Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
Verslag
Mevrouw Franssen heeft het woord.
Voorzitter, het aantal gevallen van huidkanker neemt ook in ons land toe. Elk jaar komen er ongeveer 30.000 gevallen bij. Een van de grootste factoren die huidkanker veroorzaken, is de kunstmatige uv-straling die van zonnebanken afkomstig is. Volgens wetenschappelijk onderzoek kan de zonnebank naast asbest en tabak in de hoogste risicocategorie voor de ontwikkeling van kanker worden geplaatst.
Oorspronkelijk dachten we dat vooral de uv B-straling schadelijk was. Inmiddels staat echter vast dat de uv A-straling even schadelijk is. Het laatste advies van de Hoge Gezondheidsraad hierover dateert van een tijdje geleden. In dat advies staat dat het gebruik van zonnebanken en van gelijkaardige apparatuur zeker niet nodig is.
De voorbije weken heeft mevrouw Van Hoof de minister van Consumentenzaken bevraagd over de frequentie van de controles op zonnebanken en over de vraag of de registratie van de zonnebankcentra verplicht zou moeten worden gemaakt. De cijfers zijn schrijnend. De bevoegde overheidsdiensten hebben nog maar weinig controles uitgevoerd. Bovendien blijken slechts enkele zonnebankcentra in orde met de voorzorgsmaatregelen.
De Stichting tegen Kanker wil dat de zonnebankcentra worden afgeschaft. Er worden niet voldoende voorzorgen getroffen en de schadelijkheid van de zonnebanken is meer dan ooit bewezen. Dit is uiteraard een federale bevoegdheid. De sensibilisering en de preventie behoren echter tot onze corebusiness.
De recentste informatiebrochure dateert uit 2008. Zoals we weten, zijn sinds 2008 al heel wat concrete besluiten getrokken uit onderzoeken. De verschillende overheden moeten dan ook nieuwe communicatielijnen zoeken om vooral kinderen, jongeren en mensen met huidtype 1 te sensibiliseren. We mogen ons daarbij niet enkel focussen op de gebruikers van de zonnebankcentra, maar ook op de particuliere bezitters van zonnebanken.
Het gebruik van zonnebanken of de langdurige blootstelling aan zonlicht passen, net als ongezonde voeding, gebrek aan beweging, roken of alcoholgebruik binnen levensstijlen met negatieve gevolgen voor de gezondheid. Voor ongezonde voeding, onvoldoende beweging, het gebruik van alcohol en dergelijke zijn doelstellingen voor het preventiebeleid vooropgesteld. Er is een bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker, borstkanker en dikkedarmkanker. Voor de preventie van huidkanker is dat echter nog niet het geval. Euromelanoma, de jaarlijkse campagne die mensen de mogelijkheid biedt zich voor een gratis screening in te schrijven, is een eerste, maar te vrijblijvende stap in de goede richting. Het aantal gevallen van huidkanker blijft, onder meer ten gevolge van het veelvuldig gebruik van zonnebanken, immers exponentieel toenemen.
Minister, hoe zult u in het licht van het Preventiedecreet van 2003 de preventie van huidkanker in de loop van de legislatuur uitwerken? Is de controle en de registratie van de zonnebanken of de zonnebankcentra al op de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid of op de interkabinettenwerkgroep van het Nationale Kankerplan ter sprake gebracht? Welk besluit is toen genomen? Welke maatregelen zullen worden getroffen? Welke ondersteuning biedt de Vlaamse Regering de communicatie, zoals de campagnes van de Stichting tegen Kanker, die in het licht van de preventie van huidkanker wordt gevoerd? Zult u, buiten de campagnes van deze organisaties en rekening houdend met het voortschrijdend inzicht en met de wetenschappelijke studies over het onderwerp, nog andere communicatie over de preventie van zonnebankgebruik verspreiden? Zal dit al dan niet in samenwerking met de federale overheid gebeuren?
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Voorzitter, de vraag naar preventie is terecht. Wij stellen ook regelmatig vragen over preventie. De vraag is echter hoe we de mensen nog zullen bereiken indien we voor elk niet-wenselijk gedrag een preventiecampagne organiseren.
