Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
De heer Slootmans heeft het woord.
Minister, zoals u ongetwijfeld weet, aangezien u zelf deelnam aan de opname, is momenteel het lanceringsprogramma van Flanders Investment & Innovation te zien op VRT MAX. Op zich is dat niet problematisch, ware het niet dat dat gepresenteerd wordt door twee VRT-ankers en dat zowat de voltallige Vlaamse Regering zeventig minuten lang kritiekloos een forum heeft gekregen om de link tussen Flanders Investment & Innovation en hun eigen beleidsdomein te belichten.
Los van de ontegensprekelijk positieve doelstellingen van FII klonk er zowel vanuit de politiek als vanuit journalistenmiddens luide kritiek. Daarbij werd vooral de vraag gesteld of het de taak is van de VRT om één uur en tien minuten lang kritiekloos een forum te bieden aan de uitvoerende macht zonder enige vorm van kritisch wederwoord. Ook de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ) stoorde zich daar erg aan en stelde in De Morgen, bij monde van Pol Deltour, nationaal secretaris van de VVJ en u allemaal bekend, dat het ging om “een ongezonde mix van een politiek project met een journalistiek format (…) Je kan je de vraag stellen of dit programma thuishoort op de site van VRT MAX of eerder op die van de Vlaamse regering.”
Opmerkelijk is ook dat de VRT zelf aangeeft – u kunt er daarvoor De Morgen van 7 oktober op naslaan – dat ze geen inspraak had in de productie en de inhoud van het programma, waardoor de openbare omroep dus in feite gewoon fungeerde als communicatiedoorgeefluik van de uitvoerende macht, wat toch niet meteen aansluit bij de taak van een openbare omroep en ook botst met de onpartijdigheidsvereisten die zijn vermeld in zowel het Mediadecreet als de beheersovereenkomst. Ik ben trouwens niet de enige die dat laatste zegt, ook de VVJ zegt dat.
Ik heb hieromtrent de volgende vragen, minister.
Vindt u – als behoeder van de beheersovereenkomst en het Mediadecreet – dat de onpartijdigheidsvereisten hier werden gerespecteerd? Dat is uiteraard een zeer subjectieve mening, aangezien u zelf deelnam aan de productie, maar ik stel de vraag alsnog.
Wat is het standpunt van de Vlaamse Regering en van u als mediaminister met betrekking tot die pertinente kritiek van de VVJ hieromtrent?
Wat was nu eigenlijk – want daar gaan wilde geruchten over – de totale kostprijs van heel deze productie?
Minister Dalle heeft het woord.
Dank u wel, collega Slootmans, voor de vraag. Om te beginnen: ik denk dat er een kleine contaminatie in uw vraagstelling zat. Vroeger heette het Flanders Technology International – FTI – en nu is het Flanders Technology & Innovation. U spreekt over Flanders Investment & Innovation, dat lijkt me een contaminatie met Flanders Investment & Trade – FIT –, dat eigenlijk de internationale poot is binnen onze administratie.
Aan de VRT werd gevraagd om het lanceringsprogramma van het nieuwe FTI te publiceren op VRT MAX, dat klopt. De VRT heeft vervolgens autonoom beslist om op die vraag in te gaan en dat op basis van inhoudelijke motieven. De VRT ondersteunt namelijk de ambities uit het FTI-plan en is van plan de komende maanden en jaren ook extra aandacht te besteden aan de verschillende innovatiethema’s uit het plan. De VRT vond het dan ook waardevol om dit complementaire aanbod van FTI op te nemen op VRT MAX als een verrijking van haar aanbod.
Bij dit programma werd een transparante melding geplaatst dat het hier gaat om een programma gemaakt door FTI en het productiehuis Sylvester Productions, in opdracht van de Vlaamse overheid en met middelen van de Vlaamse overheid. Het gaat niet om een productie van de VRT, en dat is voor mij ook essentieel. De VRT heeft hiervoor dan ook geen eigen middelen ingezet.
De VRT liet me weten dat op VRT MAX ruimte is voor inhoudelijke samenwerkingen, ook als die niet of niet volledig door de VRT worden gemaakt of besteld. Eerder voegde de openbare omroep bijvoorbeeld al content van BRUZZ en Podium 19 toe aan zijn aanbod. Andere samenwerkingen zouden nog volgen.
Wat de onpartijdigheidsvereisten betreft: artikel 39 van het Mediadecreet stelt dat de informatieprogramma’s, de mededelingen en de programma’s met een algemeen informatieve inslag, en alle informatieve programmaonderdelen in een geest van politieke en ideologische onpartijdigheid worden verzorgd. Het is natuurlijk niet aan mij om te beoordelen of dat in casu het geval was, het is aan de Vlaamse Regulator voor de Media (VRM) om daarover uitspraken te doen.
De VRT liet me weten dat het opnemen van dit programma op VRT MAX geen afbreuk doet aan de onpartijdigheid van de VRT, omdat het een debat betrof met politici van verschillende partijen, experts en gewone Vlamingen.
De heer Slootmans heeft het woord.
