Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
Mevrouw De Vreese heeft het woord.
De Vlaamse Regering heeft onlangs het Vlaamse BAR-kader (Brexit Adjustment Reserve) gefinaliseerd om de steun aan de getroffen ondernemingen te regelen. Vlaanderen heeft recht op 223 miljoen euro uit de Brexit Adjustment Reserve. Het gaat over bedrijven en organisaties die kunnen aantonen dat zij reeds voor de Brexit handeldreven met het Verenigd Koninkrijk en kunnen aantonen dat zij door de Brexit verliezen hebben geleden.
Deze Vlaamse Regering laat onze ondernemers niet in de kou staan en wil met dit kader de impact van de Brexit op onze bedrijven zo veel mogelijk counteren. De Vlaamse Regering had reeds eind 2020 een eerste tranche steunmaatregelen aangekondigd van 83 miljoen euro. Dit nieuwe kader maakt het mogelijk om het resterend bedrag van de BAR-middelen toe te wijzen. De steunaanvragers moeten hiervoor een aanvraag indienen bij het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO). Het was enorm belangrijk dat retroactieve kosten werden toegelaten. Want het merendeel van de ondernemingen en openbare entiteiten hebben reeds in hun voorbereidingen op de Brexit geïnvesteerd of kosten gemaakt. Op deze manier vallen ondernemingen die proactief maatregelen hadden getroffen, niet uit de boot.
Dankzij dit kader kunnen getroffen ondernemingen en openbare entiteiten tot 1 juli 2023 een aanvraag indienen bij VLAIO voor de referentieperiode van 1 januari 2020 tot en met 31 december 2023. Voor bedrijven wordt er maximaal 80 procent van de aanvaarde kosten uitbetaald en voor openbare entiteiten is dat 100 procent.
Minister, kunt u toelichting geven over het nieuwe kader? Op welke manier zal er worden gecommuniceerd over dit kader?
Hoeveel ondernemingen hebben zich inmiddels bij VLAIO aangemeld voor ondersteuningsmaatregelen van de eerste tranche van 83 miljoen euro? Hoeveel van die middelen werden reeds uitbetaald? Wanneer zal de uitbetaling gebeuren voor de aanvragers? Hoeveel bedrijven deden reeds de vooraanmelding bij VLAIO?
Minister Brouns heeft het woord.
Begin oktober 2021 is de BAR-verordening aangenomen. Echter veel van de Vlaamse ondernemingen hadden reeds voor deze datum voorbereidingen getroffen of kosten gemaakt om de impact van de Brexit op te vangen. Om aan deze vraag vanuit het ondernemersveld te voldoen, was het noodzakelijk om retroactieve kosten toe te laten, en deze ondernemingen niet te benadelen ten opzichte van de ondernemingen die zich niet voorbereid hebben en nu een aanvraag indienen om eventueel een vergoeding onder de BAR-regeling te ontvangen.
In de BAR-verordening werd aangegeven dat dit een mogelijkheid was. Maar aangezien de staatssteunregelgeving geen terugbetaling van retroactieve kosten toestaat, diende met de Europese Commissie besproken te worden hoe we alsnog de gemaakte kosten van deze ondernemingen kunnen vergoeden via de BAR. Na verschillende onderhandelingen met de Europese Commissie hebben we een kader uitgewerkt dat ook de koppeling maakt tussen de criteria van de BAR-verordening en die van het tijdelijk staatssteunkader COVID-19. Op 1 juni heeft de Commissie haar goedkeuring voor dit kader verleend waardoor we alsnog deze bedrijven kunnen steunen.
De communicatie omtrent dit nieuwe kader is via verschillende kanalen verlopen om zo snel mogelijk en zo breed mogelijk het publiek te bereiken. Zo zijn de ondernemingen geïnformeerd via e-mailupdates, via de kanalen van VLAIO en van Flanders Investment & Trade (FIT), via sociale media en ten slotte ook via de sectorfederaties van de hardst getroffen sectoren, die op hun beurt de informatie verspreid hebben onder hun leden. Tijdens de FIT-exportdagen, die hebben plaatsgevonden van dinsdag 21 juni tot en met donderdag 23 juni, was het BAR-team van VLAIO ook in de Brexitruimte te vinden en waren er heel wat ondernemers die inlichtingen zochten over handeldrijven met het Verenigd Koninkrijk en daarbij ook info kregen over het aanbod Brexitondersteuningsmaatregelen.
Uw tweede vraag, dan. Via de verschillende kanalen via dewelke informatie over de ondersteuningsmaatregelen is verdeeld, zijn er tot op heden 393 aanmeldingen geweest. Via het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) kregen 35 bedrijven in 2021 steun voor in totaal 600.000 euro. De oproep van dit jaar, 2022, is momenteel in behandeling. Via FIT kregen tot op heden 207 bedrijven steun voor in totaal 2.070.000 euro. Via VLAIO waren er 85 BAR-aanvragen in 2022, die momenteel in behandeling zijn. Er werden 34 aanvragen voor de Brexit-veerkrachtsubsidie in 2021 goedgekeurd, waarbij voor een bedrag van 1.311.595 euro aan subsidies zijn uitgekeerd. De dossiers van 2022 zijn momenteel ook in behandeling.
En dan uw laatste vraag, collega De Vreese. Vooralsnog hebben 85 ondernemingen een vooraanmelding ingediend voor de BAR-subsidie. Deze zijn nu allemaal in behandeling. De uitbetaling van de dossiers gebeurt na rapportering van bewijsstukken voor de gemaakte kosten. Als gevolg is de uitbetalingstermijn zeer variabel en in grote mate afhankelijk van de aanvrager zelf. Na indiening van het bewijsmateriaal via rapportering is er een periode van maximum vier tot vijf weken voorzien voor de finale controle en de uitbetaling. Alle goedgekeurde steun moet, zoals aangegeven in de verordening, worden uitbetaald voor het einde van het projectprogramma, namelijk 31 december 2023.
Mevrouw De Vreese heeft het woord.
Bedankt, minister, ook voor de vele cijfers die u me vandaag geeft. Brexit, covid, de Oekraïnecrisis … onze ondernemers hebben de laatste tijd al voor heel wat uitdagingen gestaan. Ook deze middelen moeten efficiënt ingezet worden, en zullen een welkome hulp zijn voor hen. Dat de middelen snel en efficiënt worden toebedeeld, is belangrijk, maar evengoed de controle die door VLAIO op een deftige manier moet kunnen gebeuren. En zoals we ze kennen, gebeurt dat inderdaad vaak zeer snel en efficiënt. Een dikke pluim ook daarvoor aan onze VLAIO-medewerkers.
Minister Brouns heeft het woord.
Die felicitaties worden genoteerd, maar ik maak ze ook nog graag een keer over, want ze hebben inderdaad, ook in het kader van corona, heel snel en efficiënt gehandeld. Ze doen dat nu opnieuw. Ik denk dat die waardering op zijn plaats is.
Er is waardering namens de hele commissie richting VLAIO.
De vraag om uitleg is afgehandeld.