Verslag vergadering Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën, Begroting en Justitie
Verslag
Mevrouw Blancquaert heeft het woord.
Begin mei 2022 werd vastgelegd dat vanaf het najaar 2022 vrijwilligers en medewerkers die met minderjarigen werken een uittreksel uit het strafregister moeten voorleggen. Het doel hiervan is om zedendelinquenten preventief bij kinderen weg te houden. De verplichting zou gelden bij de aanstelling van elke nieuwe meerderjarige medewerker, niet alleen bij professionele werknemers maar ook bij vrijwilligers.
Op 15 augustus 2022 verscheen echter op de site van de Vlaamse Jeugdraad het bericht dat het jeugdwerk een uitzondering krijgt op de verplichting tot het voorleggen van een uittreksel uit het strafregister. Vrijwilligers die in het kader van jeugdwerk met minderjarigen werken, zouden dit uittreksel niet meer verplicht moeten voorleggen. De Jeugdraad had hiervoor op basis van een uitgebreid advies een uitzondering aangevraagd. Volgens hen kunnen de tijd, energie en middelen die naar deze opvraging zouden gaan beter geïnvesteerd worden in vormingen, kennis en inhoud rond het thema integriteit. Daarnaast zou deze maatregel ook meer drempels opwerpen om vrijwilliger te worden. Ik vind het alleszins hallucinant dat ik deze vraag überhaupt moet stellen.
Minister, op basis van welke argumenten wordt er toch voor gekozen dat er voor vrijwilligers bij jeugdwerk een uitzondering gemaakt kan worden?
Hoe verzekert u dat deze uitzondering het doel van de maatregel niet zal ondergraven? Ik heb begrepen dat dat een uitzondering is die verleend werd door minister Dalle. Ik vraag me af of daar op voorhand overleg over is geweest. Zou men nog andere uitzonderingen willen invoegen? Zo ja, welke uitzondering? Wat is uw visie hierop?
U gaf in het verleden reeds aan dat de uitzonderingen ook de toets van de Raad van State moeten doorstaan, inzonderheid wat betreft het gelijkheidsbeginsel en het grondwettelijk principe van het belang van het kind. Is dat bij deze uitzondering reeds gebeurd? Hoe staat het momenteel met het draaiboek voor de verschillende sectoren? Wordt hierover overleg gepleegd met die sectoren?
Minister Demir heeft het woord.
Dank u wel, collega. Uw vraag betreffende het besluit van de Vlaamse Regering (BVR) van minister Dalle moet u aan hem stellen. Wat ik heb begrepen, is dat de uitzondering onder andere door de Jeugdraad is gevraagd. U weet dat de voorzitter de afgelopen weken onder vuur is gekomen. Voor de argumentatie moet u bij mijn collega zijn.
Ik weet wel dat men bij Cultuur en Sport ook een uitzondering heeft gevraagd maar dat de desbetreffende ministers hebben gezegd dat ze dat niet gaan doen en dat ze dat wel belangrijk vinden. We hebben daarstraks met collega Schryvers heel de discussie gehad over wat er allemaal kan misgaan. Zelf ben ik iemand die vindt dat we geen risico's moeten nemen, zeker als we met kinderen of met kwetsbaren bezig zijn. Daarom hebben de ministers gezegd dat ze de uitzondering die gevraagd was voor Sport en Cultuur, niet toestaan.
