Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie
Verslag
De heer Van Rooy heeft het woord.
Op 9 september werden wij in kennis gesteld van het feit dat Engie in de eerste helft van dit jaar al voor 609.000 euro aan Vlaamse subsidies in de wacht sleepte voor een groenestroomproject – ik had het daarnet al over de subsidiewaanzin. Voor welk specifiek project de subsidies toegekend werden, kon men niet achterhalen. De subsidies zouden weliswaar kaderen in de ‘call groene stroom’, zoals het genoemd wordt, een investeringssteunprogramma van de Vlaamse overheid voor middelgrote PV-installaties (photovoltaic) en kleine en middelgrote windturbines.
De subsidies zijn opvallend want door de hoge energieprijzen ligt stroomproducent Engie op koers om dit jaar een overwinst van 9 miljard euro te realiseren. Bovendien, minister, verklaarde u begin dit jaar dat u wilt inbreken in groenestroomcontracten die in het verleden werden gesloten met grote bedrijven. Zij krijgen al jaren miljoenen euro’s aan subsidies in de vorm van groenestroomcertificaten voor zonnepaneelparken.
In de rangschikking wordt Engie gevolgd door het havenbedrijf Antwerp Euroterminal – 483.000 euro – en Ecotess – 391.000 euro. Dat laatste bedrijf is in handen van het Limburgse transportbedrijf H. Essers, een van de bedrijven die getroffen zouden worden door uw voornemen om in te breken in de oude contracten voor groenestroomcertificaten.
De subsidiewaanzin voor die groene klimaathysterie blijkt dus nog altijd niet gestopt te zijn. Ik heb daarom de volgende vragen, minister.
Kunt u meedelen voor welk specifiek groenestroomproject van Engie de subsidies toegekend werden?
Zult u de calls groene stroom in de toekomst aanpassen zodat energieleveranciers en bedrijven die de steun niet nodig hebben, geweerd kunnen worden?
Zijn er andere aanpassingen aan de calls groene stroom die u wilt realiseren om tot een billijker resultaat te komen?
Minister Demir heeft het woord.
Collega Van Rooy, ik denk dat u wel weet dat we bij het begin van de legislatuur een evaluatie hebben uitgevoerd van zowel de projecten met windmolens als met zonne-energie, waarbij we gesteld hebben niet meer te zullen oversubsidiëren. We zullen wel op een verstandige manier blijven ondersteunen. We doen dat inderdaad via die call groene stroom, waarbij de meest kostenefficiënte dossiers behouden worden. In die call moet de aanvrager de investeerder in de installatie zijn en dat ten minste tot het moment dat de investeringssteun is uitbetaald. De aanvrager is niet verplicht ook de eigenaar te zijn van de plaats van de installatie, bijvoorbeeld het dak, het gebouw of de grond.
In de dossiers waarnaar u verwijst, is Engie de aanvrager van de steun maar zijn de locaties van de PV-installaties telkens daken van andere ondernemingen. Engie voorziet dus in de aankoop, plaatsing en aansluiting van de installaties en in het aanvragen van de investeringssteun als een aanbod van ontzorging aan de klant.
Engie heeft hierover het volgende gecommuniceerd. Deze subsidies zijn bestemd voor nieuwe zonne-installaties bij die Vlaamse bedrijven. De steun gaat dus ook naar hen. De subsidies komen ten goede aan deze bedrijven, die kunnen genieten van goedkope, lokale en groene energie. Engie draagt, samen met zijn partner binnen Sun4Business, de investering, en installeert en onderhoudt de zonnepanelen. De subsidies vertegenwoordigen een fractie van de totale kost.
Om u een idee te geven: de subsidies die we geven, bedragen ongeveer 10 procent van de totale kost. Ik denk dus niet dat we met geld aan het strooien zijn, integendeel. Wij willen wel dat bedrijven verder werk maken van die lokale zonne-energieproductie. We hebben, zoals u weet, daarvoor ook een verplichting ingevoerd, waar u tegen was. We hebben grote bedrijven die veel energie verbruiken verplicht om zonnepanelen te zetten. Dat hebben we nog voor de oorlog in Oekraïne gedaan. Ik denk ook dat het goed is dat we dat gedaan hebben, omdat ze zo kunnen zorgen voor lokale productie. Wij komen tussen in 10 procent van de totale kost.
Het doel van de call groene stroom is om zoveel mogelijk nieuwe PV’s te plaatsen aan een minimale kost. Het 100 procent digitaal veilingsysteem slaagt daar ook zeer goed in. Dat zie je aan de gedetailleerde resultaten op de website van Energiesparen.
