Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding

Mevrouw Wouters heeft het woord.

Minister, federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke wil met zijn wetsontwerp het statuut van de verpleegkundigen aanpassen. Wie in Vlaanderen voor de hbo5-opleiding verpleegkunde van drie jaar slaagt, zou de titel ‘basisverpleegkundige’ krijgen. Volgens het wetsontwerp en de adviezen van de Federale Raad voor Verpleegkunde (FRV) zou dit nieuwe zorgprofiel geen volwaardige verpleegkundige meer zijn maar een basisverpleegkundige of, vertaald uit het Frans, hulpverpleegkundige. De benaming ‘basisverpleegkundige’ wordt echter door veel verpleegkundigen en studenten als bijzonder negatief ervaren. Om de beroepsfierheid van dit profiel alsook de instroom te bevorderen, zou de term ‘gegradueerde verpleegkundige’ een betere keuze zijn.

Volgens de Europese richtlijn is het zeker mogelijk om een opleiding tot verpleegkundige aan te bieden binnen het hoger beroepsonderwijs. De bevoegdheid hiervoor ligt bij de gemeenschappen. De Waalse Gemeenschap zal het brevet behouden volgens de Europese richtlijn. Als men in Vlaanderen niet de politieke wil kan vinden om een EU-conforme hbo5-opleiding in te richten, dan zullen de huidige adviezen onvoldoende zijn om de nood aan verpleegkundige zorg in te vullen. Het is dan van cruciaal belang dat de toekomstige hbo5-beoefenaar van de verpleegkunde een autonoom zelfstandige verpleegkundige blijft die binnen de algemene zorg moet kunnen functioneren zoals dit vandaag gangbaar is.

Minister, op 1 februari kaartte u in de plenaire vergadering het probleem van de hbo5-verpleegkundigen aan. U zei dat we hiervoor een oplossing moeten zoeken.

Minister, welk profiel hebt u voor ogen om deze oplossing te bieden? Gaat het om de huidige hbo5-verpleegkundige of de basisverpleegkundige, de ‘aide infirmier’ van minister Vandenbroucke?

Welke concrete initiatieven neemt u om dit te realiseren en het aanbod aan verpleegkundige zorg in Vlaanderen te garanderen?

Minister Crevits heeft het woord.

Collega Wouters, dit is een belangrijke vraag.

Binnen de Vlaamse Regering werd een leerladder voor de zorgsector uitgewerkt. Deze leerladder vertrekt vanuit een volwaardig eigen profiel en een takenpakket voor de hbo5-verpleegkundige. De federale wet op de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen (WUG) somt op onder welke voorwaarden iemand in België een gezondheidszorgberoep mag uitoefenen en welke titels er voor die beroepen zijn.

De Vlaamse Regering heeft altijd de ambitie gehad om dit eigen profiel te verankeren in de federale WUG. Dit werd op die manier opgenomen in het Vlaamse regeerakkoord. Ook in het federale regeerakkoord is er sprake van het behoud van de leerladder in de zorg zoals die momenteel bestaat, met een volwaardig eigen profiel voor hbo5. Het behoud van een laagdrempelige, maar sterke beroepsopleiding die leidt tot het beroep van verpleegkundige is essentieel, gelet op de grote personeelsnoden in de zorg. Binnen de Vlaamse Regering wordt de organisatie van een haalbare brugopleiding naar een bachelordiploma verpleegkunde bekeken om de toegang tot euromobiliteit te verzekeren. Daarnaast is het van belang dat er voorzien wordt in een voldoende autonoom profiel om een vergelijkbare inzetbaarheid te garanderen.

Het is dus mijn collega-minister Vandenbroucke die hierover een ontwerp moet indienen in het federale parlement.

In mijn contacten heb ik dit standpunt over de autonomie van de basisverpleegkundige altijd duidelijk gemaakt. Daarnaast zet ik via verschillende acties in op het verhogen van de aantrekkelijkheid van het beroep. Er is het zesde Vlaams Intersectoraal Akkoord (VIA 6). Samen met de sociale partners werk ik aan diverse acties, die vervat zitten in het actieplan ‘(zij)instroom in de zorg- en welzijnssectoren’. Er is ook de Careerwebsite en het bijbehorende intakeplatform.