In zekere zin is het wel relevant wat de VRT daarvan vindt, want zij moeten tot nader order wel het Mediadecreet en de beheersovereenkomst naleven. Minister, ik begrijp van u, en bij uitbreiding van de Vlaamse Regering, dat ze ‘het project’ – zo zal ik het noemen, om niet te contamineren – in de kijker willen zetten. Ik heb daar begrip voor. Maar de fundamentele vraag blijft toch of het de taak is van een openbare omroep om een dergelijk project van de uitvoerende macht, waarvan ze zelf aangeven dat ze er totaal geen inhoudelijke controle over hebben, integraal te brengen op hun platformen. Ik verwijs daarbij heel concreet naar het programmacharter, dat stelt: “De inhoud van het programma mag niet worden bepaald door derden.” De inhoud van het programma mag niet worden bepaald door derden. Tezelfdertijd zeggen ze in De Morgen letterlijk dat ze totaal geen controle hadden over de inhoud. Met andere woorden: dit gaat over een productie die integraal is bepaald door een derde, zijnde de uitvoerende macht. Ik denk dus dat er zich hier wel een pertinent probleem stelt.
Een niet onbelangrijk detail: dat programmacharter is natuurlijk niet zomaar een document, dat maakt integraal deel uit van de beheersovereenkomst. In dat kader is dat dus een verbintenis die moet worden nagekomen door de VRT. Ik had daarom graag van u vernomen, minister, of u inderdaad onderkent dat er zich hier een pertinent probleem stelt in het kader van de naleving van het programmacharter en dus ook in het kader van de naleving van de beheersovereenkomst.
Is er in dezen advies gevraagd aan de programmacharterraad, die zich normaal gezien hoort te buigen over dergelijke kwesties? We herinneren ons allemaal de BDW-show van enkele jaren geleden. Ook hier stelt zich eigenlijk een gelijkaardig probleem.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Ik wil me graag aansluiten omdat we het al over deze kwestie gehad hebben op 13 oktober, naar aanleiding van de vele vragen over de plannen van de VRT om het ochtendblok van Radio 2 te schrappen. Ik heb toen ook verwezen naar dit ‘incident’ – zo durf ik het toch wel te noemen. Ik fronste ook wel de wenkbrauwen toen ik zag dat de ‘informatieve talkshow’, zoals het werd genoemd – geen televisieshow –, te zien is op VRT MAX. Pol Deltour van de VVJ heeft zich daar fel tegen uitgesproken, en volgens mij met recht en reden. De VRT mag zeggen dat het geen productie van hen is, maar Sylvester Productions werkt wel voor de VRT, al was deze productie niet besteld door de VRT. Ik denk dat de VRT zich er toch wel over moet beraden om programma’s waarvan ze geen inbreng hadden in de inhoud, op hun eigen platform te plaatsen, want de facto – ik geef u daarin gelijk – is dat een programma door derden, zonder dat het dit label krijgt. Er werd vooral ook medewerking verleend door twee VRT-journalisten. Ik denk dat er goede deontologische codes gelden op de VRT. Ik vind dat dit toch nog eens tegen het licht moet worden gehouden.
De heer Vandaele heeft het woord.
Hier wordt misschien wel gedanst op een slappe koord, daar kan ik in komen. Maar de VRT zendt natuurlijk wel verschillende zaken uit waarvan ze niet echt van heel nabij betrokken was bij de samenstelling, bij de productie en bij de inhoud. Als men dat dan bekijkt en zich dat eigen maakt, dan zendt men dat uit.
Anderzijds is Flanders Technology & Innovation natuurlijk een belangrijk project voor de Vlaamse samenleving, dat internationaal toch ook iets moet betekenen. Dat is toch de bedoeling. Mij lijkt het dan dus ook logisch dat de openbare omroep daar een rol bij speelt, samen trouwens met DPG Media, wat toch ook weer een ander licht werpt op de zaak. Het gaat om een privépartner en een openbare omroep die er samen de schouders onder zetten. Dat geeft volgens mij toch een andere klank aan het verhaal. Als het enkel DPG Media zou zijn, als het enkel de privésector zou zijn, die dat ondersteunt, dan zouden we hier misschien ook zitten te mopperen en zeggen dat de Vlaamse overheid enkel daarmee samenwerkt. Hier heb je dat evenwicht, doordat ook de openbare omroep daarbij zit.
Dit is misschien voor discussie vatbaar, maar voor ons is het in elk geval verdedigbaar.
Minister Dalle heeft het woord.
Ik heb hier niet zo heel veel aan toe te voegen. Het is natuurlijk geen VRT-programma. Het is wel belangrijk om dat te benadrukken. Innovatie is ook een belangrijk thema, niet alleen voor de Vlaamse Regering maar ook voor de VRT.
Wat de twee betrokken journalisten betreft, bevestigt de VRT dat alle regels, bijvoorbeeld deze inzake nevenactiviteiten, gerespecteerd werden.
De heer Slootmans heeft het woord.
Ik heb hier toch wel een schuldbekentenis gehoord, want er werd gesproken van een slappe koord. Ik hoorde dat dit voor discussie vatbaar was. Als dat van de meerderheid komt, lees ik dat als een schuldbekentenis van formaat. (Opmerkingen van Wilfried Vandaele)
Minister, ik heb u al vaak horen zeggen dat u niet in een Vlaanderen wilt leven waar programma’s van de openbare omroep zouden worden bepaald door de politiek of door de regering, maar dat is wel exact wat hier gebeurd is. Op dat vlak bent u dus niet bepaald consequent. Ik stel vast dat u uw principes, die u al verschillende keren naar voren hebt gebracht in interviews, wel zeer à la carte toepast, wat uw geloofwaardigheid toch niet meteen ten goede komt.
De vraag om uitleg is afgehandeld.