Het doel van de veiling is net voldoende steun te geven om een project rendabel te maken. Zonder die steun is de kans groot dat het project niet doorgaat. De steun wordt daarom toegekend op basis van de eigenschappen van de projecten, niet op basis van de investeerder. Ik kan mijn bedenkingen hebben bij bepaalde investeerders, maar het beleid mag geen bedrijven uitsluiten. Dat doen ze misschien in China en in Rusland, maar hier doen we dat niet. We hebben onze regels en volgen die regels, of we die investeerder leuk vinden of niet. Ik ben blij dat we in zo’n land leven. Overigens gaat het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) daar heel minutieus mee om.
Minister Van Rooy heeft het woord.
Minister, ik ben niet zo blij dat wij in een land leven waar stroomproducenten zoals Engie, die dit jaar – ik herhaal het, want het dringt precies niet door – een overwinst van 9 miljard euro boekt dan toch van u Vlaams belastinggeld krijgen, ook al is dat volgens u dan ‘maar’ 600.000 euro voor een project rond groene stroom. Hoe legt u dat nu uit aan de mensen? Ik kan dit niet uitleggen, hoor, en ik ben zeer benieuwd hoe u dat uitlegt.
Maar heeft Engie niet zelf genoeg geld om zonnepanelen te leggen of wat dan ook te doen wat betreft die hernieuwbare-energie-waanzin? Legt u dat maar eens uit aan de mensen: ze hebben 9 miljard euro overwinst, maar we geven hen toch nog een subsidie van 600.000 euro.
En dan zegt u als antwoord op de vorige vraag dat u geen geld hebt om flankerende maatregelen te nemen voor mensen die hun energiefactuur zien stijgen. Dat is flauwekul. U moet uw geld goed besteden, aan de mensen en niet aan winstgevende bedrijven zoals Engie, voor die belachelijke zonnepanelen.
Minister Demir heeft het woord.
Ik zal daar heel kort op antwoorden. Ik hoop dat we in de politiek op een deftige en goede manier aan beleid kunnen doen.
Mijnheer Van Rooy, ik zal echt niet zeggen wat ik over u denk. (Opmerkingen van Sam Van Rooy)
Ja, lees ze maar. Maar ik zal dat zelfs niet meer doen. Ik weiger om nog aandacht aan u te besteden, want dat maakt de politiek kapot. (Opmerkingen van Sam Van Rooy)
U moet natuurlijk wel willen luisteren naar wat we hier zeggen. Ik kan niet zeggen: ‘Die én die voldoen wel aan de regels, maar we schrappen het toch.’ Dat gaat niet.
Trouwens, ik doe dat niet zelf, dat is het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA). Het zou maar erg zijn mocht ik daar als minister zelf over beslissen. Het VEKA selecteert dat op basis van de regels die we hebben opgesteld. Ik heb het daarnet al gezegd: Engie doet dat ook wel voor die kmo's. Die zonnepanelen komen niet op de daken van Engie. Ik moet de case van Engie niet verdedigen, maar zij leggen dat op de daken van heel wat kmo’s, die overigens ook problemen hebben met hun energiefactuur en waarover u terecht heel bezorgd bent, zoals over de slager, de bakker en de frituur om de hoek. Over zulke zaken gaat het. Het is Engie die dat doet.
Wat de superwinsten betreft, heb ik begrepen dat de federale overheid het initiatief heeft genomen om de oversubsidies aan te pakken. Ik heb dat gedaan op mijn niveau, met de groenestroomcertificaten. We hebben dat een jaar geleden gedaan, het decreet is uitgeschreven. Ik heb begrepen dat de collega's op federaal niveau dat ook zullen doen. Europa heeft daar groen licht voor gegeven. Ik hoop dat zij het nodige doen om die superwinsten aan te pakken. Ik ben daarin een bondgenoot.
Maar ik vind het niet oké dat u al die zaken door elkaar mengt en daar zeer populistisch over spreekt. Ik ben blij dat ik in een democratie leef, in een rechtsstaat met regels die we moeten volgen. Ik zal uw tussenkomst overmaken aan het VEKA en de administratie.
De heer Van Rooy heeft het woord.
Minister, dat was een lang antwoord voor iemand die zegt dat ze mij vanaf nu zal negeren. U doet het tegenovergestelde, waarvan akte. Ik pleit er helemaal niet voor om een onderscheid te maken tussen het ene en het andere bedrijf. Waar ik wel voor pleit, minister Demir, is voor de afschaffing van de subsidies voor die zogenaamde hernieuwbare energie. Ik dacht dat u het daarmee eens was, maar u blijft dat doen.
Ik pleit er dus voor om te stoppen met die subsidiewaanzin en om het geld dat u daar nu aan besteedt, te gebruiken om de energiefactuur van de mensen, van de gezinnen en de kmo's te verlagen. Dat lijkt mij een veel betere besteding van Vlaams belastinggeld dan die groene waanzin van Vivaldi waar u zegt tegen te strijden, maar waar u gewoon aan meedoet. Dat kan iedereen vaststellen. Ik zal u die vragen blijven stellen en ik neem aan dat u zult blijven proberen daarop te antwoorden.
De vraag om uitleg is afgehandeld.