Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
Mevrouw Claes heeft het woord.
Het jaarrapport 2022 van het actieplan levenslang leren geeft een stand van zaken van de uitrol ervan. Het rapport omvat een geüpdatete omgevingsanalyse, een stand van zaken van de uitrol van de acties en enkele kernboodschappen van het Partnerschap Levenslang Leren over de werkzaamheden in het kader van het actieplan.
In 2022 zette de minister al heel wat initiatieven in gang: de onderzoeksagenda van 2022; er gingen mobiliserende events door; er werden verschillende initiatieven uitgerold in het kader van het relanceplan ‘Vlaamse Veerkracht’, denk maar aan ‘Alle hens aan dek’, Voorsprongfonds, Edusprong enzovoort.
Het Partnerschap Levenslang Leren wil het komende jaar de ingezette koers verderzetten om samen met de vele actoren op het terrein het levenslang leren in Vlaanderen te versterken en dat is zeker nodig. We weten dat we in Vlaanderen nog een lange weg af te leggen hebben om tot een echte leercultuur te komen.
Minister, wat zijn voor u de belangrijkste conclusies van dit rapport? Hoe zult u de aanbevelingen die in het rapport staan aanpakken?
Minister Brouns heeft het woord.
Collega Claes, om de werkzaamheden van het Partnerschap Levenslang Leren op de voet te monitoren werd ook dit jaar werk gemaakt van een jaarrapport. Dat rapport werd enkele weken geleden samen met minister Weyts meegedeeld aan de leden van de Vlaamse Regering en gepubliceerd.
De belangrijkste conclusie is voor mij dat er rond levenslang leren het laatste jaar heel veel gebeurd is. Het rapport brengt deze zaken samen en verder zichtbaar. Ik denk hierbij aan de macrocompetentieprognoses, het gemeenschappelijk tijdelijk initiatiefrecht, de competentiechecks voor burgers en kmo’s, het infopunt e-leren, de oproep rond opleidingen van de toekomst, de extra knelpuntopleidingen bij VDAB, de Inspiratiedag Levenslang Leren.
Dat zijn allemaal initiatieven die we in 2022 in de praktijk brachten, vaak ook geïnspireerd door expertenadviezen. Ik heb het dan enkel en alleen nog maar over de maatregelen vanuit ons beleidsdomein. Ook vanuit Onderwijs en Vorming en de partners waren er best wel wat initiatieven rond levenslang leren die zichtbaar gemaakt worden in dit rapport.
Met het jaarrapport wordt duidelijk zichtbaar wat we wel doen en wat we niet doen. Dat geeft de partners verenigd in het partnerschap stof tot nadenken, over de schotten van Onderwijs, Werk en andere domeinen heen.
De partners hebben op het einde van het rapport ook een reflectie meegegeven. Ik vind dat een goede zaak. Het toont aan dat ze zeer betrokken zijn en zelf initiatief willen nemen en daarbij hun eigen standpunten, posities en domeinen kunnen overstijgen.
Ik stel eerst en vooral vast dat de partners mijn boodschap van zojuist delen. Er is heel wat gebeurd in 2022. De partners verwijzen dan onder meer naar de investering die gebeurd is in kennisopbouw en onderzoek, de Inspiratiedag van 25 oktober, de vele initiatieven in het kader van de relance, zoals de u bekende Edusprong, Voorsprong en Alle hens aan dek, maar ook naar de werking van het Expertisecentrum Innovatieve Leerwegen, die men als een meerwaarde beschouwt.
Het partnerschap stelt ook – en ik ben het daarmee eens – dat ondanks het geleverde werk, er nog extra inspanningen nodig zijn om de beoogde versnelling te realiseren. Ze verwijzen hierbij naar vier zaken.
Ten eerste vraagt men bijkomende actiegerichte initiatieven en impulsen. Ook voor mij moet 2023, het Europees Jaar van de vaardigheden, een jaar worden waarin we vorm zullen kunnen geven aan heel wat nieuwe acties. Als ik alleen al naar mijn eigen beleidsdomein kijk, zullen we in 2023 heel wat nieuwe initiatieven in stelling kunnen brengen rond levenslang leren. Ik verwijs hierbij onder andere naar: de lancering van de leer- en loopbaanrekening; een programma rond ‘leergoesting’, de competentiechecks, het ESF-programma (Europees Sociaal Fonds) rond lerende organisaties, proefprojecten rond leerjobs en dergelijke meer.
Opnieuw heb ik het hier alleen over de zaken die ik in mijn portefeuille heb. Maar ook vanuit andere domeinen zit er heel wat in de pipeline.
Via ons expertisecentrum zullen we in 2023 ook heel wat initiatieven opzetten om levenslang leren verder op de kaart te zetten in alle hoeken van de Vlaamse samenleving. We kunnen onder andere verwijzen naar de lancering van een portaalwebsite, de organisatie van een vorige keer zeer gesmaakte inspiratiedag maar ook naar een mobiliserend project gericht op acties en initiatieven met partners op het terrein. Het is althans onze overtuiging dat we bestaande praktijken, tools en initiatieven veel zichtbaarder moeten maken en actoren uit alle hoeken van de samenleving moeten samenbrengen en mobiliseren om het verschil te maken.
Ten tweede stellen de partners dat we niet alleen met acties en projectmatig te werk moeten gaan, maar ook structureel en systemisch tot een doorbraak zullen moeten komen rond levenslang leren. Ze geven aan dat er nog onvoldoende één strategie levenslang leren vanuit de verschillende beleidsdomeinen is.
