Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
Mevrouw Claes heeft het woord.
De Vlaamse Regering werkte een nieuw regelgevend kader uit voor het individueel maatwerk. Dit vereenvoudigt het beleids- en ondersteuningskader voor personen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt en zorgt ervoor dat ze ook kunnen worden ingeschakeld bij een reguliere werkgever of een bedrijf. Daartoe worden de Vlaamse ondersteuningspremie (VOP), de sociale inschakelingseconomie (SINE), de lokale diensteneconomie (LDE) en de maatwerkafdelingen binnen het collectieve maatwerk ingekanteld in dit decreet. Werkgevers en zelfstandigen kunnen rekenen op een financiële ondersteuning in de vorm van een loonpremie en/of een begeleidingspremie. Op die manier wordt de juiste omkadering op de werkvloer gegarandeerd.
Aanvankelijk was het de bedoeling om te starten met het individueel maatwerk vanaf 1 januari 2023. De Vlaamse Regering heeft echter beslist om dit met zes maanden uit te stellen, tot 1 juli 2023. Er komt wel een transitieperiode tussen 1 januari en 30 juni 2023.
Minister, wat is de impact van dit uitstel voor de sector?
Wat is de stand van zaken van de overgangsmaatregelen? Hoe zal de transitieperiode tussen 1 januari en 1 juli 2023 concreet worden uitgewerkt?
Hoe zullen de reguliere bedrijven worden ondersteund en aangemoedigd om in te stappen in het systeem van het individueel maatwerk? Voorziet u een campagne om het individueel maatwerk te promoten?
Is VDAB voorbereid om het individueel maatwerk uit te rollen en de indicering en toeleiding op te nemen?
Minister Brouns heeft het woord.
Mevrouw Claes, dank u voor uw belangrijke vragen over het individueel maatwerk.
Er is bewust gekozen voor een verlengde transitieperiode, die het mogelijk moet maken de sector grondig en voldoende te informeren en vooral ook voor de ondernemingen een zorgvuldige, zorgzame overgang naar het kader van het individueel maatwerk mogelijk te maken. LDE-ondernemingen zullen namelijk de keuze moeten maken of ze naar collectief of individueel maatwerk willen evolueren.
De beslissing voor een verlengde transitieperiode komt op vraag van ondernemingen uit de sector en geeft hun extra tijd om zich zeer zorgvuldig op de uitrol van individueel maatwerk voor te bereiden. De verlengde transitieperiode zal er bijvoorbeeld voor zorgen dat organisaties die als begeleider individueel maatwerk willen organiseren meer tijd hebben om hiervoor een erkenning aan te vragen en te krijgen.
De ministeriële besluiten worden volgens de oorspronkelijke timing verder uitgewerkt. De administratie zet in de tussentijd verder in op communicatie en opleiding van personeel dat de aanvragen voor werkgevers, zelfstandigen zal behandelen. Achter de schermen wordt er dus volop voortgewerkt aan de uitrol van het decreet.
Het is uiteraard mijn opdracht om, samen met mijn administratie, LDE-ondernemingen en maatwerkafdelingen zo klantgericht mogelijk te ondersteunen bij de transitie richting hetzij de maatregel individueel maatwerk hetzij de maatregel collectief maatwerk. Dit is immers een belangrijke strategische beslissing, die zorgvuldig – met aandacht voor alle facetten van het interne besluitvormingsproces van de ondernemingen – dient te worden genomen. De verlengde periode maakt juist dat een zorgvuldige, zorgzame overgang mogelijk is. Samen met mijn administratie werd er een uitgebreid ondersteuningsaanbod uitgewerkt.
Begin september werden er twee infovideo’s opgenomen om de LDE-ondernemingen en maatwerkafdelingen te informeren over het nieuwe kader van het individueel maatwerk en om hen te ondersteunen in de overstap naar individueel maatwerk. Deze video’s bieden een eerste antwoord op de bestaande vragen.
