveiligheid. Dat is, denk ik, voor iedereen die lokale verantwoordelijkheid draagt iets wat heel vertrouwd in de oren klinkt. Het gaat mij ook gewoon om het principe. Tussen de tienduizend dingen die gemeenten doen, valt dat blijkbaar tussen de mazen van het net, want het is eigenlijk ook geen echt werk. Minister, ik denk dat u door wat u via de aanvullende reglementen bereikt aan data al meteen in te lezen in de systemen en ook bij de providers te bezorgen, al een stap voorwaarts zet. Het gaat er gewoon om dat wij autonomie vragen. Er zijn een aantal mensen van de gewesten op het lokale niveau aanwezig en zij kunnen op die manier het lokale niveau helpen. Daar gaat het over, niet meer en niet minder.
De heer Parys heeft het woord.
Ik vind het een goed voorstel van minister Weyts om sowieso te focussen op die snelheidsbeperking om aan administratieve lastenverlaging te doen, maar ook om een stok achter de deur te houden met de publicatie van gemeenten die niet up-to-date zouden zijn. Collega Keulen, ik denk dat we daarover een interessant debat kunnen houden, maar als we enerzijds de gemeenten ontslaan van betutteling, zoals we in de plenaire vergadering van deze week hebben gedaan, denk ik dat we ook gerechtigd zijn hen te vragen meer verantwoordelijkheid te nemen op de gebieden waarop ze geacht zijn dat te doen. Als wij hen tegemoet komen met administratieve lastenverlagingen en de focus op die snelheidsbeperkingen, moet dat de keerzijde van de medaille zijn, zodat we een verkeersveiliger Vlaanderen kunnen krijgen waar iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt en zijn rol speelt.
De vraag om uitleg is afgehandeld.