Ik herken mezelf wel in de analyse van de partners. Die hebben al grote stappen vooruit gezet. Straks zal er één website zijn, er is één inspiratiedag en er is één actieplan dat de partners mee hebben onderschreven.
Kan dat beter ? Ik denk het wel, en daarom dat er ook met bijzondere interesse wordt uitgekeken naar de oefening die de partners zelf zullen opstarten binnen het partnerschap om tot één systemische visie te komen.
Collega, ten derde stellen de partners dat de link met de onderwijs- en opleidingsactoren, als belangrijke actoren, als partners om mee samen te werken, beter gelegd moet worden. Dat is een boodschap die ik ook wel meeneem naar de acties die we nu aan het vormgeven zijn. De partners geven aan dat dat ook als een belangrijk aandachtspunt voor hun eigen werking wordt gezien.
Ten vierde vraagt men om voldoende continuïteit, slagkracht, personeel, budget en mandaat te blijven voorzien voor het expertisecentrum en het secretariaat van het Partnerschap Levenslang Leren. Ik zal zeker en vast de huidige middelen en personeelsinzet verderzetten, en dus ook specifiek voor dit jaar wordt het werkingsbudget verder uitgebreid, zodat er vorm kan worden gegeven aan het mobiliserend project waarnaar verwezen.
Ik rond af, collega Claes. U merkt dat er dus heel wat gaande is en in de steigers staat. Samen met collega Weyts, de verschillende administraties en de partners in het Partnerschap Levenslang Leren gaan we in 2023 verder werk maken om te komen tot die Vlaamse leercultuur.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Dank u wel voor het antwoord.
Ik hoor het u al zeggen, daar is ze weer met haar vragen over levenslang leren. Maar ik denk net dat herhaling juist een goede zaak is om bij te leren, dus de vraag herhalen zal ik blijven doen in de commissie.
We weten dat we een tandje moeten bijsteken wat betreft levenslang leren, omdat we toch heel veel dingen, zaken hebben waar we in uitblinken in Vlaanderen. Denk maar aan innovatie, onderzoek en ontwikkeling, productiviteit. Maar als we dan kijken naar levenslang leren is daar nog heel wat ruimte om te verbeteren en daar moeten we echt op inzetten.
Het is dan ook een gedeelde verantwoordelijkheid, zowel voor de werknemers, de werkgevers, ook de burger, de sociale partners, de Vlaamse overheid. En dat is het juist, dat maakt het heel complex. We hebben ook geen eenduidig antwoord en dan moeten we op verschillende pistes gaan werken, en dat is alleen maar mogelijk – die cultuuromslag – door blijven in te zetten op dat levenslang leren met net een sterke visie en een brede samenwerking. Zoals u dat ook zonet aanhaalde, moeten we dat in samenwerking met de minister van Onderwijs.
Er werd ook met hoge verwachtingen gekeken naar het Partnerschap Levenslang Leren, ook ik keek hier naar uit. Ze kregen dan ook de opdracht van de Vlaamse Regering om Vlaanderen om te dopen tot een lerende samenleving, en dat actieplan moet dat ook mogelijk maken. We hebben dat ook gezegd: het is ambitieus, het heeft een duidelijke probleemstelling, we weten waar er problemen zijn en hoe we daaraan moeten werken. Maar ik denk dat dat ook een dynamisch plan moet blijven, anders gaan we daar ook niet verder mee komen.
Minister, ik heb niet meteen bijkomende vragen. Er is wel de zekerheid dat we alles nauwgezet gaan opvolgen en dat we in deze commissie nog zeer veel gaan spreken over levenslang leren. Ik heb dan ook nog een gezegde van de Hongaars-Joodse schrijver Konrád: “Soms is het nuttig om jezelf te herhalen, het brengt je op ideeën.” Ik hoop dat dat inspiratie kan geven, dank u wel.
Mooie woorden, maar er zijn nog collega’s die willen aansluiten.
Op basis daarvan borrelt de inspiratie al op bij collega Vandromme.
Mevrouw Vandromme heeft het woord.
Dank u wel. Ik heb geen quote voorbereid, voorzitter, maar ik had eigenlijk een gelijkaardige vraag voorbereid voor minister Weyts. Toen ik de agenda zag dacht ik dat ik mij misschien moest aansluiten om te wijzen op de gedeelde verantwoordelijkheid die niet alleen ligt in deze commissie, maar ook in de commissie Onderwijs, want er staat heel wat op stapel en er zijn heel hoge verwachtingen.
Wat mezelf, maar zeker ook onze fractie betreft, denken we dat we een debat moeten aangaan over het levenslang leren over de verschillende legislaturen heen. Vandaar mijn concreet voorstel, voorzitters en collega’s, om een verenigde commissie te houden voor het jaarrapport en over wat daar instaat en wat de doelstellingen zijn. Want ik denk dat het beter is dat we dit samen doen, dan dat we dit in de aparte commissies doen, vandaar dit constructief voorstel.
Minister Brouns heeft het woord.
Dat is een goed voorstel.
De regeling der werkzaamheden gaat echt heel druk worden, collega’s. Wil nog iemand een hoorzitting?
De legislatuur loopt nog tot volgend jaar.
Dank u wel, collega Vandromme, ik denk dat we dit kunnen meenemen in de regeling der werkzaamheden en op basis daarvan een datum kunnen prikken met de collega’s van de commissie voor Onderwijs.
De vraag om uitleg is afgehandeld.