Minister, volgens mij wordt u ook met dit probleem geconfronteerd. Er is met betrekking tot veel zaken nood aan preventie. Hoe zorgen we ervoor dat de mensen die preventieboodschap nog oppikken als er al zo veel preventiecampagnes zijn?
Minister Vandeurzen heeft het woord.
Voorzitter, de budgettaire situatie maakt het noodzakelijk beleidskeuzes te maken en de middelen efficiënt in te zetten. Zoals daarnet al is vermeld, geven we binnen de bevoegdheid inzake kankerpreventie de komende jaren prioriteit aan de uitvoering van de Vlaamse gezondheidsdoelstellingen en initiatieven gericht op de bevordering van een gezonde levensstijl, onder meer in verband met roken, en op de uitvoering van de Vlaamse gezondheidsdoelstelling betreffende het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker, borstkanker en dikkedarmkanker.
Een bevolkingsonderzoek bestaat erin een screening naar een aandoening systematisch aan een doelgroep aan te bieden. In Vlaanderen kan dit pas worden georganiseerd na een grondige afweging van de wetenschappelijke deugdelijkheid, de maatschappelijke relevantie, het evenwicht tussen de voor- en de nadelen en de doelmatigheid. Op dit ogenblik beschikken we over onvoldoende wetenschappelijke argumenten voor de organisatie van een bevolkingsonderzoek naar huidkanker.
De controle en de registratie van de zonnebanken staat vermeld in het Nationaal Kankerplan 2011-2015. Dit is een federale bevoegdheid. Deze maatregel is niet afzonderlijk in de interkabinettenwerkgroep van het Nationale Kankerplan besproken. De interkabinettenwerkgroep van het Nationale Kankerplan heeft sinds het voorjaar van 2014 niet meer vergaderd.
Het thema is recent opgenomen in de werkzaamheden van de ruimere interkabinettenwerkgroep chronische ziekten. Deze interkabinettenwerkgroep is net van start gegaan. Een prioriteitsstelling is in opmaak.
Een gezamenlijk plan van aanpak betreffende de sensibilisering en de bewustmaking inzake kanker biedt volgens mij een grotere kans op succes dan op zich staande acties van verschillende organisaties. Om die reden heb ik tijdens het traject leidende naar de gezondheidsconferentie over bevolkingsonderzoeken naar kanker een werkgroep sensibilisering bevolkingsonderzoek naar kanker opgericht. In deze werkgroep zetelen de ngo’s, de mutualiteiten, vertegenwoordigers van de consumenten en andere deskundigen. Hun opdracht bestaat er onder andere in onderlinge acties en campagnes op elkaar af te stemmen en te stroomlijnen met het globaal communicatieplan voor de communicatie over het bevolkingsonderzoek naar kanker.
Wat de preventie van huidkanker betreft, is mijn administratie in de Alliantie voor de Preventie van Huidkanker vertegenwoordigd. Deze alliantie brengt actoren in de preventie van huidkanker en van kanker bij elkaar. De alliantie wil het overzicht bewaren van de geplande acties en wil, indien dit nodig zou blijken, de initiatieven samenbrengen en afstemmen op de campagnes voor de preventie van huidkanker.
Rekening houdend met de aanhoudende budgettaire krapte en met de Vlaamse beleidsprioriteiten op het vlak van de preventieve gezondheidszorg, plant de Vlaamse overheid momenteel geen communicatie over de preventie van zonnebankgebruik. De communicatie over de risico’s die aan het gebruik van commerciële producten zijn verbonden, is een bevoegdheid van de federale overheid en van Europese instanties.
Mevrouw Franssen heeft het woord.
Minister, dank u voor het antwoord. De bekommernis gaat natuurlijk uit naar min-18-jarigen die thuis wonen waar er een zonnebank aanwezig is. Ik deel uw mening dat we tot een verregaande samenwerking moeten komen en dat we, voor wat betreft de gezonde levensstijl, alles globaal moeten bekijken. Ik hoop dan ook dat het mee aan bod kan komen op de geplande gezondheidsconferentie.
De vraag om uitleg is afgehandeld.