Verslag vergadering Commissie voor Binnenlands Bestuur, Gelijke Kansen en Inburgering
Verslag
De heer Van Miert heeft het woord.
Collega’s, dit gaat over een onderwerp dat ik al een paar keer heb aangehaald in deze commissie, namelijk de samenwerking met de structurele partners in het gelijkekansenbeleid en vooral de structurele financiering van de organisaties en de partners waar we mee samenwerken.
Minister, in vorige interpellaties verwees u naar een studie van IDEA Consult. Er werd verwacht dat die eind vorig jaar zou worden opgeleverd, maar vervolgens werd gezegd dat het voor begin dit jaar zou zijn. Het rapport zou ergens in februari 2023 worden opgeleverd.
We hebben die studie gevraagd om te bekijken hoe we de samenwerkingen met het gelijkekansenmiddenveld kunnen optimaliseren en een aantal scenario’s kunnen uitwerken voor een meer objectieve financiering. U gaf aan, minister, dat de resultaten in februari zouden worden besproken in een stuurgroep met alle betrokken organisaties. Een verdere aanpak voor optimalisering en de uitwerking van een meer uitgewerkt kader zouden ook worden bekeken. Dat alles zouden we dan begin volgend jaar, begin 2024, in werking kunnen laten treden.
Als we buiten kijken, collega’s, kunnen we zien dat de natuur intussen in volle bloei staat en de grote zomerfestivals komen eraan. Dus wil ik de minister nog eens ondervragen over de stand van zaken.
Minister, werd het rapport opgeleverd?
Werd dat intussen met de betrokken organisaties besproken?
Hoe werd het onthaald?
Kunt u al een tipje van de sluier oplichten als het over conclusies gaat?
Is de vooropgestelde uitrol, begin 2024, nog altijd haalbaar?
Minister Somers heeft het woord.
Dank, mijnheer Van Miert, voor uw vraag. Ik zal proberen om mijn antwoorden te bundelen en een kader te geven.
Het Vlaamse gelijkekansenbeleid werkt sinds de jaren negentig samen met een aantal nominatim gefinancierde organisaties. Denk aan de Vrouwenraad, Furia, Ella, Rosa, çavaria, Het Roze Huis, Lumi, Transgender Infopunt, de Belgian Pride en GRIP (Gelijke Rechten voor Ieder Persoon met een handicap). Daarnaast zijn er nog een aantal andere organisaties die doorheen de jaren herhaaldelijk projectmatig werden ondersteund. Het betreft dan de organisaties Steunpunt voor Inclusie, Onze Nieuwe Toekomst en Antwerp Pride. Om in dit geheel wat duidelijkheid te krijgen, werd er een onderzoek gegund aan IDEA Consult. Dat onderzoek is van start gegaan op 1 juni 2022, het eindrapport is officieel op 3 maart 2023 opgeleverd. IDEA Consult heeft het eindrapport op 1 maart toegelicht aan mijn kabinet, het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB) en de betrokken, bovengenoemde, organisaties. Die toelichting was ook een deel van het proces.
Het rapport bestaat uit twee grote delen. Het eerste deel beschrijft het huidige landschap van organisaties, de opgenomen rollen en de samenwerking. Het tweede deel bevat aanbevelingen voor toekomstige samenwerking, een aantal scenario’s voor samenwerking, een beslissingskader voor objectieve financiering en reflecties omtrent budgettaire verdeling.
De aanbevelingen die het rapport formuleert zijn, onder meer, de volgende. Veranker een landschap met diverse partnerorganisaties die vier essentiële rollen vervullen: expertiseontwikkeling, belangenbehartiging, ondersteuning en dienstverlening van de doelgroepen maar ook van mensen die vragen hebben rond de thema’s, en ten slotte netwerking en verbinding. Zet in op kennisdeling en samenwerking tussen organisaties. Stimuleer, erken en ondersteun de horizontale rol naar verschillende beleidsdomeinen van de partnerorganisaties.
De genoemde gedetecteerde, en mijns inziens essentiële rollen die partners rond die thema’s opnemen – met name expertiseontwikkeling, belangenbehartiging, ondersteuning en dienstverlening, netwerking en verbinding –, nemen we over voor de verdere uitrol in het decreet. Dit wordt gekoppeld aan erkenningscriteria voor partnerorganisaties die ook in het rapport worden aangedragen, en die ik verwerk in het voorstel. Ten eerste werkt de organisatie vanuit een mensenrechtenperspectief. Ten tweede heeft de organisatie het bevorderen van gelijke kansen met betrekking tot minstens een van de drie thema’s als missie. Ten derde heeft de organisatie belangrijke expertise met betrekking tot een of meerdere thema’s. Ten slotte heeft de organisatie ook aandacht voor intersectionaliteit.
