Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
De heer Gryffroy heeft het woord.
De frequentieveiling heeft lang op zich laten wachten, maar we zijn blij dat het uiteindelijk beslist is. Het is een belangrijke veiling. Dit bepaalt ook het beeld van de telecom voor de komende decennia. We zien ook dat er meer concurrenten zijn. Naast de klassiekers zijn er een aantal opmerkelijke nieuwkomers zoals Citymesh en NRB.
We moeten ook zien wat het effect ervan zal zijn. Er wordt voorspeld dat de prijzen zullen dalen. Dat kan, maar het kan ook zijn van niet. Naar aanleiding van een actuele vraag werd aangeven dat er een akkoord moet worden bereikt met de operatoren over de technische aspecten. Dat zal dan mee de impact op de Vlaamse ondernemingen en de innovatie bepalen.
Het relanceplan Vlaamse Veerkracht focust ook op de versnelde uitrol van het glasvezelnetwerk en 5G. Daarnaast heeft de Vlaamse Regering de ambitie om samen met de marktoperatoren en Fluvius een tower company voor 5G op te richten. Dat maakt het mogelijk om de infrastructuur voor 5G te delen onder de verschillende operatoren, waardoor een brede uitrol in Vlaanderen, ook in de dunst bevolkte gebieden, mogelijk is. Door de samenwerking kan er kostenefficiënt worden gewerkt.
Minister, wat is de impact van de veiling van de 5G-licenties voor Vlaanderen en meer bepaald voor de doelstellingen rond innovatie en voor onze Vlaamse ondernemingen? Wat betekent dat concreet voor de ambities in het plan Vlaamse Veerkracht? Wat is de timing voor deze verdere uitrol?
Wat is de impact van deze toekenningen voor innovatie en onderzoek en ontwikkeling (O&O) in Vlaanderen? Op welke manier zal deze veiling het innovatiebeleid in Vlaanderen en de industrie en ondernemingen een extra boost geven?
Wat is de stand van zaken van de uitbouw van de tower company voor 5G? Verandert de effectieve toekenning van de licenties iets aan deze plannen? Wat is de stand van zaken van het onderzoek dat het Interuniversitair Micro-elektronicacentrum (imec) daaromtrent voert?
Minister Brouns heeft het woord.
De impact voor onze ondernemingen van de veiling zit momenteel voornamelijk in het vooruitzicht dat 5G binnenkort uitgerold zal worden. Zoals bekend zal het 5G-netwerk veel sneller en veel stabieler zijn en zullen er meer apparaten tegelijk kunnen worden geconnecteerd. Dat laat toe dat zaken zoals hyperexacte besturing op afstand hun weg zullen vinden in toepassingsgebieden zoals de logistiek, precisielandbouw en gezondheidszorg.
Het vooruitzicht alleen al dat dit netwerk wordt uitgerold, zal innovatieve bedrijven in Vlaanderen de incentive geven om hier meer mee te experimenteren, zoals nu reeds op kleine schaal gebeurt in onze havens en in de landbouw. Middenveldorganisaties zoals Agoria reageren dan ook heel tevreden op de vooruitzichten.
Het programma Vlaamse Veerkracht bevatte doelstellingen gericht op digitalisering, gaande van data meer als grondstof te zien van onze economie en samenleving, tot het transformeren van onze overheidsdiensten en het ontwikkelen van digitale talenten. De komst van 5G zal een positieve impact hebben op en meer opportuniteiten creëren inzake digitalisering.
De uitrol ervan is echter een langetermijninspanning van heel wat actoren: overheden, telecomoperatoren en infrastructuuruitbaters. Het plan Vlaamse Veerkracht is opgemaakt voor de veiling van 5G beschikbaar was en we wachten de uitrol van 5G niet af om de doelstellingen ervan na te streven.
De 5G-uitrol hangt af van vele factoren: regionale en lokale overheden moeten vergunningen uitvaardigen en telecomoperatoren moeten in samenspraak met infrastructuuruitbaters plannen maken om 5G op een duurzame manier uit te rollen, eventueel gestimuleerd door overheden. Het is nu in de eerste plaats aan de telecomoperatoren, waarvan enkele nieuwe spelers, om plannen op te maken. Het is de federale overheid die bij monde van het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie (BIPT) dit geheel overziet.
De uitrol van 5G maakt het mogelijk dat ook toepassingen die momenteel enkel in labo’s worden getest, ook in de werkelijke wereld worden uitgerold. Toepassingen die gebruik maken van 5G zullen dus in nieuwe omgevingen kunnen worden getest, wat hun ingang tot de markt zal versnellen en verdere innovatie kan stimuleren. De reguliere steunkanalen bij het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) staan open voor O&O-projecten rond 5G van ondernemingen.
