Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
De heer Pieters heeft het woord.
Minister, in 2021 kreeg HITA steun van het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) om te bekijken of het haalbaar is om lithium te extraheren uit geothermisch pekelwater. Geothermisch pekel zou namelijk rijk zijn aan mineralen en stoffen, waaronder lithium, dat we nodig hebben voor batterijen. Daardoor kunnen we in Europa onafhankelijker worden van de lithiumimport vanuit Chili en China.
Volgens eerdere onderzoeken in Duitsland zou er in de Duitse bodem genoeg lithium zitten voor een miljoen elektrische wagens, of toch ten minste voor de batterijen daarvan. HITA beweert dat ook Vlaanderen zou beschikken over het potentieel om lithium te extraheren uit pekelwater.
In de beleids- en begrotingstoelichting voor 2022, ingediend op 28 oktober 2021, staat het volgende te lezen: “Daarnaast wordt verondersteld dat er in 2022 voor een nieuw diepegeothermieproject een toegewezen ontvangst (een door vergunninghouder, dieptegrondboringen HITA nv, te storten financiële zekerheid voor het veilig afsluiten van de boorgaten en voor schade door bodembeweging) zal zijn van 125.000 euro in uitvoering van het decreet van 8 mei 2009 betreffende de diepe ondergrond.”
Minister, is het onderzoek van HITA ondertussen al afgerond? Indien niet, is er al enige informatie beschikbaar?
Hoe staat u tegenover de te verwachten vondst van lithium uit geothermische boringen?
Is het rapport reeds beschikbaar voor u en mogelijk ook voor het publiek?
Minister Demir heeft het woord.
Ik kan heel kort zijn omdat het onderzoek niet onder mijn bevoegdheid valt, maar wel onder die van collega-minister Brouns. U moet al uw vragen daar stellen. Ons departement is niet betrokken. Ik beschik over geen enkele informatie, ook niet of het rapport al dan niet beschikbaar is. Ik kan alleen zeggen dat ik uiteraard positief sta ten opzichte van een mogelijke winning van lithium uit geothermisch pekelwater.
De heer Pieters heeft het woord.
Minister, dat is zeer kort en bondig. Toch bedankt voor uw antwoord.
Maar u bent wel bevoegd voor de geothermische boringen. In hoorzittingen, in commissies en in de ad-hoccommissie hebben deskundigen daarover al verschillende keren gesproken. Zij geven aan dat er in Vlaanderen meer mogelijkheden zijn voor geothermische boringen. We kennen alleen de proefboring in Mol en de boring van Janssen Pharmaceutica, die binnenkort zal worden ingehuldigd en operationeel zal worden. Ik heb van uw collega ook begrepen dat er in Turnhout destijds ook een boring is geweest waarmee ze het zwembad hebben verwarmd, en dat ze dat nu zullen vernieuwen. Ze zullen daar een nieuwe boring voor ondernemen.
Er is ook beslist dat er voor proefboringen ondersteuning is. Ook een boring die geen resultaat oplevert wordt ondersteund. En er zijn ook mogelijkheden voor extra boringen, om dat toch waar te maken. Het extraheren van lithium is natuurlijk een vervuilend en energievretend systeem. Dat heeft de nodige gevolgen. Met de lithiumwinst die er in Duitsland is, is er nu een licht overaanbod van lithium op de markt. Daardoor dalen de prijzen. Is het dan nog goed om die grondboringen te doen? Ja of neen?
Collega, dank u voor uw bijkomende vragen. Ik weet niet of die tot de bevoegdheid van de minister behoren.
Minister, ik heb ook een bijkomende, aansluitende vraag. Dit gebeurt inderdaad in samenhang met boringen die puur over geothermie gaan. Ik neem aan dat wanneer er al dan niet apart over lithiumwinning wordt gesproken, als er aparte boringen of andere mogelijkheden zouden zijn, de normen dezelfde zijn voor elke soort van boring. Dit is een gewone informatieve vraag. Ik denk dat dit wel tot uw bevoegdheid behoort.
Wat betreft de geothermie in het algemeen zijn er op dit moment een aantal goede projecten. Ik geef een overzicht van de bestaande vergunningen: GEO@Turnhout in Turnhout, de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) in Mol-Dessel en Janssen Pharmaceutica. Er is ook een lopende vergunningsaanvraag van Agristo, een aardappelverwerkend bedrijf in Harelbeke. Uiteraard zijn de regels overal gelijk.
De heer Pieters heeft het woord.
Minister, ook uw tweede antwoord is vrij beknopt. Het is ook een vraag die aan VLAIO kan worden gesteld. Maar het gaat hier toch over een aantal bevoegdheden waarvoor u instaat. Wanneer er, aansluitend bij de gewone warmte- en energieboringen met de geothermie die er is, lithium uit het water wordt geëxtraheerd, moet dat water nadien terug in de grond worden gepompt. Het is waarschijnlijk niet altijd mogelijk om op dezelfde plaats te extraheren. Zullen we daar in de toekomst werk van maken, ja of neen? Het is uw bevoegdheid om daarover te waken. Geothermie is ook voor ons in Vlaanderen een goede toepassing, zeker gezien de energievermindering die we moeten realiseren tegen de data die u hier ook regelmatig noemt.
De vraag om uitleg is afgehandeld.