Sinds half september voorzien we ook in individuele coachinggesprekken voor de LDE-ondernemingen en maatwerkafdelingen. Op dit moment zijn er zo’n dertig sessies ingepland. Tijdens een coachinggesprek wordt dieper ingegaan op de specifieke vragen van de afzonderlijke ondernemingen.
Daarnaast werken we momenteel aan een infodag over de maatregel individueel maatwerk. De dag zal bestaan uit korte webinars rond meerdere topics, waaronder de werkondersteunende maatregelen van individueel maatwerk, het proces van indiceren en de overgangsmaatregelen. De infodag staat open voor werkgevers, werknemers, ondernemingen en andere belanghebbenden. De infodag is gepland op 22 november 2022.
Gedurende de gehele transitieperiode is mijn administratie beschikbaar om LDE-ondernemingen en/of maatwerkafdelingen heel gericht en concreet te ondersteunen.
In het najaar van 2023 zal er een campagne lopen om individueel maatwerk als nieuwe maatregel te promoten. De doelgroep van deze campagne bestaat uit werkgevers, zelfstandigen en personen met een arbeidsbeperking. Het doel van de communicatiecampagne is: de maatregel individueel maatwerk bekendmaken bij werkgevers en zelfstandigen in de reguliere economie; werkgevers aanmoedigen om mensen met een arbeidsbeperking aan te werven en gebruik te maken van de maatregel individueel maatwerk; mensen met een arbeidsbeperking attent te maken op het bestaan van de maatregel individueel maatwerk.
De campagne moet nog gegund en concreet uitgewerkt worden.
VDAB zal klaar zijn om vanaf 1 juli 2023 te indiceren. Klanten met advies over individueel maatwerk zullen opgenomen worden in de huidige bemiddelingsprocessen bij VDAB of een van zijn partners. In het kader van individueel maatwerk zal VDAB twaalf extra indiceringsconsulenten aanwerven. Wat betreft de transitieperiode zal VDAB op 1 januari 2023 reeds paraat staan om de huidige LDE-werknemers en werknemers met een SINE in te schatten in functie van een mogelijk advies richting het individueel maatwerk, dat dan zal ingaan vanaf 1 juli 2023.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Minister, dank u wel voor het uitgebreide antwoord. Het is duidelijk dat het uitstel van zes maanden zeker geen afstel is. Ik hoor dat u initiatieven neemt rond informatieverspreiding, informatiemomenten, voorbereiding rond een campagne en dat u extra mensen in dienst neemt die bezig zullen zijn met de indicering. Ik begrijp ook dat u die tijd gebruikt om ervoor te zorgen dat het kader zorgeloos en vlekkeloos kan verlopen. Ik kan me goed inbeelden dat nieuwe regelgeving gepaard gaat met onzekerheid en zoekwerk. Dialoog met de sector is zeker belangrijk. Dat vraagt tijd – alle begrip daarvoor – zodat we dit ten gronde kunnen aanpakken. We hebben onlangs hoorzittingen gehad met de actoren. Zij waren vragende partij om te zorgen voor goede overgangsmaatregelen. Ik ben blij dat u daarmee rekening houdt.
We weten dat we voor individueel maatwerk sterk moeten gaan kijken naar de bedrijven en de werkgevers zelf. Er is een enorme kloof tussen het individueel maatwerk en de reguliere economie. Er zijn wel heel veel opportuniteiten om samen te werken. Gisteren hebben we tijdens de Klimaatcommissie gezegd dat er op dit moment heel veel crisissen bezig zijn. Bedrijven zijn geneigd om minder een sprong naar vernieuwing te wagen en ander personeel aan te werven en om voorzichtiger te werk te gaan. Ik zou willen zeggen dat dit een opportuniteit is voor de bedrijven, voor de sociale economie. Laat het zeker duidelijk zijn aan de reguliere economie dat er heel veel opportuniteiten zijn om samen te werken.
Mevrouw Vandromme heeft het woord.
