Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Vraag om uitleg over de afschaffing van de bijzondere jacht
Verslag
Collega's, intussen werd er ook een ontwerp van decreet over de jacht ingediend in het parlement. Het is niet de gewoonte dat er dan nog vragen om uitleg over worden gesteld. Dat is hier ook zo gecommuniceerd, maar de ene vraag om uitleg werd ingediend vóór het ontwerp van decreet, en de andere erna. Vandaar.
De heer Sanctorum heeft het woord.
Een arrest van de Raad van State van 23 april 2015 verklaart de mogelijkheid tot de ‘bijzondere jacht’ nietig. De bijzondere jacht is gekend in deze commissie. Het is een uitzondering ter voorkoming van schade aan gewassen, weiden of eigendommen; ter bescherming van fauna of flora; en in het belang van de veiligheid van het luchtverkeer. Er staat een hele reeks dieren opgesomd die kunnen worden bejaagd.
Die jacht was mogelijk door artikel 7 in het Jachtopeningsbesluit van 28 juni 2013. Daar is heel wat debat aan voorafgegaan. Toenmalig collega Dirk Peeters volgde dit voor mijn fractie op. We zijn altijd zeer kritisch gebleven voor de bijzondere jacht. Ik weet dat de meningen in deze commissie verdeeld zijn, zowel in de vorige als in de huidige legislatuur.
Vogelbescherming Vlaanderen zag voor deze regeling geen rechtsgronden in het Jachtdecreet van 1991 en kreeg uiteindelijk gelijk bij de Raad van State. Vlaanderen heeft in Europa als enige deze constructie ‘bijzondere bejaging’ opgezet binnen de jachtwetgeving.
Minister, hoe staat u tegenover de nietigverklaring van artikel 7, betreffende de bijzondere jacht? Welke maatregelen zult u nemen in navolging hiervan?
Welke instructies geeft u aan uw administratie met betrekking tot de meldingen voor bijzondere jacht die nu worden ingediend? De procedure houdt in dat er een melding wordt gemaakt waarop het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) binnen de 24 uur moet reageren. Wat gebeurt er in deze periode met een dergelijke aanvraag?
Dit betreft natuurlijk ook de wijziging van het Jachtdecreet. In welke zin zal het Jachtdecreet gewijzigd worden als het gaat over het principe of de praktijk van de bijzondere jacht?
De heer Ceyssens heeft het woord.
Voorzitter, minister, de heer Sanctorum heeft goed geraden dat ik deze kwestie in mijn vraag vanuit een ander oogpunt bekijk. De situatie werd al door hem geschetst, ik zou graag nog eens in herinnering brengen dat de bijzondere jacht toegelaten was onder heel specifieke voorwaarden: om schade aan gewassen, weiden of eigendommen te voorkomen, ter bescherming van de wilde fauna of flora, de instandhouding van natuurlijke leefgebieden of in het belang van de veiligheid van het luchtverkeer.
De bijzondere jacht is van enorm belang voor onder meer de landbouwsector. Het nietig verklaarde artikel in het besluit was dan ook noodzakelijk om ingezaaid goed en gewassen te beschermen en dit zonder afbreuk te doen aan het streefdoel om de populaties van de soort in kwestie in een gunstige staat van instandhouding te laten voortbestaan, zoals opgenomen in de wijzigingen van het decreet. Concreet zouden we ervan uit kunnen gaan dat het principe van de bijzondere jacht altijd algemeen gedragen is geweest. Meer nog, in het decreet is het aantal gevallen waarop de bijzondere jacht kan worden ingeroepen, uitgebreid ten opzichte van het Jachtopeningsbesluit.
De heer Sanctorum verwijst ook naar de Vogelrichtlijn. Volgens mij moeten we ons niet in de plaats van de Europese Commissie stellen. Het is de Europese Commissie die erover moet waken of de gevolgen van afwijkingen al dan niet verenigbaar zijn met de richtlijnen. Het is toch al heel duidelijk dat lidstaten onder bepaalde voorwaarden mogen afwijken van de richtlijnen ter zake. In de Vogelrichtlijn wordt de jacht als een volstrekt legitieme activiteit benaderd.
Minister, er kan worden gesteld dat het arrest van de Raad van State en de definitieve goedkeuring van de wijziging van decreet door de Vlaamse Regering elkaar gekruist hebben. Hoe evalueert u deze situatie?
Al houdt Vogelbescherming Vlaanderen geen rekening met de impact op de landbouwgewassen, volgens haar zijn heel wat dieren onwettig gedood. Wat zijn de gevolgen van de nietigverklaring?
