Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking, Toerisme en Onroerend Erfgoed
Verslag
Mevrouw Soens heeft het woord.
Vorige week had ik een vraag over noodhulp aan Jemen en toen kwamen de wapenhandel en het onholdbeleid al even ter sprake. Ik heb toen beloofd daarover een aparte vraag te stellen.
Minister-president, naar aanleiding van de Arabische Lente werden verscheidene landen uit die regio op de onholdlijst geplaatst. Dat gebeurde om tegemoet te komen aan de onmogelijkheid om een internationaal wapenembargo op te leggen. Bahrein werd onlangs van die lijst gehaald. Jemen, Oekraïne, Egypte en Syrië staan nu nog op on hold. Ten aanzien van Saoedi-Arabië gelden uitvoerbeperkingen. De export van defensiegerelateerde producten of ordehandhavingsmateriaal naar Saoedi-Arabië wordt steevast onderworpen aan de verplichting van wederuitvoertoestemming. Deze problematiek kwam onlangs ook aan bod bij de bespreking van het Jaarverslag Wapenhandel 2013. U zei toen dat u zou vragen of er nieuwe elementen zijn om tot een onholdbeleid voor Saoedi-Arabië over te gaan.
Sinds begin april van dit jaar bombardeert een coalitie van Arabische staten de stellingen van de Houthi-rebellen in Jemen. Saoedi-Arabië neemt het voortouw in deze coalitie maar ook andere landen uit de regio zoals de Verenigde Arabische Emiraten, Qatar, Koeweit, Bahrein en Egypte nemen deel aan de coalitie.
Het resultaat van die bombardementen is desastreus. Bij aanvang werd al snel duidelijk dat de burgerbevolking niet werd gespaard. Bij bombardementen in de eerste dagen kwamen 62 kinderen om, en ook een vluchtelingenkamp van de Verenigde Naties werd niet gespaard. Dat gebeurde onder andere met de gevechtsvliegtuigen van de Eurofighter Typhoon, waar ook het Vlaamse elektronicabedrijf Cassidian aan meegewerkt heeft.
In 2014 werden twaalf definitieve uitvoervergunningen naar de regio gegeven voor een waarde van net geen 8 miljoen euro. De strijdkrachten van de Verenigde Arabische Emiraten namen het leeuwendeel van 6 miljoen euro voor hun rekening.
Minister-president, hebben de acties van de Arabische coalitie aanleiding gegeven tot het herbekijken van de onholdlijst? Is de houding ten aanzien van bepaalde landen gewijzigd?
Minister-president Bourgeois heeft het woord.
De acties van de Arabische coalitie hebben geen aanleiding gegeven tot een herziening van de onholdlijst. De onholdmaatregel is een beleidsmaatregel die toenmalig minister-president Peeters heeft genomen in 2011. Hij heeft die geïntroduceerd in het licht van de Arabische Lente en de interne repressie die daarmee gepaard ging. Het is een beleidsmaatregel die afgekondigd wordt ten aanzien van een land wanneer er geen officieel embargo uitgeroepen is en wanneer er voldoende aanwijzingen zijn dat de interne situatie in het land aanleiding kan geven tot een continue overtreding van de bepalingen van de artikelen 26 tot 28 van het Wapenhandeldecreet. Vandaag is het de inschatting dat dit voor de bedoelde landen die deel uitmaken van de Arabische coalitie, niet het geval is. De binnenlandse situatie van bepaalde landen vraagt inderdaad bijzondere aandacht maar er is geen sprake van het vervuld zijn van de voorwaarden die ik daarnet heb opgesomd.
De toepassing van de uitvoer- en doorvoercriteria van het Wapenhandeldecreet biedt voldoende garanties om geval per geval tot een gemotiveerde beslissing te komen. Het is evident dat de regionale situatie nauwgezet wordt opgevolgd en dat er dagelijks nieuwe elementen zijn die dit dossier kunnen voeden.
Mevrouw Soens heeft het woord.
Minister-president, u zegt dat u er rekening mee houdt dat er geen continue overtredingen zijn van bepalingen van het Wapenhandeldecreet. In die bepalingen staat onder andere respect voor mensenrechten en het niet toepassen van de doodstraf. In Saoedi-Arabië zijn daar heel wat problemen mee, we hebben die discussie al gevoerd. Afgelopen zondag kreeg een Saoedi-Arabische blogger de internationale prijs voor persvrijheid. Hij zit opgesloten en hij krijgt zweepslagen wegens zijn blogpost online. Persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting zijn een mensenrecht. Men kan toch niet stellen dat daar geen problemen mee zijn in Saoedi-Arabië.
Het is belangrijk – en dat heb ik al eerder gezegd – dat het Vlaams Parlement veel sneller ingelicht wordt over gevoelige discussies, over gevoelige vergunningen. Wij lopen steeds achter de feiten aan. Op die manier kunnen wij onze controlerende functie niet uitoefenen. Als ik ga kijken naar de website van de administratie, dan zie ik daar dat de laatste maandelijkse rapportage dateert van mei 2014. Intussen zijn we een jaar verder. We hebben het jaarverslag van 2014 al gehad, maar we hebben nog geen maandelijkse verslagen van 2015 gezien.
Duitsland is gestopt met de wapenexport naar Saoedi-Arabië. Ik zou u willen vragen om die export absoluut opnieuw te bekijken, niet alleen naar Saoedi-Arabië maar naar alle landen van die Arabische coalitie.
De vraag om uitleg is afgehandeld.