Verslag vergadering Commissie voor Wonen en Onroerend Erfgoed
Verslag
Mevrouw Smeyers heeft het woord.
Dat de Federale Regering al langer broedt op plannen om een fiscale hervorming door te voeren, weten we al even. Of dat ook zal lukken, weten we niet, gelet op de nogal heterogene samenstelling van die regering, om het beleefd te zeggen. Hoe dan ook, het komt federaal minister Vincent Van Peteghem alvast toe dat hij een eerste voorzet deed om te komen tot een bredere fiscale hervorming.
Niet alle ideeën, voorstellen en plannen van de minister kunnen we echter onvoorwaardelijk steunen, met name het idee om de btw op renovatiewerken op te trekken van 6 naar 9 procent. Dat is een terugkerende vraag die gelukkig altijd negatief beantwoord is, en dus positief voor wie renoveert. De btw blijft dus voorlopig op 6 procent, maar de vraag ligt alweer op tafel om die naar 9 procent te verhogen.
De Confederatie van Immobiliënberoepen (CIB) Vlaanderen, die de vastgoedsector in Vlaanderen vertegenwoordigt, is hier alvast niet over te spreken. Ik vind dat terecht. Uw beleid is erop afgestemd om energiezuiniger te gaan wonen en energetische renovaties te verplichten bij aankoop. In Vlaanderen moeten kopers van een onroerend goed sinds begin dit jaar rekening houden met die renovatieplicht na aankoop als een woning niet zou voldoen. En net op het moment dat de Vlaamse overheid die verplichting invoert, zou de federale overheid renovaties duurder willen maken. Het is een beetje absurd dat Vlaanderen premies zou geven om renovaties te ondersteunen, als de federale overheid die premies via de hogere btw weer afneemt.
Ik heb hier in het verleden al regelmatig vragen over gesteld, en u hebt daar tot nu toe ook altijd positief op kunnen antwoorden, in die zin dat u in dialoog gaat met de bevoegde federale minister, tot nog toe altijd met succes. Helaas moet ik mijn vraag nu nogmaals herhalen. Zult u deze potentiële verhoging en het gevaar ervan voor de Vlaamse bouw- en immobiliënsector aankaarten bij uw federale collega Van Peteghem? Zo ja, waar en wanneer? Gewoon ‘ja’ zeggen is eigenlijk voldoende; ik hoef niet heel uw agenda te kennen.
Op welke wijze wilt u, gesteld dat deze verhoging er effectief komt, hier vanuit Vlaanderen op anticiperen? Nu, ik hoop dat het niet nodig zal zijn en dat u die btw-verhoging met de middelen en macht die u hebt, kunt tegenhouden.
Minister Diependaele heeft het woord.
Dank u wel voor uw vraag, mevrouw Smeyers.
Eerst en vooral, ik wil mij niet uitspreken over de fiscale hervorming in zijn totaliteit. Ik heb daar wel enkele bedenkingen bij, al is het natuurlijk een goede zaak dat iedereen meer nettoloon zou overhouden. Het is een andere vraag of je dat moet doen door lasten te verschuiven in plaats van door als overheid zelf minder uit te geven. Daar heb ik ook een mening over, maar daar spreek ik me nu dus niet over uit.
Ik vind deze btw-verhoging op renovatiewerken een fout signaal, in eerste instantie naar de burgers van wie we de volgende jaren veel inspanningen verwachten met het oog op de betaalbaarheid van hun energiefactuur, de energiebevoorradingszekerheid en de klimaatdoelstellingen.
Ik verstuur eerstdaags een brief naar minister Van Peteghem met de vraag voor een overleg om meer uitleg te krijgen over zijn geplande fiscale hervorming. Dit heeft immers potentieel grote gevolgen, niet alleen op de bouw- en immosector en de broodnodige renovatiegraad, maar ook op de Vlaamse begroting. Ik zal deze problematiek daar dan ook zeker op tafel leggen. Ik zal ook opnieuw pleiten voor een verlenging van het btw-tarief van 6 procent voor sloop en heropbouw.
Het is in elk geval vreemd dat een regering die er prat op gaat de btw op elektriciteit naar beneden te halen, de btw op wonen, toch ook een basisvoorziening, wil optrekken.
Wat uw tweede vraag betreft: op Vlaams niveau zetten we nu reeds volop in op het aanmoedigen van renovatie, en dit om zowel de doelstellingen op het vlak van woningkwaliteit als de klimaatdoelstellingen te halen. De verhoging van het btw-percentage op renovaties past zeker niet in ons beleid. Het werkt prijsverhogend en zal bijgevolg zeker de geplande renovaties temperen. Het is ook een spijtige zaak dat de bestaande instrumenten om de – energetische – renovaties haalbaar en betaalbaar te houden, minder effect zullen hebben door deze btw-verhoging.
Met Mijn VerbouwPremie werd een versnelling hoger geschakeld ten opzichte van de renovatiepremie en werden de aanvragen voor renovatie en energiebesparende maatregelen verenigd in één premie, aan te vragen via één online loket. Zo komen voortaan werken aan woningen die vijftien jaar oud zijn in aanmerking, waar vroeger de woningen dertig jaar oud moesten zijn. De premiepercentages werden verhoogd en de categorieën van werken kunnen worden aangevraagd om de vijf jaar in plaats van voorheen om de tien jaar en kunnen voortaan vrij gespreid worden.
Naast Mijn VerbouwPremie heb ik nog twee andere, nieuwe maatregelen genomen om verhuurders aan te zetten om te renoveren.