Minister, de overgangsmaatregelen zijn inderdaad van cruciaal belang om het individueel maatwerk echt goed te doen landen. Ik wil even focussen op de enclavewerking van de maatwerkbedrijven omdat dat wat mij betreft bij uitstek een belangrijke stap kan zijn naar de doorstroom naar de reguliere arbeidsmarkt. Het is een schoolvoorbeeld van inclusieve begeleiding in een regulier bedrijf. Duidelijker kan het niet. Mijn heel concrete vraag is of u dat beaamt. Wellicht wel, maar ziet u nog mogelijkheden om die enclavewerking nog beter te ondersteunen en bedrijven nog meer te overtuigen om daar effectief werk van te maken? Is er een mogelijkheid om ook via VDAB die enclavewerking nog meer in de picture te zetten om goede voorbeelden te delen?
Ook van de monitoring van de enclavewerking van die maatwerkbedrijven kan nog meer werk gemaakt worden want er bestaan blijkbaar amper cijfers over enclavewerking. Dat is natuurlijk nefast voor het gebruik ervan. Ook daar de vraag of die monitoring versterkt kan worden zodat het goede voorbeeld van enclavewerking minder onderbelicht blijft.
Minister Brouns heeft het woord.
De dialoog waar u naar verwijst, collega Claes, is inderdaad heel belangrijk. Onbekend is onbemind, ook hier. De krapte is een kans in dit geval. Daarom is het belangrijk dat wij bedrijven blijven warm maken om mensen met een arbeidsbeperking alle kansen te geven. Ik geloof daar heel sterk in. We hebben heel wat mooie voorbeelden gezien van kansen voor het individueel maatwerk binnen het normaal economisch circuit. Ik denk dat dat een heel mooi voorbeeld is van hoe je kunt werken aan een echt inclusief Vlaanderen. Ik wil dat alvast alle kansen geven. Ik zie ook heel wat mogelijkheden voor het collectief maatwerk in de ondersteuning en begeleiding want de begeleiding zal cruciaal zijn. De begeleiding van die mensen blijft maatwerk. We moeten daar echt op inzetten. Vandaar ook de loonpremie en de begeleidingspremie om dat te kunnen doen.
Ook van de enclavewerking zijn er vandaag heel wat mooie voorbeelden. De huidige crisis heeft opportuniteiten geboden zodat heel wat bedrijven in plaats van het elders te doen, hebben gekozen voor een samenwerking met collectief maatwerk met enclaves. Ik heb daar een aantal heel mooie voorbeelden van gezien. Je ziet dat dat in stijgende lijn zit. Dat is inderdaad een heel mooi voorbeeld van de samenwerking met de reguliere bedrijven en hoe dat vandaag al kan. Ik kan alleen maar bevestigen dat we wat mij betreft het maximaal moeten ondersteunen, ook zeker in de toekomst, om de overgang van mensen met een zekere afstand tot de arbeidsmarkt richting de arbeidsmarkt nog te versterken, maar ook gewoon de samenwerking tussen de sectoren. Het is inderdaad een algemene vaststelling, waar ik zelf door verrast was, dat men elkaar nog onvoldoende kent. Men kent wel de beschutte werkplaats van weleer, maar dat je daar structureel mee kunt samenwerken, is nog vaak onvoldoende bekend. Er ligt voor al de werkgeversorganisaties nog een heel belangrijke opdracht om het potentieel en de mogelijkheden die daar liggen, nog meer te benutten en om relaties aan te gaan met het collectief maatwerk wat enclavewerking betreft.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Dank u wel. Het is duidelijk dat we alle talenten en kansen moeten benutten om de krapte op de arbeidsmarkt te kunnen aanpakken. Door samenwerking van de sociale economie en het reguliere economische circuit kunnen we veel meer bereiken. Ik hoop alvast dat die zes maanden voldoende zullen zijn om dit individueel maatwerk te finaliseren.
De vraag om uitleg is afgehandeld.