Uit het onderzoek waar u naar verwijst, kwam voort dat een tower company een optie is om de 5G-uitrol in Vlaanderen extra te kunnen stimuleren. Het voornaamste effect zou zijn dat er één partij zou zijn die de vergunningen onderhandelt met de vele lokale besturen en dat dure infrastructuur op die wijze gedeeld zou kunnen worden, wat de kosten kan drukken. Dit zou op zijn beurt een positief effect hebben op de prijs van de uitrol, waardoor ook dunbevolkte gebieden interessanter worden om af te dekken met 5G, wat ik wel belangrijk vind. Dat laatste is ook een belangrijk element voor de regering.
Sinds het afronden van de studie in de loop van 2021 is er echter veel veranderd. Er zijn vijf in plaats van drie telecomoperatoren die rechten hebben binnengehaald inzake 5G en er zijn ook tal van memoranda of understanding afgesloten tussen allerlei partijen over enerzijds de uitbating van de bestaande infrastructuur en anderzijds de uitrol van het glasvezelnetwerk. Al die zaken hebben een impact gehad op het telecomlandschap in Vlaanderen.
Telecomoperatoren moeten nu aan zet komen om 5G te kunnen uitrollen. Wanneer dat werk bezig is, kunnen we vanuit de overheid kijken hoe we de verdere uitrol stimuleren en kunnen voldoen aan de doelstellingen die Europa ons oplegt. Het lijkt mij op dit moment verstandig om de markt eerst aan zet te laten. Het aanbod vanuit de Vlaamse Regering blijft gelden voor infrastructuurdeling met het oog op een gebiedsdekkend 5G-netwerk, volgens een open model, waarop dienstverleners aan gelijke voorwaarden hun diensten kunnen aanbieden.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Minister, dank u wel voor de uitgebreide antwoorden. Ik heb weinig bijkomende vragen. De vragen zijn beantwoord.
De heer Vande Reyde heeft het woord.
Ik heb een kleine suggestie. Ik heb dat ook een paar keer bij andere ministers gedaan. Er zijn heel veel aspecten rond de uitrol van 5G, eenmaal de veiling rondgemaakt is, die eigenlijk in een overkoepelende strategie zouden moeten worden behandeld. Het gaat dan over ruimtelijke ordening, stralingsnormen, de toekomst van de towering company, hoe we verschillende operatoren het best kunnen laten samenwerken. Ik doe hier nogmaals de suggestie – en misschien kunt u daar het voortouw in nemen – om over verschillende beleidsdomeinen heen naar één strategie, neergeschreven in een mooi document, te gaan. Zo weten we waar we op al die domeinen staan, welke acties er nodig zijn en hoe we daarin vooruitgang kunnen maken.
Ik heb nog een kleine slotvraag. Hebt u al enig idee hoe het zit met de verdeling van de middelen die na de veiling zullen aankomen in een grote pot, of zijn er geen verdere onderhandelingen meer over geweest?
De heer De Roo heeft het woord.
De innovatieve kracht van 5G wordt vandaag al aangetoond in een aantal ‘use cases’, onder andere in de haven van Antwerpen. De minister heeft ernaar verwezen. Ik ga ervan uit dat de aankomende uitrol ervoor zal zorgen dat heel wat meer bedrijven zullen intekenen op die technologie en daar ook toepassingen voor zullen ontwikkelen. Ik wou eigenlijk van deze minuut gebruikmaken om een ander onderdeel van deze commissie, de wetenschapscommunicatie, in de verf te zetten. Er bestaat een zeer goede website, over5g.be, waar eigenlijk zowel richting consument als richting bedrijven heel wat informatie wordt aangeboden. Het is nuttig om een aantal bezorgdheden die er in het brede publiek rond 5G leven, te kunnen wegnemen. Ik wou van de gelegenheid gebruikmaken om die website nog eens in de verf te zetten.
Een kleine commercial af en toe mag.
Minister Brouns heeft het woord.
U hebt gelijk, collega De Roo, onbekend is onbemind. Wetenschapscommunicatie is op dat vlak heel belangrijk. Ik maak een brugje naar Flanders Technology & Innovation (FTI). We hebben een heel belangrijke rol om innovatie en technologie te omarmen en jongeren en alle Vlamingen te enthousiasmeren. We moeten inderdaad heel goed uitleggen waarover het gaat.
Collega Vande Reyde, uw eerste vraag is een goed idee. We zullen het verder bekijken.
Op uw tweede vraag is het antwoord: nee.
De vraag om uitleg is afgehandeld.