We moeten het, voor alle duidelijkheid, hebben over die hbo5. Dat is nu mijn grootste prioriteit.

Mevrouw Wouters heeft het woord.

Minister, dank u voor uw antwoorden. 

Ik heb de zorgladder van minister Vandenbroucke hier bij de hand. Die doet het beter uitschijnen dan het is. Als deze wetswijziging er door komt, zullen de hbo5-verpleegkundigen basisverpleegkundigen worden en steeds onder de supervisie van volwaardige verpleegkundigen moeten functioneren. Voor ons zijn ze allebei volwaardige verpleegkundigen. Deze wetswijziging brengt heel wat onrust op de werkvloer. Mensen in de zorg stellen zich terecht veel vragen. Ook mensen die willen kiezen voor een hbo5-opleiding, stellen heel wat vragen. Het ontwerp van het kabinet is niet enkel nefast voor de aantrekkelijkheid van onze zorgberoepen, maar zal ook voor organisatorische problemen zorgen. Denk maar aan de rusthuizen en de ziekenhuizen waar kwalitatieve zorg niet mogelijk is indien een hbo5-verpleegkundige onder toezicht van een bachelor moet werken. Dat geldt ook voor de thuisverpleegkundigen. Dat zijn allemaal sectoren waar we de laatste jaren een groot aantal hbo5-verpleegkundigen aantrekken.

Minister, bent u bereid om niet alleen met de mensen die verbonden zijn met de zorg maar vooral ook met de mensen op de werkvloer aan tafel te zitten en te luisteren naar de gevolgen mocht die wetswijziging er door komen? Het is echt wel belangrijk om naar deze mensen te luisteren en met hun noodkreten rekening te houden bij de beslissingen.

De heer Daniëls heeft het woord.

Voorzitter, minister, het zal u niet verbazen dat ik hier toch ook wel even op tussenkom, want vanuit onze partij werd er reeds lang en veel geijverd om hbo5 verplicht een zelfstandige, eigenstandige plaats op de leerladder te geven. Dat is ook iets wat we in ons regeerakkoord hebben opgenomen en waarvan ik ook weet dat de minister ervoor pleit en strijdt. En ik wil haar pleidooi, en het pleidooi dat we vanuit de N-VA en de Vlaamse Regering houden, nogmaals kracht bijzetten op het moment dat uit de invulling, of de benaming van dit profiel in de WUG, zou blijken dat ze altijd ondergeschikt zijn.

En als er dan te weinig mensen worden gevonden, dan zou ik heel graag van Frank Vandenbroucke horen hoe hij dan zijn ziekenhuizen open gaat houden en hoe hij ervoor gaat zorgen dat de thuiszorg en de thuisverpleegkundigen en de rusthuizen kunnen blijven draaien. Dus ik wil nogmaals een oproep doen – ik weet dat er een druk is vanuit een bepaalde lobby om daar toch ondergeschikten van te maken in alles – om daar niet in mee te gaan, om ervoor te zorgen dat zij kunnen blijven functioneren en de opleiding aantrekkelijk blijft. Dank u wel.

Minister Crevits heeft het woord.

Dank u wel collega Wouters. U moet u geen zorgen maken; wij hebben enorm veel contacten met het veld, en ook vanuit mijn vorige bevoegdheid Onderwijs ben ik zeer, zeer vertrouwd met dit dossier en ook met de scholen die die hbo5-opleiding inrichten.

Het is ook voor mij een grote zorg. Collega Daniëls heeft trouwens verwezen naar het feit dat we er beide – maar ik zeker ook – voor strijden dat hbo5 een volwaardig profiel kan blijven, ook in de toekomst. Of het wordt gewoon onhoudbaar in onze zorg in Vlaanderen. (Opmerkingen van Koen Daniëls)

Mevrouw Wouters heeft het woord.

Ik dank de minister voor haar antwoord, en ik ben blij dat het ook een bezorgdheid is van haar en ook van collega Daniëls van de N-VA-fractie. En ik hoop dus dat de hbo5-opleiding altijd kan blijven bestaan zoals ze nu is, dank u wel.