Men is volop bezig met de draaiboeken. Ik weet dat de ministers van Sport en van Cultuur verschillende keren hebben samengezeten met de sectoren. Wij ook, meerdere malen. Op basis van alle informatie die we nu hebben, heb ik een algemeen draaiboek gemaakt dat ik deze zomer aan de verschillende sectoren heb bezorgd. De sectoren zijn nu bezig met het aanvullen van dit algemeen draaiboek met concrete toepassingen en voorbeelden. Het draaiboek bevat richtlijnen op welke situaties het decreet van toepassing is, hoe het gebruik ervan geïmplementeerd kan worden, hoe erover gecommuniceerd kan worden naar potentiële medewerkers, aan wie de controle kan worden toevertrouwd, welke richtlijnen gehanteerd kunnen worden voor de beoordeling van het uittreksel enzovoort. De betrokkenheid van de sectoren hierbij is noodzakelijk aangezien zij het beste zicht hebben op de praktische werking van de organisaties. Ik verwacht dat het draaiboek eind dit jaar door de sectoren verspreid zal kunnen worden naar de betrokken organisaties zodat eenieder voorbereid is voor de inwerkingtreding op 1 februari 2023.
Ik denk dat dat de logica zelf is dat men een uittreksel uit het strafregister voorlegt als men met minderjarigen wil werken. Ik vind voor kwetsbaren dat we altijd moeten proberen om risico's uit te sluiten als men dat kan. Daarom hebben we het decreet ook zo gemaakt.
Mevrouw Blancquaert heeft het woord.
Minister, bedankt voor uw antwoord.
Nogmaals, ik vind deze uitzondering werkelijk hallucinant. Ik vind het ook wel frappant dat één minister dergelijke uitzonderingen gaat verlenen blijkbaar zonder overleg met zijn collega-ministers binnen deze regering. Ik zal minister Dalle daar alleszins ook over ondervragen in de eerstkomende commissievergadering, want we gaan hier ook allesbehalve mee akkoord. We delen ook uw visie dat deze maatregel uiteraard niet zaligmakend is. Het is echter wel duidelijk dat elke maatregel die onze kinderen kan beschermen, ook genomen moet worden, zoals u zelf ook aangaf. Bij de bespreking van dit ontwerp van decreet kwamen reeds verschillende bedenkingen aan bod van verschillende commissieleden en u gaf toen aan dat de evaluatie van het decreet dus pas na een jaar zou komen om knelpunten te identificeren en bij te werken. Daarom is het toch ook redelijk opmerkelijk dat die uitzondering nu wordt toegevoegd.
Een belangrijk aspect bij deze maatregel is ook wie de controle zal uitvoeren. Dit hangt deels samen met de draaiboeken die in ontwikkeling zijn. Daarom heb ik nog een kleine bijkomende vraag. Is er momenteel al zicht op wie de controle hierop zal uitvoeren?
Minister Demir heeft het woord.
Wie de controle gaat doen, wordt nu afgesproken. Daarom is er ook het overleg met de sector. Ik stel wel vast dat men, zowel bij Cultuur als Sport, daar op een volwassen manier mee omgaat. Ik denk dat het draaiboek ook wel afgerond zal kunnen worden tegen het einde van dit jaar. Daarin zal ook wel staan wie de controle uitvoert omdat dat ook vertrouwelijke informatie is.
Ik denk dat er ondertussen ook iets veranderd is in onze samenleving. Dat is ook de reden geweest waarom ik met het ontwerp van decreet naar de regering gegaan ben. We hebben het hier over minderjarigen. Ik denk dat er veel mama’s zijn met een klein kind die het kindje meesturen naar kampen, naar ik weet niet wat. Oké, je kunt niet alles uitsluiten, maar als ouder voel ik mij wel comfortabel als ik weet dat ze allemaal een blanco strafregister hebben als het gaat over verkrachting, seksueel geweld enzovoort. Is dit nu de enige oplossing? Neen. Dat heb ik van in het begin ook altijd gezegd. Daarom hebben we een actieplan met verschillende maatregelen.
Collega Dalle heeft voor zijn sector inderdaad een uitzondering gevraagd. We hebben daar ook heel uitvoerig over gediscussieerd in de schoot van de regering. Maar hij is ervan overtuigd dat hij een uitzondering moet vragen voor de vrijwilligers. Ik denk dat u dus het best bij hem naar de motivering vraagt.
De vraag om uitleg is afgehandeld.