Vooreerst is er Mijn VerbouwLening. Zowel eigenaars-bewoners als verhuurders komen in aanmerking voor een verbouwlening tot 60.000 euro voor de werken waarvoor ook Mijn VerbouwPremie kan worden aangevraagd. Aan de verhuurders wordt financiële ondersteuning geboden om hun huurwoningen te renoveren, voor zover zij hun woning aan bepaalde voorwaarden verhuren. Concreet mag de maandelijkse huurprijs niet boven 900 euro liggen. En er dient een maandelijkse korting gegeven te worden op de huurprijs. Ook de verhuurders die hun woning verhuren via een sociaal verhuurkantoor komen in aanmerking voor Mijn VerbouwLening.
Met het stelsel van geconventioneerde huur, principieel goedgekeurd op 23 december, worden niet alleen sociale woonactoren maar ook private woonactoren gestimuleerd tot realisatie van betaalbare en kwaliteitsvolle woningen door middel van de bouw ervan, vervangingsbouw of grondige renovatie. Met dit stelsel kan de private initiatiefnemer in aanmerking komen voor een subsidie voor de huurwoningen die hij realiseert ten voordele van de sociale en geconventioneerde huurmarkt. De geconventioneerde huurwoningen worden verhuurd aan een afgebakende doelgroep van woonbehoeftige gezinnen en alleenstaanden.
Verder wijs ik nog op de volgende maatregelen. Er is de Vlaamse aanpassingspremie, een verbouwingspremie voor het aanpassen van de woning aan de noden van de inwonende 65-plusser. Het aanvullend verlaagd tarief voor de aankoop van de enige eigen woning, waarbij de koper de verbintenis aangaat tot een grondige energetische renovatie, bedraagt nog maar 1 procent, waar dit voorheen 5 procent was. De onroerende voorheffing voor energiezuinige woningen wordt verminderd. Deze vermindering kan zowel toegekend worden voor nieuwbouw, voor verbouwingen die gelijkgesteld zijn met nieuwbouw en voor gebouwen die een ingrijpende energetische renovatie ondergaan. Verder wordt het tarief voor schenkingen van gebouwen verlaagd als de verkrijger van de schenking binnen vijf jaar vanaf de datum van de akte van schenking energetische renovatiewerken laat uitvoeren. En tot slot is er de EPC-labelpremie (energieprestatiecertificaat) als het EPC-label van de woning met een slechte energieprestatie door een grondige renovatie binnen de vijf jaar aanzienlijk verbetert.
Mevrouw Smeyers heeft het woord.
Minister, dank u wel om uw mening over die btw-verhoging aan federale zijde nog eens te herhalen. Inderdaad, u zegt het: wij doen er aan Vlaamse kant alles aan om het renoveren – tegen 6 procent dus, tussen haakjes – aan te moedigen, meer nog om het te verplichten. Dat is ook onze bevoegdheid. Langs de andere kant zorgt u via premies en via leningen – Mijn VerbouwPremie, Mijn VerbouwLening – voor financiële faciliteiten om die verplichting toch draagbaar te maken. Dan is het echt ook niet te onderschatten welke financiële impact een btw-verhoging van 6 naar 9 procent voor die renovatie weer zal hebben voor de Vlaming. De bouwprijzen zijn al enorm gestegen. Dat legt een heel grote druk op mensen die een woning willen kopen. Voor jonge mensen die dan toch in staat zijn om een woning te kopen – betaalbaar omdat er nog gerenoveerd moet worden – is de impact van een verhoging van 6 naar 9 procent btw niet te onderschatten. Dat geldt trouwens niet alleen voor wie renoveert, maar ook voor de aannemers, die het toch ook allemaal niet zo gemakkelijk hebben. Ze zien hoe heel veel werken on hold worden gezet, minder dringende werken, mensen die de kat uit de boom kijken en geen offertes meer aanvragen. Het heeft een cascade-effect. En dan vraag ik me af of het echt wel een verstandige beslissing zou zijn – niet dus – om die federale btw van 6 naar 9 procent te verhogen. Ik hoop dus dat u erin slaagt om dat nog eens tegen te houden.
Mevrouw Jans heeft het woord.
Het klopt dat de federale minister van Financiën een blauwdruk voor een brede fiscale hervorming op tafel heeft gelegd. Het doel is om niet langer belastingkampioen te zijn op het vlak van arbeid in dit land, maar het is een heel omvangrijk plan. Het gaat uiteindelijk om een lastenverlaging van meer dan 6 miljard euro, met een heel palet aan maatregelen. Het is altijd een beetje gevaarlijk om er dan één heel specifieke maatregel uit te nemen en die hier te bespreken. Maar ik heb begrepen, minister, dat u een schrijven hebt gericht aan uw federale evenknie, en ik ken de heer Van Peteghem ook vrij goed: het is iemand die altijd graag uitnodigingen aanvaardt. Ik neem aan dat daar een bijzonder boeiend gesprek zal volgen. We kijken uit naar de constructieve dialoog die u ongetwijfeld zult hebben.
Minister Diependaele heeft het woord.
Heel kort: ik heb met Vincent trouwens op school gezeten, ik heb les gekregen van zijn vader, we zijn in hetzelfde jaar afgestudeerd. Nu, het uitgangspunt – netto meer overhouden – is oké, dat heb ik ook heel duidelijk gezegd. Het punt is wel dat ik al een brief gestuurd heb, maar dat we daarop nog geen antwoord gekregen hebben. Dat was in januari, denk ik, maar soit.
De vraag om uitleg is afgehandeld.