Wat is uw timing om een nieuw besluit voor te leggen aan de Vlaamse Regering?
Mevrouw Peeters heeft het woord.
Voorzitter, minister, ik wil me graag aansluiten bij de voorgaande sprekers inzake het arrest van de Raad van State. Ik zie de heer Ceyssens al omkijken: ik volg natuurlijk eerder zijn standpunt. In onze contreien is er een overpopulatie van everzwijnen waarvoor een bijzondere bejaging effectief nodig is.
Het is belangrijk dat er zo snel mogelijk weer een decretale basis komt. Ik had begrepen dat erin is voorzien om in het ontwerp van decreet de bijzondere bejaging mogelijk te maken. Meer in het bijzonder zou aan de Vlaamse Regering de mogelijkheid worden gegeven om nadere regels te bepalen voor een algemene aanpak van bepaalde wildsoorten die in aanzienlijke delen van Vlaanderen schade veroorzaken.
Ik herhaal dat dit volgens mij echt aangewezen is voor de everzwijnpopulatie, die heel wat schade berokkent aan de landbouwgewassen, maar ook aan siertuinen. Het is niet langer dan gisteren geleden dat ik weer eens van de politie mocht vernemen dat er een verkeersongeval had plaatsgevonden omdat een kudde everzwijntjes zich op de gewestwegen begaf. De everzwijnpopulatie moet effectief ingetoomd worden, en daarvoor is de bijzondere bejaging zeker nodig.
Ik wil me graag aansluiten bij de vraag van de heer Ceyssens. Hebt u er al zicht op wanneer de decretale regelgeving definitief rond kan zijn? In onmiddellijke navolging daarvan zullen er uitvoeringsbesluiten moeten volgen. Ook daarover kreeg ik graag wat meer informatie.
De heer Van Campenhout heeft het woord.
Ik kan me aansluiten bij de laatste twee collega’s. Ik wil erop wijzen, mijnheer Sanctorum, dat jacht soms belangrijk is om een ecobalans in een omgeving te bewaren, dat is zo, ik heb toevallig die cursus gevolgd. Om ecosystemen te beschermen, is juist de bijzondere jacht van belang.
Voor de rest moet ik hier niet veel aan toevoegen – we zullen dit nog in detail bespreken tijdens de behandeling van het decreet – maar wat is de huidige rechtspositie van de bijzondere jacht?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Voorzitter, mijnheer Sanctorum, u vraagt of ik het arrest van de Raad van State zal respecteren. Uiteraard zal ik dat doen, we doen dat altijd. We hebben er zelfs op geanticipeerd omdat de Raad van State al de opmerking had gemaakt dat er eigenlijk een rechtsgrond zou moeten worden gecreëerd. De Raad van State heeft dat gedaan naar aanleiding van de goedkeuring half 2014. We hebben daarom het initiatief genomen voor een ontwerp van aanpassing van het Jachtdecreet. We zullen daarin in de nodige rechtsgrond voorzien en ook in een delegatie voor de bijzondere bejaging. Op die manier krijgt de bepaling, zoals het recent vernietigde artikel 7 van het besluit, wel een rechtsgrond.
Het ontwerp van wijzigingsdecreet is op 3 april door de Vlaamse Regering goedgekeurd en voor behandeling ingediend bij het Vlaams Parlement. Zodra het hier in het parlement behandeld en goedgekeurd is, kan het Jachtopeningsbesluit, inclusief de bepaling met betrekking tot de bijzondere jacht, opnieuw ter goedkeuring aan de Vlaamse Regering worden voorgelegd. Dat kan dus relatief snel gaan.
Wat gebeurt er ondertussen? Als we de melding voor de bijzondere jacht ontvangen na publicatie van dit arrest, zal door mijn administratie geantwoord worden dat er een weigering is. De lopende meldingen voor bijzondere jacht zullen opgeschort worden. Dat is de stand van zaken. Met de uitvoeringsbesluiten kunnen we ook doorgaan.
Op het moment dat het decreet hier definitief is ingediend en persklaar is gegeven, hebben we minstens zes dagen nodig om het stuk te verdelen. Dan kan het hier, afhankelijk van de commissiewerkzaamheden, besproken worden. Dat kan dus op een tamelijk vlotte en snelle manier gebeuren.
De heer Sanctorum heeft het woord.
Voorzitter, minister, de standpunten zijn dezelfde als in de vorige legislatuur. Ik wil bij dezen ook eens bevestigen dat we er vanuit Groen inderdaad van overtuigd zijn dat de bijzondere jacht, het verhaal van schade aan gewassen, vaak als excuus wordt gebruikt om de jacht te versoepelen.