Het rapport formuleert op basis hiervan vier scenario’s voor samenwerking. Ik ga ze niet alle vier overlopen, maar wij kiezen voor het scenario waarbij er wordt gewerkt met een open oproep, waarbij iedereen zich kandidaat kan stellen voor het opnemen van bepaalde rollen. Het is dan aan de Vlaamse Regering om de keuze te maken welke organisatie welke rol kan opnemen. Dat is naar analogie met de erkenning van LEVL. Het is ook een duidelijke keuze voor een langetermijnperspectief voor de organisaties die worden erkend. Dat geeft meer zekerheid voor een goede samenwerking, want het is niet elk jaar een nieuwe, en bovendien kan de Vlaamse Regering er ook op bouwen binnen de doelstellingen van een regeerakkoord.
We willen de erkenning van partnerorganisaties opnemen in het Gelijkekansendecreet, dat nu wordt aangepast. We mikken op een eerste principiële goedkeuring van het Gelijkekansendecreet in juni 2023. Dan wordt het gebruikelijke traject gelopen voor de goedkeuring van een wijzigingsdecreet. Er zullen adviezen worden opgevraagd aan de Vlaamse Adviesraad voor & door personen met een handicap NOOZO (Niets Over Ons Zonder Ons), de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen en dergelijke meer. Een tweede principiële goedkeuring is voorzien in oktober 2023. Het advies van de Raad van State en de definitieve goedkeuring door de Vlaamse Regering zijn voorzien voor november 2023. De definitieve goedkeuring en inwerkingtreding na het parlementaire proces zijn voorzien voor maart 2024. Parallel aan dit traject wordt een besluit van de Vlaamse Regering opgemaakt, dat de meer operationele modaliteiten over de samenwerking tussen de Vlaamse overheid en de partnerorganisaties voor gelijke kansen moet vastleggen. Denk bijvoorbeeld aan het openstellen van een open oproep waar organisaties kunnen op intekenen en het opmaken van samenwerkingsakkoorden. Als we deze timing aanhouden, zullen vernieuwde samenwerkingen met objectief erkende partnerorganisaties vanaf 1 januari 2015 van start kunnen gaan.
De heer Van Miert heeft het woord.
Wij moeten streven naar die objectieve gestructureerde financiering en samenwerking. Ook de burger, de belastingbetaler, bekijkt met een heel kritisch oog hoe wij omgaan met dat belastinggeld.
Minister, het is niet de eerste keer dat ik hier met deze vragen kom. De echte wijzigingen zullen allicht pas de volgende legislatuur helemaal tot hun recht komen. Alle begrip daarvoor, minister. Het is geen gemakkelijke opdracht geweest. Dat is heel helder. Het huidige veld is heel divers. De aandachtspunten van al die verschillende spelers en partners liggen heel ver uit elkaar. Maar u geeft zelf aan dat er al een aantal zaken moeten worden aangepakt. Die zullen ook worden aangepakt. Het historisch landschap dat was ontstaan, waarin de manier van werken niet optimaal was, zal een ander beslag krijgen. Mijn dank daarvoor. Ik ben ook blij, minister, dat de timing wordt gehaald en dat dit een van de werven is waarvan we kunnen zeggen dat hij binnen deze legislatuur tot een goed eind zal zijn gebracht, hoewel het niet gemakkelijk is verlopen. Dit wordt al uitgerold en zal waarschijnlijk de volgende legislatuur volledig tot bloei komen. Minister, dank u voor uw antwoord.
Minister Somers heeft het woord.
Mijnheer Van Miert, heel veel waardering voor uw betrokkenheid bij dit thema. We hebben er inderdaad voor gekozen om niet als een olifant in de porseleinwinkel door een historisch gegroeid landschap te gaan, waar heel veel gevoeligheden en sensibiliteiten liggen. Door goed overleg en door gestage opbouw hebben we ervoor gezorgd dat we zoveel mogelijk van die mensen meekrijgen. Wij, en iedereen in de meerderheid, wisten dat we nood hadden aan een nieuw kader. We proberen dat deze legislatuur in stelling te brengen, om het dan, zoals u het zo mooi zegt, te laten opbloeien in de volgende bestuursperiode. We zitten daar inderdaad op één lijn. Als we strak dat tempo aanhouden, zullen we daarin lukken.
De heer Van Miert heeft het woord.
Ik heb alle antwoorden van de minister gekregen en gehoord wat ik wilde horen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.