Deze eerlijke analyse sluit heel dicht aan bij de waarheid. Het gaat immers niet over de bestrijding van dieren die schade toebrengen aan gewassen, het gaat over het preventief afschieten van dieren die wel eens schade zouden kunnen toebrengen. Dat is de definitie van de bijzondere jacht. Die is dus heel soepel en heel breed geïnterpreteerd. Ik ben blij dat Vogelbescherming Vlaanderen vanuit een fundamentele bezorgdheid naar de Raad van State is gestapt.
Ik heb begrepen uit uw antwoord dat er een soort van moratorium wordt ingevoerd. Voorlopig worden alle meldingen geweigerd. Ze worden waarschijnlijk standaard negatief beoordeeld tot er een nieuw besluit wordt genomen op basis van het nieuwe decreet. In alle eerlijkheid: ik hoop dat we nog lang mogen wachten op dat nieuwe besluit.
De heer Ceyssens heeft het woord.
Inderdaad, mijnheer Sanctorum, de standpunten zijn dezelfde gebleven, toch bijna allemaal.
Mijnheer Van Campenhout, ik dank u voor uw zeer positieve houding ten opzichte van die acht. Ik vind dat een hele stap in de goede richting.
Wat de schade aan gewassen betreft, zegt artikel 9 uit de Vogelrichtlijn: “De lidstaten mogen – indien er geen andere bevredigende oplossing bestaat – om onderstaande redenen afwijken van de artikelen.” Als derde punt in de opsomming staat er “ter voorkoming van belangrijke schade aan gewassen”. Dat lijkt mij toch een heel belangrijk gegeven.
In tegenstelling tot de hoop die de heer Sanctorum uitdrukt dat het nog lang duurt, zou ik willen vragen om er vaart achter te zetten. De jonge gewassen verschijnen in de akkers. Ik denk dat het heel belangrijk is dat er heel snel opnieuw bijzondere bejaging kan worden toegestaan.
Minister, ondertussen wordt bijzondere jacht niet toegestaan. Dat betekent ook dat er geen schade kan worden verhaald op de jagers, omdat die in de onmogelijkheid zijn om schade te voorkomen. Betekent dit dat de landbouwer zijn schade kan verhalen op het Vlaamse Gewest?
Mevrouw Peeters heeft het woord.
In tegenstelling tot wat de heer Sanctorum zegt, wil ik de minister vragen om zo snel mogelijk werk te maken van dat uitvoeringsbesluit. Wat mij betreft, mag dat daags na de goedkeuring van het decreet. Zo kunnen we er heel snel voor zorgen dat die bijzondere bejaging mogelijk is. Ik dank u.
De heer Van Campenhout heeft het woord.
Ik kan alleen maar akkoord gaan.
Minister Schauvliege heeft het woord.
Ik denk dat de analyse van de heer Ceyssens over de schade klopt.
De heer Sanctorum heeft het woord.
Als er schade is, dan kan er een schadevergoeding worden gevraagd aan het Vlaamse Gewest. Ging het daarover? (Opmerkingen van de heer Lode Ceyssens)
Oké, dan is dat bij dezen ook duidelijk.
Mijnheer Ceyssens, uw opmerking over de Vogelrichtlijn klopt inderdaad. Artikel 9 legt die mogelijkheid vast. Via dat artikel wordt er duidelijk gemaakt dat dat een echte uitzondering is. Het advies van de Minaraad maakt duidelijk dat er, bijvoorbeeld over de smient, niet is aangetoond dat die vogel effectief schade aanricht aan die gewassen. Toch wordt het opgenomen via die bijzondere jacht. Nogmaals, het is zeer breed en soepel geïnterpreteerd.
De heer Ceyssens heeft het woord.
Mijnheer Sanctorum, u hebt daarnet gezegd dat we onze stellingen ook moeten kunnen illustreren. Ik wil u graag uitnodigen om in onze regio te komen kijken welke impact het kan hebben op de landbouwgewassen wanneer de everzwijnen hebben huisgehouden. (Opmerkingen van de heer Hermes Sanctorum-Vandevoorde)
Het gaat ook over ganzen enzovoort.
Er is een codex waarin duidelijk staat welke maatregelen er kunnen of moeten worden genomen. Als die genomen zijn en er toch nog schade is, zal die schade toch nog op iemand moeten worden verhaald. In het verleden was dat op de jager omdat die de plicht had om dat te voorkomen. Daarvoor had die het middel van de bijzondere bejaging. Die mogelijkheid is hem vandaag ontnomen. Ik ga ervan uit dat men die schade dan kan verhalen op het Vlaamse Gewest.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.